مقایسه نتایج روش‌های مکان‌یابی فضاهای مناسب طراحی سایت‌های گردشگری با استفاده ازPralong و TOPSIS(مطالعه موردی: حوضه آبریز شمرود)
محورهای موضوعی : معماری و شهرسازیشیوا بهارستانی 1 , محسن کافی 2 , حسن دارابی 3
1 - (مسوول مکاتبات): دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی طراحی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
2 - استادگروه مهندسی فضای سبز، دانشکده علوم باغبانی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 - استادیارگروه مهندسی طراحی محیط زیست، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران، تهران، ایران.
کلید واژه: مکان یابی, سایت گردشگری, Pralong, TOPSIS, شمرود,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: تفریح و تفرج در مناطق و سایت های گردشگری برون شهری به صورت یک نیاز برای شهروندان درآمده است که در نتیجه آن، شناسایی، انتخاب، تحلیل و طراحی سایت های گردشگری در نواحی طبیعی و خارج از محیط های شهری ضرورت یافته است. روش های مختلفی برای شناسایی سایت های گردشگری ابداع شده است. لذا یک سوال اساسی قابل طرح عبارت است از این که آیا این روش ها علی رغم تفاوت در رویه محاسبه نتایج یکسانی دارند. هدف از این مقاله بررسی نتایج دو روش Pralong و TOPSISبرای ارزیابی قابلیت سایت های گردشگری حاشیه رودخانه شمرود می باشد. روش بررسی: ابتدا قابلیت سایت های گردشگری حاشیه رودخانه شمرود گیلان مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس با استفاده از دو روش Pralong و TOPSIS این سایت ها مورد ارزیابی قرار گرفتند و سایت نهایی انتخاب گردید و در نهایت نتایج این دو روش با هم مقایسه شدند. یافته ها: نتایج کلی در انتخاب سایت نهایی مشابه است. همچنین روش TOPSIS افتراق موجود میان سایت ها را با شدت بیش تری از Pralong منعکس می سازد وسوم اینکه هر دو روش به انتخاب واحدی رسیده اند که با انتخاب مردم همگن است. نتیجه گیری: ترکیب دو مدل Pralong و TOPSIS برای دست یابی به تصمیمات کاربردی نتایج بهتری را ارایه می دهد. هم چنین از بین پهنه های مشخص شده در حاشیه رودخانه شمرود پهنه شماره 4 به عنوان بهترین پهنه جهت طراحی سایت گردشگری انتخاب گردید.
Background and Objective: Recreation in the areas and parks outside the city has become a need for citizens. Therefore, the identification, selection, analysis and desigining of tourism sites outside the cities is necessary. Variety of methods yet have been innovated for site identification. The main question is that: are the result from different methods similar in the calculation process? The gole of this paper is to analyze the results of Pralong and TOPSIS methods in order to evaluate the capabilities of tourism sites. Method: First, the capability of tourism sites posisioned by the Shamrud was analysed. Then, these sites have been analysed using two methods of Pralong and TOPSIS and final site has been chosen. At the end these two methods were compared. Results: The whole results for choosing the final site were found to be similar. Also, the TOPSIS method reflected the differences between sites more intense than the Pralong method and finally both methods reached a similar choice that was equal with people choice. Conclusion: Combining Pralong and TOPSIS models to achieve applicable decisions will offer better results. Also, from the zones specified in the Shamrood riverbank zone, zone number 4 was selected as the best tourism site for designing
1- شفیعی، بنفشه.تلفیق تفرج و طبیعت در مناطق رود کناری با رعایت اصول اکولوژی منظر(مطالعه موردی: طراحی حاشیه رودخانه جاجرود واقع در پارک ملی خجیر).پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده محیط زیست.دانشگاه تهران،1380.ص7.
2- Gunn, C.A., (2002)-Tourism Planning: Basic, Concepts, Cases, 4th edn (with T.var), 50-55.
3- Lew, A. A. (1987). A framework of tourist attraction research. Annals of Tourism Research, 14(4), 553-575. doi: http://dx.doi.org/10.1016/0160-7383(87)90071-5
4- Beeton, S. (2006). Community development through tourism: Landlinks Press,112-125.
5- Mason, P. (2003). Tourism Impacts, Planning and Management Butterworth-Heinemann,78-95.
6- Birdir, S., Ünal, Ö., Birdir, K., & Williams, A. T. (2013). Willingness to pay as an economic instrument for coastal tourism management: Cases from Mersin, Turkey. Tourism Management, 36(0), 279-283. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.tourman.2012.10.020
7- Reynisdottir, M., Song, H., & Agrusa, J. (2008). Willingness to pay entrance fees to natural attractions: An Icelandic case study. Tourism Management, 29(6), 1076-1083. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.tourman.2008.02.016
8- Batel, A., Basta, J., & Mackelworth, P. (2014). Valuing visitor willingness to pay for marine conservation – The case of the proposed Cres-Lošinj Marine Protected Area, Croatia. Ocean & Coastal Management, 95(0), 72-80. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2014.03.025
9- Paracchini, M. L., Zulian, G., Kopperoinen, L., Maes, J., Schägner, J. P., Termansen, M, Bidoglio, G. (2014). Mapping cultural ecosystem services: A framework to assess the potential for outdoor recreation across the EU. Ecological Indicators, 45(0), 371-385. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.ecolind.2014.04.018
10- Brabyn, L., & Sutton, S. (2013). A population based assessment of the geographical accessibility of outdoor recreation opportunities in New Zealand. Applied Geography, 41(0), 124-131. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.apgeog.2013.03.013
11- O'Reilly, A. M. (1986). Tourism carrying capacity: Concept and issues. Tourism Management, 7(4), 254-258. doi: http://dx.doi.org/10.1016/0261-5177(86)90035-X
12- Simón, F. J. G., Narangajavana, Y., & Marqués, D. P. (2004). Carrying capacity in the tourism industry: a case study of Hengistbury Head. Tourism Management, 25(2), 275-283. doi: http://dx.doi.org/10.1016/S0261-5177(03)00089-X
13- Tang, Z. (2015). An integrated approach to evaluating the coupling coordination between tourism and the environment. Tourism Management, 46(0), 11-19. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.tourman.2014.06.001
14- Mokhtari, D. (2010).Assessment of Ecotourism Potential of Geomorphic sites at Asyab-Kharabeh Catchment Area In North West of Iran By Pralong Method.Geography And Development, 8(18), 27-52.
15- Pralong, J.-P. (2005 ). A method for assessing tourist potential and use of geomorphological sites. Géomorphologie : relief, processus, environnement, 3, 189-196. doi: 10.4000/geomorphologie.350
16- Shahram, R, & Zeynab, B. (2014).Assessment of Geotourism Capabilities oF Poledokhtar Wetlands Using Pralong Method.Geography and Territorial Spatial Arrangement, 3(9), 69-82.
17- KREŠIĆ, D., & PREBEŽAC, D. (2011). Index of destination attractiveness as a tool for destination attractiveness assessment. Tourism - An International Interdisciplinary Journal, 59(4), 497-517.
18- Bunruamkaew, K., & Murayam, Y. (2011). Site Suitability Evaluation for Ecotourism Using GIS & AHP: A Case Study of Surat Thani Province, Thailand. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 21(0), 269-278. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.07.024
19- Wang, Y., Jung, K.-A., Yeo, G.-T., & Chou, C.-C. (2014). Selecting a cruise port of call location using the fuzzy-AHP method: A case study in East Asia. Tourism Management, 42(0), 262-270. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.tourman.2013.11.005
20- Zhang, H., Gu, C.-l., Gu, L.-w., & Zhang, Y. (2011). The evaluation of tourism destination competitiveness by TOPSIS & information entropy – A case in the Yangtze River Delta of China. Tourism Management, 32(2), 443-451. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.tourman.2010.02.007
21- حسنی، امیر، بهارستانی، شیوا، بهزاد، اردوان، مکان یابی و اولویت بندی مکان‌های مستعد احداث دهکده سلامت با استفاده از روش سلسله مراتبی TOPSIS و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی: جزیره قشم)، نهمین همایش ملی علمی- پژوهشی خلیج فارس،1392،ص3.
22- LAW, christopherom (2002) Urban Tourism, continue, 231-234.
23- Coratza.P, Chinoi.A, Piacentini. D and Valdati. J, 2008, Management of Geomorphosites in hight tourist vocation area: an example of geo- hiking maps in the Alpe di fanes (natural park of fanes-senes-braies, Italian dolomites), Geo Journal of tourism and Geosites, no 2, vol 2, 106- 117.
24- A. Ahmadi, M. Esfehani, T. Ahmadi, A. Maghsodi, & Mikaeili., P. (2013). Geomorphosite assessment of Ziarat village by the use of Scientific and Additional values Methods. The Journal of American Science, 9(3), 27-31.
25- Paulo Pereira, D. I. Pereira, & Alves, M. I. C. (2007). Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park (Portugal). Geographica Helvetica, 62 159-168.
26- Roostaei, S., & Bahrami, Z. (2014). Assessment of Geotourism Capabilities oF Poledokhtar Wetlands Using Pralong Method.Geography and Territorial Spatial Arrangement, 3(9), 69-82.
27- زنگی آبادی, علی، پورعیدی وند، لاله، حیدری پور، اسفندیار،مصلحی، محسن، تحلیل فضایی شاخص های توسعه گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS(مطالعه‌ی موردی: شهرستان‌های استان اصفهان). ،1391،صص1-21.
28- شایان سیاوش,شریفی کیا محمد,زارع غلامرضا ارزیابی توانمندی ژئومورفوتوریستی لندفرم ها بر اساس روش Pralong مطالعه موردی: شهرستان داراب، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، زمستان 1389; 1(2):73-91.
29- فتوحی صمد،تقی زاده زهرا,رحیمی دانا ارزیابی توانمندی های ژئومورفوتوریسمی لندفرم ها بر اساس روش Pralong مطالعه موردی؛ منطقه نمونه گردشگری بیستون، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی) پاییز 1391; 12(26):23-46.
30- یمانی مجتبی ,عظیمی راد صمد,باقری سیدشکری سجاد بررسی قابلیت های ژئوتوریسمی ژئومورفوسایت های منطقه سیمره با استفاده از روش Pralong، ( جغرافیا و پایداری محیط ) پژوهشنامه جغرافیایی ( بهار 1391; 2(2):69- 88).
31- بیاتی خطیبی، مریم، شهابی، هیمن، قادری زاده، هانا، ژئوتوریسم، رویکردی نو در بهره گیری از جاذبه‌های ژئومورفولوژیکی (مطالعه موردی: غار کرفتو در استان کردستان) ، 1388، مجله علمی- پژوهشی فضای جغرافیا، شماره‌ی 29 ، صفحه 27-50.
32- ثروتی، محمد رضا، افشان قاسمی، راهبردهای ژئوتوریسم در استان فارس مجله فضای جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، 1387 ، صص 1-25.
33- حاجی امیری، رامین، اهمیت گردشگری در هزاره سوم و توانمندی‌های طبیعی شهرستان آستارا،1390، همایش ملی جغرافیا و مدیریت محیط، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا.
34- بهارستانی،شیوا، طراحی پایدار تفرجگاه در مناطق رودکناری برون شهری(مطالعه موردی: حوضه آبریز شمرود)،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی طراحی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران،1392،صص181-190.
35- فتح الله زاده، طاهره، جاذبه های گردشگری شهرستان سیاهکل و دیلمان گامی در جهت توسعه گردشگری،1389، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال هفتم،شماره 27.
36- مؤمنی، منصور، مباحث نوین تحقیق در عملیات، انتشارات صانعی، 1392، ص 25.