مطالعه فون مارهای شهرستان کنگاور، استان کرمانشاه

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

مریم ملکوتیان ¹ , رسول کرمیانی ² , نصراله رستگارپویانی ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیوسیستماتیک جانوری، دانشکده علوم، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران.
2 - استادیار، بیوسیستماتیک جانوری، دانشکده علوم، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران. *(مسوول مکاتبات
3 - استاد، جانورشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران.

تاریخ دریافت : 1394/04/27 تاریخ پذیرش : 1395/02/15 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: فونستیک, مار, شهرستان کنگاور, استان کرمانشاه,

چکیده مقاله :

چکیده زمینه و هدف: از آن جا که مطالعه خزندگان درایران به دلیل کثرت و تنوع گونه ها همواره مورد توجه دانش مندان و محققان داخلی و خارجی بوده است، در پژوهش حاضر سعی شده است با توجه به غنای فون خزندگان شهرستان کنگاور و عدم وجود مطالعات دقیق بیوسیستماتیکی، فون مارهای منطقه مورد شناسایی قرار گیرد و مارهای منطقه با توجه به نوع پوشش گیاهی، آب و هوا و نوع خاک در اقلیم‌های مختلف منطقه مورد مطالعه بیوسیستماتیکی قرار گیرند. در واقع این امر منجر به شناسایی مارهای منطقه، آگاهی از فراوانی وکمیابی گونه‌های موجود در منطقه، افزایش اطلاعات عمومی جامعه در مورد مارها و اهمیت آن ها در زندگی و لزوم حفاظت از آن ها می‌گردد. روش بررسی: نمونه ها از مناطق مختلف مورد مطالعه طی سال های 1394-1393 به وسیله عصای مارگیری و نیز به وسیله چوب بلند T شکل جمع آوری شده و پس از شناسایی نمونه ها صفات متریک و مریستیک هر نمونه اندازه گیری گردید. یافته‌ها: در منطقه مورد مطالعه هفت گونه از شش جنس و چهار خانواده مار شناسایی گردید که عبارتند از مارچلیپر Natrix tessellata, مارکوتوله رینگال Eirenis collaris, تیرک مار Eirenis punctatolineatus و مارگورخری Spalerosophis microlepisاز خانواده کلوبریده, مارکرمی شکل Typhlops vermicularis از خانواده تیفلوپیده, یله مار Malpolon insignitus از خانواده لامپروفییده و گرزه مار Macrovipera lebetina از خانواده وایپریده. از بین نمونه های یافت شده در منطقه یله مار نیمه سمی دارای نیش خلفی شیاردار، گرزه مار سمی و دارای فنگ فوقانی متحرک و بقیه گونه ها غیرسمی می باشند. بحث و نتیجه‌گیری: کلوبریده با چهار گونه بالاترین تنوع را در میان خانواده‌های منطقه نشان داد. از بین هفت گونه مار که در حوزه ی شهرستان کنگاور شناسایی گردید، بیشترین فراوانی مربوط به مار چلیپر، Natrix tessellata بود.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: Kangavar County is located in the eastern regions of Kermanshah Province. Since the herpetofauna of Kangavar County is rich, and no biosystematics studies have already been done in this region, the aim of the present study is to investigate the faunistic of snakes in this area. Method: The study area is located in the western margin of the Iranian Plateau between 34°30' N and 47°58' E. All specimens were collected from different regions of Kangavar County during the survey from 2014 to 2015 by a snake Tongs stick grabber 120 cm, and sometimes, by Hook stick. Specimens were identified according to Latifi (2000) and Leviton et al. (1992). Findings: The collected specimens represented seven species, six genera and four families including the family Colubridae: Collared Dwarf Racer Eirenis collaris, Dotted Dwarf Racer, Eirenis punctatolineatus; Dice snake, Natrix tessellata; Zebra Snake, Spalerosophis microlepis; the family Typhlopidae:Greek Blind snake, Typhlops vermicularis;thefamily Lamprophiidae: Eastern Montpellier Snake, Malpolon insignitus; and the familyViperidae:Levantine Viper, Macrovipera lebetina. Among the identified species, Malpolon insignitus is semi-venomous and Macrovipera lebetina is venomous. Discussion and Conclusion: The current study recorded seven species belonging to six genera and four families (Colubridae, Viperidae, Typhlopidae and Lamprophiidae) in Kangavar County, Kermanshah Province. The Colubridae with four species showed the highest diversity among the families represented.

منابع و مأخذ:

1-     Vitt, L.J., and Caldwell, J.P. (2009), Herptology, an Introductory Biology of Amphibians
 and Reptiles (3nd ed.) .Academic Press, New York.

2-     Anderson, S.C. (1963): Amphibian and Reptiles from Iran. Proc.Colifornia Acad.Sci., ser. 4,31:417-498.

3-     Latifi, M. (2001): The Snakes of Iran, Environment Protection Organization. (In Persian)

4-     Anderson, C. and Nilson, G. (1979): Vipera Latiffi (Reptilia, Serpentes, Viperidae) an endangered Viper from the Lar valley, Iran, and remark on the sympatric herpeto fauna. Jour.Herpetol.13 (3)335.

5-     Nilson, G.  and Andren, C. (1984a): A taxonomic account of the Iranian rat snakes of the Elaphe longissima­­­­­ species–group. Amphibia-Reptilia5:157-171.

6-     Rajabizadeh, M. Javanmardi, S. RastegarPouyani, N. Karamiani, R. Yousefi, M. Salehi, H. Joger, U. Mebert, K. Esmaeili, H. Parsa, H. Kami, H. and Rastegar-Pouyani, E. (2011): Geographic Variation, Distribution, and Habitat of Natrix tessellate in Iran. Mertensiella, ISBN 978-3-9812565-4-3.

7-     Rastegar-Pouyani, N. Kami, H.G. Rajabzadeh, M. Shafiei, s. and Anderson, S.C. (2008): Annotated checklist of Amphibians and Reptiles of Iran. Iranian Journal of Animal Biosystematics (LJAB)V.4. N.1.

8-     Tuck, R.G. (1974): Some Amphibians and Reptiles from Iran, Bulletin of the Maryland Herpetological Society, 10:58-65.

9-     Rastegar-Poutani, N., Johari, M, and Rastegar-Pouyani, E. (2007): Field Guide to the Reptiles of Iran. Razi University Publishing. (In Persian)

10-   http://www. Reptile- database. org      

11-  Rahimzadeh, Z. Nadirian, P. Abrifam, M. Hosseini, K. and Afkari, S. (2014): Kermanshah Province.
Iran: Iran’s Textbooks Printing & Publishing Company. (In Persian)