شناخت منابع تولید زباله های صنعتی و راهکارهای بازیافت در منطقه خزر

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

محمدعلی عبدلی ¹ (استاد، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران)
تورج نصرآبادی ² (دانشجوی دکتری، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران)
احسان طاهری ³ (کارشناسی ارشد دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران*(مسئول مکاتبات))
غلامعلی هوشیاری پور ⁴ (دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران)

تاریخ دریافت : 1386/09/07 تاریخ پذیرش : 1386/11/29 تاریخ انتشار : 1388/07/01

کلید واژه: بازیافت, منطقه خزر, پسماند صنعتی,

چکیده مقاله :

در منطقه خزر(استان های گیلان و مازندران) جمعاً 176 واحد صنعتی با اشتغال بالای 10 نفر در محدوده خدمات شهری شناسایی شده است (سال 1381). استان گیلان 115 و استان مازندران 61 واحد را در خود جای داده است. با توجه به رشد روز افزون صنایع در منطقه خزر، شناخت منابع تولید و بازیافت زباله های صنعتی توجه ویژه ای را طلب می کند، چرا که در این منطقه به لحاظ شرایط خاص اقلیمی، جغرافیایی و زیست محیطی مکان های دردسترس زیادی جهت دفع مواد زاید موجود نمی باشد. از آن جایی که زباله های صنعتی به شکل تفکیک شده در حجم بالا و در نقاط محدود تولید می شود، بازیافت این زایدات در مقایسه با مواد زاید جامد شهری بسیار ساده تر و با بازده بالاتری میسر خواهد بود. در حال حاضر به شکل پراکنده در برخی صنایع، درصدی از ضایعات بازیافت می شود. از آن جمله می توان به تولید پودر استخوان و سایر ضایعات در کشتارگاه ها، تولید پودر مخمر از پساب صنایع الکل سازی، تولید کود کمپوست از زایدات صنایع غذایی و تولید مقوا و کاغذ با کیفیت پایین از ضایعات صنایع سلولزی اشاره کرد. در منطقه خزر روزانه 7/32 تن زباله صنعتی تولید می شود. صنایع مواد غذایی، صنایع نساجی، چوب و محصولات چوبی، کاغذ و مقوا، ماشین آلات و تجهیزات گروه های اصلی تولید کننده زایدات صنعتی منطقه را تشکیل می دهند. از زباله های موجود می توان در تولید پودر ضایعات، بازیافت مواد فساد پذیر و تولید کمپوست، تولید پودر مخمر ، کاغذ و مقوا بهره گرفت. در این راستا با توجه به ماهیت زباله های تولیدی و همچنین در نظر گرفتن توانایی های منطقه تحت بررسی پیشنهادهایی از قبیل تولید پودر ارزشمند ارپون OROPON از ضایعات کشتارگاه ها برای تجزیه مواد گوشتی قابل استفاده در چرم سازی، تولید قارچ خوراکی، اسانس میوه و اسیدهای گیاهی از ضایعات صنایع غذایی، تهیه سلولز خالص از ضایعات صنایع سلولزی قابل استفاده در صنایع نظامی، رنگ و رزین سازی و در نهایت بازیافت انرژی حرارتی از زایدات فسادپذیر ارایه شده است.

چکیده انگلیسی:

In the Caspian region (Mazandaran and Guilan Provinces), there are 176 industrial units, each with a work force of more than 10 persons. One hundred and fifteen of these units are located in Guilan and the others in Mazandaran. The basic industries located in this region are textile, cellulose and metal industries. Unlike the solid wastes produced in cities, industrial wastes are generated separately, in large quantities and in a limited number of locations. As a result, recycling such wastes could be carried out more easily and with a higher efficiency. Major industrial waste generators of the region are located around the cities of Rasht, Lahijan, Sari, Bandar Anzali, Babol, Amol and Behshahr. At present, part of the wastes is recycled in some industries; bone powder, yeast powder, low quality paper and cardboard are produced from the wastes of slaughter houses, alcohol production factories, and food and cellulose industries, respectively. In this study, the present status of the generating and recycling industrial wastes in the region is evaluated, and practical suggestions as well as appropriate alternatives are offered. The suggestions mostly emphasize modern recycling technologies. In Caspian region, 32.7 tons of industrial wastes are produced daily. Food industry, textile industry, wooden products industry, paper and cardboard, equipment and machinery are the main waste generators in this region. Regarding the types of wastes and the capacity of the Caspian region, the production of OROPON powder, mushrooms, fruit essence and acids, and pure cellulose (α cellulose) is recommended.