بررسی موانع مشارکت اجتماعی شهروندان در محیط زیست شهری با استفاده از روش SWOT و ارایه راهکارهای مناسب جهت ارتقا پایدار محیط زیست

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

اکرم الملوک لاهیجانیان ¹ , شادی شیعه بیکی ²

1 - دانشیار دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد علوم و تحقیقات تهران)مسوول مکاتبات).
2 - دانش آموخته دکتری رشته مدیریت محیط زیست، محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

تاریخ دریافت : 1392/11/26 تاریخ پذیرش : 1393/07/01 تاریخ انتشار : 1394/10/01

کلید واژه: مشارکت اجتماعی, انجمن های محلی, شهر, شهروند, مدیریت محله,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: مشارکت فرآیندی همه جانبه است که همه مردم و گروه ها در آن فعال و درگیر می شوند.مشارکت از نظر آبهوف و کوهن به معنای شرکت افراد در تصمیم گیری،اجرا، ارزشیابی، تقسیم منافع حاصل ازآن به افراد است بر اساس نظریه اچ.تی.تری همه افراد با یک سهم معین از منافع باید در مشارکت سهم داشته باشندهدف از انجام این پژوهش بررسی موانع مشارکت اجتماعی شهروندان در محیط زیست شهری با استفاده از روش SWOT و ارایه راهکارهای مناسب جهت ارتقا پایدار محیط زیست است.. این تحقیق از نوع پیمایشی و توصیفی بوده و از ابزار پرسشنامه جهت گردآوری اطلاعات استفاده شده است. روش بررسی : جامعه آماری این پژوهش ازمحدوده ناحیه 4(محله سید خندان،داوودیه) ، محدوده ناحیه 5(محله درروس،قلهک) و محدوده ناحیه 6 (محله قبا و طاووسیه) تهران به تعداد3800 نفر می باشد . حجم نمونه و نمونه برداری با استفاده از روش خوشه ای 380 نفر تخمین زده شده است.چارچوب مفهومی تحقیق بر اساس نظریه های وبر، هومنز، لرنر، گای ،درام، اوکلی و مارسدنن و پارسونز سامان دهی و طراحی شده است. پژوهش ارتباط بین متغیرهای جنس، وضعیت اشتغال، وضعیت تأهل، تحصیلات، رضایت از خدمات شهری، عضویت در تشکل های اجتماعی و موانع مشارکت اجتماعی شهروندان را مورد آزمون قرار داده است. جهت آزمون فرضیه ها از آزمون آماری یک نمونه ای و T استفاده شده است. نتایج : نتایج حاصل از آزمون دو متغیره نشان از معنادار بودن ارتباط متغیرهای فوق بغیر از متغیرجنس بر مشارکت اجتماعی بوده است. نتایج حاصل از آزمون چند متغیره نیز نشان داد که متغیرهای مستقل 52 ./ .واریانس متغیرهای وابسته را تبیین کرده اند. در این میان متغیر مشارکت اجتماعی بیش ترین سهم را در تبیین آن داشته است ولی مولفه مشارکت اجتماعی در بین شهروندان هنوز به عنوان یک مولفه زندگی شهری و مدرن شناخته نشده است.

چکیده انگلیسی:

Background & Aims: Participation is a process that involves all people and groups actively. Participation by Abhouf and Cohen means decision-making, implementation, evaluation, since the division of profits. Based on the theory of H.C.Tree, all people are sharing in the profits. The aim of this research is investigation of barriers of public participation in environment by SWOT and presents some suggestions for promoting environment .This research is descriptive survey and the questionnaire was used to gather information Method: The population of the study area limits 4 (Neighborhood S. Smiley, Davoudieh), of Section 5 (Darrus neighborhood, Gohak) and the District 6 (Neighborhood cassock and Tavusiyeh) Tehran to 3,800 people. Sample size and sampling method, 380 cluster is estimated based on the theories of Weber's conceptual framework, Humez, Lerner, Guy, drama, Uccle and Marsiden and Parsons organize and design. Study the relationship between gender, employment status, marital status, education, satisfaction with municipal services, membership in social organizations and social barriers to the participation of citizens is examined. To test the hypothesis test is a sample of the T test is organized. Results: The results of the bivariate analysis revealed a significant association between these variables other than social participation. The results of multivariate analysis showed that the independent variables explain the dependent variables have different variables.

منابع و مأخذ:

1. Power, Anne, 2007, Neighborhood Management and the Future of Urban Areas,2009 ,Centre for Analysis of Social Exclusion (CASE), London Power, Ann Bergin,


2. Emmet, 1999, Neighborhood Management, Centre for Analysis of Social Exclusion (CASE), London.


3. Manfred, Josef, 2011, Contextualization an Approach to Improve Participation in Urban Planning Processes.


4. مک اون، رزالین، ترجمه گنجی، کامران، 1383، آموزش برای توسعه پایدار، انتشارات کیان مهر


5. نگارنده، جواد، مشارکت اجتماعی،1389، مجمع تشخیص مصلحت نظام مرکز تحقیقات استراتژیک


6. سعیدی، محمدرضا، 1382، درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمان های غیردولتی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها(سمت)


7. توسلی، غلام عباس، 1382، مشارکت اجتماعی در شرایط جامعه آنومیک رابطه آسیب ها و انحرافات اجتماعی با مشارکت اجتماعی، دانشگاه تهران


8. ذکائی، مرجان،1382، نوآوری شوراها در مدیریت شهری، انتشارات سازمان شهرداری های کشور


9. رهنورد، فرج الله، 1385، دیدمان مشارکت، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی.


10. شفیعی مطهر و سید علیرضا، 1383، مبانی و ضرورت مشارکت، نشر عابد


11. نوغانی، محسن و حسینی، کمال الدین، 1389، شهر شهروند و مشارکت، به نشر


12. خاکی، غلامرضا، 1390، روش تحقیق با رویکردی بر پایان نامه نویسی، انتشارات بازتاب


13. قادری، صلاح الدین،1387"راهکارهای مشارکت شهروندان در اجرای برنامه های شهرداری، مجموعه گزارشات همایش های محله ای شهر تهران در حوزه اجتماعی و فرهنگی، انتشارات شهر


14. نادری بوانلو، محمد، 1389، مقاله " تحقق مشارکت شهروندی در قالب محله محوری با توجه به شرایط ایران"، اولین همایش شهروندی و مدیریت محله ای حقوق و تکالیف

4. لاهیجانیان، اکرم الملوک، 1390، آموزش محیط زیست، تهران، انتشارات دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، چاپ اول


5. هاشمی، فرود، 1387، شورا و مشارکت از دیدگاه اسلام، خرم آباد، انتشارات شاپور خواست


6. یاری حصار، ارسطو، 1390، شورایاری رویکردی نو به مدیریت محلی، انتشارات آستان قدس رضوی (به نشر)، چاپ اول


7. موسوی، میرطاهر، 1391، درآمدی بر مشارکت اجتماعی، انتشارات جامعه شناسان، چاپ اول


8. غفاری، غلامرضا و نیازی، محسن، 1386، جامعه شناسی مشارکت، نشرنزدیک، چاپ اول


9. محسنی، منوچهر و جاراللهی، عذرا،1382، مشارکت اجتماعی در ایران، انتشارات آرون