مکان‌یابی محل دفن پسماندهای خطرناک استان زنجان با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

مهدی برومندی ¹ (کارشناس ارشد زمین شناسی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس)
ماشااله خامه‌چیان ² (دانشیار، گروه زمین شناسی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس*(مسئول مکاتبات))
محمدرضا نیکودل ³ (استادیار، گروه زمین شناسی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس)

تاریخ دریافت : 1388/03/30 تاریخ پذیرش : 1388/06/25 تاریخ انتشار : 1393/10/01

کلید واژه: مکان‌یابی, پسماندهای خطرناک, تحلیل سلسله مراتبی, زنجان,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: مدیریت پسماندهای خطرناک در سال‌های اخیر در کشور با توجه به رشد افزایشی آن مورد توجه قرار گرفته است. استان زنجان به دلیل وجود واحدهای صنعتی متعدد، نیاز به راهکاری مدیریتی در مورد پسماندهای خطرناک دارد. دفن پسماندها یکی از رایج‌ترین راهکارهای مدیریتی پسماندها می‌باشد. پیدا کردن محلی بهینه که هم دارای کم ترین خطرات زیست محیطی بوده و هم از لحاظ اقتصادی بهینه باشد، هدف اصلی این مقاله است. روش کار: روشی که در این مقاله مورد استفاده قرار گرفته است تلفیقی از سامانه اطلاعات جغرافیایی و تصمیم گیری چند متغیره می‌باشد. یک روش دو مرحله‌ای که شامل حذف مناطق ممنوع و محاسبه شاخص مناسب بودن می‌باشد، برای شناسایی محل‌‌های بهینه دفن پسماندها مورد استفاده قرار گرفته است. یافته‌ها: جهت به دست آوردن اهمیت نسبی عوامل موثر از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. برای محاسبه شاخص مناسب بودن و ارزیابی منطقه مورد مطالعه جهت دفن پسماندهای خطرناک، از روش وزن‌دهی ساده افزایشی استفاده شده است. در نهایت مناطقی با شاخص مناسب بودن بالا، جهت دفن پسماندهای خطرناک در استان معرفی می‌شوند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد ترکیب سامانه اطلاعات جغرافیایی و تصمیم‌گیری چند متغیره در مکان‌یابی محل دفن پسماندها بسیار کارآمد می‌باشد

چکیده انگلیسی:

Recently, hazardous waste management is a major issue through the world due to increasing ofhazardous wastes in countries. According to numerous industrial units, Zanjan province needs aneffective managing method for hazardous wastes. Landfilling is the most common method used tohazardous waste management. Determining of optimum location with considering minimumenvironmental risks and cost effective methods are the scope of this paper. The used method in thispaper is combination of geographic Information System (GIS) and multiple criteria Analysis (MCA).Because of several influencing parameters in landfill site selection, using MCA is necessary. A twosteps method of landfill site was done, including elimination exclusionary areas and calculationsuitability index. In order to determine weights of effective parameters, Analytical Hierarchy Process(AHP) was applied. Simple additive weight method was used for determination of suitability indexand evaluation of study area for hazardous waste landfill. Finally regions with high suitability indexwere suggested for hazardous waste landfills in Zanjan province.

منابع و مأخذ:

1. Tchobanoglous, G., Kreith, F., 2002., Handbook of Solid Waste Management, McGraw-Hill Pub., New York.


2. عباس پور، م؛ 1377؛ مهندسی محیط زیست؛ جلد اول؛ مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی.
   
   
   1. Williams P.t., 2005, Waste treatment and disposal. 2nd edition, John wiley and sons, 380p.
   
   
   2. LaGrega M., Buckingham P.L., Evans J.C., 2001, Environmental resources management, 2^nd edition, McGraw-Hill Pub.
   
   
   3. M. I. Yesilnacar, H. Cetin., 2005, Site selection for hazardous wastes: A case study from the GAP area, Turkey., Journal of Engineering Geology 81 , 371–388
   
   
   4. Sener B., Suzen M.L., Doyuran V., 2006, Landfill site selection by using geographic information systems, Environmental geology J., Vol.49. 376-388.
   
   
   5. Chang  N.B., Parvathianathan G., Breeden J.B., Combining GIS with fuzzy multicriteria decision-making for landfill siting in a fast-growing urban region., 2008,  J. of Environmental Management, Volume 87, Issue 1, , Pages 139-153.
   
   
   6. Mahini A.S., Gholamalifard M., 2006, Siting MSW landfills with a weighted linear combination methodology in GIS environment, Int. J. Environ. Sci. Tech., 3 (4), 435-445.
   
   
   7. Dorhofer G. 1993, The role of natural geological barriers for the sitting of landfills in Germany. Geoconfine 93, vol. I, p. 39-45.
   
   
   8. Simsek C., Kincal C., Gunduz O., 2006, A solid waste disposal site selection procedure based on groundwater vulnerability mapping, Environmental geology J., Vol.49. 620-633.
   
   
   9. Kontos, T.D., Komilis D.P. and  Halvadakis C.P. 2005, Siting  MSW landfill with spatial multiple criteria analysis methodology. Journal of Waste Management, 25, 818-832.
   
   
   10. Guiqin, W., Li, Q., Guoxue L and Lijin, C., 2009., Landfill site selection using spatial information technologies and AHP: A case study in Beiging, China., Journal of Environmental Management., doi:10.1016/j.jenvman.2008.12.008
   
   
   11. وب سایت مرکز آمار ایران http://www.sci.org.ir
       
       
       1. Sadek S., El-Fadel M., and Freiha F., 2006,  Factors within a gis-based framework for landfill siting, International Journal of Environmental Studies, Volume 63, Number 1, pp. 71-86.
       
       
       2. Cumminus V., Odennell V., Allen A., Doneolly J., Kokoulas S.,  2002, A new approach to landfill site selection in Ireland using GIS, Available in : technology,2002,cmrc.ucc.ie/publications/conf_proceedings/Rio_Landfill.pdf
       
       
       3. Sener, B.,2004, Landfill site selection by using geographic information system. M.Sc Thesis, METU, 114 pp. http://www.rsgis.metu.edu.tr
       
       
       4. Environmental protection agency, 2006, EPA landfill manuals, Manual on site selection. http://www.epa.gov
       
       
       5. Bagchi, A., 1994, Design, Construction and Monitoring of Landfills. 2nd ed.,John Wiley & Sons. Inc., New York.
       
       
       6. Schwartz, E. M., 2001, A Simple Approach to Solid Waste Planning for Urbanizing Counties, M.Sc. Thesis, University of Missouri-Kansas City.
       
       
       7. حیدر­زاده، ن؛ 1379، مکان­یابی محل دفن مواد زائد جامد شهری با استفاده از GIS برای شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
          
          
          1. Malczewski, J., 1999. GIS and Multicriteria Decision Analysis, John Wiley & Sons,Canada, 392 p.