شناسایی و تعیین توده زنده ماکروجلبک‏های (منطقه‏ بین‏ جزرومدی) در بندربوشهر

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

حدیقه صائب مهر ¹ , پریسا نجات خواه معنوی ² , سوگل شهیدی ³

1 - دانشجوی دکتری اکولوژی دریا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.(مسئول مکاتبات)
2 - استادیار و عضو هیئت علمی، دانشکده علوم و فنون دریایی، واحد تهران- شمال، دانشگاه آزاد اسلامی.
3 - دانشجوی دکتری بیولوژی دریا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1390/08/10 تاریخ پذیرش : 1390/01/17 تاریخ انتشار : 1394/10/01

کلید واژه: توده زنده, ماکروجلبک, منطقه بین جزر و مدی, فصل گرم وسرد, استان بوشهر,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: توده زنده ماکروجلبک ها در2 فصل تابستان و زمستان سال 1389 پس از شناسایی در چهار ایستگاه انتخابی در سه منطقه بالا، میان و پایین جزرومدی منطقه بندر بوشهر در زمان جزر کامل آب بررسی شدند. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه، شناسایی وتعیین توده زنده ماکروجلبک های منطقه بین جزرومدی بندر بوشهر می باشد. روش بررسی: نمونه برداری با کوادرات 5/0 ×5/0 مترمربعی به صورت تصادفی صورت گرفت. در مجموع12گونه ماکروجلبک شناسایی شد، که میانگین وزن تر به ترتیب درتابستان شاخه جلبک های قهوه ای (6625،258 گرم درمترمربع ) بیش ترین وزن تر و شاخه جلبک های سبز (9625،126 گرم درمترمربع ) کم ترین وزن تر و در زمستان شاخه جلبک های سبز (875،564 گرم در مترمربع) بیش ترین وزن تر و شاخه جلبک های قرمز( 115.8 گرم درمترمربع ) کم ترین وزن تر را داشتند . نتایج: نتایج حاصل از آنالیز واریانس یک طرفه (one-way ANOVA) مشخص نمود که بیش ترین حضور ماکرو جلبک ها در منطقه پایین جزر و مدی است. آزمون آماری (Mann- whitny) اختلاف معنی داری را بین زیتوده میان و پایین جزرومدی در دو فصل نشان نداد. نتایج نشان دادند که شش گونه مشترک در هر دو فصل مشاهده گردید که به ترتیب شامل 3گونه جلبک های قرمز با نام هایmuscoidesAcanthophora - Laurensia papillosa - Gracilaria corticata و 2گونه جلبک های قهوه ای به نام هایCystoseira sp. و Padina spو1گونه از جلبک های سبز به نام Caulerpa sp می باشند. با توجه به میانگین زیتوده (بیومس) محاسبه شده در پایین و میان جزرومدی ایستگاه های مورد مطالعه در دو فصل مشخص گردید در کل دو فصل بیش ترین میانگین زی توده (1،953 گرم درمترمربع) متعلق به Padina sp ایستگاه 3 پایین جزرومدی فصل تابستان و کم ترین میانگین زی توده (5/0 گرم درمترمربع) متعلق به Champia parvula ایستگاه 2 پایین جزرومدی فصل زمستان می باشد.

چکیده انگلیسی:

Introdouction: the biomass of macro- algas was studied in summer and winter at 4 elected stations during spring tide in high in 2011, mid and low intertidal zone in Boushehr Port in Persian Gulf. The aim of this study is to identify and determine biomass of macro-algas in the intertidal zone of the port of Bushehr. Method: Quadrat sampling 0/5/0 × 0/5 m² was random. Totally 12 species of macro-algas identified and the average biomass were arranged in summer; Phaeophyceae (258.6625 g/m2) the highest biomass and Chlorophyceae the lowest biomass and in winter had Chlorophyceae (564.875 g/m2) the highest biomass and Rhodophyceae (191.8 g/m2) the lowest biomass. Result: The result that was obtained by one way ANOVA, determined that the most abundance of macro-alga was in sub littoral zone. Compute test (Mann- Whitney) didn’t show the importance of biomass between mid littoral and sub littoral zones in two seasons. The results show 6 common species that in summer and winter were observed species of Rhodophyceae: muscoides Acanthophora – Laurensia papillosa - Gracilaria corticata and 2 species Phaeophyceae: Cystoseira sp. and Padina sp. and one species of Chlorophyceae: Caulerpa sp. In addition the average of biomass computing in mid and low intertidal zones in studying within two seasons identified in both seasons that the highest average of biomass (953.1 g/m2) belongs to padina sp in third station  in summer  and lowest average of biomass (0. 5 g/m2) belongs  to champia  parvula  in second station in winter.  

منابع و مأخذ:

1. گزارش اقتصادی – اجتماعی استان بوشهر، 1378. انتشارات سازمان برنامه و بودجه استان بوشهر. بوشهر، ایران.


2. Chapman, A.R.O., 1990. Competitive interactions between focus spiralis L.and F.vesiculosus L. (Fucales, Phaeophyta). Hydrobilogia. 338: 204/205, 205-209.


3. اسماعیلی ساری، ع. 1381. آلاینده ها، بهداشت و استاندارد در محیط زیست. انتشارات نقش مهر. تهران، ایران. 176- 174 و 355- 352.


4. شاپوری، مهدیه. 1386. شناسایی جلبک های ماکروسکوپی و دوکفه ای همراه آنها در سواحل گلی شهر بندرعباس. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم و فنون دریایی. واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی.


5. Mance, G. 1987. Pollution threat of metals in aquatic environment. Elsevier Science Publisher LTD. Pp: 299-312.


6. Nybakken, J. W.1993. Marine Biology, an Ecological Approch. Harper Collins College publishers, California; 1995: Pp.328- 438.


7. Malea, P. and Haritonidis, S. 2000.Use of green alga Ulva rigida as an indicator species to reassess metal pollution in the Thermaikos gulf, Greece, after 13 years. University of Thessaloniki, Department of Botany. Applied phycology Journ., 12: 169-176.


8. Sterrer, W. 1986. Marine fauna and flora of Bermuda (A systematic guide to the identification of marine organisms. John wiley and sons, Inc. New York, U. S. A.


9. Topeuoglu, S.; SGuven, K. C.; Balkis, N. and Kirbasoglu, C. 2003. Heavy metal monitoring of marine algae from the Turkish Coast of the Black Sea, 1998-2000. Chemosphere Journ., 52:1683-1688.


10. قرنجیک، بایرام محمد.1381. شناسایی و تعیین پراکنش گیاهان دریایی مناطق زیر جزرو مدی در سواحل استان سیستان و بلوچستان. مجله علمی شیلات ایران، 3: 127-140.


11. Balasubramanian, H. 1999. Impacts of coastal pollution. Annamalai University Press; 1999: Pp.10-18.


12. Chopin, T. 2001.marine biodiversity Monitoring. Protocol for monitoring of seaweeds. A report by the marine biodiversity committee to the ecological environment of Canada. Canada.


13. سرطاوی، کهزاد. و سهرابی پور، جلوه. 1381. جمع آوری و شناسایی فلور جلبک های سواحل استان بوشهر. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام و سازمان تحقیقات و آموزش وزارت جهاد کشاورزی. بوشهر، ایران.


14. شهیدی، سوگل. 1386.بررسی فلزات سنگین روی، مس و سرب در ماکروجلبک های منطقه جزرومدی بوشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد. واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی.


15. Sohrabipour, J. and Rabii, R. 1999. A list of Marine Algae of Seahorses of Persian Gulf and Oman Sea in the Hormozgan Province. Iran Journ Bot., 8(1):131-162.


16. حیاتی، سیما. 1388. جلبک های دریایی خلیج فارس. همایش بین المللی خلیج فارس، آذرماه 1388. 10-1.


17. Moopam, 1989. Manual of Oceanographic observations and Pollutions Analysis Methods; Regional Organization for the Protection of Marine Environment, 458 Pp, Safat, Kuwait.


18. Debore, J. A., Guigli, H.J., Israle,T. L. and Elia. C.F.D. 1978.Nutritional studies on two red algae; Growth rate as a function of nitrogen source and concentration .J.Phycol, 14: 261-266.


19. علویان، زهرا. فرمحمدی، سیف الله.، سوار، احمد و زهزاد، بهرام. 1381. بررسی فراوانی و پراکنش جلبک های ماکروسکوپی سواحل کیش در ارتباط با آلودگی های زیست محیطی. مجله علمی شیلات ایران، 3: 63- 80.


20. Mamboya, F. A. Pratap, H> B.; Mtolera.M. And Bjork, M. 2007. The effect of copper on the daily growth rate and photosynthetic efficiency of the brown macroalgae Padina boergesenii. Botany Journ., 18: 185-191.


21. Dawes.C.J.1982. marine botany. John wiley and Sons.U.S.A.628p.


22. قرنجیک، بایرام محمد.1381. بررسی تغییرات تراکم، بسامد و بیوماس سه گونه مهم از جلبک های Cystoseira indica ، Sargassum glausescens و Nizimuddinia zanardiniiقهوه ای در سواحل استان سیستان و بلوچستان. مجله علمی شیلات ایران، 3: 91- 102.


23. Smith, S. E., 1988. Torry congon pollution and Marine life: A report by the Plymouth laboratory of the marine biological association of the United Kingdom. Cambridge university press.UK.


24. ایزد پناهی، غلامرضا. 1379. اثرات فاضلاب های شهری بوشهر بر محیط زیست دریایی. گزارش نهایی پروژه. مرکز پژوهشکده میگوی کشور. بوشهر، ایران.