بررسی اثرات متقابل بین حمل ونقل شهری(مترو، بی آرتی)وتراکم شهری برمبنای شاخص های زمین ومسکن بااستفاده ازGIS (مطالعه موردی:منطقه8تهران)

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

هادی آشنایی ¹ (کارشناس ارشدGIS/RS، گروه GIS/RS، واحدعلوم وتحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران*(مسوول مکاتبات)..)
علیرضا قراگوزلو ² (استادیار، آموزشکده سازمان نقشه برداری، تهران، ایران.)
علیرضا وفایی نژاد ³ (استادیار، گروه GIS/RS، واحدعلوم وتحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1394/10/18 تاریخ پذیرش : 1394/12/24 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: حمل ونقل عمومی, تراکم, سامانه اطلاعات مکانی, مترو, بی آرتی, ARC GIS,

چکیده مقاله :

زمینه وهدف: پراکندگی کاربری های متنوع شهری و شدت فشردگی آن ها درسطح وارتفاع (تراکم) تعیین کننده چگونگی تأمین نیازهای شهروندان است، چرا که برای استفاده از امکانات شهر ناگزیرند به قصد این کاربری ها حرکت نمایند. مترو و بی آرتی دو سیستم حمل ونقل عمومی انبوه بر با کم ترین تداخل ترافیکی هستند که وظیفه انتقال شهروندان به این نقاط را بر عهده دارند و در عین حال اجرای زیرساخت های آن ها هزینه ای به مراتب بیش تر از سیستم های دیگر حمل ونقل به شهرتحمیل می نماید. ازآن جا که هرچه فشردگی کاربری ها در شهر بیش تر باشد، نیازبه سیستم حمل و نقل مؤثرتری احساس می شود و بالعکس هرچه سیستم حمل ونقل کاراتر باشد رشد سکونت و فعالیت پیرامون این سیستم بیش تر خواهد شد، لذا این دومقوله باید به صورت هماهنگ مورد مطالعه ،طراحی واجرا قرارگیرند. روش بررسی: برای شناسایی دقیق تر رابطه موجود بین سیستم حمل ونقل عمومی (مترو و بی آرتی) وتراکم کاربری های مختلف مطالعه موردی درمحله تهرانپارس منطقه8تهران که هردوسیستم به آن خدمات می دهند، انجام شده وباتوجه به ماهیت مکانی آن ازسامانه اطلاعات مکانی و نرم افزارArc GIS در آن استفاده شده است. 153بلوک شهری واقع دراین محله به وسیله ابزار OLS درنرم افزار ARC GIS با سطح معناداری05/0 مورد تحلیل آماری قرارگرفت. یافته ها: درتحلیل هر متغیر وابسته، اختلاف طی دوره اجرای سیستم و اختلاف بین بلوک های واجد و فاقد دسترسی به سیستم، روش مورد استفاده در این تحقیق است.(Diff-Diff) بحث و نتیجه گیری: نتیجه نهایی مطالعه افزایش میزان سالانه تراکم مسکونی، تعداد طبقات وتراکم جمعیت تحت تأثیر سیستم حمل ونقل مترو به ترتیب، 05/0 درصد، 072/0طبقه و001/0 نفربر متر مربع وکاهش شاخص تعداد طبقات بامیزان سالانه 05/0- طبقه درمحدوده نفوذ ایستگاه های بی آرتی را نشان می دهد.

چکیده انگلیسی:

Background and purpose: Scattering the urban diverse applications and their compression intensity in level and height (density) are the determinant how to meet the citizens' needs, because, for using the urban facilities they are inevitable to move toward these applications. Subway and B.R.T are two mass public transportation systems with less traffic interference which transfer people within the territory of a city and also impose more expenses to city than other transportation systems, for practicing their infrastructures. Since more intensity of applications leads to more effective transportation systems, in contrary, and more efficient transportation system leads to more residential and activities growth around this system, thus, these two entities must be studied, designed and exercised coordinated. Methods: Due to the existence of both transportation systems in Tehran, Tehran pars, region 8, this case study was done there, also, for more precise identification of the relation between public transportation system (subway and B.R.T.) and density of various applications and by virtue of  its location's nature, geographical information system and Arc GIS software were used. 153 urban blocks were analyzed statistically in this area by OLS in ARC GIS by the significance level of 0.05. In this analysis, each dependent variable, difference during implementation of the system and difference between eligible and inaccessible blocks to the system, the method is used in this study (Diff-Diff). Findings: The result shows the increase in annual rate of residential density, number of floors and population density under the impact of subway, includes 0.05%, 0.072 floor and 0.001 person per square meter, respectively,  also it shows the increase on the number of floors indicator by -0.05 floor within the  area of BRT stations. Discassion and Conclusion: Relation between subway and urban density is significant but relation between B.R.T and urban density is not significant.

منابع و مأخذ:

1. عسگری تفرشی.حدیثه،1387، برنامه ریزی اراضی شهری با استفاده از رویکرد توسعه حمل و نقل محور/ مورد مطالعاتی: ایست گاه مترو صادقیه، پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانش کده هنر.دانش گاه تربیت مدرس.ص12.


2. جهانشاهلو. لیلا و امینی. الهام، 1385، برنامه ریزی شهری و نقش آن در دست یابی به حمل و نقل پایدار شهری، مجموعه مقالات هفتمین کنفرانس مهندسی ترافیک ایران، معاونت حمل و نقل و ترافیک شهر تهران.ص7.


3. WWW.metro.tehran.ir


4. مرکز آمار ایران، سرشماری های عمومی نفوس و مسکن1385و1390


5. WWW.rejion8.tehran.ir


6. Bocarejo, J., Portilla, I., Perez, M. (2012). Impact of Transmilenio on density, land use, and land value in Bogota. Research in Transportation Economics, 40, 78-86.


7. چهارراهی.ذبیح الله ورشچی.ژاله،1390،تسلط بر GIS با Arc GIS،تهران،کیان رایانه سبز.


8. Monoz & Raskin, R. (2010). Walking accessibility to bus rapid transit: does it affect property values? Transport Policy, 17, 72-84.


9. Perdomo-Calvo, J. A., Mendoza-Alvarez, C., Mendieta-Lopez, J. C.,& Baquero-Ruiz, A. (2007) .Study of Effect of the Transmilenio Mass Transit Project on the Value of Properties in Bogota, Colombia. Working Paper No.WP07CA1. Lincoln Institute of Land Policy.


10. Mendieta, J. C., & Perdomo, J. (2007) Especificacion y estimacion de on modelo de precios hedonico especial para evaluar el impacto de Transmilenio sobre el valor de la propiedad en Bogota.Documentos CEDE.