تاثیر بوستان های شهری بر میزان انتشار ذرات معلق PM10 با استفاده از نرم افزار GIS

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

مجید عباسپور طهرانی فرد ¹ (استاد، دانشکده مکانیک، دانشگاه صنعتی شریف)
امیر حسین جاوید ² (دانشیار، دانشکده محیط زیست و انرژی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی.)
سحر سعیدی ³ (کارشناس ارشد، دانشکده محیط زیست و انرژی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی*(مسئول مکاتبات).)

تاریخ دریافت : 1390/02/25 تاریخ پذیرش : 1390/05/25 تاریخ انتشار : 1393/03/23

کلید واژه: فضاهای سبز شهری, آلودگی هوا, ذرات معلق PM10, نرم افزار GIS, نرم افزار MATLAB,

چکیده مقاله :

چکیده زمینه و هدف : توسعه فضای سبز در داخل و حاشیه شهرها و احداث بوستان های شهری بهترین راهکار جهت بهسازی محیط شهری به شمار می رود. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر فضای سبز بوستان لاله در کاهش میزان انتشار ذرات PM10 و مقایسه آن با محیط پیرامون می باشد. بوستان لاله با وسعت تقریبی 35 هکتار و قدمت 45 ساله در منطقه 6 شهرداری تهران واقع شده و از پارک های مطرح درسطح منطقه می باشد. روش بررسی : ابتدا 16 ایستگاه جهت نمونه برداری میدانی در بوستان و محیط پیرامون آن تعیین و میزان ذرات معلق PM10 و برخی پارامترهای اقلیمی از جمله دما، رطوبت، سرعت و جهت باد، طی1 سال هرماه در دو نوبت صبح و عصر، در آن ها مورد سنجش قرار گرفت. سپس نحوه انتشار مقادیر میانگین فصلی PM10 با استفاده از نرم افزار GIS بررسی گردید . در نهایت به منظور تعیین رابطه تغییرات غلظت آلاینده ها با افزایش فاصله، میدان مرکزی پارک به عنوان مبدا و میدان فاطمی به عنوان ایستگاه شاهد (آلوده ترین مکان) در فاصله 3000 متری از مبدا، در نظر گرفته شد و اندازه گیری هایی در سه ایستگاه به فواصل 200، 700 و 1100 متری از مبدا صورت گرفت و بهترین معادله حاکم بر روند تغییرات غلظت آلاینده ها نسبت به فاصله، توسط نرم افزار Table Curve تعیین و منحنی های آن توسط نرم افزار MATLAB رسم گردید. یافته ها و نتایج : نتایج نشان داد که با فاصله از مبداء میزان PM10 در فصول مختلف روند افزایشی داشته (در بهار 11%، تابستان 66/25%، پائیز 5/42% و در زمستان 06/31%) و در نزدیکی ایستگاه فاطمی این روند ثابت می گردد. همچنین در ایستگاه های درون پارک غلظت آلاینده PM10 کمتر از ایستگاه های محیط اطراف می باشد .

چکیده انگلیسی:

Abstract The goal of this article is to analyze the impact of green space and urban parks on reduction of PM10 suspended particles and compare the resulted figures with the surrounding areas. In this research Laleh Park and its surroundings were selected. Laleh park with 35 hectares of land is located in district 6 of Tehran municipality limit .The park was developed 45 years ago and has performed as important asset in the district where served Tehran citizens by variety of uses such as recreational, sports, and amusement. For this purpose , long term studies were conducted and frequent visits made to project site ,where eventually 14 monitoring stations equipped with standard instruments were installed to take field samples of PM10 suspended particles ,twice daily (morning and evening ),for a period of one year. On the basis of these measurements, the average seasonal and annual PM10 suspended particles were compared with figures obtained from the surrounding city pollution monitoring stations. Also in this area, meteorological parameters such as temperature, humidity, speed and direction of wind were measured. Through using GIS software as a potential system, dispersion pattern of particles in the environment was analyzed. Continuing the process, software (matlab) was able to show the spectrum of dispersion pattern from park central square to maximum radius of 3000 meters. Finally, the positive correlation between presence of space and reduction of suspended particles in the environment is shown based on PM10 dispersion pattern graphs drawn through use of GIS software.

منابع و مأخذ:

منابع

1. هاشمی، سید مهدی، بوستان اردویی چند منظوره
   (توسعه شهری پایدار با رویکرد اسکان موقت)، سومین همایش ملی فضای سبز ومنظر شهری، 1386، صفحه11، تهران


2. حیدری، فرناز، نقش فضای سبز منطقه یک شهرداری تهران بر کیفیت محیط زیست منطقه، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، 1384
   
   
   1. Shyong, Du., Daiwen K., Xiaoen, L., Liren, C., 2007. Numerical study on adjusting and controlling effect of forest cover on PM10 and O3, Atmospheric Environment, Vol. 41, pp. 797–808.
   
   
   2. Yang, J., McBridea, J., Zhou, J., Sun, Z., 2005. The urban forest in Beijing and its role in air pollution reduction, Urban Forestry & Urban Greening, Vol. 3, pp. 65–78.
   
   
   3. C.Y. Jim, Wendy, Y.C., 2007. Assessing the ecosystem service of air pollutant removal by urban trees in Guangzhou (china), Journal of Environmental management, Vol. 88, pp. 665–676.
   
   
   4. www.region6.tehran.ir, 1389
   
   
   5. ASTM Standard Test Method, 2010. See information in: http://www. astm. org/ standards
   
   
   6. United States Environmental Protection Agency, 2010. National Ambient Air Quality Standards, see information in: http://www.epa.gov/air/criteria.html
   
   
   7. شرکت کنترل کیفیت هوا، "گزارش‌های کیفیت هوای تهران"، 89 ـ 1388.
   
   
   8. سازمان هواشناسی کشور، "سالنامه آماری هواشناسی"، 1991 -2007.