بررسی رابطه بین عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با در نظر گرفتن نقش میانجی مشارکت کاری
محورهای موضوعی : مدیریت منابع
داریوش جمشیدی
1
(گروه مدیریت، واحد خنج، دانشگاه آزاد اسلامی، خنج، ایران.)
امیر کاظمی
2
(استادیار گروه مدیریت ،واحد شیراز،دانشگاه آزاد اسلامی شیراز،ایران)
مرجان نجفی فرد
3
(گروه مدیریت کسب و کار، واحد شیراز،دانشگاه ازاد اسلامی،شیراز،ایران)
کلید واژه: رفتار شهروندی , عدالت سازمانی, مشارکت کاری,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر به بررسی نقش میانجی مشارکت کاری در رابطه بین عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی، در شهرداری شیراز پرداخته است. این پژوهش از منظر ماهیت توصیفی- همبستگی می¬باشد. جامعه مورد مطالعه کارکنان شاغل در شهرداری مرکزی شیراز در بازه زمانی 6 ماهه دوم سال 1401 بوده است. ابزار جمع¬آوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد می باشد می¬باشد که میان کارکنان این مجموعه به صورت تصادفی ساده در دسترس توزیع گردیده و نهایتا از تعداد 125 پرسشنامه قابل استناد برای بررسی فرضیات پژوهش استفاده شده است. نتایج داده های بدست آمده از این پرسشنامه ها توسط نرم¬افزار Smart PLS با استفاده از آزمون معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که مشارکت کاری در رابطه بین عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی نقش متغیر میانجی را دارد.
The present research has investigated the mediating role of work participation in the relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior in Shiraz Municipality. This research is descriptive-correlation in nature. The studied population was the employees working in the central municipality of Shiraz in the period of 6 months of the second year of 1401. The data collection tool is a standard questionnaire that was randomly distributed among the employees of this collection and finally, 125 valid questionnaires were used to check the hypotheses of the research. The results of the data obtained from these questionnaires have been analyzed by Smart PLS software using the structural equation test. The results indicate that work participation plays a mediating role in the relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior.
منابع فارسی
ابيلي خ ؛ (1387). رفتار شهروندي سازماني؛ دانشگاه ايران ،كنفرانس ملي مديريت.
اکبری، علیرضا. (1394). " مطالعه رابطه سبک های رهبری بر مدیریت زمان و استری شغلی در بین مدیران بیمارستان های دولتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1393". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد مرودشت، دانشکده علوم انسانی، گروه مدیریت.
الهامی، پریا (1395). «شناسایی و اولویت بندی سیاست های دولت برای توسعه رفتار شهروندی شرکتی در کسب وکارهای کوچک و متوسط صنایع غذایی کشور». پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران. دانشکده کارآفرینی. استاد راهنما: محمدعلی مرادی. استاد مشاور: کمال سخدری.
امیر قاسم خانی، سمیه؛ کاظمی، مهدی و ملاحسینی، علی(1395).« مسئولیت اجتماعی شرکت و نقش آن در کسب مزیت رقابتی». دو ماهنامه مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه. سال اول. شماره دو. صص 41-21
ایمانی پناه، مسعود(1396). « نقش روابط عمومی و رفتار شهروندی در برند سازی شرکت«. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران. پردیس فارابی. استاد راهنما: ابوالفضل خسروی. استاد راهنما: حسین خنیفر.
بازرگان، عباس، سرمد، زهره، وحجازی، الهه. (1376)." روش تحقیق در علوم رفتاری". نشر آگه، ص 44.
برزگر، قدرت اله(1392)، «مدلی برای افشاء رفتار شهروندی شرکتها ارتباط آن با عملکرد مالی»؛ رساله دکتری. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده مدیریت و حسابداری. استاد راهنما: یحیی حساس یگانه ؛ استادمشاور: فرخ برزنده استاد مشاور: مقصود امیری
ثقفیان، حامد(1388)، «بررسی ارتباط بین رفتار شهروندی و عملکرد مالی شرکت های تولیدی سازمان بورس اوراق بهادار تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه الغدیر تبریز
جوادنیا سپیده,خدادادی ولی,زراسوندی حسینی پویان. (1400). بررسی روابط بین رضایت و اشتیاق شغلی بر مشارکت داشتن کارکنان با نقش میانجی تناسب بین شخص و شغل (مورد مطالعه: کارکنان فروشگاه های زنجیره ای افق کوروش استان خوزستان). كنفرانس ملي پژوهش هاي سازمان و مديريت. دوره 1.
حافظ نیا، محمدرضا. (1391). "مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی". تهران نشر سمت.
خاکی، غلام رضا. (1386). "روش تحقیق با رویکرد پایان نامه نویسی". تهران، بازتاب، چاپ سوم.
دانایی فر، حسن، الوانی ، سید مهدی، و آذر، عادل. (1387). "روش شناسی پژوهش کمی در مدیریت".انتشارات صفار، تهران.
رابینز، استیفن پی. (1378). "مبانی رفتار سازمانی". ترجمه علی پارسیان و محمد اعرابی، چاپ دوم، دفتر پژوهش های فرهنگی، تهران.
رنجبر، هادی؛ حق‌دوست، علی‌اکبر؛ صلصالی، مهوش؛ خوشدل، علیرضا؛ سلیمانی، محمدعلی و بهرامی، نسیم.(1391).« نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی: راهنمایی برای شروع». مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران. سال دهم. شماره 3. صص 250-238.
رنجی جفرودی نیما، نصراللهی مقدم پدرام. تاثیر رفتار شهروندی بر تعهد عاطفی کارکنان با توجه به نقش میانجی تناسب فرد ـ سازمان، هویت سازمان، و حمایت سازمانی ادراک‌‌شده. فرایند مدیریت و توسعه. ۱۳۹۹; ۳۳ (۳) :۹۳-۷۱.
سعید آبادی، مجید(1395) . «رابطه ی ادراک مشتری از رفتار شهروندی با قصد خرید مشتری با توجه به نقش میانجی وفاداری مشتری و تصویر شرکت( مورد مطالعه : شعب بانک صادرات در شهر تهران) ». پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت و حسابداری. دانشگاه علامه طباطبائی. استاد راهنما: محمد صالح ترکستانی. استاد مشاور: کبری بخشی زاده ی برج.
سلطانی, مرتضی, نجات, سهیل, جعفری کلیجی, خشایار. (1394). بررسی تاثیر رفتار شهروندی شرکت بر تعهد عاطفی کارکنان؛ نقش میانجی فرهنگ سازمانی. مطالعات رفتار سازمانی, 4(4 (پیاپی 15)), 172-145.
سنجری، احمدرضا. (1388). "روش های تحقیق در مدیریت". انتشارات عابد، چاپ اول تهران.
صلواتی، عادل؛ رستمی نوروز آباد، مجتبی و رحمانی نوروزآباد، سامان(1392). اخلاق حرفه ای و مسئولیت پذیری اجتماعی در صنعت هتلداری. فصلنامه علمی- پزوهشی مطالعات مدیریت گردشگری. سال هشتم. شماره 21. صص 143-107.
ظهوری، بهاره(1396). « طراحی مدل برندسازی کالاهای تندمصرف با رویکرد رفتار شهروندی ». رساله دکتری. دانشگاه علامه طباطبائی. دانشکده مدیریت و حسابداری. استاد راهنما: محمود محمدیان؛ استاد مشاور: زهره دهدشتی شاهرخ.
عزتی، مرتضی. (1376). "روش تحقیق در علوم اجتماعی. موسسه تحقیقات اقتصادی". دانشگاه تربیت مدرس. چاپ اول.
عظیمیان سیار، زهرا و ستاری فرد، حبیبه و شیرمحمدی، زینب و مهدوی، محمد حسین،1400،بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی با نقش میانجی مشارکت کاری کارکنان در بانک رفاه،سومین کنفرانس بین المللی مدیریت، علوم انسانی و رفتاری در ایران و جهان اسلام،تهران.
علي نژاد، عليرضا، كاظمي، ابوالفضل و مهسا پيشاهنگ، (1378). بررسي ارتباط ميان رفتار شهروندي سازماني و امنيت رواني كاركنان. فصلنامه علمي - پژوهشي مطالعات مديريت )بهبود و تحول(، سال بيست و سوم، شماره 94 ، ص 98.
Reference
Aboramadan, M., Dahleez, K.A., Farao, C., 2021. Inclusive leadership and extra-role behaviors in higher education: does organizational learning mediate the relationship? Int. J. Educ. Manag. ahead-of-print No. ahead-of-print, available at.
Adams, J.S., 1965. Inequity in social exchange. In: Berkowitz, L. (Ed.), Adv. Exp. Soc. Psychol., 2 Academic Press, pp. 267–299.
Ahmad, I., Gao, Y., 2018. Ethical leadership and work engagement: the roles of psychological empowerment and power distance orientation.Manag. Decis. available at:
Ahmad, J., Athar, M.R., Azam, R.I., Hamstra, M.R.W., Hanif, M., 2019. A resource perspective on abusive supervision and extra-role behaviors: the role of subordinates’ psychological capital. J. Leader. Organ Stud. 26 (1), 73–86. SAGE Publications Inc.
Ajlouni, W.M.E., Kaur, G., Alomari, S.A., 2021. Effective organizational justice and organizational citizenship behavior using fuzzy logic to obtain the optimal relationship. Qual. Manag. Healthc. 30 (1), 13–20.
Atta, M., Khan, M.J., 2016. Perceived organizational politics, organizational citizenship behavior and job attitudes among university teachers. J. Behav. Sci. 26 (2), 21–38.
Atta, M., Khan, M.J., 2021. Relationship between perceived transformational leadership and organizational citizenship behavior in university teaching faculty. Pak. J. Soc. Clin. Psychol. 18 (2), 32–39.
Awang, R., Ahmad, W.M.R.W., 2015. The impact of organizational justice on organizational citizenship behavior in Malaysian higher education. Mediterr. J. Soc. Sci. 6 (5), 674, 674.
Bakker, A.B., Albrecht, S., 2018. Work engagement: current trends. Career Dev. Int. 23 (1), 4–11.
Butt, A., Lodhi, R.N., Shahzad, M.K., 2020. Staff retention: a factor of sustainable competitive advantage in the higher education sector of Pakistan. Stud. High Educ. 45 (8), 1584–1604. Routledge.
Cao, X., Chen, L., 2021. Relationships between resilience, empathy, compassion fatigue, work engagement and turnover intention in haemodialysis nurses: a cross-sectional study. J. Nurs. Manag. 29 (5), 1054–1063.
Chan, S.H.J., Lai, H.Y.I., 2017. Understanding the link between communication satisfaction, perceived justice and organizational citizenship behavior. J. Bus. Res. 70, 214–223.
Chen, L.-F., Khuangga, D.L., 2021. Configurational paths of employee reactions to corporate social responsibility: an organizational justice perspective. Corp. Soc. Responsib. Environ. Manag. 28 (1), 389–403. Wiley Online Library.
Chin, W.W., Peterson, R.A., Brown, S.P., 2008. Structural equation modeling in marketing: some practical reminders. J. Market. Theor. Pract. 16 (4), 287–298.
Cohen, J., 1988. Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences, second ed. Erlbaum Association. Lawrence Erlbaum Associates, United States of America.
Dong, L.N.T., Phuong, N.N.D., 2018. Organizational justice, job satisfaction and organizational citizenship behavior in higher education institutions: a research proposition in Vietnam. J. Asian Finan. Econ. Bus. 5 (3), 113–119. Korea Distribution Science Association.
Fan, L., Mahmood, M., Uddin, Md.A., 2019. Supportive Chinese supervisor, innovative international students: a social exchange theory perspective. Asia Pac. Educ. Rev. 20 (1), 101–115.
Fortin, M., Cropanzano, R., Cuguer_o-Escofet, N., Nadisic, T., Van Wagoner, H., 2020. How do people judge fairness in supervisor and peer relationships? Another assessment of the dimensions of justice. Hum. Relat. 73 (12), 1632–1663.
Garg, K., Dar, I.A., Mishra, M., 2018. Job satisfaction and work engagement: a study using private sector bank managers. Adv. Develop. Hum. Resour. 20 (1), 58–71.
Ghosh, P., Rai, A., Sinha, A., 2014. Organizational justice and employee engagement: exploring the linkage in public sector banks in India. Person. Rev. 43 (4), 628–652.
Gupta, M., Kumar, Y., 2015. Justice and employee engagement: examining the mediating role of trust in Indian B-schools. Asia-Pac. J. Bus. Administ. 7 (1), 89–103. Emerald Group Publishing Limited.
Hair, J., Black, W., Babin, B., Anderson, R., 2010. Multivariate Data Analysis: A Global Perspective, Multivariate Data Analysis: A Global Perspective, 7th. Pearson Education Inc, New Jersey.
Han, S.-H., Sung, M., Suh, B., 2021. Linking Meaningfulness to Work Outcomes through Job Characteristics and Work Engagement, 24. Human Resource Development International, Routledge, pp. 3–22. No. 1.
Hassan, Z., Khattak, D.M.A., Saleem, Z., Rajput, A.A., 2014. The mediating role of employee engagement between the relationship of distributive justice and organizational citizenship behavior: empirical evidence from aviation sector of Pakistan. Int. J. Manag. Sci. 2 (11), 494–500. Research Academy of Social Sciences.
Henseler, J., Ringle, C.M., Sarstedt, M., 2014. A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling. J. Acad. Market. Sci. 43 (1), 115–135.
Henseler, J., Ringle, C.M., Sinkovics, R.R., 2009. The use of partial least squares path modeling in international marketing. In: Sinkovics, R.R., Ghauri, P.N. (Eds.), Adv. Int. Market. 20, 277–319. Emerald Group Publishing Limited.
Jang, J., Lee, D.W., Kwon, G., 2021. An analysis of the influence of organizational justice on organizational commitment. Int. J. Publ. Adm. 44 (2), 146–154. Routledge.
Jin, M.H., McDonald, B., Park, J., 2018. Does public service motivation matter in public higher education? Testing the theories of person–organization fit and organizational commitment through a serial multiple mediation model. Am. Rev. Publ. Adm. 48 (1), 82–97.
Jordan, P.J., Troth, A.C., 2020. Common method bias in applied settings: the dilemma of researching in organizations. Aust. J. Manag. 45 (1), 3–14. SAGE Publications Ltd.
Jnaneswar, K., Ranjit, G., 2021. Organizational justice and organizational citizenship behaviour: the mediating role of psychological ownership. J. Organiz. Effectiv. People Perf.: People Perf. ahead-of-print No. ahead-of-print, available at:
Kahn, W.A., 1990. Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Acad. Manag. J. 33 (4), 692–724.
Karim, D.N., 2019. Relationship between HRM Practices, Public Service Motivation, and Knowledge Sharing Behavior. PhD Thesis, Universiti Utara Malaysia.
Karim, D.N., Majid, A.H.A., 2017. The effect of high performance HR practices on knowledge sharing behavior: the mediating role of employee engagement. Int. Postgrad. Bus. J. 9 (2), 74–88.
Kim, W., Park, J., 2017. Examining structural relationships between work engagement, organizational procedural justice, knowledge sharing, and innovative work behavior for sustainable organizations. Sustain. Multidisc. Dig. Pub. Inst. 9 (2), 205.