تاثیر حاکمیت شرکتی بر احتمال زامبی شدن شرکت ها و اتلاف منابع ؛ با تاکید بر نقش دولت ها
محورهای موضوعی : منابع مالیایمان محمودی 1 * , بهمن بنی مهد 2 , فریدون اوحدی 3 , احمد یعقوب نژاد 4
1 - گروه آموزشی مدیریت مالی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
2 - استاد گروه حسابداری،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، البرز، ایران
3 - استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، البرز، ایران
4 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
کلید واژه: مالکیت دولتی, زامبی شدن شرکت‌ها, مدیریت منابع, بهره وری,
چکیده مقاله :
زامبی شدن شرکت‌ها، به عنوان یکی از چالش‌های مهم در اقتصاد، به وضعیت شرکت‌هایی اشاره دارد که بدون توانایی مالی کافی و عملکرد مطلوب، صرفاً با اتکا به حمایت‌های مالی یا تسهیلات خاص به فعالیت خود ادامه می‌دهند. وجود این شرکت ها در اقتصاد منجر به عدم تخصیص بهینه منابع مالی، کاهش رشد بهره وری، از بین رفتن فرصت های سرمایه گذاری و در نهایت رکود خواهد شد. با عنایت به اینکه دولت ها در اقتصاد از ارکان و بازیگران اصلی محسوب می شوند و عملکرد آن ها در ظهور و حیات شرکت های زامبی اثرگذار می باشد بنابراین در این پژوهش به بررسی تأثیر مالکیت دولتی بر زامبی شدن شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته می شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مالکیت دولتی یکی از عواملی است که می‌تواند در زامبی شدن شرکت‌ها نقش داشته باشد. در واقع نتایج نشان داد که رابطه‌ای معنادار و مثبت میان مالکیت دولتی و نهادهای وابسته به دولت و زامبی شدن شرکت‌ها وجود دارد. به عبارت دیگر، با افزایش درصد مالکیت دولتی و وابستگی به نهادهای دولتی، زامبی شدن شرکت‌ها نیز افزایش می‌یابد.
Zombie companies, as one of the major challenges in the economy, refers to the situation of companies that, without sufficient financial capacity and optimal performance, continue to operate solely by relying on financial support or special facilities. The existence of these companies in the economy will lead to a lack of optimal allocation of financial resources, reduced productivity growth, loss of investment opportunities, and ultimately recession.
Given that governments are considered to be the main pillars and players in the economy and their performance is influential in the emergence and survival of zombie companies, this study examines the effect of government ownership on the zombie nature of companies listed on the Tehran Stock Exchange.
The results of the study indicate that state ownership is one of the factors that can play a role in the zombieization of companies. In fact, the results showed that there is a significant and positive relationship between state ownership and government-affiliated institutions and the zombieization of companies. In other words, as the percentage of state ownership and dependence on government institutions increases, the zombieization of companies also increases.
منابع
1. امیدعلی.پارسا. مهرکام. مهرداد. حصنی مقدم. فاطمه. (1399). تاثیر تحریم های اقتصادی و ارتباطات سیاسی با تاکید بر درآمدها و شکاف مالیاتی: آزمون تئوری اقتصاد سیاسی.پژوهشنامه مالیات، شماره 28، 84-105.
2. ابراهیمی، کاظم، بهرامی نسب، علی و اسحاق کریمی (1398). ارتباطات سیاسی، کیفیت حسابرسی، بحران مالی، هزینه‌های نمایندگی، دانش حسابرسی، شماره 73، 79-102.
3. لقایی. سید بهزاد. (1402). 3 چالش اداره شرکت های دولتی. اندیشکده اقتصاد مقاومتی. کد مطلب7766.
4. تقوی مقدم. علی. نخعی. سمانه.(1401). اثر شرکت های زامبی بر هزینه تامین مالی بدهی با تاکید بر نقش مالکیت دولتی. پیشرفت های مالی و سرمایه گذاری. شماره8.صفحه 88-110.
5. حبیب زاده بایگی، سید جواد. دارابی، رویا. (1395). نقش مالکیت دولتی بر معیارهای مالی و اقتصادی ارزیابی عملکرد شرکت ها با استفاده از مدل رگرسیون فازی. دو فصلنامه علمی حسابداری دولتی. دوذه3 شماره1 شماره پیاپی5. صفحه 9-20.
6. خلیفه‌سلطانی، احمد، رهنما، مریم و فرزانه کیماسی (1397). تأثیر ارتباطات سیاسی بر خطر سقوط قیمت سهام تحت شرایط عدم تقارن اطلاعاتی، مجله دانش حسابرسی، (مقالات زیر چاپ).
7. روزنامه آسیا (1399) اقتصاد «زامبی شده» ایران برای ارایه به جهان چیزی ندارد ؛ https://www.asianews.ir/fa/newsagency/3897
8. عابدی، خلیل. نخعی. کریم(1402). حسابداری سیاسی اقتصاد ایران. هفتمین کنفرانس بین المللی مطالعات جهانی در علوم مدیریت، اقتصاد و حسابداری.صفحات 1-6.
9. عزیز،گرد. چکاو،محمدرضا. شریفی، ناصر.(1397).بررسی رابطه مالکیت دولتی و ساختار سرمایه با تاکید بر نقش سهم مالکیت حقیقی (1397).فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری. دوه 2 شماره7.صفحه 262-272.
10. محمودی. ایمان ، بنی مهد. بهمن. یعقوب نژاد. احمد.(1401). تاثیر خودشیفتگی مدیر عامل بر زامبی شدن شرکت : آزمونی از نظریه سطوح بالا. فصلنامه علمي پژوهشي دانش سرمايه گذاري. دوره15. شماره3(پیاپی5). صفحات489-473.
11. محمودی. ایمان ، اوحدی. فریدون ، یعقوب نژاد. احمد.(1402). رابطه میان خطر اخلاقی و احتمال زامبی شدن شرکت. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. جلد 18.شماره2. صفحات 195-200.
12. Banerjee, R., and Hofmann, B., 2018, The rise of zombie firms: Causes and consequences, BIS Quarterly Review 2: 67-78.
13. Brahmana, R. K. (2025). What makes companies zombie? Detecting the most important zombification feature using tree-based machine learning. Expert Systems with Applications, 126538.
14. Chang, Q., Zhou, Y., Liu, G., Wang , D., Zhang , X., 2021, How does government intervention affect the formation of zombie firms?, Economic Modelling, Vol. 95 (1) : 768-779.
15. Jun-ichi Nakamura(2023). A 50-year history of “zombie firms” in Japan: How banks and shareholders have been involved in corporate bailouts?. Volume 66, June 2023, 101188. https://doi.org/10.1016/j.japwor.2023.101188
16. Khalifa Soltani, SA. Khajovi, S. (2015). The effect of moral hazard on capital structure. Quarterly Journal of Financial Accounting Experimental Studies. 12(49).171-189.
17. Li, X., Shao, X., Shen, G., & Zou, J. (2025). Bank Competition and Formation of Zombie Firms: Evidence from Banking Deregulation in China. Journal of Banking & Finance, 107390.
18. Liu .Xutang , Boubaker .Sabri. Liao Jing . Yao Shouyu. (2024). The rise of common state ownership and corporate environmental performance. https://doi.org/10.1016/j.bar.2024.101368.
19. Feng, L.,Lang, H., Pei , T., 2022, Zombie firms and corporate savings: Evidence from Chinese manufacturing firms , International Review of Economics & Finance , Vol79(1) : 551-564
20. Luan, Q., Luo, S.G., Xiong, Q., Luo, J., 2018. Can government R&D subsidies save zombie firms? An empirical study based on small and medium-sized enterprises in Shanghai. Forum on Science and Technology in China (10), 39–45.
21. Hoshi, T., 2006. Economics of the living dead. Japan Economic Review. 57, 30–49.
22. Gaur, A., Settles, A., & Väätänen, J. (2023). Do economic sanctions work? Evidence from the Russia‐Ukraine conflict. Journal of Management Studies, 60(6), 1391-1414.
23. Jakob Brigitta. (2017). performance metrics in strategic: A comparison of Profitability and Efficiency of State-Owned Enterprises and Private Corporations. The park place economist.1-8.
24. Shiraishi, M., Yano G., (2021) Do ‘zombie firms’ emerge among private firms in China? A survival analysis approach that pays attention to the reception of trade credit, Journal of Chinese Economic and Business Studies, 19:1, 1-34,
25. Sekścińska , K., Rudzinska-Wojciechowsk, J., (2020) Individual differences in Dark Triad Traits and risky financial choices, Personality and Individual Differences , Vol.152, 109598
26. Sun, J., Makosa, L., Yang, J., Darlington, M., Yin, F., & Jachi, M. (2022). Economic sanctions and shared supply chains: A firm‐level study of the contagion effects of smart sanctions on the performance of nontargeted firms. European Management Review, 19(1), 92-106
27. Szarzec Katarzyna. Dombi Ákos . Matuszak Piotr.(2021). State-owned enterprises and economic growth: Evidence from the post-Lehman period. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2021.03.009
28. Yu,M., Guo, Y.M., Wang, D., Gao , X., (2021) How do zombie firms affect debt financing costs of others: From spillover effects views , Pacific-Basin Finance Journal , vol. 65(3) : 1-15