بررسی تحول بازنمایی جنگ در آثار سینمایی دفاع مقدس (با تأکید بر آثار رسول ملاقلی‌پور)
محورهای موضوعی : مدیریت فرهنگی
علی آزادیان
1
(دانش آموخته کارشناس ارشد مدیریت امور فرهنگی
. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، ایران
مسئول مکاتبات)
حمید قاسمی
2
(عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه پیام نور کرج، ایران)
کلید واژه: بازنمایی, سینمای دفاع مقدس, جنگ, بازسازی, اصلاحات,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: رسانه ها و وسایل ارتباطات جمعی در این عصر به‌صورت اشکال نوینی، توسعه یافته و بسیاری از تحولات جامعه بشری را تحت الشعاع قرار داده اند. با توجه گسترش و تأثیرگذاری رسانه ها، این پژوهش با تکیه بر صنعت سینما به‌ویژه سینمای دفاع مقدس تلاش کرد تحول بازنمایی جنگ در سینمای دفاع مقدس با تأکید بر آثار رسول ملاقلی‌پور با بهره مندی از نظریه بازنمایی و دیدگاه‌های استوارت هال، چگونگی بازنمایی جنگ در سه دوره جنگ، بازسازی و اصلاحات را مورد مطالعه قرار دهد. روش پژوهش: روش تحقیق به لحاظ استراتژی، توصیفی، به لحاظ مسیر اجرا، تحلیل محتوا، به لحاظ دوره زمانی مورد بررسی، طولی، به لحاظ زمان مورد بررسی، گذشته‌نگر، از نظر ماهیت و هدف، بنیادی و از نظر جمع‌آوری داده‌ها، کمی است و جامعه آماری پژوهش شامل تمام فیلم های سینمایی (15 فیلم) ساخته شده توسط ملاقلی‌پور می باشد که سه فیلم افق، هیوا و مزرعه پدری به‌عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. یافته ها: یافته های تحقیق حاکی از آن است که فیلم افق که دوره جنگ را نمایندگی می کند، شهادت‌طلبی و حضور در جبهه به‌صورت داوطلبانه و بازنمایی دشمن در مقام شر و باطل و نیروی ایرانی به‌عنوان خیر و حق از دغدغه‌های کارگردان بوده است. فیلم هیوا که مربوط به دوره بازسازی می باشد، به مباحث اجتماعی، واقعیات تلخ بعد از جنگ و مروری بر جنگ از زاویه انتقادی و عدم همدلی و خودسری برخی از سربازان را به تصویر می کشد و در نهایت فیلم مزرعه پدری که دوره اصلاحات را نمایندگی می کند اشاره به اعتراضات و ناخرسندی‌های اجتماعی از جنگ را نشان می دهد. نتیجه‌گیری: کارگردان تلاش کرده است متناسب با فضا و شرایط اجتماعی هر دوره به بازنمایی رویدادها و وقایع سه دوره جنگ، بازسازی و اصلاحات، متناسب با زمان ساخت فیلم ها بپردازد که یافته‌های برآمده از تحقیق، این امر را به‌خوبی نمایان می‌سازد.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: Media and mass communication have developed in quite novel fashions in the present era, and drastically influenced all developments of human society. Given the expansion and impact of the media, the present study is an attempt, through focusing on cinema industry especially cinema of the Sacred Defense, to explore the evolution in manners of representing the war with an emphasis on Rasoul Mollaqolipour’s cinematic works. Drawing upon the representation theory and Stuart Hall, the paper examines the representation of war in three periods of War, Reconstruction, and Reformism.METHODOLOGY: In general, the study is descriptive in strategy and uses content analysis in methodology; it is cross-sectional, present-oriented; in purpose and nature, it is applied, and in terms of data collection, it is quantitative. The sample population includes Mollaqolipour’s repertoire of 15 films, among which three films of Ofoq, Hiva, and Mazraeh Pedari comprise the experimental group.FINDINGS: our findings indicated that the director in Ofoq, which represented the War period, concerned with representation of the wish of martyrdom and volunteer inscriptions to go to war fronts; it represented the enemy as the devil, while it represented Iranian soldiers as forces of good who fought for the cause of righteousness. Hiva, which represented the Reconstruction period, is a focus on social evils, the bitter post-war realities, and reviews the war from a critical perspective, depicting the whims and lack of sympathy of soldiers. Ultimately, Mazraeh Pedari, which represented the period of Reformism, is a representation of social frustrations and dissatisfaction with the status quo after the war.RESULTS: the director has worked laboriously to create a harmony between social milieu of each period mentioned above and the representation of the events of the same periods. The findings bear clear testimonies to this fact.