فولکلور،ضرب‌المثل‌های ایرانیان و میل به توسعه

محورهای موضوعی : مدیریت فرهنگی

فریبا کرمی ¹ (دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران)
سیف اله سیف اللهی ² (استاد گروه جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران (نویسنده مسئول).)
مهرداد نوابخش ³ (استاد گروه جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1398/11/27 تاریخ پذیرش : 1399/02/29 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: فولکلور, فرهنگ, توسعه, ادبیات عامیانه, ضرب المثل,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش: این تحقیق سعی در تحلیل جامعه شناختی مولفه‌های فرهنگی، بطور خاص محتوای مثل‌های کتاب امثال و حکم دهخدا و نقش این مثل‌ها در توسعه نیافتگی ایران دارد. روش پژوهش: تحلیل محتوای کیفی و روش مطالعه میدانی. جامعه آماری: 50 هزار ضرب‌المثل از کتاب امثال و حکم دهخدا و 40 نفر از کسانی که آگاهی نسبتا خوبی به مثل‌ها داشتند. روش انجام پژوهش: تحلیل محتوای ضرب‌المثل‌ها توسط 3 کدگذار متخصص و مصاحبه با افراد. یافته‌ها: محقق با تحلیل محتوای بیش از پنجاه هزار مثل در روش تحلیل محتوای کیفی به این نتیجه رسید که 2510 مثل حاوی مفاهیم توسعه‌ای هستند که از این تعداد 894 مثل (35%) حاوی مفاهیم همسو با توسعه و 1616 مثل (65%) حاوی مفاهیم غیرهمسو با توسعه بودند. بعلاوه، با استفاده از روش مطالعه میدانی، از مصاحبه با 40 نفر از کسانی که آگاهی نسبتا خوبی به مثل‌ها داشتند، 276 مثل حاوی مفاهیم توسعه‌ای بدست آمد که از این تعداد 64 مثل (23%) حاوی مفاهیم همسو با توسعه و 212 مثل (77%) حاوی مفاهیم غیرهمسو با توسعه بودند. نتیجه‌گیری: این تحقیق در نهایت به این نتیجه می‌رسد که تعداد قابل ملاحظه‌ای از مثل‌های مورد مطالعه مفاهیمی همچون تقدیرگرایی، فقدان نوآوری، مرگ، زن ستیزی، قناعت و...را ترویج می‌کند.

چکیده انگلیسی:

Social scientists strongly believe that cultural norms and values shape, stimulate, direct, and influence all activities of human societies. This study attempts to provide a sociological analysis of cultural components, in particular the content of the proverbs included in Dehkhoda's Amsal va Hekam (Proverbs and Parables) and their role in Iran's underdevelopment. This book was chosen because it is by far the most comprehensive book in this regard with more than fifty thousand proverbs. Through a content analysis of all these proverbs using the qualitative content analysis approach, the researcher concluded that 2510 proverbs were related to development, of which 894 proverbs (35%) conveyed development-consistent concepts and 1616 others (65%) conveyed anti-development concepts. In addition, using the field study method and interviews with 40 people with relatively good knowledge of proverbs, it was shown that 276 proverbs contained development-related concepts, of which 64 proverbs (23%) conveyed development-consistent and 212 others (77%) conveyed anti-development concepts. It was concluded that a considerable number of the proverbs conveyed concepts such as fatalism, a lack of innovativeness, death, misogyny, contentment, and so on. Obviously, such a culture in the community leads to passivity of its members. Given the unquestionable role of cultural factors in human activities and that of cultural components such as proverbs in Iran's underdevelopment process, cultural planners need to pay more attention to these factors and provide appropriate solutions to reduce the negative effects of the development-impeding proverbs as well as other similar cultural components in society.