اثر تاریخ کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی دو توده سیاه دانه (Nigella sativa)
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی
آزاده واثقی
1
(دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل)
احمد قنبری
2
(استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل)
مصطفی حیدری
3
(عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل)
سعید دوازده امامی
4
(عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان)
کلید واژه: عملکرد, کیفیت, گیاهان دارویی, تاریخ کاشت, سیاهدانه,
چکیده مقاله :
اثر تاریخ کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی سیاهدانه با انجام، آزمایشی مزرعه ای با 4 تکرار در سال زراعی 89- 1388 در شهرستان خمینی شهر اصفهان بررسی شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام یافت که در آن دو توده هند و اصفهان به عنوان فاکتور اصلی و چهار تاریخ کاشت 25/8/88، 25/9/88، 15/12/88 و 15/1/89 به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد که اثر توده، تاریخ کاشت و اثر متقابل آنها بر اکثر صفات کمی و کیفی سیاهدانه معنی دار بود. نتایح حاصل از این تحقیق نشان داد که دو توده در صفات فنولوژیکی، مورفولوژیکی و کیفی تفاوت معنی داری با هم داشتند. توده اصفهان به دلیل سازگاری با شرایط آب و هوایی منطقه، توانست از بهترین عملکرد دانه و درصد روغن در تاریخ کاشت 25/8/88 نسبت به توده هندی برخوردار باشد. همچنین، تاخیر در تاریخ کاشت موجب کاهش اکثر صفات مربوط به عملکرد و اجزای عملکرد شد. به طور کلی، اگر هدف از کشت سیاهدانه، عملکرد دانه، درصد بالاتر روغن دانه باشد، تاریخ کشت دوم و سوم برای توده اصفهان و تاریخ کشت سوم برای توده هند می تواند استفاده شود. همچنین، بیشترین میزان درصد ماده خشک، سدیم، کلسیم، روی و منگنز در سیاهدانه توده اصفهان، بیشترین درصد خاکستر دانه، میزان پتاسیم، فسفر، مس، منیزیم و آهن در سیاهدانه توده هند ملاحظه شد.
In order to investigate the effect of planting date on qualitative and quantitative characteristics of medicinal plant of black cumin was investigated in a split plot experiment based on randomized complete block design with four replications at Khomeini – shahr, in the province of Isfahan, Iran, during growing season of 2009-2010. In this study India and Isfahan populations were assigned to main plots and four sowing date (16 Nov, 16 Dec, 6 Mar and 4 Apr) to sub plots. The results indicated that planting date, populations and their interactions had significant effect on most of the traits measured. It was also observed that the two populations were significantly different in phenological, morphological and qualitative characteristics. Isfahan population due to its compatibility to the climate of Isfahan produced highest seed yield and oil percent than the Indian population at 6 Mar. planting date. Also, late planting date resulted in reduced values of most of the traits related to yield and yield components. It was also observed that highest dry matter, manganese, sodium, calcium and zinc contents were obtained from the Isfahan and highest content of ash, potassium, phosphorus, magnesium, copper and iron from Indian populations. It may conclude that if it is aimed to have higher seed yield and oil percent it is better to plant Isfahan population at the second and third and Indian population at the third planting dates.