نقشه پراکنش و تعیین ویژگی های اجتماعی علف های هرز مزارع گندم آبی استان اردبیل

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

بیتا سهیلی ¹

1 - محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل

تاریخ دریافت : 1391/09/03 تاریخ پذیرش : 1392/08/08 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: GPS, GIS, علف هرز, تراکم, فراوانی,

چکیده مقاله :

جهت شناسایی، تعیین تراکم و غالبیت علف های هرز مزارع گندم آبی در استان اردبیل، بر اساس سطح زیر کشت گندم و مساحت مزارع در کلیه شهرستان های استان اردبیل طی 6 سال زراعی (در سال های 1381 تا 1386) تعداد 76 مزرعه جهت بررسی انتخاب شدند. طبق روش توماس با انداختن کادر، تعداد علف های هرز به تفکیک جنس و گونه در هر کادر در مزارع مورد نظـر مشخص گردیدند. با استفاده از عواملی چون تراکم (در واحد سطح)، فراوانی و یکنواختی هر گونه از علف های هرز روابط آنها به دست آمدند. در هر مزرعه طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا برای مکان مورد اندازه گیری توسط دستگاه GPS ثبت شدند. کلیه اطلاعات به دست آمده در قالب یک بانک اطلاعاتی (در محیط Access) طراحی گردید و سپس نقشه پراکنش علف های هرز مزارع گندم آبی استان اردبیل تهیه شد. نتایج نشان داد که در مزارع گندم آبی استان اردبیل 61 گونه علف هرز وجـود دارد. پهن ‌برگ های غالب مـزارع گندم آبی استان اردبیل به ترتیب غالبیت شامل: بی تی راخ (L. Galium tricornatum)، علف هفت بند (Polygonum patulum) و تربچه وحشی (Raphanus raphanistrum) بودند. باریک ‌برگ های غالب مزارع گندم آبی استان اردبیل را نیز به ترتیب اهمیت می توان گونه های یولاف وحشی ‌زمستانه (Avena ludoviciana)، چاودار (Secale cereale) و دم روباهی کشیده (Alopecurus myosuroides) دانست. به علاوه، مهم ترین رستنی های مـزاحم قبل از برداشت گنــدم آبی در این استان را پیچک‌‌ صحـرایی (Convolvulus arvensis)،کنـگر وحشی (Cirsium arvense) و تلخـه (Acroptilon repens) تشکیل می دادند.

چکیده انگلیسی:

In order to identify the density and abundance of weeds in irrigated wheat fields of Ardabil Province, 76 samples of irrigated wheat fields based on cultivation area from all counties of Ardabil province for six years (2001-2006) were selected. The genus and species of weeds from each sampling fields and their population indices density, frequency and uniformity of each species were calculated by using Thomas method. Geographic coordinates of field (Latitude, Altitude and Elevation) were the main coverage and were determined by using GPS. These data were used for producing weed maps using GIS in irrigated wheat fields of Ardabil province. Results showed that bedstraw (Galium tricurnatum), Fumitory(Fumaria vaillanti)and wildradish (Raphanus raphanistrum) were dominant broad leaf weed species and wild oats (Avena fatua), rye (Secale cereal) and mouse foxtail(Alopecurus myosuroides) dominant grassy weeds species in irrigated wheat fields of Ardabil province. Bindweed (Convolvulus arvensis), Canada thistle(Cirsium arvense)and Acroptilon repens were the most important disturbing plants prior to harvesting in irrigated wheat fields of Ardabil province.