اثر کم آبیاری و کود دامی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica) در جیرفت
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی
پرویز رهبریان
1
(کارشناس ارشد گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت)
غلامرضا افشارمنش
2
(استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی شهید مقبلی جیرفت و کهنوج)
کلید واژه: تنش خشکی, کود دامی, صفات مورفولوژیکی, بادرشبو,
چکیده مقاله :
در این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مرحله ی اجرا رسید که در آن عامل عمودی خشکی (کم آبیاری) شامل سه سطح: آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 75 درصد FC رسید (تنش ملایم)، آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 50 درصد FC رسید (تنش متوسط) و آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 25 درصد FC رسید (تنش شدید) و کود دامی به عنوان فاکتور افقی در 5 سطح شامل (0، 10، 20، 30 و 40) تن در هکتار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اثر تنش خشکی یا کم آبیاری بر روی کلیه صفات به جز طول میانگره و تعداد ساقه در سطح آماری 5% معنی دار بود. اثر کود دامی هم بر روی کلیه صفات مورفولوژیکی به جز طول میانگره در سطح آماری 5% و 1% معنی دار بودند. با افزایش تنش خشکی وزن تر پیکر رویشی، وزن خشک پیکر رویشی، تعداد ساقه، ارتفاع، وزن خشک برگ و ساقه کاهش پیدا کرد. با افزایش تنش کم آبی، عملکرد پیکر رویشی کاهش پیدا کرد. بالاترین عملکرد پیکر رویشی 4956 کیلوگرم در هکتار از تیمار تنش ملایم با مصرف 40 تن کود دامی به دست آمد. وزن خشک پیکر رویشی بیشترین همبستگی را با وزن تر پیکر رویشی (0.996=r)، تعداد ساقه در گیاه (0.849=r)، ارتفاع گیاه (0.684=r)، وزن خشک ساقه (0.969=r) و وزن خشک برگ (0.974=r) داشت.
In this research effect of drought (water deficit) stress and manure on yield and some of the morphological characters of dragonhead was studied. In this study a strip plot pot experiment based on randomized complete block design (RCBD) was conducted in greenhouse with 15 treatments and 3 replication, in the Islamic Azad University Jiroft Branch in Iran during 2009. Three levels of water stress at 75% Fc (least stress), 50% Fc (moderate stress) and 25% Fc (severe stress) were considered as vertical factor and five manure levels (0 – 10 – 20 – 30 – 40 t/ha) were considered as horizontal factor. Total fresh and dry herb yield, plant height, number of stem, internode length, dry leaf and dry stem weights were measured. The results showed that the effect of water deficit stress on all morphological characters, except inter node length and stem number, were significant (= %5). The effect of manure on all morphological characters, except inter node length, were significant (= %5, = %1). Fresh and dry weights of herb, number of stem, plant height, dry leaf and stem weights decreased by increasing water stress. Water stress, significantly reduced on herb yield from 4868.27 kg/ha to 3348.00. Maximum dry herb yield with 4956kg/ha was due to 75% Fc (least stress) with manure treatment of 40 t/ha. Results of this study showed that by increasing manure level dry herb yield was increased. A significant positively correlation between dry herb yield and fresh herb (r = 0.969), number of stem (r = 0.849), plant height (r = 0.684), dry leaf (r = 0.969), dry stem (r = 0.974) were observed.