شناسایی گونه‌های بومیTrichoderma با فراوانی بالا در ناحیه فرا ریشه درختان پسته

محورهای موضوعی : آفات و بيماري هاي گياهي

محمد مرادی قهدریجانی ¹ , فاطمه حسن زاده داورانی ^{2 *}

1 - Pistachio Research Center
2 - گروه گیاهپزشکی،واحد رفسنجان،دانشگاه آزاد اسلامی،رفسنجان،ایران

تاریخ دریافت : 1404/06/14 تاریخ پذیرش : 1404/06/26 تاریخ انتشار : 1404/06/30

کلید واژه: آزمون آنتاگونیستی, تنوع زیستی, ریزوسفر, , سازگار, غربال گری,

چکیده مقاله :

قارچ‌هایTrichoderma  از جمله میکروارگانیسم‌های فعال در ناحیه فراریشه گیاهان محسوب می‌شوند که نقش مهمی در کنترل زیستی عوامل بیماری‌زای گیاهی دارند. در این پژوهش، به‌منظور جداسازی، خالص‌سازی و شناسایی گونه‌های بومی Trichoderma، نمونه‌برداری از خاک و ناحیه فراریشه ۵۰ باغ پسته در مناطق مختلف انجام شد. جداسازی اولیه با استفاده از محیط‌های کشت انتخابی ELAD و SPDA و روش سری‌های رقت صورت گرفت؛ سپس خالص‌سازی و کشت تک‌اسپور روی محیط‌های PDA و WA انجام شد. شناسایی مورفولوژیکی جدایه‌ها بر اساس ویژگی‌های اندام‌های تولید مثل رویشی، شامل شکل و رشد پرگنه، رنگدانه، اسپورزایی، ساختار کنیدیوفور، فیالید، کنیدیوم و کلامیدوسپور، همچنین دما و سرعت رشد در محیط‌های مختلف، با استفاده از کلیدهای معتبر صورت گرفت. نتایج نشان داد که گونه Trichoderma harzianum  بیشترین فراوانی را دارد که احتمالاً بیانگر سازگاری بالای آن با شرایط اکولوژیکی و بیولوژیکی خاک‌های پسته است. گونه‌های T. virens، T. brevicompactum و T. longibrachiatum  نیز با فراوانی کمتر شناسایی شدند. مقایسه نمونه‌های خاک، فراریشه و چاله کود نشان داد که فراوانی جدایه‌های Trichoderma  در ناحیه فراریشه به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از سایر بخش‌هاست. غربال‌گری جدایه‌های بومی در آزمون‌های ضدقارچی بر اساس ویژگی‌های آنتاگونیستی انجام شد و جدایه‌های مؤثرتر با قابلیت بالای کنترل زیستی برای تولید فرآورده‌های بیولوژیکی علیه عوامل بیماری‌زای گیاهی پسته انتخاب گردیدند.

چکیده انگلیسی:

Trichoderma fungi are among the most active microorganisms in the rhizosphere of plants, playing a crucial role in the biological control of plant pathogens and promoting plant health. In this study, native Trichoderma species were isolated, purified, and identified from soil and rhizosphere samples collected from 50 pistachio orchards across various regions in Iran. Initial isolation was performed using selective media (ELAD and SPDA) and serial dilution techniques, followed by single-spore purification on PDA and WA media. Morphological identification of isolates was based on vegetative reproductive structures, including colony shape and growth, pigmentation, sporulation, conidiophore architecture, phialide and conidium morphology, chlamydospore formation, and growth rate at different temperatures, using validated taxonomic keys. The results revealed that Trichoderma harzianum was the most frequently isolated species, likely due to its high ecological and biological adaptability to pistachio orchard soils. Other species such as T. virens, T. brevicompactum, and T. longibrachiatum were identified with lower frequencies. Comparative analysis of soil, rhizosphere, and fertilizer pit samples showed significantly higher Trichoderma abundance in the rhizosphere, highlighting its importance in plant-microbe interactions. Native isolates were screened through antifungal assays based on their antagonistic properties, and the most effective strains with high biocontrol potential were selected for the development of biological products against pistachio pathogens. These findings contribute to sustainable agriculture and integrated pest management strategies.

منابع و مأخذ:

1- Askew, D.J. and Laing, M.D. 1993. An adapted selective medium for the quantitative isolation of Trichoderma species. Plant Pathology, 42(5): 686–690.
2- Chaverri, P., Vargas, C., Soto, J.G. and Drechsler-Santos, E.R. 2015. Systematics of the Trichoderma harzianum species complex. Mycologia, 107(3): 558–577.
3- Davet, P. 1979. Techniques for the isolation of soil fungi. INRA Publications.
4- Harman, G.E., Howell, C.R., Viterbo, A., Chet, I. and Lorito, M. 2021. Trichoderma in agriculture: from lab to field. Frontiers in Plant Science, 12: 718605.
5- Howell, C.R. 2003. Mechanisms employed by Trichoderma species in the biological control of plant diseases. Phytopathology, 93(1): 34–39.
6- Jaklitsch, W.M. 2009. European species of Hypocrea Part I: Trichoderma section Longibrachiatum. Studies in Mycology, 63: 1–91.
7- Jamali, S., Zafari, D. and Moradi, M. 2016. Inhibition of Trichoderma species on Phytophthora drechsleri. Journal of Nuts, 7(2): 123–130. (In Persian)
8- Mehrabi-Koushki, M. 2008. Survey of Trichoderma diversity in pistachio rhizosphere. M.Sc. thesis, University of Tehran, Tehran, Iran. (In Persian)
9- Meincke, R., Schneider, T., Schmidt, S., Zafari, D. and Schulz, B. 2010. Diversity of Trichoderma species in soils of Germany. Applied Soil Ecology, 45(2): 284–290.
10- Mukherjee, P.K., Hormazdi, V., Chakraborty, N. and Ghosh, A. 2023. Trichoderma as a model fungus for biocontrol and plant growth promotion. Microbiological Research, 266: 127234.
11- Rodríguez-Martínez, E., González, J., Pérez, M. and Torres, L. 2025. Trichoderma species from semiarid regions and their antagonism. Journal of Fungi, 11(3): 174.
12- Samolski, I., Rincon, A.M., Villalba, M.T. and Casas, J. 2009. Biocontrol mechanisms of Trichoderma spp. Journal of Plant Pathology, 91(2): 385–392.
13- Samuels, G.J., Drechsler-Santos, E.R. and Bricker, M. 2002. Trichoderma systematics: the state of the art. Mycological Research, 106(7): 757–791.
14- Siddiquee, S. 2017. Practical handbook of the biology and molecular diversity of Trichoderma species. Springer, Singapore: pp. 1–320.
15- Vinale, F., Lombardi, N., Marra, R. and Lorito, M. 2024. Recent advances in Trichoderma-based biostimulants. Journal of Applied Microbiology, 136(1): 45–59.
16- Vinale, F., Sirigu, S., Sivasithamparam, K., Lorito, M. and Marra, R. 2008. Trichoderma–plant–pathogen interactions. Soil Biology & Biochemistry, 40(1): 1–10.
17- Zafari, D., Jamali, S. and Moradi, M. 2003. Identification of Trichoderma species in Iranian pistachio orchards. Iranian Journal of Plant Pathology, 39(2): 45–52. (In Persian)