اثر تقسیط، نحوه مصرف و مقدار کود نیتروژن بر عملکرد و رشد لوبیای محلی گیلان (Phaseolus vulgaris L.)

محورهای موضوعی : پژوهش نامه کشاورزی

پیمان شریفی ¹ , زهره راد ² , مهران غلامی ³

1 - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
3 - بخش تحقیقات زراعی - باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

تاریخ دریافت : 1396/08/12 تاریخ پذیرش : 1396/11/09 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: عملکرد, اوره, لوبیا, محلول‌پاشی, کاربرد خاکی,

چکیده مقاله :

به‌منظور بررسی اثر تقسیط نیتروژن، نحوه مصرف و مقدار آن بر عملکرد و رشد لوبیای محلی گیلان آزمایشی به‌صورت بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان در سال زراعی 1394-1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 1 (شاهد)، 2 (45 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در دو مرحله)، 3 (45 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در دو مرحله + محلول‌پاشی 1% نیتروژن در مرحله غلاف‌ رفتن)، 4 (45 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در سه مرحله + محلول‌پاشی 1% نیتروژن)، 5 (90 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در دو مرحله)، 6 (90 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در دو مرحله + محلول‌پاشی 1% نیتروژن) و 7 (90 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در سه مرحله + محلول‌پاشی 1% نیتروژن) بودند. تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار کودی بر صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در غلاف، طول غلاف، وزن صد دانه، عملکرد غلاف سبز، عملکرد دانه خشک، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بود. بیشترین مقادیر ارتفاع بوته (83/30 سانتی‌متر)، طول غلاف (10/10 سانتی‌متر)، عملکرد بیولوژیک (3/1283 کیلوگرم در هکتار) و وزن صد دانه (16/26 گرم) در تیمار پنجم حاصل شد. بیشترین مقدار عملکرد دانه خشک (506 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد غلاف سبز (9/2903 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (33/40 درصد) مربوط به تیمار چهارم بود. نتایج مؤید تأثیر افزاینده مصرف 45 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به‌صورت سه‌مرتبه تقسیط در مقایسه با سایر تیمارها بر عملکرد دانه خشک می‌باشد. همچنین استفاده از روش محلول‌پاشی نیتروژن (به‌همراه مقدار مناسبی از کود نیتروژنه به صورت خاکی) به دلیل کاهش قابل توجه مقدار مصرف کود نیتروژن می‌تواند راهی مناسب به منظور دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار باشد.

چکیده انگلیسی:

An experiment was carried out to determine the effects of split nitrogen, application method and different nitrogen fertilizer rates on yield and growth of Guilan local bean based on randomized complete block design with three replications in 2014-2015 growing season at Guilan Agricultural and Natural Resources Research and EducationCenter. The experimental treatments included 1 (control), 2 (two split applications applied at 45 kg ha-1), 3 (two split applications applied at 45 kg ha-1 + foliar 1% N at podding stage), 4 (three split applications applied at 45 kg ha-1 + foliar 1% N at podding stage), 5 (two split applications applied at 90 kg ha-1), 6 (two split applications applied at 90 kg ha-1 + foliar 1% N at podding stage) and 7 (three split applications applied at 45 kg ha-1 + foliar 1% N at podding stage). Analysis of variance indicated significant effect of fertilizer treatment on plant height, pod yield, dry seed yield, biological yield, harvest index and hundred seed weight. The highest values of plant height (30.83 cm), pod yield (10.10 cm), biological yield (1283.3 kg ha-2) and hundred seed weight (26.16 g) was obtained in the fifth treatment. The highest values of dry seed yield (506 kg ha-1), pod yield (2903.9 kg ha-1) and harvest index (40.33%) was observed in the fourth treatment. It can be concluded that three split applications applied at 45 kg ha-1 had the potential to increase the dry seed yield compared to the other treatments. Foliar N (with appropriate soil N management) may be a promising strategy for addressing dietary N deficiencies.