بررسی عامل‌های مؤثر بر قیمت‌های صادراتی کشورهای عمده صادر کننده پسته با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری جهانی

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

ایمان نجفی ¹ , رضا مقدسی ² , سید یعقوب زراعت کیش ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/10/12 تاریخ پذیرش : 1395/10/12 تاریخ انتشار : 1395/08/01

کلید واژه: پسته, قیمت صادراتی, مدل خودرگرسیون برداری جهانی,

چکیده مقاله :

هدف از انجام این مطالعه بررسی عامل‌های مؤثر بر قیمت‌های صادراتی کشورهای عمده صادر کننده پسته می‌باشد. کشورهای عمده صادرکننده پسته شامل ایران، ایالت متحده آمریکا، ترکیه، سوریه، ایتالیا، یونان و چین می‌باشند. در این مطالعه، از رهیافت نوین خود رگرسیون برداری جهانی استفاده شد. دوره زمانی مطالعه شامل 2012-1984 می‌باشد. نتایج نشان دادند که شوک مثبت نرخ ارز ایران در کوتاه مدت بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت صادراتی پسته سوریه و کم‌ترین تأثیر بر قیمت صادراتی پسته ایالت متحده آمریکا دارد. هم‌چنین، در بلند مدت این شوک بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت صادراتی پسته ایتالیا و کم‌ترین تأثیر را بر قیمت صادراتی پسته آمریکا دارد. شوک قیمت جهانی نفت در کوتاه مدت و بلند مدت بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت صادراتی پسته چین دارد. شوک مثبت قیمت صادراتی پسته ایران در کوتاه مدت و بلند مدت به ترتیب بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت صاراتی چین و یونان دارد. هم‌چنین، نتایج نشان دادند که شوک مثبت تورمی ایران در کوتاه مدت بیش‌ترین تأثیر را ( 5/13 درصد) بر قیمت صادراتی پسته چین و در بلند مدت بیش‌ترین تأثیر را ( 16 درصد) بر قیمت صادراتی پسته ایران خواهد داشت.

چکیده انگلیسی:

    The aim of doing this research is to examine factors affecting exporting prices of major countries exporting pistachio; the major countries exporting pistachio include Iran, USA, Turkey, Syria, Italy, Greece and China. In this study, a new approach, Global Vector Auto Regression, was used. The necessary statistics and information were extracted from the database of FAO and the International Monetary Fund over the period 1984-2012. The results indicated that the positive shock of Iran’s exchange rate in the short term has the greatest impact on the export price of Syria’s pistachio and the least impact on the export price of the US’s pistachio. Moreover, in the long term, this shock has the greatest impact on the export price of Italia’s pistachio and the least impact on the export price of US’s pistachio. The shock of the global price of oil in the short term and long term has the greatest impact on the export price of China’s pistachio. The positive shock of the export price of Iran’s pistachio in the short term and long term has the greatest impact on the export price of China and Greece, respectively. Furthermore, the results indicated that the positive inflation shock of Iran in the short term had the most impact 13.5 percent on the export price of China’s pistachio and in the long term the most impact 16 percent on the export price of Iran’s pistachio.

منابع و مأخذ:

- اشک تراب، ن. (1390) بررسی عامل‌های موثر بر تابع تقاضای صادرات پسته ایران با تأکید بر سلامت غذایی، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

- پیش بهار، ا. دشتی، ق. ظهوری کهنمویی، ر. راحلی، ح .و حسین زاد، ج.(1391). بررسی عامل‌های اقتصادی مؤثر بر تقاضای صادرات پسته ایران. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه. دوره 21، شماره 83.

- جبل عاملی، ف. و بی ریا، س. (1385). برآورد تابع تقاضای کشورهای وارد کننده زعفران ایران با روش پانل 1380-1370. پژوهشنامه بازرگانی. شماره 10(39):109-134.

- حسینی، س. ص . و دوراندیش، آ. (1385). الگوی انتقال قیمت پسته ایران در بازار جهانی. مجله علوم کشاورزی ایران. جلد 2-37. (1): 153-145.

- شهیکی تاش، م، ن. و عمرانی، م. (1392). انتقال قیمت میان بازار داخلی و صادراتی محصولات کشاورزی منتخب و آثار رفاهی ناشی از انتقال نامتقارن. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه. دوره 22، شماره 85.

- فرج زاده، ز. و اسماعیلی، ع. (1389). تحلیل انتقال قیمت در بازار جهانی پسته. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. (71): 98-69.

- کاظم زاده، ل.  و. ابونوری، ع . (1385). برآورد توابع عرضه و تقاضای صادرات خرمای ایران با استفاده از الگوی سیستم معادلات همزمان. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه. دوره 14، شماره 54.

- محمود زاده، م. و زیبایی، م. (1383). بررسی عامل‌های مؤثر بر صادرات پسته ایران: یک تحلیل هم‌جمعی. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. (46): 158-137.

- مقدسی، ر. و علیشاهی، م. (1386). مطالعه عامل‌های مؤثر بر سهم ایران در بازار جهانی محصولات کشاورزی (مطالعه موردی پسته و کشمش). مجله علوم کشاورزی. سال سیزدهم. شماره 1: 37-21.

- مرتضوی، س .ا.، زمانی، ا. ، نوری، م. و نادر،ه. (1390). برای تاثیر نوسانات نرخ ارز بر صادرات پسته ایران، جمله اقتصاد و توسعه کشاورزی ، جلد 25، ص 354-347

- Chudik, A. & Pesaran, M.H. (2011). Infinite dimensional VAR_s and factor models.  Journal of econometrics, 163, 4-22.

- Chudik, A. & Pesaran, M.H. (2013 a). Common correlated effects estimation of heterogeneous dynamic panel data models with weakly exogenous regressors. CEsifo working paper 4232.

- Dees, S., Di Mauro, F., Pesarn & L.V. Smith (2008) Long Run macroeconomic Relations in the Global Economy. Economics, 1, 1-56.

- Dees, S., Dimauro, F., Pesaran, M.H. & Smith, L. V. (2007a). Exploring the international linkage of the Euro Area: a Global VAR Analysis. Journal of Applied Econometrics, Vol 22, pp. 1-38. FAO Statistical Database., http://www.fao.org.

- Fogarasi, j. (2010). The Effect of Exchange rate Volatilityupon Foregin Trade of Romanian Agricultural products.Global Development Network Regional Research Competition, Project PRC8+39

- Glauben, T. & Loy, J. P. (2003). Pricing-to-market versus residual demand elasticity analysis of imperfect competition in food exports: Evidence from Germany. Journal of Agricultural & Food, 1, Article 3.

- Hall, S., Hondroyiannis, G., Swamy, P. A. V. B. Tavlas, G. & Ulan, M. (2010). Exchange rate volatility and export performance: Do emerging market economies resemble industrial countries or other developing countries? Economic Modelling, No.27, PP.1514-1521 

- Harbo, L., Johansen, S., Nielsen, B. & Rahbek, A. (1998). Asymptotic inference on co integrating Rank in partial systems. Journal of Business and Economic Statistics, 16, 388-399.

- Johansen, S. (1992). Cointegration in partial systems and the Efficiency of single Equation Analysis. Journal of Econometrics, 52, 389-402.

- Krugman, P.R., (1987). Pricing to Market when the exchange rate changes. In: Arndt, S.W., J.D. Richardson (Eds.), Real-Financial Linkages among Open Economies. MIT Press, Cambridge, MA.

- Pesaran, M.H., Schuermann, T. & weiner, S. M. (2004) Modelling Regional Interdependencies using A Global Error – Correcting Macro econometric Model, Journal of  Business and Economics statistics, vol. 22, pp 129-162.

- Pesaran, M.H. & Smith, R. (2006). Macroeconometric modeling with a global perpective. Munchester School, 74, 24-49.

- Pick, D.H. (1990). Exchange Rate Risk and U.S. Agricultural Trade Flows. America Journal of Agricultural Economics, 72, 694–700.