بررسی الگوی انتقال مکانی قیمت زعفران در استان های ایران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزینازنین محمدرضازاده بزاز 1 , محمود دانشورکاخکی 2 , ناصر شاهنوشی فروشانی 3 , آرش دوراندیش 4 , افسانه نیکوکار 5
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد، اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
2 - استاداقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
3 - استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
4 - استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
5 - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور، تهران
کلید واژه: ایران, انتقال مکانی قیمت, زعفران, الگوی تصحیح خطای آستانه ای,
چکیده مقاله :
پژوهش درباره نحوهی انتقال قیمت از موضوعاتی است که در حوزهی اقتصاد کشاورزی بهطور جدی مورد توجه قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل انتقال مکانی قیمت بهطورکلی بهدنبال نشان دادن همگرایی میان بازارهای محلی و بررسی عملکرد این بازارها است. انتقال مکانی قیمت اغلب با هدف بررسی درجهی همگرایی بازارها، کاهش نقصهای عملکردی بازار و تلاش در جهت کاهش هزینههای مبادله مورد مطالعه قرار میگیرند. بهدلیل اهمیت زعفران بهعنوان یکی از اقلام مهم صادرات غیرنفتی، تجمع تولیدکنندگان این محصول در استان خراسان و پراکندگی مصرفکنندگان این محصول در سایر استانهای ایران، هدف اصلی این مطالعه بررسی انتقال مکانی قیمت زعفران از استان خراسان به سایر استانهای ایران است. در مطالعهی حاضر، با استفاده از آمار ماهانهی قیمت خردهفروشی زعفران در سالهای 1390-1385 و با استفاده از الگوی تصحیح خطای آستانهای، چگونگی انتقال مکانی قیمت بین استان خراسان و سایر استانهای کشور مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشاندهندهی آن است که در اکثر استانهای مورد بررسی عدم تقارن مثبت قیمتها وجود دارد که به نفع عوامل بازاریابی و به ضرر مصرفکنندگان میباشد. تلاش در جهت ایجاد شرایط مساعد برای خرید محصول از تولیدکننده و پر رنگ کردن نقش بازارهای بورس و بازارهای آتی زعفران و بهوجود آوردن تشکلهای تولیدکنندگان در قالب اتحادیه یا تعاونیهای تولید زعفران برای افزایش قدرت چانهزنی آنها و در نهایت کم کردن نقش واسطهها در بازار ضروری بهنظر میرسد. طبقه بندی JEL:Q12, C59
Spatial price transmission is interpreted to assess the degree of convergence of markets and reduce functional impairment of markets and transaction costs. Because of the importance of saffron as a major agricultural export and concentration of producers in Khorasan province and distribution of consumers throughout the country, the objective of this study is to investigate the spatial transmission of saffron price in various provinces of Iran. Data of monthly retail prices of saffron for 2006-2012 and threshold error correction model were used to estimate price spatial transmission patterns between Khorasan and other provinces in the country. Results of the study revealed that there was a positive price asymmetry among most of provinces. Price transmission coefficients showed that in the short term, price reduction at the retail level are transmitted faster to other markets compare to price increment. In the long term, deviations from equilibrium moderated and markets were converging. Efforts to improve conditions for producers through establishment of cooperatives, and strengthening the role of commodity exchange market to increase farmers bargaining power and lowering the role of brokers in the market seems to be necessary.