عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی در تولید محصولات عمده ی زراعی بخش مرکزی شهرستان ممسنی
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزیسیدروح الله موسوی 1 , جواد میرمحمدصادقی 2
1 - کارشناسی ارشد گروه توسعه روستایی دانشگاه صنعتی اصفهان
2 - استاد گروه توسعه روستایی دانشگاه صنعتی اصفهان
کلید واژه: ممسنی, محصولات عمده زراعی, بهره وری نیروی انسانی, ترویج,
چکیده مقاله :
امروزه افزایش بهره وری یکی از موثرترین روش های دستیابی به رشد اقتصادی است. هدف از این تحقیق، ارزیابی عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی در تولید محصولات عمده زراعی بخش مرکزی شهرستان ممسنی از توابع استان فارس بود. داده‌های این تحقیق از طریق پرسشنامه و مصاحبه ی حضوری با 358 زارع سرپرست خانوار از 24 روستای بخش مرکزی شهرستان ممسنی در سال زراعی87-1386 که از طریق نمونه گیری طبقه ای متناسب و تصادفی انتخاب شدند، جمع آوری شد. از جمله عواملی که بر بهره وری نیروی انسانی تاثیرگذار بوده و در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته است، می توان سن، تجربه، جنس، سطح تحصیلات کشاورز، اندازه ی مزرعه، شرکت در برنامه های آموزشی- ترویجی، تعداد بازدیدهای سالانه مروجین از مزارع کشاورز و تسهیلات بانکی را نام برد. تحلیل با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره ی کاب داگلاس انجام شد. نتایج نشان داد که متغیرهایی مانند سطح تحصیلات سرپرست در حد خواندن و نوشتن و پنجم ابتدایی، اندازه ی مزرعه، درجه ی مکانیزاسیون، عضویت در شرکت تعاونی، شرکت در برنامه های آموزشی ترویجی، بازدید مروجین از مزارع کشاورز و سکونت کشاورز در روستا با سطح توسعه یافتگی بالا بر بهره وری نیروی انسانی اثر مثبت و از نظر آماری معنی داری داشته و متغیرهایی مانند سطح تحصیلات سرپرست در حد دیپلم و بالاتر، تجربه سرپرست، نسبت مبلغ وام دریافتی به هزینه های جاری در سال، بر بهره وری نیروی انسانی اثر منفی و از نظر آماری معنی داری داشتند. بر اساس این یافته ها، پیشنهاد می شود داشتن مزارع بزرگتر، افزایش سطح مکانیزاسیون، افزایش برنامه های آموزشی ترویجی و بازدید مروجین از مزارع، توسط مسوولین بخش کشاورزی شهرستان ممسنی تشویق و تسهیل گردد.
Today increasing productivity is the most and effective ways to achieve economic growth. The purpose of this study is to analyze factors affecting labor productivity in producing major crops in central region of Mamasani Township in Fars province, Iran. Data were collected by filling up questioners through interviews with a sample of 358 farmers from 24 villages in Mamasani Township in farming year of 1386-1387 (2007-2008) who were selected by stratified random sampling. Factors that affected labor productivity were ages, experience, sex, level of education, farm size, participating in training extension programs, number of visits with extension men and access to credit. The analysis was done by using a multiple regression model. The results indicated that the level of education (primary school), farm size, degree of mechanization, membership in cooperatives, participating in extension programs, visiting of farm by extension men and village location had positive effect on labor productivity. Variables such as level of education of high school Diploma, experience, ratio of amount of loan to current costs had negative significant effect on labor productivity. The results of this research suggested that enlargement of farm size, increasing level of mechanization, extension and training program and farm visits by extension men should be encouraged and facilitated by the authorities and policy makers