مدیریت خشکسالی برای استفاده بهینه از منابع آب استان خراسان شمالی
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
علیرضا ملکی
1
(دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.)
محمدجواد ترکمانی
2
(استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.)
کلید واژه: پیش بینی خشکسالی, شاخص SPI, شهرستان بجنورد, نرم افزار DIP,
چکیده مقاله :
هدف اصلی این مطالعه پیشبینی خشکسالی استان خراسان شمالی برای مدیریت بهینه منابع آب و بررسی اثرات آن بر تولید محصولات کشاورزی این شهرستان است. آمار و اطلاعات مورد نیاز برای پیشبینی خشکسالی از ایستگاههای هواشناسی سینوپتیک موجود و پیشبینی اطلاعات تعیین الگوی کشت از سازمان جهاد کشاورزی شهرستان بجنورد(مدیریت برنامه ریزی) در سال زراعی 1391 جمعآوری گردید. بررسی و تجزیه و تحلیل دادههای بارش و تعیین دورههای خشکسالی برای زمان گذشته و حال به کمک شاخص خشکسالی SPI با استفاده از نرمافزار DIP انجام شد. به منظور بررسی اثرات خشکسالی بر بخش کشاورزی رابطه میان بارش و درآمد که اثرات کاهش میزان بارش بر عملکرد محصول و در نتیجه کاهش درآمد کشاورز بررسی گردید، در این بخش همچنین خسارتهای ناشی از خشکسالی در بخش کشاورزی نیز تعیین گردید. نتایج بهدست آمده نشان داد که مرطوبترین و خشکترین سالها، به ترتیب سالهای 71-1370 و 68-1367 بوده است. در طی دوره آماری، منطقه مورد مطالعه مجموعا 10 سال مرطوب و 11 سال خشک را پشت سر گذاشته است. همچنین شدیدترین خشکسالی مربوط به زمستان 1379 با میزان SPI تجمعی 2.85- و خفیفترین خشکسالی مربوط به پاییز 1386 با میزان SPI تجمعی 0.54- میباشد. بر اساس بررسیهای بهعمل آمده، حدود 60% از سطح زیر کشت آبی به غلات(گندم و جو) اختصاص یافته است که علت این امر در انطباق فصل رشد این محصولات با رژیم آبدهی رودخانهها میباشد.
طبقهبندیJEL : Q1, Q5, Q15, Q28
The planning and investing in various sectors, especially agriculture is required precise knowledge of the regional climate, How the drought phenomenon has been in the past, present and would be in the future in the region. The objective of this study is forecasting drought in city of Bojnourd for optimal management of water resources and its effects on agricultural production. Needed data for drought prediction obtained from synoptic meteorology stations and Bojnourd Agricultural Organization. To determine drought periods, the SPI drought index was used. Effects of drought on production and farmers, income were determined. The results showed that the wettest and driest years were 1990-1991 and 1987-1988 years respectively. During the period, the region faced with 10 wet and 11 dry years. The most severe drought happened in the winter of 1999 with the cumulative SPI of -2.85, the lowest drought was in the fall of 2007 with -0.54 cumulative SPI
_||_