بررسی عامل های موثر بر ایجاد انحصار در بازار داخلی پسته ی ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

محمد عبدالهی عزت آبادی ¹ (دکترای اقتصاد کشاورزی و استادیار پژوهش موسسه تحقیقات پسته کشور)

تاریخ دریافت : 1394/09/29 تاریخ پذیرش : 1394/09/29 تاریخ انتشار : 1389/07/01

کلید واژه: اعتماد, بازار پسته, عامل های ایجاد کننده ی انحصار, مشکلات مالی, جو روانی, رابطه ی قیمت و کیفیت,

چکیده مقاله :

شناخت عامل های موثر بر ایجاد انحصار در هر بازاری از نیازهای اساسی آن بازار در جهت حرکت به سمت رقابت و حذف انحصار است. در مطالعه ی جاری، ساختار انحصار در بازار داخلی پسته ی ایران مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، تعداد 343 پرسشنامه مربوط به کشاورزان و 252 پرسشنامه مربوط به تاجران از استان های کرمان، فارس، خراسان، تهران و یزد تکمیل شد. نتایج نشان دادند که عامل های ایجاد کننده ی رفتار و پیامد انحصاری در بازار پسته ناشی از 4 عامل مشکلات مالی، جو بی اعتمادی، جو روانی و دامنه ی گسترده ی کیفیت محصول پسته است. در پایان جهت نزدیک تر نمودن بازار پسته به سمت رقابت کامل، پیشنهاد شد، با افزایش کارآیی بازار مالی، دسترسی آسان کشاورزان و تاجران پسته به نقدینگی کافی و به موقع فراهم شود.همچنین، روش های افزایش جو اعتماد در بازار پسته مورد بررسی قرار گیرد. افزون بر این، جهت کاهش تاثیرات سوء جو روانی، با طراحی یک سامانه ی کارآی اطلاع رسانی، اطلاعات گوناگون در زمینه ی قیمت ها، عرضه و تقاضا، قوانین و سیاست های دولت و ... به موقع و فراگیر در اختیار کشاورزان و تاجران پسته قرار داده شود. در نهایت، با برآورد توابع پیشرفته هدانیک، رابطه ی قیمت و کیفیت در بازار پسته به گونه ی دقیق تخمین زده شود.  

چکیده انگلیسی:

Detection of the factors affecting market power structure is a key step toward increasing market competitiveness. In this study, market power structure of pistachio domestic market in Iran was investigated. A Sample of 343 pistachio producers and 252 pistachio traders were selected from 5 provinces, namely, Kerman, Fars, Khorasan, Tehran and Yazd. Results showed that the causes of pistachio market power weakness were financial constraint, mutual distrust, psychological factors and wide differences in pistachio quality. Finally, to increase pistachio market power, increase in efficiency of financial market, extending credit to farmers and traders, increasing trust in pistachio market, decreasing the effects of psychological factors by means of establishing an efficient information system, and price differentiation based on quality were recommended