بررسی تاثیر برآورد نادرست هزینه ها و منافع اجتماعی در تخریب منابع آب مطالعه موردی: دشت رفسنجان در استان کرمان

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

فهیمه جعفری مهدی آباد ¹ , محمد عبدالهی عزت آبادی ² , سیدمصطفی مرتضوی مهدی آباد ³ , محمدرضا اسلامی ⁴

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد
2 - استادیار پژوهش مؤسسه تحقیقات پسته کشور
3 - دانشجوی دکتری مدیریت منابع آب، دانشگاه منابع طبیعی و علوم کشاورزی ساری
4 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میبد

تاریخ دریافت : 1393/01/24 تاریخ پذیرش : 1393/01/24 تاریخ انتشار : 1392/09/01

کلید واژه: آب های زیرزمینی, بهره برداری بی رویه, جابجایی چاه, دشت رفسنجان,

چکیده مقاله :

نخستین گام در ارزش نهادن به منابع آب زیرزمینی به رسمیت شناختن و تعیین ارزش اقتصادی کل منابع می­باشد. بهره­برداری بی­رویه از آب­های زیرزمینی به­ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک اثرات منفی زیست محیطی به دنبال داشته که اغلب به دلیل کم بودن قیمت معاملاتی آب، نسبت به قیمت واقعی آن است. در مطالعه­ی جاری اثر منفی ناشی از بهره­برداری بی­رویه، بر روی تعداد دفعات و هزینه­های جابجایی چاه­های آبیاری در دشت رفسنجان مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور با استفاده از روش پیمایشی و با تکمیل 110 پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز      به­دست آمد. سپس برای تجزیه و تحلیل داده­ها از روش رگرسیون و آنالیز واریانس استفاده شد. متوسط دفعات جابجایی 18/2 نوبت در طول عمر هر چاه و هزینه­ی هر نوبت جابجایی 750 میلیون ریال، تخمین زده شد که با کاهش افت سالانه و در نتیجه کاهش کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی، ارتباط معنی­داری در سطح یک درصد داشتند. در پایان مطالعه به­منظور کاهش اثرات منفی ناشی از برداشت بی­رویه از آب­های زیرزمینی پیشنهاد می­گردد که در ارزیابی­های اقتصادی به هزینه­ها و منافع اجتماعی توجه شود.
طبقه­بندیJEL:Q01, Q25

چکیده انگلیسی:

Recognition and Economic evaluation of ground water resources is the first step toward optimum operation of these resources. Over pumping of ground water, especially in arid and semiarid areas, has had negative effects on environment. This is because of low price of water in relation to its real value. In this study, using a sample of 110 farmers, the number of displacement of Irrigation wells and its costs due to over using of groundwater in Rafsanjan plain was investigated. Analysis and regression methods were used in this regard. Average of number of times is 2/18 times in Lifetime for each well and Transportation costs 750000000 rials, was estimated in each time of displacement of well. Between these cases with over drafting of ground water, and decreasing quality and quantity of water has had significant relationship in the one percent. For elimination or reduction of ground water degradation and its effects, this paper recommended to Economic evaluation in addition to the social costs and benefits.