رشد بهره وری کل عوامل تولید در زراعت ذرت ایران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزیحامد رفیعی 1 * , مرتضی زنگنه 2 , غلامرضا پیکانی 3
1 - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
2 - - کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
3 - استادیار اقتصادکشاورزی دانشگاه تهران
کلید واژه: ایران, بهرهوری کل عوامل تولید, شاخص مالم کوییست, ذرت, تحلیل پوششی دادهها,
چکیده مقاله :
با استفاده از شاخص بهرهوری مالم کوییست و به کمک روش تحلیل پوششی دادهها ،رشد بهرهوری کل عوامل تولید در زراعت ذرت ایران در طی یک دورهی 7 ساله (86-1380) محاسبه شد. با تجزیه‌ی این شاخص به دو اثر تغییر در کارایی فنی و رشد تکنولوژیکی، چگونگی تغییر این شاخص و دلایل آن مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های مورد نیاز از منابع آماری وزارت جهاد کشاورزی گردآوری شد. نتایج نشان داد که میانگین رشد سالانه‌ی بهرهوری کل عوامل تولید در زراعت ذرت در کل دورهی مورد مطالعه منفی (5/4 درصد) است. این رقم در استان‌های گوناگون متفاوت است. بالاترین رشد سالیانه در استان فارس ( 5/18 درصد) مشاهده شد، در حالی که استان‌های خوزستان، قزوین، کرمان و کرمانشاه از رشد منفی برخوردار بوده اند. مقایسهی سهم هر یک از اثرهای شاخص مالم‌کوییست نشان داد که در تغییر بهرهوری کل عوامل تولید سهم کارایی فنی بیش تر بوده است. با توجه به تفاوت قابل ملاحظه در رشد بهرهوری در استان‌های گوناگون، در هرگونه برنامه‌ریزی برای بهبود وضعیت بهرهوری ذرت، بایستی شرایط منطقه‌ای مورد توجه قرار گرفته و بر مبنای آن برای افزایش بهره وری عوامل تولید، چاره اندیشی شود.
In this paper total factor of productivity growth in corn production was estimated for 7 years period (2000-2007) by using data envelopment analysis. Dividing Malmquist index to effects including technical efficiency changes and technological efficiency changes (pure technical efficiency, scale efficiency) and showed Malmquist index changes, its reasons and subsequently justified total factor productivity variation, increase or decrease. Required data have been collected from statistical sources of Agricultural Ministry. Results indicated that average total factor productivity growth for corn production of Iran during the specified period is negative (4.5%). It changes in different provinces, as highest value belonged to Fars province whit 18.5% per year and was negative for provinces of Khuzestan, Qazvin, Kerman and Kermanshah. Comparison of each effect shares in order to describing total productivity changes showed the highest value of technical efficiency changes. According to significant differences between productivity growths in various provinces, for each improvement planning of corn productivity, should consider local conditions and avoid using one program for all of country.