• صفحه اصلی
  • بررسی منافع و موانع پذیرش سیستم تجزیه تحلیل خطر در نقاط کنترل بحرانی در صنایع غذایی مشهد

اشتراک گذاری

آدرس مقاله


کد مقاله : 863 بازدید : 58 صفحه: 27 - 61

20.1001.1.20086407.1394.7.26.3.0

نوع مقاله: پژوهشی

بررسی منافع و موانع پذیرش سیستم تجزیه تحلیل خطر در نقاط کنترل بحرانی در صنایع غذایی مشهد

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

هانی حمزه کلکناری 1 , محمد قربانی 2 , محمد مهدی وریدی 3 , ناصر شاهنوشی فروشانی 4

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
2 - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
3 - استادیار گروه صنایع غذایی، دانشگاه فردوسی مشهد.
4 - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.

تاریخ دریافت : 1394/05/18 تاریخ پذیرش : 1394/05/18 تاریخ انتشار : 1394/05/01

کلید واژه: مشهد, موانع, مزیت‌ها, ایمنی مواد غذایی, HACCP,

چکیده مقاله :

با توجه به این که مهم­ترین اصل در روند تولید و فرآوری مواد غذایی، سلامت محصول است، یکی از کارآمدترین روش­ها برای تضمین سلامت و کنترل کیفیت غذا، به­کارگیری روش نوین تجزیه و تحلیل خطر نقاط کنترل بحرانی (HACCP) در مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی است. با توجه به این مهم، در این مطالعه منافع و چالش­های فراروی عملیاتی شدن سیستم HACCP با استفاده از اطلاعات میدانی50 پرسشنامه از واحدهای تولیدی در مشهد به روش نمونه­گیری تصادفی     طبقه­بندی شده و مصاحبه حضوری با مدیران و مسئولان فنی کارخانه­ها در سال 1393 بررسی شده است. نتایج حاصل نشان داد که شاخص کل منافع حاصل از پذیرش سیستم HACCP برابر 805/0 می­باشد که شاخص ایمنی محصول تولیدی با مقدار 92/0 از دیدگاه مدیران واحدهای تولیدی از همه مهم­تر بود. بعد از آن شاخص­های فنی- تولیدی، بازار و تجارت و اقتصاد تولید قرار گرفتند. همچنین شاخص کل موانع اجرای سیستم HACCP نیز 64/0 محاسبه شد که از دیدگاه مدیران اساسی­ترین موانع برای پذیرش سیستم HACCP، عدم پشتیبانی مالی دولت،  محدودیت­های تغییر خط تولید، و محدودیت­های بودجه­ای می­باشند. با توجه به یافته­ها، پشتیبانی مالی از سوی دولت و دادن وام­های کم­بهره به واحدها و افزایش اندک قیمت محصول تولیدی صنایع دارای گواهینامه سیستم HACCP به برنامه­ریزان این عرصه پیشنهاد شده است.
طبقه­بندی JEL : I12، I15

چکیده انگلیسی:

The health issue is the most important issue in the process of food production and processing. Hazard Analysis of Critical Control Point (HACCP) in production and distribution centers of food products is among the most efficient method in ensuring food healthiness. Considering this fact,   in this study the benefits and the barriers for application of HACCP system are studied based on field data obtained from interview with 50 managers of food processing units in Mashhad in 1393. The results revealed that the overall benefit index for application of  HACCP system was 0.805 and safety index of the product was 0.92.  Technical-production, market, trade and economy were other important indices. Also, the overall index for the barriers of the system implementation was 0.64. Managers believed that lack of financial support by the government, the limitations for changing production line and budget restrictions were the main barriers for application of the system.  Based on the findings, government financial support, extending low-interest loans to production units, slight increase in the price of the products produced for units using HACCP system are suggested.

منابع و مأخذ:


  1. Adams, C. (2000) HACCP applications in the foodservice industry. Journal of the Association of Food and Drug Officials. 94 (4): 22-25.
    2.
  2. Azanza, M. and Zamora-Luna, M. (2005) Barriers of HACCP team members to guideline adherence. Food Control. 16: 15–22.
    3.
  3. Bai, L., Ma, C., Gong, S. and Yang, Y. (2007) Implementation of HACCP system in China: A survey of food enterprises involved. Food Control. 18: 1108–1112.
    4.
  4. Bas, M., Ersun, S.A. and Kivanc, G. (2006) Implementation of HACCP and prerequisite programs in food businesses in Turkey. Food Control. 17: 118-126.
    5.
  5. Bas, M., Yuksel, M. and Cavusoglu, T. (2007) Difficulties and barriers for the implementing HACCP and food safety systems in food businesses in Turkey. Food Control. 18: 124–130.
    6.
  6. De Groot, H.L.F., Verhof, E.T. and Nijkamp, P. (2001) Energy savings by firms: Decision making, barriers and policies. Energy Economics. 23: 717–740.
    7.
  7. Demetkaraman, A., Cobanoglu, F., Tunalioglu, L. and Ova G. (2012) Barriers and benefits of the implementation of food safety management systems among the Turkish dairy industry: A case study. Food Control. 25: 732-739.
    8.
  8. Demirbas, N. and Karagozlu, C. (2007) HACCP in the Turkey dairy industry. Agrofood Industry Hi-Tech. 18 (3): 36-37.
    9.
  9. Fernando, Y., Huang, N. g. and Yusoff, Y. (2014) Activities, motives and external factors influencing food safety management system adoption in Malaysia. Food Control. 41: 69-75.
    10.
  10. Fielding, L. M., Ellis, L., Beveridge, C. and Peters, A. C. (2005) An evaluation of HACCP implementation status in UK small and medium enterprises in foodmanufacturing. International Journal of Environmental Health Research. 15: 117-126.
    11.
  11. Gilling, S.J., Taylor, E.A., Kane, K. and Taylor, J.Z. (2001) Successful hazard analysis critical control point implementation in the United Kingdom: Understanding the barriers through the use of a behavioral adherence model. Journal of Food Protection. 64: 710–715.
    12.
  12. Henson, S. (2002) Understanding barriers to the effective implementation of HACCP in the Ontario food processing sector. Available from :http://www.gov.on.ca
    13.
  13. Herath, D., Hassan, Z. and Henson, S. (2007) Adoption of food safety and quality controls: Do firm characteristics matter? Evidence from the Canadian food processing sector, Canadian Journal of Agricultural Economics. 55 (3): 299–314.
    14.
  14. Herath, D. and Henson, S. (2010) Identification and quantification of barriers to HACCP implementation: Evidence from Ontario Food Processing sector. Agribusiness. 26 (2): 265-279.
    15.
  15. Jayasinghe-Mudalige, U.K. and Henson, S. (2007) Identifying economic incentives for Canadian red meat and poultry processing enterprises to adopt enhanced food safety controls. Food Control. 18 (1): 1363-1371.
    16.
  16. Jevsnik, M., Hlebec, V. and Raspor, P. (2006) Meta-analysis as a tool for barriers identification during HACCP implementation to improve food safety. ActaAlimentaria. 35: 319–353.
    17.
  17. Jevsnik, M., Bauer, M., Zore, A. and Raspor, P. (2007) Hygienic status of small and medium sized food enterprises during adoption of HACCP system. International Journal of Food Science, Technology and Nutrition. 1(1): 95-113.
    18.
  18. Jevsnik, M., Hlebec, V. and Raspor, P. (2008) Food safety knowledge and practices among food handlers in Slovenia. Food Control. 19(12): 1107-1118.
    19.
  19. Jouve, J. L. (1994) HACCP as applied in the EEC. Food Control. 5: 181-186.
    20.
  20. Karalis, T. and Gupta, L. (2001) Microbiological status of Asian style perishable foods and their relation with procedural deficiencies in manufacture. Food Technology Australia. 53: 184–188.
    21.
  21. Macheka, L., Manditsera, F. A., Ngadze, R. T., Juliet, M., and Nyanga, L. K. (2013) Barriers, benefits and motivation factors for the implementation of food safety management system in the food sector in Harare Province, Zimbabwe. Food Control. 34: 126-131.
    22.
  22. Mortlock, M. P., Peters, A. C. and GriYth, C. J. (1999) Food hygiene and hazard analysiscritical control point in the United Kingdom food industry: practices, perceptions, and attitudes. Journal of Food Protection. 62 (7): 786-792.
    23.
  23. Panisello, P. J. and Quantick, P. C. (2001) Technical barriers to hazard analysis criticalcontrol point (HACCP). Food Control. 12 (3): 165-173.
    24.
  24. Roberto, C. D., Brandao, S. C. C. and Barbosa da Silva, C. A. (2006) Costs and investments of implementing and maintaining HACCP in a pasteurized milk plant. Food Control. 17: 599-603.
    25.
  25. Roberts, R. and Sneed, J. (2003) Status of prerequisite and HACCP program implementation in Iowa restaurants. Food Protection Trends. 23: 808–816.
    26.
  26. Scott, V. N. (2005) How does industry validate elements of HACCP plans? FoodControl. 16 (6): 497-503.
    27.
  27. Stevenson, K. E. (1990) Implementing HACCP in the food industry. Food Technology. 44: 179-180.
    28.
  28. Strohbehn, C. H., Gilmore, S. A. and Sneed, J. (2004) Food safety practices and HACCP implementation: perceptions of registered dieticians and dietary managers. Journal of the American Dietetic Association. 104 (11): 1692-1699.
    29.
  29. Taylor, E.A. and Taylor, J.Z. (2004) Using qualitative psychology to investigate HACCP implementation barriers. International Journal of Environmental Health Research. 14: 53–63.
    30.
  30. Taylor, E. and Kane, K. (2005) Reducing the burden of HACCP on SMEs. Food Control. 16: 33–839.
    31.
  31. Taylor, E. (2008) A new method of HACCP for the catering and food service. Indian Food Control. 19 (2): 126-34.
    32.
  32. Trienekens, J. and Zuurbier, P. (2008) Quality and safety standards in the food industry, developments and challenges. International Journal of Production Economics. 113: 107-122.
    33.
  33. Vela, R.A. and Fernandez, J.M. (2003) Barriers for the developing and implementation of HACCP plans: Results from a Spanish regional survey. Food Control. 14: 333–337.
    34.
  34. Wallace, C.A. (2014) Food Safety Assurance Systems: Hazard Analysis and Critical Control Point System (HACCP): Principles and Practice. Encyclopedia of Food Safety. 4: 226-239.
    35.
  35. Ward, G. (2001) HACCP: heaven or hell for the food industry. Quality World. 12-15.
    36.
  36. Wilcock, A., Ball, B. and Fajumo, A. (2010) Effective implementation of food safety initiatives: managers’, food safety coordinators’ and production workers’ perspectives. Food Control. 22: 27-33.
    37.
  37. Worsfold, D. and Griffith, C.J. (2003) Widening HACCP implementation in the catering industry. Food Service Technology. 3: 113–122.
    38.
  38. Zhang, J. M., Wu, Q. P., Wu, H. Q. and Guo, W.P. (2004) Major difficulties implementing HACCP system in China’s food enterprises. Science and Technology of Food Industry. 35(10): 122–124.
    39.
_||_

مقالات مرتبط

حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره سند| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]