بررسی تاب آوری خانوارهای روستایی منطقه سیستان در برابر خشکسالی با تاکید بر توانمندسازی و تعلق مکانی کشاورزان

مهدیه قویدل ¹ ( گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه زابل )
احمدعلی کیخا ² ( گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه زابل )
سامان ضیائی ³ ( عضو هیات علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل )
علیرضا کیخا ⁴ ( گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل )
ماشاالله سالارپور ⁵ ( گروه اقتصاد کشاورزی- دانشکده کشاورزی- دانشگاه زابل )

تاریخ ارسال : 1402/02/05 تاریخ تایید : 1403/05/31

کلید واژه: تحلیل عاملی, AHP, تاب آوری, سیستان, ماندگاری,

چکیده مقاله :

با توجه به خشکسالی های متوالی در منطقه سیستان و نیز عدم تعهد به حق آبه روخانه هیرمند توسط کشور افغانستان، بسیاری از روستاییان منطقه سیستان از شرایط اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی مناسبی برخوردار نیستند و دچار آسیب‌های فراوانی شده اند. لذا ضرورت دارد که تاب‌آوری کشاورزان بررسی و راهبردهای مناسب برای بهبود آن تقویت گردد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش‌شناسی پیمایشی است و به روش تحلیل عاملی و تحلیل سلسله مراتبی تحلیل شده است . بر اساس نتایج تحلیل عاملی، عوامل موثر بر تاب‌آوری روستاییان در چهار عامل برخورداری از حمایت دولت، مدیریت و تنوع فعالیت اقتصادی و اشتغال، مدیریت اراضی و توسعه و مدیریت فعالیت‌های محیط زیستی طبقه‏ بندی شد که مجموعاً 53/77 درصد از واریانس کل عامل ها را برآورد نمودند که برای این مولفه ها مقدار قابل قبولی است. همچنین نتایج آزمون تحلیل سلسله مراتبی موید این مطلب است که تاب‌آوری اقتصادی مناطق سیستان پایین و مدیریت و تنوع فعالیت اقتصادی و اشتغال بیشترین اثر را در تاب آوری کشاورزان روستایی در برابر خشکسالی دارد.

چکیده انگلیسی :

Due to successive droughts in the Sistan region and also the non-obligation of the Hirmand surface water rights by Afghanistan, many villagers in the Sistan region do not have suitable economic, social and environmental conditions and have suffered a lot of damage. Therefore, it is necessary to examine the resilience of farmers and to develop appropriate strategies to improve it in order to strengthen the population of rural settlements.
The current research is applied in terms of purpose and survey in terms of methodology. The tool of data collection is a questionnaire and the sample studied in this research consists of 330 people from the villagers of the region who were selected according to availability and were analyzed by factor analysis and hierarchical analysis.Based on the results of the factor analysis, the factors affecting the resilience of the villagers were classified into four factors: government support, management and diversity of economic activity and employment, land management and development, and management of environmental activities.