اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب در دسترس و الگوی کشت در دشت جیرفت استان کرمان

افشین تقی زاده ¹ ( دانشجوی دکتری دانشگاه ازاد واحد قایمشهر )
یاسر فیض آبادی ² ( استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد قائم‌شهر )
مصطفی گودرزی ³ ( عضو هیات علمی گروه اقتصاد و مدیریت کشاورزی،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد قائمشهر )

تاریخ ارسال : 1401/12/15 تاریخ تایید : 1403/05/31

کلید واژه: آب های زیرزمینی, برنامه ریزی, الگوی کشت, داده های ترکیبی, تغییرات آب و هوا,

چکیده مقاله :

در این مطالعه تلاش شد تا ضمن تعیین اثرات تغییر شرایط آب و هوایی تحت سه سناریو اقلیمی بر سطح آب زیرزمینی در دشت جیرفت-کرمان، تغییرات الگوی کشت در این منطقه نیز شناسایی شود. در گام اول، تاثیرپذیری منابع آب زیرزمینی دشت جیرفت نسبت به دما و بارش با استفاده از الگوی اثرات ثابت در مدل داده‌های ترکیبی محاسبه شد. نتایج نشان داد بیشترین کاهش در حجم آب زیرزمینی در دسترس نسبت به شرایط پایه در سناریو سوم اقلیمی برآورد شده است. تغییرات در منابع آب زیرزمینی در سه سناریو اقلیمی در این مطالعه به ترتیب معادل 829/8-، 857/8- و 500/11- میلیون مترمکعب بدست آمده است. نتایج مدل PMP نشان داد سطح زیرکشت تمامی محصولات در نتیجه تغییر اقلیم با کاهش همراه است. بیشترین کاهش سطح زیرکشت در سناریو سوم و معادل 17/2 پیش بینی شد. تحت این شرایط میزان کاهش در سود ناخالص در این دشت معادل 28.79 درصد و میزان صرفه جویی در منابع آب در این منطقه نیز2.77 درصد تعیین شده است.

چکیده انگلیسی :

In this study, an attempt was made to determine the effects of changes in weather conditions under three climate scenarios on the groundwater level in the Jiroft-Kerman plain, and to identify changes in the cultivation pattern in this region. The effectiveness of the underground water resources of Jiroft Plain in relation to temperature and precipitation we used fixed effects model in the panel data model. Then in order to evaluate the effects of climate change on the crop pattern the PMP model was used. The results showed that under all three climate scenarios, the underground water level in this plain decreases. The largest reduction in available groundwater compared to the baseline is estimated in the third climate scenario. Changes in underground water resources in three climate scenarios in this study were obtained as -8.829, -8.857 and -11.500 mcm respectively. Finally, the results of the PMP showed that the largest decrease in the cultivated area was predicted in the third scenario and the amount of reduction in gross profit in this plain is equal to 28.79%