برنامه‌ریزی زراعی در شهرستان جم با تأکید بر منافع اجتماعی و خصوصی

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

نفیسه ذکری ¹ , محمود صبوحی ² , محمود دانشور کاخکی ³ , ارش دوراندیش ⁴

1 - گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
2 - استاد، دانشگاه فردوسی مشهد
3 - استاد، دانشگاه فردوسی مشهد
4 - دانشیار، دانشگاه فردوسی مشهد

تاریخ دریافت : 1398/11/19 تاریخ پذیرش : 1401/10/11 تاریخ انتشار : 1401/08/01

کلید واژه: "شهرستان جم", "بازده‌ناخالص", "گازهای‌گلخانه‌ای", "آب‌های ‌زیرزمینی", " برنامه‌ریزی خطی فازی چندهدفه",

چکیده مقاله :

در استان بوشهر خشک و شور شدن آب چاه‌ها در بسیاری از دشت‌ها ازجمله دیر-کنگان، جم و عسلویه زنگ خطری است که نشان‌دهنده ضربات جبران‌ناپذیر به منابع آب زیرزمینی استان می‌باشد. مطالعه حاضر با در نظر گرفتن اهداف حداکثر بازده ناخالص اقتصادی، حداقل برداشت از آب‌های زیرزمینی و حداقل انتشار گازهای گلخانه‌ای به تعیین الگوی کشت بهینه بهره‌برداران شهرستان جم پرداخته است. داده‌ها از تکمیل پرسشنامه 60 بهره‌بردار شهرستان جم در سال‌های 97-96 گردآوری شدند. در این راستا از مدل برنامه‌ریزی خطی فازی چندهدفه با روش جدیدی برای حل آن بهره گرفته شد. نتایج نشان داد در گروه همگن بزرگ‌تر از 3 هکتار کشت محصولاتی از قبیل گندم، گوجه‌فرنگی، خیار و پیاز نسبت به الگوی کشت فعلی کاهش، کشت محصولات جو و بادنجان افزایش‌یافته و میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی 35% و انتشار گازهای گلخانه‌ای 25% کاهش یافته است. از این رو دولت می‌تواند با درنظر گرفتن یک مجموعه تسهیلات برای سایر اجزای هزینه‌بر در فعالیت‌های کشاورزان زمینه ثبات و پایدار ماندن این گونه الگوهای عملکردی در بخش کشاورزی زراعی این منطقه را فراهم آورد.

چکیده انگلیسی:

In Bushehr province finishing and becoming salty of groundwaters in some fields like Dayer, Kangan, Jam, Assaluyeh make alarm as an active for water lack in other fields of Bushehr province. This study considers the objectives of achieving the maximum economic gross margin, the minimum underground water draft as well as the reduced greenhouse gas emissions, then, attempts to determine optimal cropping pattern for farmers in Jam County. The data for the study were obtained following the completion of questionnaires 60 farmers in Jam County in the years 2017 and 2018. In this regard, a Fuzzy Multi-Objective Linear Programming Model was applied. The results illustrated that in the homogeneous group of farmers with more than 3 hectares, growing of such crops as wheat, tomato, cucumber, onion was decreased, the production of barely, aubergine was increased, water intake from ground fields 35%, emission of greenhouse gases 25% was decreased. However, government may consider some facilities for other cost making farmer’s activities providing stability, sustainability for coinciding this type of patterns for farming of mentioned region.

منابع و مأخذ:

1. Neyrizi, S. Water economic value in agriculture. Water and Sustainable Development Magazine (Bushehr Province Dept.). 2015; 2 (2): 1-74.


2. Ajabshirchi-Oskuei, D., Taaki, M., Abdi, R., Ghobadifar, A., Ranjbar, A. Evaluation of energy productivity in dry farming of wheat by data envelopment analysis technique (DEA): (case study: Seilakhor plain). Agricultural Machine Magazine. 2011; 1(2): 122-132.

https://jame.um.ac.ir/

3. Banaeian, N., Zangeneh, M. Study on energy efficiency in corn production of Iran. Energy.2011; 36: 5394-

DOI: 10.1016/j.energy.2011.06.052

4. Khoshnevisan, B., Rafiee, S., Omid, M., Mousazadeh, H. Reduction of CO₂ emission by improving energy use efficiency of greenhouse cucumber production using DEA approach. Energy. 2013; 55: 676-682.

DOI: 10.1016/j.energy.2013.04.021

5. Hatirli, S.A., Ozkan, B., Fert, C. An econometric analysis of energy input-output in Turkish agriculture. Renewable and Sustainable Energy Reviews. 2005; 9: 608-623.

DOI:10.1016/j.rser.2004.07.001

6. IPCC. IPCC Assessment Report 4. 2007.

www.ipcc.ch

7. Power Department, Bushehr Water Company. Symposium of groundwater Beneficiaries of Jam County. Jahad-Keshavarzi of Jam County. 2016; 1-18.


8. Asadi, M., Alamdarlo, H. Economic evaluation of optimum cropping pattern for reducing the use of groundwater in Dehgolan plain. Journal of Agricultural Economics and Development Research. 2019; 50(1): 29-43.

DOI:10.22059/IJAEDR.2018.249900.668543

9. Asaadi, M., Khalilian, S., Mousavi, H. Effect of deficit irrigation simultaneously with reduced usage of fertilizer and chemical pesticides on changing cropping pattern in Qazvin irrigation network. Journal of Water Research in Agriculture. 2019; 33 (1): 121-137.

https://jead.um.ac.ir

10. Shirzadi, S., Sabouhi-Sabouni, M., Davari, K., Keykha, A. The effect of costing policy for irrigation water on underground water level of Neyshabur basin. Journal of Agricultural Economic Research. 2018; (39): 187-220.

https://profdoc.um.ac.ir/paper-abstract-1070013.html#tabs-2

11. Daghighi, A., Nahvi, A., Kim, U. Optimal cropping pattern to increase revenue and reduce water use: application of linear programming to Arjan Plain in Fars Province. Agriculture. 2017; 7(9): 1-11.

https://doi.org/10.3390/agriculture7090073

12. Tadayonpour, N., Sabzghabaei, G., Dashti, S. Evaluating the environmental impacts of the bell pepper production system using the life cycle assessment technique (case study: Dezful County). Agriculture Knowledge and Sustainable Production. 2019; 29(2): 39-51.

https://www.sid.ir/paper/180722/en

13. Toma, Y., Nufita sari, N., Akamatsu, K., Oomori, S., Nagata, O., Nishimura, S., Purwanto, B., Ueno, H. Effects of green manure application and prolonging mid-season drainage on greenhouse gas emission from paddy fields in Ehim, southwestern Japan. Agriculture. 2019; 9(29): 1-17.

https://doi.org/10.3390/agriculture9020029

14. Platis, D., Anagnostopoulos, C., Tsaboula, A., Menexes, G., Kalburtji, K., Mamolos, A. Energy analysis, and carbon and water footprint for environmentally friendly farming practices in agroecosystems and agroforestry. Sustainability. 2019; 11(1664): 1-11.

https://doi.org/10.3390/su11061664

15. Arunrat, N., Sereenonchai, S., Pumijumnong, N. On-farm evaluation of the potential use of greenhouse gas mitigation techniques for rice cropping: a case study in Thailand. Climate. 2018; 6(36): 1-17.

https://doi.org/10.3390/cli6020036

 

16. Behnke, G., Pittelkow, C., Nafziger, E., Villamil, M. Exploring the relationships between greenhouse gas emissions, yields and soil properties in cropping systems. Agriculture. 2018; 8(62): 1-26.

https://doi.org/10.3390/agriculture8050062

17. Grewer, U., Nash, J., Gurwick, N., Bockel, L., Galford, G., Richards, M., Junior, C., White, J., Pirolli, G., Wollenberg, E. Analyzing the greenhouse gas impact potential of smallholder development actions across a global food security program. Enviromental Research Letters.2018; 13: 1-13.

DOI:10.1088/1748-9326

18. Bellman, R., Zadeh, L. Decision making in a fuzzy environment. Management Science. 1970; 17: 141-164.

https://doi.org/10.1287/mnsc.17.4.B141

19. Zimmerman, H.J. Fuzzy programming and linear programming with several objective function. Fuzzy Set and Systems. 1978; 1: 45-55.

https://doi.org/10.1016/0165-0114(78)90031-3

20. Veeramani, C., Duraisamy, C., Nagoorgani, A. Solving fuzzy multi-objective linear programming problems with linear membership functions. Australian Journal of Basic and Applied Sciences. 2011; 5(8): 1163-1171.

ISSN: 1991-8178

21. Khoshnevisan, B., Rafiee, S., Omid, M., Mousazadeh, H. Comparison of GHG emissions of efficient and inefficient potato based on data envelopment analysis. Journal of Agricultural Engineering and Biotechnology. 2013; 1(3): 81-88.

DOI:10.18005/JAEB0103005

22. Pishgar-Komleh, S.H., Omid, M., Heidari, M.D. On the study of energy use and GHG (greenhouse gas) emissions in greenhouse cucumber production in Yazd province. Energy. 2013; 59(1): 63-71.

DOI: 10.1016/j.energy.2013.07.037

23. Lal, R. Soil carbon equestrian impacts on global climate change and food security. Science. 2004; 204(5677): 1623-1627.

DOI: 10.1126/science.1097396

24. Dyer, J.A., Desjardins, R.L. Carbon dioxide emissions associated with the manufacturing of tractors and farm machinery in Canada. Biosystem Engineering. 2006; 93: 107-118.

DOI:10.1016/j.biosystemseng.2005.09.011

www.sunearthtools.com