کاربرد مدل هیدرولوژی - اقتصادی در مدیریت یکپارچه منابع آب حوضه آبریز جازموریان غربی
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
خدیجه ثمره هاشمی
1
(دانشآموخته دکتری گروه اقتصادکشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران)
احمدعلی کیخا
2
(دانشیار گروه اقتصادکشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران)
حسین مهرابی بشرآبادی
3
(استاد گروه اقتصادکشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران)
مصطفی مردانی نجف آبادی
4
(دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران)
سامان ضیائی
5
(دانشیار گروه اقتصادکشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران)
کلید واژه: استان کرمان, بخش کشاورزی, تخصیص آب, بخش زیست محیطی, منافع مصرف آب,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف: کمبود آب و تقاضای رو به رشد برای آن موجب ایجاد رقابت بر سر استفاده از این ماده گرانبها گردیده است؛ لذا بایستی درباره چگونگی تخصیص آن میان بخشهای مختلف اقتصادی، برنامهریزی صورت گیرد. هدف تخصیص آب میان کاربران مختلف حداکثرسازی فایدههای اجتماعی ناشی از مصرف آب است. مطالعهی حاضر با ارائه یک ساختار هیدرولوژی-اقتصادی در حوضه آبریز جازموریان غربی در پی حداکثرسازی منافع حاصل از استفاده آب در حوضهی مذکور میباشد. مواد و روشها: برای این منظور، تابع هدف منافع مصرف آب در بخش کشاورزی، شرب و زیست محیطی مشروط به قیود هیدرولوژی، کشاورزی و نهادی را حداکثرسازی مینماید. یافته ها: نتایج نشان داد با تغییر در الگوی کشت و تکنولوژی آبیاری، امکان افزایش منفعت در بخش کشاورزی تا 44 درصد منفعت جاری وجود دارد؛ این در حالی است که میزان مصرف آب در این بخش 11 درصد کاهش مییابد. علاوه براین با احتساب بخش زیست محیطی در برنامهریزی یکپارچه مدیریت منابع آب و اختصاص آب به تالاب جازموریان نیز منفعتی معادل 56260 میلیون ریال حاصل میشود. بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج در صورت بکارگیری الگوی کشت و استراتژیهای آبیاری پیشنهادی مدل، امکان افزایش سود در کنار کاهش آب مصرفی در بخش کشاورزی وجود دارد که آب صرفهجویی شده میتواند در سایر بخشهای رقیب مورد استفاده قرار گیرد و منافعی ایجاد نماید یا اینکه موجب کاهش مصرف آبهای زیرزمینی گردد که به پایداری منابع آبی کمک مینماید.
Introduction: Lack of water and its growing demand has created competition for the use of this valuable substance; therefore, planning should be done on how to allocate it among different economic sectors. The goal of water allocation among different users is to maximize the social benefits of water consumption. The current study seeks to maximize the benefits of water use by providing a hydro-economic structure in the West Jazmourian Basin. Materials and Methods: To this end, the objective function is to maximize the benefits of water consumption in agriculture, urban and environmental sectors subject to hydrological, agricultural and institutional restrictions. Findings: The results showed that by changing the pattern of cultivation and irrigation technology, it is possible to increase the benefit in the agricultural sector up to 44; whereas water consumption in this sector is reduced by 11%. In addition, taking into account the environmental sector in the integrated water resources management program and allocating water to Jazmourian wetland, a profit of 56260 million Rials will be obtained. Conclusion: Based on the results, if the cropping pattern and irrigation strategies suggested by the model are applied, there would be a possibility of increasing profit along with reducing water consumption in the agricultural sector, and the saved water can be used in other competing sectors and create benefits, or it reduces the consumption of ground water, which helps the sustainability of water resources.
_||_