برآورد ارزش اقتصادی آب جهت مصارف شهری و کشاورزی: مطالعه موردی سد کوثر
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
فاطمه رزاقی
1
(دانشیار بخش مهندسی آب و پژوهشگر مرکز مطالعات خشکسالی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران)
رسول رجب پور
2
(استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیضا، بیضا، ایران)
قاسم لیانی سنگ نیشتی
3
(استادیار گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، ایران)
عباس میرزایی
4
(استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران)
کلید واژه: هزینههای جانبی, ارزش اقتصادی, هزینههای فرصت, مصارف شهری, مصارف کشاورزی,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف: سد کوثر یکی از سدهای واقعشده در حوضه آبریز زهره-جراحی است که حجم آب ذخیره شده در آن به دلیل تغییر شرایط آب و هوایی، کاهش حجم ورودی آب ناشی از بارندگی، افزایش تبخیر، افزایش حجم برداشت جهت تآمین تقاضای فزاینده ناشی از رشد جمعیت روند کاهشی داشته و این مسأله نگرانیهایی را در جهت پاسخ به تقاضای آب در این حوضه ایجاد کرده است. بنابراین سناریو کاهش منابع آب در دسترس در این حوضه چالشی بسیار جدی پیش روی سیاست گذاران است و این مسئله خود تأکیدی بر لزوم مدیریت پایدار این منبع حیاتی دارد. اصلاح نظام قیمتگذاری آب با رویکرد ارتقاء ارزش آب و پوشش هزینههای آن میتواند موجب تخصیص بهتر آب و بهینهشدن رفتار بهرهبرداران آب شود. مواد و روشها: ازاینرو، در پژوهش حاضر به محاسبه ارزش اقتصادی آب در مصارف مختلف کشاورزی و شهری پرداخته شد. اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق از طریق شرکت سهامی آب منطقهای استان کهگیلویه و بویر احمد در سال 1393 جمع آوری شده است. هزینه کامل آب با در نظر گرفتن هزینه کامل تامین ، فرصت و هزینه خارجی آب محاسبه شد. برای محاسبه ارزش آب در بخشهای شهری و کشاورزی، از تکنیک برنامهریزی ریاضی با هدف حداکثر کردن سود کل مصرف آب مصرفکنندگان شهری و کشاورزی (با استفاده از نرمافزار GAMS) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که ارزش سایهای آب هر متر مکعب جهت مصارف کشاورزی و شهری به ترتیب 5411 و 9643 ریال بوده که میتواند به نوعی سقف قیمت آب نیز تعیین گردد. از اینرو، قیمت آب کشاورزی هر متر مکعب بایستی از 1279 ریال (کف قیمت) بیشتر و از 5411 ریال (سقف قیمت) کمتر تعیین شود که هم برای عرضهکننده آب منفعت به همراه داشته باشد و هم بیش از حداکثر تمایل به پرداخت مصرف کنندگان نباشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج برای مصارف شهری نشان داد که قیمت هر متر مکعب آب شهری بایستی بالاتر از 2513 ریال جهت پوشش هزینههای کامل تأمین آب و پایینتر از 9643 ریال بهعنوان ارزش اقتصادی مصرفکنندگان شهری تعیین گردد.
The information required in this study was collected through Regional Water Organization of Kogiluyeh and Boyerahmad province in 2014. The results show that the shadow value of water for agricultural and urban use was 5411 and 9643 Rials, respectively, which could also be considered as a maximum water price. Hence, the of agricultural water price should be higher than 1279 Rials (minimum price) and lower than 5411 Rials (maximum price), which will have beneficiary for water suppliers and no loss for water consumers. Results for urban consumption showed that the price per cubic meter of urban water should be higher than 2513 Rials to cover the full cost of water supply and lower than 9643 Rials as the economic value of urban consumers.
_||_