ارزیابی عوامل اثرگذار بر مصرف انواع گیاهان دارویی در خانوار‌های شهری (مورد مطالعه: شهر رشت)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

محمد کاوسی کلاشمی ¹ (دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه گیلان، ایران)
خیزران حسن‌پور ² (دانشجوی کارشناسی ارشد، توسعه روستایی، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه گیلان، ایران)
امیرعلی فریدی ³ (محقق، گروه علوم جنگل، دانشگاه هلسینکی، فنلاند.)

تاریخ دریافت : 1397/10/15 تاریخ پذیرش : 1401/01/30 تاریخ انتشار : 1401/02/01

کلید واژه: رفتار مصرفی, تجزیه و تحلیل همبستگی, الگوی انتخاب دوتایی, اثر نهایی, گیاه دارویی,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر بررسی عوامل اثرگذار بر مصرف انواع گیاهان دارویی را مدنظر قرار داد. در پژوهش حاضر با لحاظ متغیرهای کمی در کنار مؤلفه­ های نگرشی، عوامل اثر‌گذار بر مصرف گیاهان دارویی در خانوارهای شهری رشت مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش­ها: اطلاعات مورد نیاز به صورت میدانی از 200 خانوار شهری در رشت بدست آمد. ابزار پژوهش پرسشنامه خودساخته محقق است که روایی صوری آن به تایید کارشناسان رسید و پایایی آن نیز ارزیابی شد (ضریب آلفای کرونباخ معادل 806/0). پس از تجزیه‌ و‌ تحلیل همبستگی و شناسایی عوامل اثرگذار بر رفتار مصرفی گیاهان دارویی، به منظور بررسی اثر همزمان متغیرهای توضیحی الگوی پروبیت مورد استفاده قرار گرفت. یافته­ ها: در خانوارهای مورد مطالعه، بیشترین فراوانی درمان بیماری با گیاهان دارویی مربوط به طبقه سنی 24-18 سال است و بیشترین فراوانی گیاهان دارویی مصرفی شامل پونه (5/6 درصد)، آویشن (5/4 درصد) و نعناع (4 درصد) می‌باشد. بحث و نتیجه ­گیری: با توجه به اینکه یکی نتایج حاصله از پژوهش اثرگذاری شغل سرپرست خانوار بر رفتار مصرفی شهروندان می‌باشد، پیشنهاد می‌شود دولت با حمایت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان گیاهان دارویی از طریق اعطای وام و معافیت‌های مالیاتی موجب افزایش تولید گیاهان دارویی، ایجاد ارزش افزوده بالاتر، افزایش صادرات و در نهایت اشتغالزایی در کشور گردند.

چکیده انگلیسی:

The present study considers the factors affecting the use of medicinal plants. Requested data sets were obtained from 200 urban households in Rasht city. The research tool was a researcher-made questionnaire that its face validity was confirmed by experts and its reliability was also evaluated (Cronbach's alpha coefficient is 0.806). After analyzing the correlation of factors affecting the consumption behavior of medicinal plants, in order to examine the simultaneous effect of explanatory variables on the consumption behavior of medicinal plants, the probit model was used. The most frequent treatment of the disease with medicine plants occurred in the age group of 18-24 years old and the most frequent used medicine plants are Pennyroyal (6.5%), Thyme (4.5%) and Mint (4%). The results of the probit model showed that the belief in the effectiveness of medicine plants, the history of treatment with medicine plants in the household and knowing the valid supply center location of medicine plants have significant effects on the consumption of medical plants in the urban household of Rasht.

منابع و مأخذ:

1. Emami A, Shams‌Ardakani M.R, Nikooi Naeini, N. Plant Therapy: Treating Diseases by Herbs. Road Kamal Publ, Tehran. 2002; 268. (In Persian)


2. Nassabian M, Gholam Hosseini T, Jabel‌Ameli F. Comparison of the Comparative Advantage of Exporting Medicinal Herbs to Other Exporting Countries (Case Study: Fennel, Antarctic, Insion and Coriander). Econ. Model. Q. 2013; 6(4): 92-75. (In Persian)


3. Raskin L, Ribnickey D.M, Komarnytsky S, Llic N, Poulev A, Borisjuk N. Plants and Human Health in the Twenty-First Century. Trends Biotechnol. 2002; 20(12): 522-37.


4. Sedighi J, Maftoon F, Ziaei S.A. Herbal medicine: Knowledge, attitude and practice in Tehran. J. Med. Herbs. 2005; 4(13): 11-18. (In Persian)


5. Bagheri A, Naghdi‌Badi H, Movahedian F, Makkizadeh M, Hemati A. Evaluation of using herbal medicine in Isfahan women population. J. Med. Herbs. 2006; 3(15): 81-93. (In Persian)


6. Heidarifar R, Mehran N, Momenian S, Mousavi S.M, Kouhbor M, Gol A.H. A Study of the Status of Use of Drug Herbs and Its Related Factors in Qom City, Iran. Qom Univ. Med. Sci. J. 2013; 7(4): 95-100. (In Persian)


7. Ameri F, Wahhabi M.R, Khatoon A.S.F, Andalibi L. Determination of medicinal Herbs commonly used in urban and rural areas. Proceedings of the 7th world congress on Medicinal Herbs. 11-13 March; Sari, Mazandaran. 2009; 1270-4. (In Persian)


8. Sereshti M, Azeri P, Rafiyan M, Khairi S. (2006). The amount of herbal medicine used in pregnant women in Shahrekord. J. Fertil. Infertil. 2006; 5(3): 131-125. (In Persian)


9. National Documentary on Herbal Medicines and Traditional Medicine. Supreme Council of the Cultural Revolution. 2013. (In Persian)


10. Arabani A. Book of Guilan. Vol. 1. Researchers' Publication. 1995; 748. (In Persian)


11. Naderi N, Nejad‌Sabzi P, Rasoulian B. Study of the supply and consumption of medicinal herbs in Attaris of Lorestan province. J. Lorestan Univ. Med. Sci. 2009; 11(5): 21-43. (In Persian).


12. Nour-‌Hosseini S.A, Fallahi A, Samizadeh M, Beheshtipour N. The Study of Comparative Advantage of Medicinal Herbs, Herbal Medicines and Chemical Drugs Based on Economic and Therapeutic Criteria in Rasht 2016. J. Agric. Econ. Res. 2017; 9(33): 99-71. (In Persian).


13. James P.B, Jawo‌Bah A, Steven‌Tommy M, Wardle J. Herbal medicines use during pregnancy in Sierra Leone: An exploratory cross-sectional study. Women and Birth. 2018; 31(5): 302-309.


14. John L.J, Shantakumari N. Herbal Medicines Use during Pregnancy: A Review from the Middle East. Oman Med. J. 2015; 30(4): 229-36.


15. Maroyi A.J. Traditional use of medicinal herbs in south-central Zimbabwe: review and perspectives. Ethnobiol Ethnomed. 2013.


16. Al-Ramahi R, Jaradat N. Adawi D. Use of herbal medicines during pregnancy in a group of Palestinian woman. J. Ethnopharmacol. 2013; 150: 79-84.


17. Hosseini S.H, Rajabzadeh R, Nosrati H, Nasseri F, Taraski M, Mohaddes‌Hakkak H.R, Ayati M.H. The Prevalence of Medicinal Herbs in Pregnant Women Referring to Health Centers in Bojnourd. J. Obstet. Gynecol. Infertil. 2017; 20(9): 40-33. (In Persian)


18. Okrassarrayan S, Rostami F, Yazdani‌Chorati J, Abdollahi F. The Use of Medicinal Herbs during Pregnancy in Women in Sari. Maz. Univ. Med. Sci. J. 2016; 26(144): 35-49. (In Persian)


19. Parriab M, Raees‌Zade M. Investigating the Rate and Uses of Medicinal Herbs for Exiters to Fars Province Specialized Therapeutic Centers in 2014. Res. Pap. Community Heal. 2016; 10(2): 78-91.


20. Heidarzadeh S, Mohammadi H, Shahnoush N, Karbasi A.R. Investigating Effective Factors on the Level of Consumption of Herbal Medicinal Products. J. Agric. Econ. 2016; 10(2): 69-49. (In Persian).


21. Greene W.H. Econometric analysis. New York. Macmillan. 1993.


22. Judge G, Hill C, Griffiths W, Lee T, Lutkepohl H. Introduction to the theory and practice of econometrics. New York. Wiley. 1988.


23. Maddala G. Limited Dependent and Qualitative Variables in Econometrics. Cambridge University Press. New York. 1983.


24. Javanbakht A, Esmaeili S. Studying the preferences of different people for taking medicinal herbs in Tabriz. J. Agric. Econ. Dev. 2014; 28(1): 70-64. (In Persian)