عوامل مؤثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شهرستان دزفول

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مریم محمد شریفی ¹ , باب اله حیاتی ² , اسماعیل پیش بهار ³ , قادر دشتی ⁴

1 - دانش آموخته‌ کارشناسی ارشد، اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
2 - دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
3 - دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
4 - دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/01/18 تاریخ پذیرش : 1399/02/22 تاریخ انتشار : 1399/02/01

کلید واژه: مدل لاجیت, تغییر کاربری اراضی, عوامل مؤثر, شهرستان دزفول,

چکیده مقاله :

تغییر کاربری اراضی کشاورزی سبب لطمه زدن به امنیت غذایی و کاهش اشتغال شده و افزایش پدیده‌های مهاجرت را نیز به دنبال دارد. از سوی دیگر تشدید استفاده از زمین ممکن است نیاز به سرمایه‌گذاری‌های زیاد در بهبود آن برای بازگرداندن حاصلخیزی به زمین داشته باشد. بنابراین جلوگیری از تغییر کاربری اراضی کشاورزی امری ضروری می‌باشد. این مطالعه عوامل مؤثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شهرستان دزفول را مورد مطالعه قرار میدهد. اطلاعات مورد نیاز از طریق پژوهش‌های میدانی و با طراحی و تکمیل 205 پرسشنامه به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب از بهرهبرداران کشاورزی شهرستان دزفول در سال 1393 و 1394 جمع‌آوری گردید. جهت رسیدن به هدف از مدل لاجیت استفاده شد. نتایج نشان داد که متغیرهای سن، بعد خانوار، مساحت اراضی دارای تاثیر معنی‌دار و مثبت و متغیرهای تعداد افراد شاغل خانواده در بخش کشاورزی، فاصله اراضی تا مرکز شهر، اجاره بهای زمین، نگرش کشاورزان نسبت به حفظ کاربری اراضی کشاورزی، داشتن شغل اصلی کشاورزی و مرغوبیت و حاصلخیزی اراضی دارای تاثیر معنی‌دار و منفی بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی می‌باشند.

چکیده انگلیسی:

Agricultural land use change caused reducing the employment and food security and increase migration phenomena also. On the other hand, intensification of land use would require huge investments in land improvements to restore fertility of the land. Therefore, conducting investigations on factors affecting land use change seems necessary. This study examines effecting factors on agricultural land use change in the Dezful County. Data for this study was collected through field study by conducting a questionnaire among 205 agricultural exploiters of Dezful County during 2014-2015 crop year applying stratified sampling. To achieve there search’s goal, the logit regression models are applied. The results show that variables like age, family dimension and the space of farm-land have a significant and positive impact while variables like: number family members employed in agriculture, lands distance from the downtown, the land rent, farmers' attitude toward preservation of agricultural land use, considering agriculture as the main occupation and finally quality and fertility of the lands have shown the significant and negative impact on agricultural land use change.

منابع و مأخذ:

-  Bergeron, G., & Pender, J. )1999(. Determinants of land use change: Evidence from a community study in Honduras. Environment and production technology division discussion paper, No. 46.

-  Chakir, R., & Parent, O. (2009(. Determinants of land use changes: A spatial multinomial probit approach. Regional Science, 88(2), 328-344.

-  Food and Agriculture Organization of the United Nations,)2011(. on available at:http://faostat.faoorg/default.aspx 

-  Geoghegan, J.S., Cortina Villar, P., Klepeis, P., Macario Mendoza, Y., Ogneva-Himmelberger, R., Roy Chowdhury, B. L., Turner, II. & Vance, C. (2001). Modeling tropical deforestation in the southern Yucatan peninsular region: comparing survey and satellite data. Agricuture, Ecosystems and Environmemnt, 85, 25–46.     

-  Hite, D., Sohngen, B., Simpson, J. & Templeton, J. (1998). Factors affecting land use change at the urban – rural interface. Departement of agricultural economics, Mississppistate University.

-  Hsu, L.T., Walter, L., & Mills, JR. (2004). Simulating land use change andenvironmental impacts. On available at: www.springer.com.

-  Kline, J.D., & Alig, R.J. (2001). A spatial model of land use change for western Oregon and Western Washington. United states department of agriculture, forest service, Research paper, on available at: www.fs.fed.us/pnw/pubs/rp528.pdf

-  Reetz, S.W.H., & Brummer, B. (2011). Determinants of land use change dynamics in the margins of protected forest areas: Evidence from Central Sulawesi. Indonesia, Conference on International Research on Food Security, Natural Resource Management and Rural Development, Zurich, Switzerland, September.

-  Wu, J. (2008). Land use changes: economic, social, and environmental impacts. A publication of the Agricultural and Applied Economics Association, on available at: www.farmdoc.illinois.edu.