بررسی اثرات تغییر اقلیم بر تولید گندم ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

حمید امیرنژاد ¹ (دانشیار اقتصادکشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.)
مریم اسدپور کردی ² (دانشجوی دکتری اقتصادکشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری)

تاریخ دریافت : 1394/06/09 تاریخ پذیرش : 1396/09/25 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: بارش, تغییر اقلیم, گندم, الگوی خودرگرسیونی با وقفه توزیعی, CO2,

چکیده مقاله :

  تغییرات آب و هوایی که از دوره­های گذشته نیز وجود داشته، در چند دهه اخیر به­دلیل شدت گرفتن آن در نتیجه فعالیت­های بشری نگرانی­هایی را در سطح جهانی بوجود آورده و تأثیرات فراوانی بر تولیدات کشاورزی در سراسر جهان داشته است. متغیرهای اقلیمی در این پژوهش انتشار سالانه CO₂ و مجموع بارش سالانه ایران می­باشد و متغیرهای سطح زیرکشت و مقدار بذر مصرفی به­همراه سرمایه ثابت در ماشین­آلات به­عنوان شاخصی از فناوری، انتخاب شده است. داده­ها به صورت سالانه و برای یک دوره 50 ساله است که با استفاده از الگوی خودرگرسیونی با وقفه توزیعی برآورد شده است. نتایج نشان دادند که هم درکوتاه­مدت و هم در بلندمدت متغیرهای اقلیمی به همراه سطح زیر کشت رابطه‎ای مثبت و معنی­دار با تولید گندم داشته و متغیرهای بذر و سرمایه ثابت در ماشین­آلات معنی­دار نشده است. هم‌چنین، ضریب متغیرهای اقلیمی CO₂ و بارش در بلندمدت، 38/0 و 21/0 و در کوتاه­مدت، 22/0 و 12/0 بدست آمده بدین معنی که در بلندمدت با افزایش یک درصد در متغیرهای اقلیمی با فرض ثابت بودن سایر شرایط، کم‌تر از یک درصد به ترتیب 38/0 و 21/0 درصد بر مقدار تولید گندم افزوده می­شود که در کوتاه­مدت نیز دارای تفسیری مشابه می­باشد.

چکیده انگلیسی:

Climate Change from previous period exists, in recent decades, due to
the intensification of human activities have created international concern
and its effect on agricultural production worldwide. Annual emissions of
CO2 and annual precipitation in Iran were selected as indicators of
climate change. and amount of cultivation ,seeding and fixed investment
in machinery were selected as indicators of technology. Data on an
annual basis and for a period of 50 years were used. For this objective,
Distributed Lag Model Autoregresive (ARDL) is estimated. The results
showed that both short-term and long-term climate change has a positive
and significant effect with the cultivation of wheat production and fixed
capital in machinery and seeding was not significant. The coefficients of
CO2 and rainfall in the long-term were 0.38 and 0.21 and in the shorttern
were 0.22 and 0.12 respectively which means that in the long run
by increasing the rate of climate change wheat production increases
by.0.38 and 0.21 percent.

منابع و مأخذ:

 

- آذربایجانی، ک.، شهیدی، الف. و محمدی، ف.  (1388) بررسی ارتباط بین سرمایه­گذاری مستقیم خارجی-تجارت و رشد در چارچوب یک الگوی خود توضیحی با وقفه های گسترده (ARDL). فصلنامه ی پژوهش­های اقتصادی، سال نهم، شماره 2: 17-1.

- اسد فلسفی­زاده، ن. و صبوحی صابونی، م. (1391). بررسی آثار پدیده­ی تغییر اقلیم بر تولیدات کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان شیراز). روش ریکاردین. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، شماره 4: 286-272.

- بسکابادی، الف.، کهنسال، م. ر. و قربانی، م. (1391) چگونه تغییر اقلیم تولید گندم را در مشهد متأثر می­سازد؟. هشتمین همایش دو سالانه اقتصاد کشاورزی.

- تشکینی، الف. (1384). اقتصادسنجی کاربردی به کمک Microfit. مؤسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران، چاپ اول، ص 145 - 148.

- دریجانی، ع.، حسینی، س. ص. و قربانی؛ م. (1387) براورد ارزش خسارت ناشی از خشک­سالی بر تولید گندم دیم در استان گلستان. اقتصاد کشاورزی و توسعه، چاپ شانزدهم، شماره 64: 1-14.

- زرعکانی، ف.، کمالی، غ. ع. و چیذری، الف. ح. (1393). اثر تغییر اقلیم بر اقتصاد گندم دیم (مطالعه موردی خراسان شمالی). نشریه بوم شناسی کشاورزی، شماره 2: 301-310.

- حسینی، م. ط.، عادل، س. س. م.، پرویز، ف. و معروف، س. س. م. (1386). کاربرد شبکه­های عصبی مصنوعی و رگرسیون چند متغیره در برآورد عملکرد گندم دیم منطقه قروه استان کردستان. مجله پژوهش کشاورزی، شماره 7: 41-54.

- حسینی، س. ص.، نظری، م. ر. و عراقی­نژاد، ش. (1392). بررسی اثر تغییر اقلیم بر بخش کشاورزی با تأکید بر نقش به کارگیری راهبردهای تطبیق در این بخش. پژوهشات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، شماره 1: 1-16.

- عزیزی، ق. و یاراحمدی، د. (1382) بررسی ارتباط پارامترهای اقلیمی و عملکرد گندم با استفاده از مدل رگرسیونی (مطالعه موردی دشت سیلانخور). فصلنامه پژوهش های جغرافیایی، شماره 44: 23-29.

- علیجانی، ف.، کرباسی، ع، ر. و مظفری مسن، م. (1390). بررسی اثر درجه حرارت و بارندگی بر عملکرد گندم آبی ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال نوزدهم، شماره 76: 1-13.

-کوچکی، ع. ر. و کمالی، غ. ع. (1388). تغییر اقلیم و تولید گندم دیم در ایران. نشریه پژوهش­های زراعی ایران. شماره 3: 508-520.

- کوچکی، ع. و نصیری، م. (1387). تأثیر تغییر اقلیم همراه با افزایش غلظت CO₂ بر عملکرد گندم در ایران و ارزیابی راهکارهای سازگاری. مجله پژوهش­های زراعی ایران. شماره 6: 153 -139.

- نوروزیان، م.، صبوحی، م. و پرهیزکاری، الف. (1392). تحلیل اقتصادی تغییرات اقلیم بر عملکرد پنبه آبی در استان­های منتخب. نشریه هواشناسی کشاورزی، شماره 1: 73-79.

- نوفرستی، م. (1378). ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی. مؤسسه­ی خدمات فرهنگی رسا. چاپ اول، 185 ص.

- مساعدی، الف. و کاهه، م. (1387). بررسی تأثیر بارندگی بر عملکرد محصولات گندم و جو در استان گلستان، مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 4: 1-12.

- محمدی، الف.، یزدان­پناه، ح. و محمدی، ف. (1393). بررسی رخداد تغییر اقلیم و تأثیر آن بر زمان کاشت و طول دوره رشد گندم دوروم (دیم) مطالعه موردی: ایستگاه سرارود کرمانشاه. فصلنامه پژوهش­های جغرافیای طبیعی، 88: 231-246.

- موسی­نژاد، م. ق. و نجارزاده، ر. (1376). اقتصاد تولید کشاورزی، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس. تهران: مؤسسه پژوهشات اقتصادی، ص 223-227.

- مومنی، س. و زیبایی، م. (1392). اثرات بالقوه تغییر اقلیم بر کشاورزی استان فارس. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، شماره3: 169-179.

- Alagidede, P., Adu, G. & Frimpong, P. B. (2014). The effect of climate change on economic, growth, evidence from Sub-Saharan Africa. World Institute for Development Economics Research. WIDER Working Paper 2014/017, United Nations University, UNU-WIDER,wider.unu.edu.

- Allen, L.H. (1990). Plant response to rising carbon dioxide and potential interaction with air pollutants. Jouranl of Environmental Quality. 19:15-34.

- Alam, Q. (2013). Climate Change, Agricultural Productivity and Economic Growth in India: The Bounds Test Analysi International Journal of Applied Research and Studies, 2: 2278-9480.

- Attavanich, W. & McCarl, B. (2011).  The Effect of Climate Change, CO2 Fertilization, and Crop Production Technology on Crop Yields and Its Economic Implications on Market Outcomes and Welfare Distribution. Annual Meeting, July 24-26, 2011.    

- Benlloch-Gonzalez, M., Bochicchio, R. & Berger, J. (2014). High temperature reduces the positive effect of elevated CO2 on wheat root system growth. Field Crops Research, 165: 71-79.

- Chang, C.C. (2003). The potential impact of climate change on Taiwans       agriculture. Agricultural Economics, 27: 51-64.

- Ewert, F., Rounsevell, M.D.A., Reginster, I., Metzger, M.G. & Leemans, R. (2005). Future scenarios of European agricultural land use. I. Estimating changes in crop productivity. Agricultura Ecosystem Environmental, 107:101–116.

- FAO. (2006). World Agriculture: Towards 2030/2050. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.

- Fischer, G., Frohberg, K., Parry, M. L. & Rosenzweig, C. (1994). Climate change and world food supply, demand and trade: who benefits, who loses? Global Environment Change, 4:7-23.

- Gregory, P.J., Ingram, J.S.I. & Brklacich, M. (2005). Climate change and food security. Philosophical Transactions of the Royal Society, 360:2139–2148.

- Houghton, J.T., Ding, D. J., Griggs, D. J., Noguer, M., van der Linden, P. J. & Xiaosu, D. (2001). Climate Change 2001: The Scientific Basis. IPCC. Cambridge University Press, Cambridge, p. 892.

- Intergovernmental Panel on Climate Change. (2007). Summary for Policymakers, Emissions Scenarios. A Special Report of IPCC working Group3, ISBN: 92-9169-113-5.

- Janjua, P.Z., Samad, G. & Khan, N. (2014). Climate Change and Wheat Production in Pakistan; autoregressive distributed lag approach, NJAS - Wageningen Journal of Life Sciences, 68; 13-19.          

- Luo Q., Bellotti W., Williams M., & Wang E. 2009. Adaptation to climate change of wheat growing in South Australia: Analysis of management and breeding strategies. Jouranl of Agriculture, Ecosystems and Environment, 129:261–267.

- Motha, R. & Baier, W. (2005). Impact of Present and Future Climate Change and Climate Variability on Agriculture in the Temperate Regions: North America. Climate Change, 70:137–164.

- Motha, R. & Baier, W. (2005). Impact of Present and Future Climate Change and Climate Variability on Agriculture in the Temperate Regions: North America. Climate Change, 70: 137–164.

- Nichalls, N. (1997). Increased Australian wheat yield due to recent climate trend, Journal of Nature, 387:484-485.

- Pittsburgh, Pennsylvania from Agricultural and Applied Economics Association.

- Alagidede, P., Adu, G. & Frimpong, P. B. (2014). The effect of climate change on economic, Growth, Evidence from Sub-Saharan Africa. World Institute for Development Economics Research. WIDER Working Paper 2014/017, United Nations University, UNU-WIDER, wider.unu.edu.

-Pesaran, M. H. & Shin, Y. (1999). An autoregressive distributed lag modelling approach to cointegration analysis. In: S. Strom (Ed), Econometrics and Economic Theory in the 20th Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium. Cambridge University Press, Cambridge.

-Pearce, W., Cline, R., Achanta, N., Fankhauser, S., Pachauri, K., Tol, J. & Vellinga, P. (1995). The Social Costs of Climate Change: Greenhouse Damage and the Benefits of Control, in: P. Bruce, H. Lee, F. Haites (Eds.), Climate Change 1995: Economic and Social Dimensions, Cambridge University Press, pp. 179–224.

-Rosegrant, M., Ewing, M.  Yohe, G. Burton, I. Huq, S. & Valmonte-Santos, R. (2008). Climate Change and Agriculture Threats and Opportunities. Federal Ministry for Economic Cooperation and Development, 1–36.

-Santoro, M., Gorelli, F. A., Bini, R., Ruocco, G., Scandolo, S. & Crichton, W. A. (2006). Amorphous silica-like carbondioxide. Nature 441:7095: 857–860.

-Sultana H., Ali N., Iqbal M. M. and Khan, A. M. (2009). Vulnerability and adaptability of wheat production in different climatic zones of Pakistan under climate change. Jouranl of Climatic Change. 94:123– 142.

-Zull, A. F., Singh, D. K., Routley, R. A. & Geddes, S. (2012). Impact of climate change on wheat production and profitability in Queensland,  Australian Agronomy Conference.