ارزیابی سیاست‌های حمایتی دولت از پسته‌کاران طی برنامه‌های توسعه اقتصادی در استان‌های ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

سید صفدر حسینی ¹ , نرگس شاه نباتی ² , مهرنوش عبداللهی ³

1 - استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
2 - دانشجوی دکترا گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران

تاریخ دریافت : 1394/02/29 تاریخ پذیرش : 1396/05/31 تاریخ انتشار : 1396/05/01

کلید واژه: شاخص‌های حمایتی تولیدکننده, حمایت‌های بودجه‌ای, حمایت‌های بازاری,

چکیده مقاله :

     این مطالعه به ارزیابی سیاست‌های حمایتی بخش کشاورزی به دو صورت حمایت‌های بودجه‌ای و بازاری از تولیدکنندگان پسته در استان‌های ایران طی برنامه‌های توسعه اقتصادی پرداخته است. در این پژوهش، از روش کل به جزء و داده‌های مربوط به پنج برنامه توسعه اقتصادی کشور، بمنظور ارزیابی آثار توزیعی سیاست‌های حمایت از پسته‌کاران در استان‌های گوناگون استفاده شد. نتایج بدستآمده از این مطالعه نشان دادند که میانگین حمایت‌های بودجه‌ای در تمامی استان‌های کشور طی برنامه‌های توسعه اقتصادی، مثبت و برای استان‌های فارس، گلستان و قم دارای بیش‌ترین مقدار بوده که حاکی از حمایت و مصرف بیش‌تر نهاده‌های یارانه‌ای تولید به وسیله این استان‌هاست. بنابراین، توزیع و تخصیص بهینه حمایت‌های بودجه‌ای دولت در استان‌های کشور، می‌تواند بهره‌وری استفاده از نهاده‌های یارانه‌ای تولید را افزایش و در نتیجه آن قدرت رقابت‌پذیری پسته‌کاران را در سطح جهانی ارتقاء دهد. از سوی دیگر، میانگین حمایت‌های بازاری طی این برنامه‌ها در تمام استان‌ها منفی بوده که حاکی از عدم حمایت از پسته‌کاران در تمامی استان‌های کشور در مقابل رقبای خارجی و پرداخت مالیات پنهان از سوی پسته‌کاران بود.

چکیده انگلیسی:

    This study to evaluate agricultural support policies in two forms budgetary and market supports from pistachio producers in the provinces of Iran during economic development Programs. In this study from total to ingredient procedure and data on five of the country^’s economic development programs in order to evaluate distributional effects of support policies of pistachio producers in different provinces were used. The results of this study showed that the average budgetary supports in all provinces during economic development programs were positive and for fars, golestan and qom provinces have the highest value that indicate the more support and utilization of production subsidy inputs by mentioned provinces. Therefore the distribution and optimal allocation of budgetary supports in the country^’s provinces can increase productivity of production subsidy inputs and thus it enhances the competitiveness power of pistachio producers on a global level. On the other hand, the average of market supports during this programs in all provinces is negative which indicates the lake of support in all the provinces of pistachio producers in the face of foreign competition and paying taxes were hidden by the pistachio producers.

منابع و مأخذ:

- آذری، آ. (1387). محاسبه مقدار کلی حمایت داخلی و بررسی رابطه علیت آن با مقدار رشد تولید محصولات کشاورزی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران.

- پریزن، و. و بخشوده، م. (1387). نقش حمایت‌های دولت در درآمد تولید­کنندگان و مخارج مصرف کنندگان گندم و برنج در ایران. پژوهش‌های اقتصادی ایران. 10 (34): 161 - 178.

- حسینی، س. ص و ترشیزی، م. (1388). ارزیابی سیاست حمایتی گندم در ایران. پژوهشات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. 40(2): 1-12.

- حسینی، م. (1383). سیاست تجاری کشاورزی ایران و تعیین معادل تعرفه‌ای. فصلنامه پژوهش‌های بازرگانی. (٣٢): 1-40.

- چراغی، د. و قلی پور، س. (1388).  بررسی اثر سیاست‌های اقتصادی بر تنظیم بازار چای در ایران. بررسی‌های بازرگانی. (37): 27-42.

- صداقت، ر. (1381). بررسی نظریه اقتصادی دور تسلسل فقر و توسعه نیافتگی در مناطق پسته کاری ایران. فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه. وزارت کشاورزی.10(39): 187-201.

- قلی بگلو، م. (1384). بررسی تاثیر سیاست‌های حمایتی دولت در مزیت نسبی ( مطالعه موردی بخش زراعت وباغبانی استان قزوین).  فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه،  13(50): 51-80.

- مهرپرور، ا. (1392). بررسی عوامل موثر بر رفتار تراز تجاری کشاورزی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.

Refrences

- Anders, R. Harsche, J. Herrmann, R. & Salhofer, K. (2007). regional income effects of producer support under the cap, Institute of Agriculture Policy and Market Research. University of  Giessen.

- Bredahl, M.E. (1990). Bringing Agriculture into the GAtt: potential use of an aggregate measure of support, International agricultural trade research consortium commissioned paper no. (Columbia, MI. department of agricultural economics university.

- Cahill, C. & Legg W. (1990). Estimation of Agricultural Assistance Using Producer and Concumer Subsidy Equivalents:Theory and Practice.

- Gopinath, M. Mullen, K. & Gulati, A. (2004). Domestic support to agriculture european union and the united states, International Food Policy Research Institute, MTID Discossion Paper No. 75.

- Josling, T. & Tangermann, S. (1989). Measuring Levels of Protection in Agriculture: A survey of Approaches and Results. In Alan Maunder and Alberto Valdés (ed.), Agriculture and Governments in an Interdependent World: Proceedings of the Twentieth International Conference of Agricultural Economists, Dartmouth Publishing Company for the IAAE.

- Kwiencinski, A. & Tongeren, F.V. (2007). Quantitative evaluation of a decade of agricultural policies in china: 1995-2005. OECD’s Trade and Agricultural Directorate, With Statistical and research Support from Ms.

- Masterz, A.W. (1993). Measuring protection in agriculture: the producer subsidy equivalent revisited. Oxford agrarian studies. 21(2).

- OECD. (2002). Methodology for the measurement of support use inpolicy evaluation.

- Orden, D. Mullen, K. Sun, D. & Gulati, A. (2004). Agricultural Producer Support Estimates for Developing Countries Measurement Issues and Evidence from India. Indonesia, China, and Vietnam. International Food Policy Research Institute, Research Report Abstract, 152.

- Park, J. & Jensen, N. (2007). “Electoral Competition and Agricultural Support in OECD Countries”, American Journal of Political Science, 51(2):314–329.