بررسی عوامل مؤثر بر نوسان‌های قیمت صادراتی خرمای ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

حامد رفیعی ¹ , سید شهاب میرباقری ² , حامد اکبرپور ³

1 - استادیار دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
3 - دانشجویان دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران.

تاریخ دریافت : 1395/11/21 تاریخ پذیرش : 1396/12/22 تاریخ انتشار : 1397/01/01

کلید واژه: ARDL, خرما, نوسان‌های قیمت صادراتی,

چکیده مقاله :

    باتوجه به اهمیت خرما در سبد صادرات محصولات کشاورزی ایران، ﻫﺪف این ﭘﮋوﻫﺶ بررسی عوامل مؤثر بر نوسان‌های قیمت صادراتی محصول خرمای ایران می­باشد. بدین منظور، از رهیافت خود رگرسیونی با وقفه‌های گسترده (ARDL)، طی دوره زمانی 93-1368 استفاده شده است. نتایج بدست آمده از برآورد الگو نشان می­دهند که از بین متغیرهای موجود در مدل، متغیرهای سال­های تحریم، تعداد کشورهای هدف اصلی در سطح 5 درصد و سهم کشور هدف اصلی در سطح 10 درصد معنی‌دار شده­اند به‌گونه‌ای که با افزایش یک درصدی در تعداد کشورهای اصلی هدف، قیمت‌های صادراتی ایران به اندازه 742/0 درصد افزایش خواهد یافت. هم‌چنین، متغیر سهم کشور هدف اصلی رابطه منفی با قیمت‌های صادراتی ایران دارد. نتایج این مطالعه نشان دادند که تنوع بازارهای صادراتی ایران در کنار کاهش اتکا به کشور هدف اصلی و پراکنش یکنواخت­تر سهم صادراتی ایران در بین سایر کشورهای هدف می­تواند نوسان قیمتی کم‌تری را برای خرمای صادراتی ایران به همراه داشته باشد. بنابراین، به عنوان یک استراتژی بلندمدت، توجه به تنوع­ بخشی بازارهای هدف صادراتی خرما با هدف کاهش نوسان‌های قیمتی ایران در بازارهای جهانی ضرورت خواهد داشت.   طبقه بندی JEL:Q13, Q17, F13, E32

چکیده انگلیسی:

the purpose of this study is investigation of the factors affecting price volatility for Iran's date. In order to investigate the factors affecting price volatility export of Iran's date has been used approach (ARDL) for 1949-2014. Among all of the variables, years of sanction and number of main target countries are significant at level of 5 percent and share of main target country is significant at the level of 10 percent. With increasing one percent in the number of main target countries, Iran's export prices will be increased in about 0.742 percent. Variable of share in main target country has negative effect on Iran's export prices. Diversity of Iran's export markets with reducing reliance of Iran's export to the main target country and more uniform distribution of export share among other target countries, creates the fewer price volatility of Iran's date export. So paying attention to the diversification of the target markets of date export with the aim of reducing Iran's price volatility in world markets will be necessary.

منابع و مأخذ:

 

- اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران. (1395). گزارشات سری زمانی صادرات محصولات کشاورزی ایران.

- پدرام، م، شیرین­بخش، ش و رضایی ابیانه، ب. (1391). بررسی اثرات نامتقارن نوسانات نرخ ارز بر قیمت کالاهای صادراتی. فصلنامه تحقیقات مدل­سازی اقتصادی، شماره 9، ص 143 تا 166.

- پیری، م و صبوحی، م. (1386). بررسی تاثیر نرخ ارز بر قیمت صادراتی محصولات کشاورزی ایران (مطالعه موردی زعفران). ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی، مشهد، انجمن اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.

- تشکینی، ا. (1384). اقتصاد سنجی کاربردی به کمک Microfit. چاپ اول، انتشارات دیباگران. تهران. ص 303.

- جمالی پور، م، فارسی، م، م و قربانی، م. (1395). بررسی تاثیر نوسانات نرخ ارز بر ارزش صادرات محصولات کشاورزی (پرتقال، انگور، خرما). اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 30. شماره 1. ص 10-18.

- زواره، م. (1382) بررسی نوسانات صادرات محصولات کشاورزی؛ پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

- فخرایی، ع و احمدی، ح. (1390). بررسی عوامل موثر بر نوسانات درآمدهای ارزی صادرات غیرنفتی. فصلنلمه اقتصاد مقداری (بررسی­های اقتصادی سابق)، دوره 8، شماره 2، تابستان 1390، ص 121 تا 147.

- موسسه پژوهشهای برنامه­ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی. 1394. دو گزارش شاخص قیمت غذایی فائو و چشم انداز کشاورزی OECD-FAO برای سال­های2015-2024.

- والترز، ا. (1995).  اقتصاد­سنجی سری­های زمانی با رویکرد کاربردی، ترجمه مهدی صادقی و سعید شوال‌پور، (1386)، چاب اول. تهران، دانشگاه امام صادق.

 

Refrences

- Abbot, P.C, Hurt, C, & Tyner, W.E.) 2009(. What’s driving food prices, Farm Foundation, Oak Brook. IL, March.

- Banerjee, A., J.J. Dolado, & R. Master (1992). On Some Simple Tests for Cointegration: The Cost of Simplicity, Bank of Spain, Working Paper, No. 9302. Pp 46-53.

- Gafarova G, Perekhozhuk, O & Glauben, T.) 2013(. Pricing behavior of Kazakh, Russia and Ukranian exporters in the international wheat market, Center for International Development and Environmental Research

- Nielsen. M, Smit. J, & Guillen, J.) 2008(. Market Integration of Fish in Europe, Journal of Agricultural Economics, Vol. 60, Pp. 367–385.

- Paul K. R, Saxena. R, Chaurasia, S. Zeeshan. M & Simmi. R.) 2015(. Examining export volatility, structural breaks in price volatility and linkages between domestic and export prices of onion in India, Agricultural Economics Research Review, Volume 28, Conference Number, http://purl.umn.edu/229311.

- Pesaran, M. & Y. Shin (1999). “An Autoregressive Distributed Lag Modeling Approach to Counteraction Analysis,” in Strom, S. ed. Econometrics and Economic Theory in the 20th century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium, Cambridge: Cambridge University Press.

- Quiroz, J. & Valdes A.) 1995(. Agricultural diversification and policy reform. Food policy. 20(3). Pp. 245-255.