بررسی کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان) از دید کاربران بر اساس مدل لایب کوال

محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

محمدحسین چنگانیان خوراسگانی ¹ , عاصفه عاصمی ²

1 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان
2 - دانشیار و مدیر گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان

تاریخ دریافت : 1394/09/04 تاریخ پذیرش : 1394/11/02 تاریخ انتشار : 1395/03/30

کلید واژه: کتابخانه دانشگاهی, ارزیابی خدمات, کیفیت خدمات, لایب کوال‬‬,

چکیده مقاله :

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان) از دید کاربران بر اساس مدل لایب کوال است. روش: در این پژوهش از روش تحقیق پیمایشی - توصیفی استفاده‌شده است. جامعه پژوهش اعضای فعال کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان در سال 1393 بوده و حجم نمونه با توجه به جدول کرجسی و مورگان (1970) برابر 293 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد لایب کوال[1] می‌باشد که از وب‌سایت لایب کوال اخذ و ترجمه گردیده است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات در سطح توصیفی شامل فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار و در سطح استنباطی شامل تحلیل واریانس چندعاملی ، آزمون تی تک نمونه‌ای و آزمون فریدمن می‌باشد. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشانگر این است که نمره کل کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان برابر 2949/6 بوده که با توجه به طیف 9 گزینه‌ای لیکرت ازنظر پاسخ‌دهندگان کیفیت خدمات بیش‌ازحد متوسط است. همچنین با توجه به سطح انتظارات کاربران، میانگین خدمات ارائه‌شده به کاربران برابر (13/6) بوده که بالاتر از میانگین حداقل انتظارات برابر (9557/5) و پایین‌تر از میانگین حداکثر انتظارات کاربران برابر (7564/6) بوده است. نتیجه‌گیری : خدمات کتابخانه‌های واحد از کیفیت کافی برخوردار بوده و کتابخانه‌ها توانسته‌اند حداقل انتظارات کاربران را در هر سه بعد برآورده نمایند ولی تا سطح خدمات مطلوب فاصله‌دارند. همچنین نتایج حاکی از این است که بعد تأثیر خدمات دارای میانگین بیشتری نسبت به سایر ابعاد و بعد کتابخانه به‌عنوان یک مکان دارای میانگین کمتری نسبت به سایر ابعاد بوده است. [1] www.Libqual.org

چکیده انگلیسی:

Purpose:The main objective of the present study is assessment of quality of library services based on LibQual in Islamic Azad University: Isfahan (Khorasgan) branch. Methodology:  The method used in this study wasdescriptive-survey. Research community consisted of library active members of Islamic Azad University of Isfahan (Khorasgan) branch in 1393. 293 persons were selected by simple random sampling based on Krejcie and Morgan table (1970). The research tool was a LibQual standard questionnaire taken from www.Libqual.org website which was translated to Persian. Data analysis at descriptive level included frequency, percentage, mean, standard deviation and at the level of inferential consisted of multifactorial variance analysis, single sample t-test and Friedman test. Findings:Results show that the whole score for the quality of library services in Islamic Azad University  of Isfahan (khorasgan) branch was 6.2949. Considering Likert scale, according to the respondents, the quality of services is higher than average. Also, according to user expectations, the mean services provided to the users were (6.13), which is higher than the minimum expectations (5.9557) and lower than the average of maximum expectations (6.7564). Conclusion: There have been adequate quality in library services, and libraries have been able to meet the least users’ expectations in all three dimensions, however, they are far from desired level of services. Also, the results demonstrated that impact of services had more average rather than other dimensions and the library as a place has fewer average rather than other dimensions.

منابع و مأخذ:

اشرفی ریزی، حسن؛ کاظم پور، زهرا (1393). تحلیل شکاف کیفیت خدمات کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر اصفهان بر اساس مدل لایب کوال. مدیریت اطلاعات و دانش شناسی، 1(1)، 71 – 83.

امیدی فر، سیروس؛ موسوی زاده، زهرا (1388). سنجش سطوح کیفیت خدمات کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی با استفاده از مدل لایب کوآل. فصلنامه تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی (پیام کتابخانه سابق)، 15(4)،61-80.

پارسائیان، مریم (1393). تحلیل شکاف و رتبه‌بندی ابعاد و مؤلفه‌های کیفیت خدمات کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد با استفاده از مدل‌های لایب کوآل و تحلیل سلسله مراتبی. فصلنامه مدیریت اطلاعات و سلامت، 11(2)،177-189

تاجر، پگاه (1392). بررسی انتظارات کاربران و میزان رضایتمندی آن‌ها از خدمات کتابخانه با استفاده از ابزار لایب کوال: موردمطالعه  کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت. دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات).6(21). 63 – 81.

دیانی، محمدحسین (1387). روش‌های  تحقیق در کتابداری. مشهد، چاپار.

رخش، فریبا؛ اشرفیریزی، حسن؛ حسن‌زاده،  اکبر؛ کمالی، فاطمه؛ قلی زاده، زهرا (1393). ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه‌های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان. مدیریت اطلاعات سلامت، 11(7)، 1026 – 1035.

غفاری، سیعد؛ کرانی، اکرم (1390). بررسی کیفیت خدمات در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه از طریق مدل لایب کوال. فصلنامه دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات)،3(12)،53-68

کاظم پور، زهرا (1385). ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه‌های فنی- مهندسی دولتی شهر تهران بر اساس مدل لیب کوآل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

مقدسی، حمید؛ ولی زاده حقی، سعیده (1392). سنجش کیفیت خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از دید کاربران با استفاده از مدل لایب کوال. دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات)، 6(20)،97-108.

میر فخرالدینی، حیدر؛ طحاری مهرجردی، محمدحسین؛ زارعی محمودآبادی، محمد (1391). اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت خدمات کتابخانه‌ای بر اساس شاخص‌های مدل لایب کوآل با رویکرد MADM. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 18(71)، 449-468.

نجفقلی نژاد، اعظم؛ حسن‌زاده، محمد (1388). ارزیابی مجموعه، کارکنان و فضای کتابخانه مرکزی دانشگاه تربیت مدرس بر اساس ابزار لیب کوال.  پردازش و مدیریت اطلاعات، 35(1)، 131-153.

نشاط، نرگس؛ دهقانی، مژده (1390). میزان همخوانی انتظارات کاربران و استنباط کارکنان از کیفیت خدمات ارائه‌شده در کتابخانه ملی. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی، 45(56)، 97-117.

Asemi, A; Kazempour,Z; Ashrafi Rizi, H. (2010). Using LibQUAL+TM to improve services to libraries: A report on academic libraries of Iran experience, The Electronic Library,28)4(,568 – 579.

Colvert, P.J. (2001). International Variations in Measuring Customer Expectations. Library trends, 49(4), 732-758.

Eldredge, J.D. (2004). Inventory of research methods for librarianship and informatics. Journal of medical library association, 92(1), 83-90

McCaffrey, C. (2013). LibQUAL in Ireland: Performance Assessment and Service Improvement in Irish University Libraries. The Journal of Academic Librarianship, 39(4), 347-350

Posey, J. (2009). Student perceptions and expectations of library services quality and user satisfaction at Walters States - Tennessee. Retrived July 16 2015, from http://dc.etsu.edu/etd/1836/

Shoeb, Z. H. (2015). "Analysis of LibQUAL+ scores for service quality assessment in academic libraries of Bangladesh ", Dhaka, University of Dhaka, Retrived August 13 2015, from http://repository.library.du.ac.bd/xmlui/handle/123456789/562.

Voorbij, H. (2012) "The use of LibQUAL+ by European research libraries", Performance Measurement and Metrics, 13 (3), 154 – 168.