مطالعه سیتوتاکسونومی برخی گونه‌های جنس میخک Dianthus L. در حوزه خراسان رضوی

محورهای موضوعی : ژنتیک

محمد فارسی ¹ , مریم بهروزیان ² , آذرنوش جعفری - ³

1 - گروه بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
2 - گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
3 - گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

تاریخ دریافت : 1387/09/12 تاریخ پذیرش : 1388/01/21 تاریخ انتشار : 1388/06/25

کلید واژه: سطح پلوئیدی, خراسان رضوی, میخک, کاریولوژی,

چکیده مقاله :

جنس Dianthus متعلق به تیره Caryophyllaceae دارای بیش از 300 گونه در جهان می‌باشد. این جنس به لحاظ داشتن گونه‌های زینتی، تفاوت در سطح پلوئیدی و تنوع در فرم، شکل و اندازه گل حائز اهمیت می‌باشد. این جنس در خراسان رضوی دارای دو گونه اندمیک به نام‌های D. polylepis, D. binaludensis و گونه‌ D. crinitus می‌باشد. به منظور بررسی کاریوتیپ، مطالعه بر روی نه جمعیت از این سه گونه در استان خراسان رضوی صورت گرفت. تعداد کروموزوم پایه برای Dianthus، X= 15 گزارش شده است. سطح پلوئیدی برای D. polylepis, D. binaludensis دیپلوئید (30=n2) و D. crinitus تتراپلوئید (60=n2) بدست آمد. در تحقیق حاضر، برای اولین بار در ایران، کاریوتیپ سه گونه Dianthus تهیه و با مشخصات مورفولوژی مقایسه شده است.

چکیده انگلیسی:

The genus Dianthus belongs to Caryophyllaceae family encompasses over 300 species in the world.The genus importance is mainly because of its ornamental species, the different in polidy level and varaition form, shape and flower size.Three wild species of this genus has been reported in Khorasan Razavi province ie. D. binaludensis, D. polylepis (endemic for Iran) and D. crinitus. In order to investigation of Dianthus karyotype, a study was carried out on nine populations of the mentioned species in Khorassan Razavi Provience. The basic chromosome number of Dianthus was reported X=15. The level of ploidy in D. binaludensis and D. polylepis were diploid (2n=30), while such a level was found to be tetrapoloid (2n=60) in D. crinitus. In addition, in the present research, for the first time, the karyotype of the three species of Dianthus were prepared and compared with the morphological characters.

منابع و مأخذ:

رحیمی‌نژاد، محمدرضا. (1384). سیستماتیک گیاهی (اصول و روش‌های رده‌بندی). ویراست دوم. انتشارات دانشگاه اصفهان.

Bocaiu, M., Vicente, O. and Ehrendorfer, F. (1999). Chromosome numbers, karyotypes and nuclear DNA contents from perennial polyploid groups of Cerastium (Caryophyllaceae). Plant Systematics and Evolution, 218:13-21.

Carine, L. and J. A. Shykoff. (2003). Out crossing rates in the gynomonoecious-gynodioecious species Dianthus sylvesteris (Caryophyllaceae). American. J. Bot. 90:579-585.

Engler, A. (1887). Caryophyllaceae.In: Natural plant family, Engler,A. and K. Prantl. (Eds.). Leipzig, 2(5): 10-91. (In German).

Forni- Martins, E.R., M. Franchi-Tanibata and A. Cardelli-de Lucena. (1994). Karyotypes of species of Sesbania Scop. Cytologia 59:13-18. scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext

Galbally, J. and Galbally, E. (1997). Carnations and pinks for garden and greenhouses. Timber Press, Portland, Oregon, USA. pp 1-310.

Ioni, I., Bara., Rodica and Rugina. (2003). The chromosomal number for rare species from Romania.

Jurgens, A.; Witt, T. and Gottsberger, G. (2003a). Flower scent composition in Dianthus and Saponaria species. Biochemical Systematics and Ecology, 31: 345-357.

Krahulkova, A. (2003). Chromosomes number in selected monocotyledons (Czech Republic). Perslia. Praha. 79: 97-113.

Levan, A., K. Fredga and A. Sandberg. (1964). Nomenclature of centromeric position of chromosomes. Hereditas. 52:201-220.

Martin,E., Duran, A., Dinc, M. and Ozturk, M. (2008). Karyotype Analysis of Silene salsuginea Hub.-Mor. and Silene doganiiA.Duran & Y. Menemen Local Endemic to for Turkey. Biological Sciences, 2 (3): 65-68.

Martin,E., Duran, A., Dinc, M. and Ozturk, M. (2008). Karyotype Analysis of Silene behen L. (Caryophyllaceae). Biological Sciences, 2 (1): 13-15.

 Meusel, H. and Mühlberg, H. (1978). Unterfamilie Silenoideae (Lindl.) A. Br. In: Rechinger KH Gustav Hegi, Illustrierte Flora von Mitteleuropa, 2^te Aufl. Berlin and Hamburg, Germany: Paul Parey, 947–1182.

Rechinger K. K.(1986). Dianthus (Caryophyllaceae). In: Flora Iranica, Rechinger, K; K. Persson: P.Wedelbo (eds). 163:128-188.

Persson and P. Wendelbo, (Eds.). Akademic druck. U. Verlagsanstatt. Graz.Austri, 163: 128-188. ISBN: 3- 201- 00728.

Sheidai, M., Nikoo, M. and Gholipour, A. (2008). Cytogenetic variability and new chromosome number reports in Silene L. species (Sect. Lasiostemones, Caryophyllaceae). Acta Biologica Szegediensis, 52(2):313-319.

Stebbins, G. L. (1971). Chromosomal evolution in higher plants. 1^st ed. London. Edward Arnold Publisher.

Verma, B.N. (1980). Karyotype analysis is three species Rhizoclonim Kutze.  Cytologia. 45:433-440.

Weiss, H., Ch. Dobes., G. M. Schneewiess and J. Griemler. (2002). Occurrence of Tetraploid and Hexaploid Cytotypes between and within Populations in Dianthus Sect. Plumaria (Caryophyllaceae). New Phytologist, 156: 85-94.DOI: 1046/j.1469114- 8137.2002.00500.x(p 85-94).