گیاهان دارویی منطقه چشمه انجیر شیراز

محورهای موضوعی : ژنتیک

حمید صادقی ¹ (استادیار، گروه باغبانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم، جهرم، ایران)
امیر برجیان ² (استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم، جهرم، ایران)

تاریخ دریافت : 1390/10/17 تاریخ پذیرش : 1391/01/22 تاریخ انتشار : 1391/04/01

کلید واژه: زیستگاه, گیاهان دارویی, استان فارس, فرم زیستی,

چکیده مقاله :

منطقه چشمه انجیر شیراز یکی از عرصه‌های جالب و تیپیک در نیمه جنوبی کشور بوده و گونه‌های گیاهی بسیاری را در خود جای داده است. ا * Email [e-mail] ین ذخیره‌گاه در مسیر جاده شیراز ـ بیضا بوده و به دلیل جاذبه‌های گردشگری به عنوان گردشگاهی طبیعی مورد بازدید علاقمندان طبیعت قرار می‌گیرد. در دو دوره کامل رشد و نمو، گیاهان منطقه مذکور جمع‌آ‌وری، عکس‌برداری و پس از هرباریومی کردن شناسایی شدند. مجموع گونه‌های جمع‌آوری شده از زیستگاه مذکور به بیش از 72 گونه مختلف رسید که در 25 تیره و 60 جنس طبقه‌بندی شدند. در این میان تیره کاسنی با 13 گونه، نعناع با 11 گونه، شب بو، خشخاش و تیره پاپیلیوناسه هر یک با 5 گونه، تیره‌های چتریان و گاوزبان هریک با 4 گونه بیشترین تنوع گونه‌ای را در منطقه نشان دادند. در میان این گونه‌ها تعداد 52 گونه با مراجعه به متون و مستندات مکتوب، افراد خبره محلی و عطاری‌های شیراز به عنوان گونه‌های دارویی شناسایی شدند. از نظر تنوع گونه‌های دارویی تیره کاسنی با 10 گونه، تیره نعناع با 9 گونه و تیره گل سرخ (روزاسه)، تیره چتریان و تیره خشخاش هر یک با 3 گونه بیشترین سهم را در بین انواع دارویی به خود اختصاص دادند. بررسی شکل زیستی گونه‌های موجود در این عرصه نیز نشان داد که بیش از 57 درصد همی کریپتوفیت، 14 درصد تروفیت، 8 درصد فانروفیت، 8 درصد کریپتوفیت، 6 درصد کامفیت و 4 درصد ژئوفیت هستند. با توجه به تعداد قابل توجه گونه‌های دارویی در این محدوده نسبتاً کوچک، این ذخیره‌گاه می‌تواند به عنوان یک رویشگاه طبیعی محلی برای آموزش اصولی بهره برداری از منابع طبیعی به ویژه برداشت گیاهان دارویی باشد.