اثر تنش خشکی و سالیسیلات بر میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، گیاه دارویی شنبلیله

محورهای موضوعی : ژنتیک

مریم نیاکان ¹ , اکرم زنگانه ²

1 - دانشیار، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، گرگان
2 - کارشناس‌ارشد، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، گرگان

تاریخ دریافت : 1391/05/07 تاریخ پذیرش : 1391/10/06 تاریخ انتشار : 1393/03/01

کلید واژه: تنش خشکی, اسیدسالیسیلیک, آنتی‌اکسیدان‌ها, شنبلیله,

چکیده مقاله :

تنش کم آبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات گیاهی در بسیاری از نقاط دنیا به‌ویژه مناطق خشک و نیمه‌خشک مانند ایران محسوب می‌شود. اسیدسالیسیلیک و مشتقات آن می‌توانند در سازش گیاهان در مقابل تنش‌های محیطی شرکت کرده و با سایر متابولیت‌های سلولی بر هم کنش داشته باشد. در این تحقیق اثر دو غلظت از سالیسیلات (4-10 و7-10 مولار) تحت دو تنش خشکی ملایم (25 درصد ظرفیت اشباع خاک) و شدید (15 درصد ظرفیت اشباع خاک) بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی شامل کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، پلی‌فنل اکسیداز در برگ و ریشه گیاه شنبلیله مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت نیل به این هدف ابتدا گیاه شنبلیله (L. Trigonella foenum Graecu)تحت شرایط گلدانی کشت شد. در اواسط دوره رویشی گیاهان به‌مدت 60 روز تحت تیمار دو سطح از تنش خشکی قرار گرفتند. همزمان با شروع اعمال تنش خشکی سالیسیلات در دو غلظت 4-10 و 7-10 مولار هفته‌ای سه بار بر روی اندام‌هوایی گیاهان محلول پاشی شد. پس از گذشت یک ماه از شروع تیمارها گیاهان جهت سنجش پارامترهای مورد نظر برداشت شدند. در این تحقیق مشخص شد اعمال تنش خشکی باعث افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی ریشه و برگ گیاه به غیر از آنزیم آسکوربات پراکسیداز گردید. محلول پاشی سالیسیلات در غلظت‌های مختلف موجب کاهش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی برگ و افزایش فعالیت آنها در ریشه شد.