مطالعه رستنی‌های ( فلورستیکی) منطقه عین الکش کرمانشاه
محورهای موضوعی : ژنتیکمهتاب شهرکی 1 , منیژه پاکروان 2 , یونس عصری 3
1 - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه الزهرا، تهران
2 - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه الزهرا، تهران
3 - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
کلید واژه: شکل زیستی, فلور, استان کرمانشاه, کوروتیپ, گونه‌های اندمیک, منطقه عین الکش,
چکیده مقاله :
منطقه عین الکش با مساحت حدود 2500 هکتار در جنوب غربی کرمانشاه واقع شده است. حداقل ارتفاع منطقه 1550 متر و حداکثر ارتفاع 1850متر از سطح دریا می‌باشد. میانگین بارندگی سالانه منطقه 7/430 میلیمتر و متوسط دمای سالانه آن 1/15 درجه سانتیگراد است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی گونه‌های گیاهی و معرفی فلور منطقه، تعیین شکلهای زیستی گیاهان و پراکنش جغرافیایی آنها می باشد. به این منظور نمونه‌های گیاهی از زیستگاه‌های مختلف منطقه طی دوره رویشی سال 1385 جمع آوری و با استفاده از فلورهای مختلف شناسایی شدند. شکلهای زیستی گونه‌های شناسایی شده تعیین گردید و طیف زیستی منطقه ترسیم شد. بر اساس اطلاعات به دست آمده از پراکنش جغرافیایی گونه ها و منابع موجود، جایگاه منطقه از نظر جغرافیای گیاهی ایران مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 156 گونه و تقسیمات تحت گونه ای شناسایی شده از منطقه به 27 تیره و 118 جنس تعلق دارند. بیشترین غنای گونهای در تیره‌های Asteraceae (32 گونه)، Fabaceae (27 گونه) و Poaceae (14 گونه) دیده می‌شود. در بین گیاهان منطقه تروفیت‌ها با 91 گونه (3/58 درصد) فراوان ترین شکل زیستی منطقه هستند. پراکنش 86 گونه (1/55 درصد) به ناحیه ایران ـ تورانی منحصر می‌گردد که از این تعداد 12 گونه اندمیک ایران هستند.
Einolkosh region covers an area of 2000 hectares situated in the southwest of Kermanshah. Minimum and maximum altitudes of study area are 1550 and 1850 m, respectively. Mean annual precipitation of the area is 430.7mm and mean annual temperature is 15.1˚C. The aim of this research was to identify the plant species, introducing the flora, determination of life forms and geographical distribution of species in the area. For this purpose, plant samples were collected from different habitats of the area during growing seasons in 1385. The biological spectrum of the area was plotted by means of life forms results. The position of the area within Iran’s phytogeography classification was studied based on geographical distribution data. In this study, 156 species are collected and identified. These species belong to 27 families and 118 genera. The following families had the highest number of species: Asteraceae (32 species), Fabaceae (27 species) and Poaceae (14species). Therophytes with 91 species (58.3%) are the most frequent life form. Investigation on geographical distribution of species showed 86 species (55.1 %) belong to Irano–Turanian region. Of these, 12 species are endemics of Iran.
آریاوند، ا.، و فتح‌پور، ح. (1380). بررسی مقدماتی گیاهان آوندی و جانوران مهره‌دار پناهگاه حیات وحش موته در استان اصفهان. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان 5(2)، صفحات 239-225.
اسدی، م.، معصومی، ع.، خاتم ساز.، م و مظفریان، و. (ویراستاران). (1385-1367). فلور ایران. شماره‌های 52-1، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
اشرفی، ک.، اسدی، م.، و نجاحی، ر. (1383). معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه ورامین. فصلنامه پژوهش و سازندگی 17(1)، صفحات 63-51.
بتولی، ح. (1382). تنوع زیستی و غنای گونه ای عناصر گیاهی ذخیره گاه قزاآن کاشان. فصلنامه پژوهش و سازندگی 16(4)، صفحات 103-85.
توکلی، ز.، و مظفریان، و. (1384). بررسی فلور آبخیز سد کبار قم. فصلنامه پژوهش و سازندگی 17(1)، صفحات 67-57.
دهشیری، م.، و گودرزی، م. (1384). بررسی فلورستیک شهرستان بروجرد. مجله علوم پایه (دانشگاه آزاد اسلامی) 15، صفحات 476-459.
رشید نهال، م.، عصری، ی.، زارع مبارکه، ش.، احمدی، ش.، و مریدی، م. (1385). فلور، شکلهای زیستی و کوروتیپهای گیاهان دینار کوه. فصلنامه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، جلد 1(3)، صفحات 30-21.
کاشی‌پزها، ا.، عصری، ی.، و مرادی، ح. (1383). معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه باغ شاد. فصلنامه پژوهش و سازندگی 17(2)، صفحات 103-95.
کاظمیان، آ.، ثقفی خادم، ف.، اسدی، م.، و قربانلی، م. (1383). مطالعه فلورستیک بند گلستان و تعیین شکلهای زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه. فصلنامه پژوهش و سازندگی 17(3)، صفحات 62-48.
عصری، ی. (1382). فلور، شکلهای زیستی و کوروتیپهای گیاهان ذخیره‌گاه بیوسفر کویر. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان 4، صفحات 259-247.
عصری، ی.، جلیلی، ع.، اسدی، م.، و دیانت‌نژاد، ح. (1379). نگرشی بر فلور ذخیره‌گاه بیوسفر توران. فصلنامه پژوهش و سازندگی 13(2)، صفحات 19-4.
عصری، ی.، و مهرنیا، م. (1381). معرفی فلور بخش مرکزی منطقه حفاظت شده سفیدکوه. مجله منابع طبیعی ایران، 55(3)، صفحات 376-363.
قهرمان، ا. (1385-1357). فلور رنگی ایران. جلدهای 20-1،انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
قهرمان، ا. (1373-1369). کورموفیت‌های ایران (سیستماتیک گیاهی). جلدهای 4-1، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
مریدی، م.، عصری، ی.، زارع مبارکه، ش.، احمدی، ش.، و رشید نهال، م. (1386). فلور، شکلهای زیستی و کوروتیپهای گیاهان کبیر کوه. فصلنامه زیست‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار (زیر چاپ).
معصومی، ع. (1384-1365). گونهای ایران. جلدهای 5-1، انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
نجفی تیره شبانکاره، ک.، جلیلی، ع.، خراسانی، ن.، جم‌زاد، ز.، و عصری، ی. (1384). فلور، شکلهای زیستی و کوروتیپهای گیاهان منطقه حفاظت شده گنو. فصلنامه پژوهش و سازندگی 18(4)، صفحات 62-50.
یوسفی، م. (1382). بررسی گیاهان پناهگاه حیات وحش قمیشلو. مجله زیست شناسی ایران 16(4)، صفحات 87-72.
Archibold, O.W. (1996). Ecology of world vegetation. Chapman & Hall, Inc., London, 509 P.
Davis, P.H. (ed.) (1965-1988). Flora of Turkey and the east Aegean Islands, vols. 1-10. Edinburgh University Press, Edinburgh.
Léonard, J. (1988). Contribution à l’étude de la flore et de la végétation des desert d’Iran, Fascicule 8: Etude des aires de distribution–Les phytochories–Les chorotypes. Bulletin of the Jardin Botanique National de Belgique, Meise, 190 p.
Rechinger, K.H. (1963-2005). Flora Iranica, nos. 1-175. Akademische Druk-u Verlagasanstalt, Graz.
Takhtajan, A. (1986). Floristic Regions of the World. University of California Press, California.
Townsend, C.C., Guest, E. and Al-Ravi, A. (1966-1988). Flora of Iraq, vols. 1-9. Ministry of the Republic of Iraq.
Zohary, M. (1973). Geobotanical foundations of the Middle East, 2 vols. Stuttgart.
_||_
آریاوند، ا.، و فتح‌پور، ح. (1380). بررسی مقدماتی گیاهان آوندی و جانوران مهره‌دار پناهگاه حیات وحش موته در استان اصفهان. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان 5(2)، صفحات 239-225.
اسدی، م.، معصومی، ع.، خاتم ساز.، م و مظفریان، و. (ویراستاران). (1385-1367). فلور ایران. شماره‌های 52-1، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
اشرفی، ک.، اسدی، م.، و نجاحی، ر. (1383). معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه ورامین. فصلنامه پژوهش و سازندگی 17(1)، صفحات 63-51.
بتولی، ح. (1382). تنوع زیستی و غنای گونه ای عناصر گیاهی ذخیره گاه قزاآن کاشان. فصلنامه پژوهش و سازندگی 16(4)، صفحات 103-85.
توکلی، ز.، و مظفریان، و. (1384). بررسی فلور آبخیز سد کبار قم. فصلنامه پژوهش و سازندگی 17(1)، صفحات 67-57.
دهشیری، م.، و گودرزی، م. (1384). بررسی فلورستیک شهرستان بروجرد. مجله علوم پایه (دانشگاه آزاد اسلامی) 15، صفحات 476-459.
رشید نهال، م.، عصری، ی.، زارع مبارکه، ش.، احمدی، ش.، و مریدی، م. (1385). فلور، شکلهای زیستی و کوروتیپهای گیاهان دینار کوه. فصلنامه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، جلد 1(3)، صفحات 30-21.
کاشی‌پزها، ا.، عصری، ی.، و مرادی، ح. (1383). معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه باغ شاد. فصلنامه پژوهش و سازندگی 17(2)، صفحات 103-95.
کاظمیان، آ.، ثقفی خادم، ف.، اسدی، م.، و قربانلی، م. (1383). مطالعه فلورستیک بند گلستان و تعیین شکلهای زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه. فصلنامه پژوهش و سازندگی 17(3)، صفحات 62-48.
عصری، ی. (1382). فلور، شکلهای زیستی و کوروتیپهای گیاهان ذخیره‌گاه بیوسفر کویر. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان 4، صفحات 259-247.
عصری، ی.، جلیلی، ع.، اسدی، م.، و دیانت‌نژاد، ح. (1379). نگرشی بر فلور ذخیره‌گاه بیوسفر توران. فصلنامه پژوهش و سازندگی 13(2)، صفحات 19-4.
عصری، ی.، و مهرنیا، م. (1381). معرفی فلور بخش مرکزی منطقه حفاظت شده سفیدکوه. مجله منابع طبیعی ایران، 55(3)، صفحات 376-363.
قهرمان، ا. (1385-1357). فلور رنگی ایران. جلدهای 20-1،انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
قهرمان، ا. (1373-1369). کورموفیت‌های ایران (سیستماتیک گیاهی). جلدهای 4-1، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
مریدی، م.، عصری، ی.، زارع مبارکه، ش.، احمدی، ش.، و رشید نهال، م. (1386). فلور، شکلهای زیستی و کوروتیپهای گیاهان کبیر کوه. فصلنامه زیست‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار (زیر چاپ).
معصومی، ع. (1384-1365). گونهای ایران. جلدهای 5-1، انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
نجفی تیره شبانکاره، ک.، جلیلی، ع.، خراسانی، ن.، جم‌زاد، ز.، و عصری، ی. (1384). فلور، شکلهای زیستی و کوروتیپهای گیاهان منطقه حفاظت شده گنو. فصلنامه پژوهش و سازندگی 18(4)، صفحات 62-50.
یوسفی، م. (1382). بررسی گیاهان پناهگاه حیات وحش قمیشلو. مجله زیست شناسی ایران 16(4)، صفحات 87-72.
Archibold, O.W. (1996). Ecology of world vegetation. Chapman & Hall, Inc., London, 509 P.
Davis, P.H. (ed.) (1965-1988). Flora of Turkey and the east Aegean Islands, vols. 1-10. Edinburgh University Press, Edinburgh.
Léonard, J. (1988). Contribution à l’étude de la flore et de la végétation des desert d’Iran, Fascicule 8: Etude des aires de distribution–Les phytochories–Les chorotypes. Bulletin of the Jardin Botanique National de Belgique, Meise, 190 p.
Rechinger, K.H. (1963-2005). Flora Iranica, nos. 1-175. Akademische Druk-u Verlagasanstalt, Graz.
Takhtajan, A. (1986). Floristic Regions of the World. University of California Press, California.
Townsend, C.C., Guest, E. and Al-Ravi, A. (1966-1988). Flora of Iraq, vols. 1-9. Ministry of the Republic of Iraq.
Zohary, M. (1973). Geobotanical foundations of the Middle East, 2 vols. Stuttgart.