بررسی اثرات تنش شوری و خشکی بر جوانه‌زنی، رشد گیاهچه و محتوای یونی در دو گونهSalsola imbricata var Forssk و var Spach ex Moq Salsola tomentosa

محورهای موضوعی : ژنتیک

اصغر مصلح آرانی ¹ (دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد ، یزد)
غلامرضا بخشی خانیکی ² (استاد، دانشگاه پیام نور تهران، تهران)
فاطمه عرب ³ (کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران، تهران)

تاریخ دریافت : 1392/04/04 تاریخ پذیرش : 1392/10/08 تاریخ انتشار : 1392/12/01

کلید واژه: شوری, جوانه‌زنی, خشکی, Salsola imbricata, tomentosa Salsola,

چکیده مقاله :

این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات پتانسیل‌های اسمزی مختلف (0، 33/0-، 37/0- و 03/1- مگاپاسگال) ناشی از کلرید سدیم و پلی‌اتیلن‌ گلیکول 6000 به عنوان القاءکننده‌های تنش‌های شوری و خشکی بر جوانه‌زنی دو گونه Spach ex Moq Salsola imbricata، Forssk Salsola tomentosa انجام گرفت. این آزمایش در قالب دو طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به‌صورت فاکتوریل در اتاق رشد در دمای 25 درجه سانتی‌گراد به اجرا درآمد. داخل هر پتری‌دیش 20 عدد بذر سالم و هم اندازه قرار گرفت و درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه اندازه‌گیری شدند. به منظور بررسی رابطه بین املاح خاک و تجمع آن‌ها در اندام‌های هوایی گیاهان مذکور، خاک رویشگاه و اندام‌های هوایی آن‌ها جمع‌آوری و مورد تجزیه قرار گرفتند. تنش شوری و خشکی به‌طور معنی‌داری باعث کاهش درصد و سرعت جوانه‌زنی، رشد ریشه‌چه و ساقه‌چه در هر دو گونه گردید. بیشترین این شاخص‌ها در شاهد و کمترین آن در پتانسیل‌ 03/1- مگاپاسگال اندازه‌گیری شد. مقایسه میزان سدیم و پتاسیم در بافت‌های هوایی دو گونه سالسولا نشان داد که میزان سدیم در هر دو گونه به‌طور معنی‌داری بیشتر از پتاسیم بود. نتایج این تحقیق نشان داد که که مقاومت Forss Salsola imbricata در مرحله جوانه‌زنی در برابر خشکی و شوری بیشتر از Spach ex Moq S. tomentosa بود ولی هر دو در مرحله گلدهی مشابه دیگر‌ هالوفیت‌ها با تجمع سدیم در بافت‌های خود در برابر این تنش‌ها مقاومت کردند. در پتانسیل‌های اسمزی مشابه، اثر بازدارندگی تنش شوری در مقایسه با تنش خشکی بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه شدیدتر بود.