رویکرد فقهی و حقوقی قصد و رضا در اسناد تجاری
محورهای موضوعی : حقوق خصوصی
محمد شکری
1
(
استادیار، گروه حقوق خصوصی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
)
ابراهیم تقی زاده
2
(
استاد، گروه حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
)
کلید واژه: تسلیم, اکراه, اسناد تجاری, قصد و رضا, مهرفضولی,
چکیده مقاله :
صدور، ظهرنویسی، ضمانت و قبول اسناد تجاری اعم از برات، سفته و چک به اراده طرفین صورت گرفته و عمل حقوقی محسوب می شوند. بنابرین، اصولاً رعایت قواعد عام فقهی و حقوقی قصد و رضا در آنها ضروری است، با وجود مبانی فقهی حقوق اسلامی، در این زمینه تاکنون در تحلیل و رویکرد متأثر از این مبانی هیچ پژوهشی صورت نگرفته است. از این رو نتیجه گیری های علمی موجود در تألیفات صرفاً مبتنی بر نگاه شکلی است، همین شیوه در مقررات و قوانین مربوط به این اسناد دیده می شود. نگاه از این زاویه به اعمال حقوقی چهارگانه مذکور رویکردی نوین با اتکا به ریشه فقهی ایجاد خواهد کرد و به این بخش از مقررات حقوق تجارت استحکام مبنایی و معقول می بخشد، از طرف دیگر بسیاری از خلاًهای موجود نیز با این مبانی به نحو منطقی و اصولی برطرف خواهد شد، البته با توجه به ویژگی های خاص اسناد تجاری، اصل عدم توجه ایرادات و استقلال امضائات نتیجه فقدان قصد و رضا در برخی موارد متفاوت از قواعد عام قراردادهاست. امکان انتقال پی در پی این اسناد و اصل سرعت در تجارت، حمایت از دارنده با حسن نیت را جهت اعتماد به این اسناد می طلبد، که شقوق مختلف آن مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
Commercial papers (checks, drafts, and promissory notes) are issued at person’s will. It is possible for them to be endorsed, guaranteed and accepted by others, resulting from their intent to accept legal obligations. This action may be done by representatives. Despite the jurisprudential principles of Islamic law, no research has been conducted in this field to analyze and approach these principles. Therefore, the scientific conclusions in the compilation are purely form-based, and the same can be found in the rules and regulations relating to these documents. Looking at these four legal practices from this angle will provide a new approach based on jurisprudence and give this section of the trade law rules a solid basis. On the other hand, many of the existing gaps will also be rationally and fundamentally resolved by these principles. Special features and rules governing them may sometimes limit the scope of general rules of contracts over them. The possibility of successive transfer of these documents and the principle of speed in the business requires the protection of the owner in good faith in order to rely on these documents which has been analyzed in various ways.
1.ابن ادریس، محمد بن منصور بن احمد (1410). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
38. Treitle, G.H., (1995) The Law of Contract, 9th/ed, Sweet and Maxwell, London.
_||_Fatwas, Qom: Islamic Publications Office affiliated with the seminary teachers'
association.
paying attention to objections in Barati law from a jurisprudential point of view,
Jurisprudence and Islamic Law Research, Volume 17, Number 63, pp. 11-36.
al-Alamah, Qom: Islamic Publications Office affiliated with the seminary teachers'
association.
Edition), Qom: Ismailis.
benefits in explaining the problems of the rules, Qom: Ismaili Institute.
Edition), Tehran: Ganj-e-Danesh.
Tehran: Treasure of Knowledge.
Tehran: Samat.
Tehran: Majd.
Tehran: Naghsh-o-Negar Publications.
Publications Office.
Jihad Publications.
for the revival of heritage.
Tehran: Anteshar Co.
Co.
Co.
Al-Bayt Foundation for the Revival of Heritage.
Institute for Printing and Publishing.
Journal of Legal Research, Shahid Beheshti Law School. No. 17-16, pp. 63-38
Marashi Najafi Library Publications.
Qom: Book Garden Publishing.
(First Edition). Beirut: Dar al-Hadi.
Jawad, Dar al-Athar al-Jadid.
Publishing Institute of the Teachers Association.
achievements. Lectures by Mirza Mohammad Hossein Naeini, (second edition). Qom:
Islamic Publishing Institute.
Institute for the Revival of Heritage.
Message.
Legal Perspectives, Faculty of Judicial Sciences and Administrative Services, Vol. 25,
Year 7. Pp. 115-93
Rate.