مدل برنامهریزی راهبردی نیروی انسانی (مورد مطالعه: بانک توسعه صادرات ایران)
محورهای موضوعی : خطمشیگذاری عمومی در مدیریتسید محمد طباطبایی فر 1 , مسعود حقیقی 2 , محمدعلی جعفری 3
1 - دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن ، رودهن ، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن ، رودهن ، ایران
3 - استادیار دانشکده امور مالی ، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، ایران
کلید واژه: مدل برنامه ریزی راهبردی نیروی انسانی, بانک توسعه صادرات ایران, روش های تصمیم گیری چند معیاره فازی,
چکیده مقاله :
زمینه: برنامهریزی راهبردی منابع انسانی فرآیندی است درجهت برقراری اهداف منابع انسانی و توسعه راهبردهای منابع انسانی برای نیل به اهداف و سیاستها ازطریق بسیج، توسعه و نگهداری منابع انسانی و شامل عوامل تاثیرگذار داخلی و خارجی میشود. هدف:در این راستا پژوهش حاضر با هدف طراحی و تدوین مدل برنامهریزی راهبردی نیروی انسانی در بانک توسعه صادرات ایران با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره فازی به انجام رسیده است. روش:روش از نظر هدف استفاده کاربردی و از نوع رویکردی اکتشافی و آمیخته شامل ماتریس SWOT و روش های تصمیم گیری چند معیاره فازی داشت. جامعه آماری این تحقیق تعداد 1620 نفر از مدیران و کارشناسان بودند که با استفاده از روش طبقه ای با تسهیم متناسب و فرمول کوکران تعداد 313 نفر آنان به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه محقق ساخته با روایی و پایایی بالاتر از عدد 7/0 و بر مبنای طیف 5 درجه ای لیکرت استفاده شد. آنالیز داده در بخش استنباطی برای تعیین وزن نهایی شاخص ها و راهبردها از روش سوآرا و برای اولویت بندی راهبردها از روش کوپراس فازی استفاده شد. یافته ها: تحلیل یافته ها حاکی از آنست که مدل برنامه ریزی راهبردی نیروی انسانی مناسب برای بانک یاد شده شامل سه فرآیند اصلی 1) تعیین راهبردها؛ 2) اجرای راهبردها و 3) ارزیابی و بازخورد راهبردها می باشد. سایر یافته ها نیز نشان داد که از بین 19 راهبرد شناسایی شده، راهبرد ضرورت باز مهندسی فرآیندهای جذب و تامین متناسب نیروی انسانی با نیازهای آتی با ارزش نهایی0662/0 در بین سایر راهبردها در اولویت قرار داشته و تغییر موقعیت انفعالی فعلی به سمت راهبرد تهاجمی به عنوان یک اقدام راهبردی ضرورت دارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که، راهبرد ضرورت باز مهندسی فرآیندهای جذب و تامین متناسب نیروی انسانی با نیازهای آتی به عنوان بهترین راهبرد برای تدوین برنامه ریزی راهبردی نیروی انسانی در بانک توسعه صادرات ایران شناسایی شده است.
Background: Strategic human resource planning is a process to establish human resource goals and develop human resource strategies to achieve goals and policies through mobilization, development and maintenance of human resources and includes internal and external influencing factors. Objective: In this regard, the present study was conducted with the aim of designing and developing a strategic human resource planning model in the Export Development Bank of Iran using multi-fuzzy multi-criteria decision making method. Method: The method was applied in terms of purpose and was of heuristic and mixed approach including SWOT matrix and multi-fuzzy multi-criteria decision making methods. The statistical population of this study was 1620 managers and experts who were selected as a sample size using the stratified method with proportional division and Cochran's formula. Two researcher-made questionnaires with validity and reliability higher than 0.7 based on a 5-point Likert scale were used to collect data. Data analysis in the inferential section was used to determine the final weight of indicators and strategies by Soara method and to prioritize strategies by fuzzy Cooper method. Findings: The analysis of the findings indicates that the strategic human resource planning model suitable for the bank includes three main processes: 1- Determining strategies 2- Implementing strategies and 3- Evaluating and feedbacking strategies. Other findings also showed that among the 19 strategies identified, the strategy of the need to re-engineer the processes of recruitment and supply of human resources in proportion to future needs with a final value of 0.0662 is a priority among other strategies and change the current passive position to strategy. Offensive is necessary as a strategic action. Conclusion: The results showed that the strategy of the need to re-engineer the processes of recruitment and supply of human resources in proportion to future needs has been identified as the best strategy for developing strategic human resource planning in the Export Development Bank of Iran.
اصلانیان، مهران و صالحی طادی، عماد (1396) برنامهریزی راهبردی منابع انسانی با رویکردی آینده پژوهانه در جمعیت هلال احمر استان اصفهان فصلنامه علمی- پژوهشی امداد و نجات، سال نهم، شمارة 2.1396.
ابراهیمی، سید عباس (1394)، درآمدی بر اینرسی سازمانی و عوامل تاثیر گذار بر آن در سازمانهای بخش دولتی ایران فصلنامه مدیریت سازمانهای دولتی؛ سال چهارم، شماره 11، زمستان، سال یازدهم شماره ۱ (پیاپی ۳۵، بهار ۱۳۹۸، صفحه1).
امین، فرشته، سید جوادین، سید رضا، رمضانی، علی، (1393) تدوین مدل برنامهریزی راهبردی بر مبنای توانمندسازی کارکنان.
استوارت، گرگ ال، براون ؛کنت جی، (1969)، مدیریت منابع انسانی پیوند راهبرد و عمل ترجمه دکتر اعرابی و دکتر فیضی، انتشارات مهکامه چاپ هفتم 1395.
باقری، زهرا، صفایی، ناصر، (1395)، برنامهریزی راهبردی منابع انسانی بر اساس الگوی کارت امتیازی متوازن، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، شماره 25 ؛ پاییز 95.
بامبرگر، پیتر و مشولم، ایلن (1381)، تدوین، اجرا و آثار راهبرد منابع انسانی، (چاپ دوم)، ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 714، 182، 22، 13.
بانک توسعه صادرات ایران، مدیریت امورشعب و بازاریابی(1399) گزارش حسابرسی عملیاتی سال 1397، ص 98، تهران. https://www.edbi.ir
بازرگان، عباس و سرمد، غالمعلی، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران : انتشارات آگاه 1389 بلانچارد، ک، کارلوس، جی. سه کلید توان افزایی.ف. امینی، مترجم، تهران: نشر فرا، 1389.
قاسمی، ، محمد و توسلی، حسن و شجاعی، امید و هادیان فر، هانیه(1395)، برنامهریزی منابع انسانی با رویکردی استراتژیک در دانشگاه علوم پزشکی استان سیستان و بلوچستان، پنجمین کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین در مدیریت و اقتصاد وحسابداری، روسیه، سن پترزبورگ، خردادماه 1395.
سید جوادین، رضا، (1395) برنامهریزی نیروی انسانی، انتشارات نگاه دانش، چاپ چهارم، 1395
جعفری نیا، سعید و راجی، سامان (1396)، شناسایی عوامل کلیدی موثر با تاکید بر چالشها و فرصتها بر اجرای موفقیت آمیز برنامهریزی راهبردی منابع انسانی در سازمانهای دارویی کشور، اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی پژوهشهای مدیریت علوم انسانی، تهران، دانشگاه تهران، اردیبهشت، 1396.
عبداللهی، بیژن و اندیش، علی و جعفری نیا، سعید و حسن پور، اکبر (1398) طراحی الگوی راهبردهای منابع انسانی بر مبنای ریسک منابع انسانی، فصلنامه پژوهشهای مدیریت منابع انسانی.
عزیزی، مرجان، (1400)، ارزیابی تاثیر بازارگرایی توسعه یافته بر عملکرد کسب و کار شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و ارائه چارچوب کاربردی – پایان نامه – دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
نادری، علی و حسینی، سیدفرهاد و هوشیار، مهسا و محمدی، سارا، 1396، تاثیر اجرای برنامهریزی راهبردی بر نحوه عملکرد حوزه منابع انسانی سازمان مدیریت و برنامهریزی و نعمتی، مریم و خدابخشی، محمد (1398)، ارتباط مدیریت دانش و مدیریت منابع انسانی و تاثیر آن بر مزیت رقابتی سازمان ها، ششمین همایش ملی پژوهشی مدیریت و علوم انسانی در ایران، دانشگاه تهران، تهران، 1398
نوروزی فرد، محمد و زمانی، علی(1395)، مدیریت اثربخش از طریق شناخت چالشها وظرفیتها ی منابع انسانی سازمان، دومین کنفرانس نوآوری در علوم و تکنولوژی، سنگاپور، 1395.
_||_Adiguzel, Z., Ozcinar, M. F., & Karadal, H. (2020). Does servant leadership moderate the link between strategic human resource management on rule breaking and job satisfaction? European Research on Management and Business Economics, 26(2), 103–110. https://doi.org/10.1016/j.iedeen.2020.04.002
Ageria,H.J..(2021),Human resource development: An experimental approach Mccraw-Hill
Armstrong, M. (2010). Armstrong’s Essential Human Resource Management Practice: A Guide to People Management (1st edition). Kogan Page.
Armstrong, M., & Taylor, S. (2014). Armstrong’s handbook of human resource management practice, 13th edition. Kogan Page. http://www.books24x7.com/marc.asp?bookid=65150
Aryanto, R., Fontana, A., & Afiff, A. Z. (2015). Strategic Human Resource Management, Innovation Capability and Performance: An Empirical Study in Indonesia Software Industry. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 211, 874–879. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.11.115
Bagheri, J. (2016). Overlaps between Human Resources’ Strategic Planning and Strategic Management Tools in Public Organizations. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 230, 430–438. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.09.054
Bamberger, P. A., Biron, M., & Meshoulam, I. (2014). Human Resource Strategy: Formulation, Implementation, and Impact (2nd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203075838
Bamberger, P., & Phillips, B. (1991a). Organizational environment and business strategy: Parallel versus conflicting influences on human resource strategy in the pharmaceutical industry. Human Resource Management, 30(2), 153–182. https://doi.org/10.1002/hrm.3930300202
Bamberger, P., & Phillips, B. (1991b). Organizational environment and business strategy: Parallel versus conflicting influences on human resource strategy in the pharmaceutical industry. Human Resource Management, 30(2), 153–182. https://doi.org/10.1002/hrm.3930300202
Bryson, J. M. (2011). Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations: A Guide to Strengthening and Sustaining Organizational Achievement (4th edition). Jossey-Bass.
Collins, C. J., & Clark, K. D. (2003). Strategic human resource practices, top management team social networks, and firm performance: The role of human resource practices in creating organizational competitive advantage. Academy of Management Journal, 46(6), 740–751. https://doi.org/10.2307/30040665
Dessler, G. (2000). Human Resource Management (Subsequent edition). Prentice Hall.
Dimba, B. A. (2010). Strategic human resource management practices: Effect on performance. African Journal of Economic and Management Studies. https://doi.org/10.1108/20400701011073455
Fardmanesh, H., Sayadi, S., Salajegheh, S., Sheykhi, A., & Kamali, M. J. (2020). Explaining and Designing the Model of Internal Factors of Strategic Human Resource Planning Based on the Recruitment and Adjustment of Knowledge-Based Employees (Case Study: National Development Fund). Agricultural Marketing and Commercialization Journal, 4(2), 92–112. http://amc.iiau.ac.ir/article_676544.html
Fernandes, R., Gouveia, B., & Pinho, C. (2013). A real options approach to labour shifts planning under different service level targets. European Journal of Operational Research, 231(1), 182–189. https://doi.org/10.1016/j.ejor.2013.05.008
Garavan, T., Shanahan, V., Carbery, R., & Watson, S. (2016). Strategic human resource development: Towards a conceptual framework to understand its contribution to dynamic capabilities. Human Resource Development International, 19(4), 289–306. https://doi.org/10.1080/13678868.2016.1169765
Gurbuz, S., & Mert, I. S. (2011). Impact of the strategic human resource management on organizational performance: Evidence from Turkey. The International Journal of Human Resource Management, 22(8), 1803–1822. https://doi.org/10.1080/09585192.2011.565669
Gurel, B., & Sari, I. U. (2015). Strategic Planning for Sustainability in a Start-Up Company: A Case Study on Human Resources Consulting Firm. European Journal of Sustainable Development, 4(2), 313–313. https://doi.org/10.14207/ejsd.2015.v4n2p313
Jafaru M. Egieya, , Ronke M. Ayo-Imoru, Daniel R.E. Ewim, Ebisomu C. Agedah Human resource development and needs analysis for nuclear power plant deployment in Nigeria. Nuclear Power Plant Development (NPPD) Directorate,Nigeria Atomic Energy Commission, Abuja, FCT, Nigeria https://doi.org/10.1016/j.net.2021.08.019.1738-5733/© 2021 Korean Nuclear Society, Published by Elsevier Korea LLC. This is an open access article under the CC BY-NC-ND license http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/.
Haque, A. (2020). Strategic HRM and organisational performance: Does turnover intention matter? International Journal of Organizational Analysis, 29(3), 656–681. https://doi.org/10.1108/IJOA-09-2019-1877
Hendry, C., & Pettigrew, A. (1986). The Practice of Strategic Human Resource Management. Personnel Review, 15(5), 3–8. https://doi.org/10.1108/eb055547
Kaplan, R. S., Robert, N. P. D. K. S., Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (2001). The Strategy-focused Organization: How Balanced Scorecard Companies Thrive in the New Business Environment. Harvard Business Press.
Kataoka, T., Morikawa, K., & Takahashi, K. (2019). Strategic Human Resource Management Simulation Considering Work Elements, Skills, Learning and Forgetting. Procedia Manufacturing, 39, 1633–1640. https://doi.org/10.1016/j.promfg.2020.01.278
Keršuliene, V., Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2010). Selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (Swara). Journal of Business Economics and Management, 11(2), 243–258. https://doi.org/10.3846/jbem.2010.12
Mintzberg, H. (1994, January 1). The Fall and Rise of Strategic Planning. Harvard Business Review. https://hbr.org/1994/01/the-fall-and-rise-of-strategic-planning
Mintzberg, H. (2000). The Rise and Fall of Strategic Planning. Pearson Education Ltd.
Mohammad Reza Azizi a, Rasha Atlasi b, Arash Ziapour c, Jaffar Abbas d, Roya Naemi e, (2021). Innovative human resource management strategies during the COVID-19.A systematic narrative review approach. journal homepage: www.cell.com/heliyon.
https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e07233
Neoo, E (2020). Managing Productivity In Organization: McCraw-Hill, Inc
Flippo .Edwin B. personnel management, sixth ed. New York: mc graw- hill book company, p: 128-132.5
[Decenzo & Robbins, Human Resources Management,chapter 400115
Pearce, J. A., & Robinson, R. B. (2000). Cultivating Guanxi as a foreign investor strategy. Business Horizons, 43(1), 31–38. https://doi.org/10.1016/S0007-6813(00)87385-1
Qasemi and Farahani—2012—Formulation an appropriate model of strategic huma.pdf. (n.d.). Retrieved September 29, 2021, from https://www.elixirpublishers.com/articles/1350374043_46%20(2012)%208051-8057.pdf
Qasemi, H. R., & Farahani, M. V. (2012). Formulation an appropriate model of strategic human resources planning. 7.
Rachid, B., Mohamed, P. T., & Khouaja, M. A. (2018). An agent based modeling approach in the strategic human resource Management, including endogenous and exogenous factors. Simulation Modelling Practice and Theory, 88, 32–47. https://doi.org/10.1016/j.simpat.2018.07.008
Robbins, S. P. (1991). Organizational Behavior: Concepts, Controversies, and Applications. Prentice Hall.
Stewart, G. L., & Brown, K. G. (2008). Human Resource Management: Linking Strategy to Practice (1st edition). Wiley.
Wagner, R., Hlavacka, S., & Bacharova, L. (2000). Hospital human resource planning in Slovakia. Journal of Management in Medicine, 14(5/6), 383–405. https://doi.org/10.1108/02689230010363007
Wirtky, T., Laumer, S., Eckhardt, A., & Weitzel, T. (2016). On the Untapped Value of e-HRM: A Literature Review. Communications of the Association for Information Systems, 38(1). https://doi.org/10.17705/1CAIS.03802
چکيده
زمینه: برنامهریزی راهبردي منابع انسانی فرآیندی است درجهت برقراری اهداف منابع انسانی و توسعه راهبردهای منابع انسانی برای نیل به اهداف و سیاست ها ازطریق بسیج، توسعه و نگهداری منابع انسانی و شامل عوامل تاثير گذار داخلی و خارجی می شود.
هدف:در اين راستا پژوهش حاضر با هدف طراحي و تدوين مدل برنامه ريزي راهبردي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران با استفاده از روش تصميم گيري چند معياره فازي به انجام رسيده است.
روش:روش از نظر هدف استفاده کاربردي و از نوع رويكردي اكتشافي و آميخته شامل ماتريس SWOT1 و روشهاي تصميمگيري چند معياره فازي داشت. جامعه آماري اين تحقيق تعداد 1620 نفر از مديران و کارشناسان بودند که با استفاده از روش طبقهاي با تسهيم متناسب و فرمول كوكران تعداد 313 نفر آنان به عنوان حجم نمونه تعيين شدند. براي گردآوري اطلاعات از دو پرسشنامه محقق ساخته با روايي و پايايي بالاتر از عدد 7/0 و بر مبناي طيف 5 درجهاي ليكرت استفاده شد. آناليز داده در بخش استنباطي براي تعيين وزن نهايي شاخصها و راهبردها از روش سوآرا و براي اولويتبندي راهبردها از روش كوپراس فازي استفاده شد.
یافته ها: تحلیل یافتهها حاکی از آنست که مدل برنامهريزي راهبردي نيروي انساني مناسب براي بانك ياد شده شامل سه فرآيند اصلي 1- تعيين راهبردها 2- اجراي راهبردها و 3- ارزيابي و بازخورد راهبردها ميباشد. ساير يافتهها نيز نشان داد كه از بين 19 راهبرد شناسايي شده، راهبرد ضرورت باز مهندسي فرآيندهاي جذب و تامين متناسب نيروي انساني با نيازهاي آتي با ارزش نهایی0662/0 در بين ساير راهبردها در اولويت قرار داشته و تغيير موقعیت انفعالي فعلی به سمت راهبرد تهاجمی به عنوان يك اقدام راهبردي ضرورت دارد.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان دادکه، راهبرد ضرورت باز مهندسي فرآيندهاي جذب و تامين متناسب نيروي انساني با نيازهاي آتي به عنوان بهترين راهبرد براي تدوين برنامهريزي راهبردي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران شناسايي شده است
واژگان كليدي: مدل برنامه ريزي راهبردي نيروي انساني ، روش هاي تصميم گيري چند معياره فازي، بانك توسعه صادرات ايران
مقدمه
امروزه منابع انسانی یک منبع راهبردي برای سازمانها و به عنوان بخشی جداییناپذیر از مدیریت راهبردي در حوزه برنامه ريزي كاركنان سازمانها در نظر گرفته میشود. این بدان معناست که برنامهریزی سازمانی و منابع انسانی هر دو ماهیتی راهبردي دارند. مهمترین عواملی که منجر به یک رویکرد جدید در برنامهریزی راهبردي منابع انسانی میشود، فرایند تغییرات تکنولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی است که سازمانها با آن روبرو میشوند و در داخل و خارج از سازمان با آنها برخورد می کنند. بنابراين سازمانها باید رویکردی جامع و راهبردي در حوزه منابع انساني داشته باشند و الزامات مختلفی را در نظر بگیرند تا بتوانند با این تغییرات مطابقت داشته باشند(جليل باقري،2016 ،433). مينتزبرگ2(1992) تاكيد دارد كه راهبرد منابع انساني لزوماً حاصل تفكر نيست، بلكه الگوي رفتاري سازمان در رابطه با مديريت منابع انساني خود معرف راهبرد منابع انساني است. رويكرد راهبردي در مديريت منابع انساني به مفهوم به كارگيري فنون و روشهايي نوين است كه سازمان بتواند با اتكا به آنها در برابر محيط ناپايدار واكنش مناسب نشان داده و منابع انساني را در جهت كسب مزيت رقابتي بسيج كند (نوروزي فرد،1395،9). بامبرگر و مشولم3 (1991) بيان ميدارند كه برنامهريزي راهبردي منابع انساني را ميتوان نوعي بينش يا فلسفه برنامهريزي براي حل مسائل و مشکلات سازمان در ارتباط با محيط دانست كه ويژگي بارز اين نوع برنامهريزي عبارت است از جهت يابي و تعيين مسير آينده براي کل سازمان در ارتباط با محيط بيرون آن كه در واقع فرايند تدوين و اجراي راهبرد منابع انساني به منظور مرتبط ساختن سياستها و روش هاي منابع انساني با هدف هاي راهبردي و هدفهاي سازمان، رکن اصلي مديريت منابع انساني را تشکيل ميدهد (قاسمي و همكاران،1395،14). برنامهريزي راهبردي منابع انساني به سازمانها کمک ميکند تا پيشبيني، استخدام، نگهداري و بهينه سازي استقرار پرسنل مورد نياز براي برآورده ساختن نيازهاي تجاري، اهداف و واکنش به تغييرات محيط خارجي مانند تکنولوژي، رقابت و غيره انجام دهند (نعمتي و همكاران ،1398، 8). بنابراین حوزه برنامهريزي راهبردي منابع انسانی بر فرآيندهايي نظير كارمنديابي، بکارگیری، حفظ و توسعه نیروی انساني و متناسب با ميزان تقاضا و خواستههای سازمان متمركز است. تقاضای بلندمدت منابع انسانی بر اساس پیش بینیهای داخلی و بینشها و چالشهای مربوط به کسب و کار با فرصتهای عرضه مطابقت دارد (نئو4،184،2020). هدف اساسي از برنامهريزي راهبردي منابع انساني، قابليت راهبردي از طريق تضمين و مطمئن شدن از اين نکته است که سازمان از کارکنان ماهر، متعهد و با انگيزه براي تلاش در راستاي حصول به مزيت رقابتي پايدار برخوردار است (آرمسترانگ5،233،2014). برنامهریزی راهبردي منابع انسانی به سازمان کمک میکند تا ضمن تامين و برآوردن نیازهای نیروی انسانی و دستیابی به نیازهای سازمانی با اهمیت به نتایج موثرتر و کارآمدتری برسد (اگريا6 ،2021، 4). فقدان نگرش راهبردي و بلندمدت به حوزه برنامهاي منابع انسانی در سازمانها، تاثیرات منفی عدیدهای در برنامهریزی صحيح فرآیندهای ورودی، نگهداری و خروجی کارکنان در سازمان بر جا خواهد گذاشت و سبب کاهش بهرهوری، اثربخشی و عدم تحقق ماموریت سازمان خواهد شد. بنابراین تدوین راهبردهایی مناسب در حوزه مدیریت منابع انسانی میتواند زمینهساز اتخاذ تصمیمات و بکارگیری راهکارهایی کارا و اثربخش در زمینه تأمین نیروی انسانی، آموزش، ارزیابی عملکرد، پاداش و روابط کارکنان گردیده و در نتیجه تحقق این مهم سازمانها قادرخواهند بود سرمایه انسانی خود را به عنوان عامل ایجاد مزیت های رقابتی پایدار مورد ملاحظه قرار داده و به اهداف کلان خود دستیابی پیدا کند(جعفري نيا و راجی،2017، 16). برنامهريزي نيروي انساني فرايند تطبيق عرضة بيروني و دروني افراد با پستهاي خـالي سـازمان است كه انتظار ميرود در يك دورة زماني مشخص موجود باشد(امين و رمضانی ،1392، 2). چالش تاریخی بيماري كوويد719، با توجه به شرایط استثنایی و نامشخص و تغییر چشمانداز اقتصادی، مستلزم تفکر عمیق و انعطافپذیری مناسب در مديريت و اجراي برنامهريزي راهبردي منابع انسانی است. بنابراین، در بحران کنونی، ایمنی، سلامت و رفاه کارکنان مورد توجه بسیاری از سازمانها قرار گرفته و مدیران منابع انسانی که وظیفه استخدام افراد، مدیریت عملکرد، حقوق و مزایای کارکنان و همچنین توسعه و تجدید نظر در طبقه بندی کارکنان را دارند، به دنبال راههای خلاقانه و كارآمدتري برای حل مشکلات کارکنان و حفظ سلامت آن ها هستند(عزيزي ،1400: 2).
پس از بررسی دقیق ادبیات پژوهش به این نتیجه رسیدیم که پژوهش های صورت گرفته در این راستا را میتوان به سه بخش عمده زیر تقسیم کرد: 1) پژوهشهایی که تاثیر برنامهریزی راهبردی نیروی انسانی را بر عملکرد سازمان بررسی کردهاند، 2) پژوهشهایی که مدلی را جهت برنامهریزی راهبردی منابع انسانی ارائه کردهاند و 3) پژوهشهایی که ارتباط برنامهریزی راهبردی منابع انسانی را با دیگر مفاهیم سازمانی از جمله نوآوری و کارآفرینی بررسی کردهاند. در این پژوهش ما بیشتر تمرکز خود را بر دو دسته بندی اول معطوف میکنیم. در ارتباط با تاثیر برنامه ریزی راهبردی نیروی انسانی بر عملکرد شرکت، املان هاک8 (2020) به این نتیجه رسید که برنامهريزي راهبردي منابع انسانی9 تاثیر چشمگیری بر عملکرد ادراک شده سازمانی دارد. در پژوهش دیگری الخالد و فن (2020)10 تاثیر اقدامات مدیریت راهبردي منابع انسانی را بر عملکرد سازمانی مورد ارزیابی قرار دادند. آنها به این نتیجه رسیدند که شرکتهایی که عملیات مناسب مدیریت راهبردي منابع انسانی را اتخاذ میکنند قطعا در دراز مدت به اهداف سازمانی خود دست مییابند و جایگاه پایداری را برای خود در صنعت ایجاد میکنند و به طور کلی عملیات مناسب مدیریت راهبردي منابع انسانی به عنوان یک مزیت رقابتی کلیدی برای شرکت در نظر گرفته میشود. ريوو و همكاران11(2020) به تحقيقي در خصوص" رابطه بين قابليتهاي برنامهريزي نيروي انساني با خلق ارزش براي كاركنان و با توجه به نقش تعديل كننده كاربرد و استفاده از برنامهريزي نيروي انساني در بين كاركنان بنگاههاي اقتصادي در چند كشور آلمان ، انگلستان و پرتغال " پرداختند. نتایج نشان داد که بين قابليتهاي برجسته برنامه ريزي راهبردي و ميزان استفاده و كاربرد آن با ارزش آفريني در بين بنگاه هاي اقتصادي كشور هاي ياد شده رابطه مستقيم و معناداري وجود دارد. ابوعبده و الدوينا12 (2019) پژوهشي در خصوص"طراحي و پياده سازي مدل برنامه ريزي منابع انساني در بين شركت هاي ساختماني عربستان سعودي" انجام دادند، نتایج نشان داد که مشارکت و آگاهی مدیریتی برتر، آموزش و پشتیبانی از کاربران و ترکیب تیم اجرایی مهمترین عوامل موفقیت در طراحي و تدوين مدل برنامهريزي نيروي انساني هستند و روند اجرایي تا حد زیادی تحت تأثیر عوامل انسانی است. آریانتو و همکاران13 (2015) در مطالعه خود به ارزیابی ارتباط بین عملیات مدیریت استراتژیک منابع انسانی، ظرفیت نوآوری و عملکرد نوآوری پرداختند. نتایج نشان داد که عملیات مدیریت راهبردي منابع انسانی به طور مثبتی با ظرفیت نوآوری در ارتباط است و در نتیجه تاثیر مثبتی بر عملکرد نوآوری دارد. رشيد بلحاج و همكاران14(2018) در پژوهش خود ضمن شناسايي عوامل داخلي و خارجي اثر گذار محيطي، مدلي را در حوزه برنامهريزي راهبردي نيروي انساني معرفي و در آن بر نقش رفتارگرايي كاركنان تاكيد كردند در پژوهش دیگری که توسط گوربوز و همکاران15 (2011) به انجام رسید مجدد بر اثرات مثبت و مستقیم عملیات مدیریت استراتژیک منابع انسانی بر عملکرد مالی، بازاریابی و عملیاتی تاکید شد. در ادامه به برخي از مطالعات انجام شده پيرامون مدلها و الگوهاي برنامهريزي راهبردي منابع انساني اشاره ميشود.. اصلانيان و همكاران (2017) در مطالعات خود به طراحي مدل فرایند جامع برنامه ریزي راهبردي منابع انسانی با رویکرد آینده پژوهانه پرداختند و به اين موضوع اشاره كردند كه طراحی و اجراي موفق مدل، نیازمند فراهم بودن شرایط مطلوب است که این شرایط تحت عنوان پیش نیازها و ضرورت ها عنوان ميگردد. در پژوهش دیگری، گاراوان و همکاران (2016)16 به بررسی رابطه ظرفیتهای پویا17 و توسعه برنامهريزي راهبردي نیروی انسانی پرداختند و مدلی را برای ظرفیت های پویای راهبردي توسعه منابع انسانی18 ارائه دادند که شامل متغیرهایی مانند فاکتورهای توانمندساز، اجزای ویژه، فرآیندهای بنیادین و ظرفیت های پویای ویژه توسعه راهبردي منابع انسانی بود. در مطالعه دیگری، قاسمی و فراهانی(2013) مدل برنامه ریزی منابع انسانی را با استفاده از تحلیل سوات و ماتريس برنامه ريزي كمي 19QSPM ارائه داده و بیان نمودند كه در عوامل داخلی رضایت كاركنان، اهداف مدیریتی و ویژگیهای كیفی و در عوامل خارجی شرایط فناورانه، قانونی و اقتصادی در اولویت قرار دارند. همانطور که مشاهده شد، در ادبیات تحقیق، تعداد پژوهش هایی که به ارائه مدل برنامهریزی راهبردي منابع انسانی پرداخته باشند بسیار محدود است. بر همین اساس و با توجه به این خلا تحقیقاتی، در این پژوهش قصد داریم مدلی جامع از این مفهوم در ارتباط با یکی بانکهای ایرانی ارائه کنیم.
نقش برنامهريزي راهبردي نيروي انساني در اصلاح نظام بانكي كشور و به ويژه در حوزه انجام ماموريتهاي سازماني نزد همه مديران و به خصوص بانك توسعه صادرات ايران به عنوان يك نقطه عطف در حوزه توسعه مهارتهاي شغلي و تبديل كاركنان به سرمايه انساني و شريك راهبردي اهميت وافري يافته است..از سوي ديگر الزامات و قوانين ناظر مانند گزارش مصوب و تنظيم شده حسابرسي عملياتي در سال 1397، مفاد ماده 31 دستورالعمل الزامات حاكميت شركتي، و يا بند 8 /الف تكاليف مجمع عمومي عادي در سال 1399، بر ضرورت برنامه جامع و آينده نگر در حوزه كيفيسازي و بهرهوري نيروي انساني تاكيد شده است(بانك توسعه صادرات ايران). گزارشات تحليلي در حوزه منابع انساني نشان ميدهد كه تا سال 1405 حدود 20% از كاركنان مجرب كل و حدود 45% كاركنان داراي سمت هاي مديريتي در ستاد و شعب به دليل بازنشستگي سازمان را ترك مي نمايند كه با خروج آنان ريسك عملياتي در بانك افزايش يافته و از هم اكنون ضرورت تدوين برنامه جانشين پروري و مهارت افزايي و توسعه شغلي و تامين نيروي انساني مورد نياز را بيش از پيش نمايان ميسازد. لذا اين پژوهش سعي دارد ضمن معرفي و ارزيابي راهبردهاي برنامهريزي منابع انساني، مدل مناسبي را همراستا با برنامه هاي منابع انساني نظير تامين و جذب نيروي انساني؛ حفظ و نگهداشت نيروي انساني، تامين و توسعه كاركنان، جانشين پروري و پرورش استعدادها، مديريت عملكرد و جبران بهينه خدمات کارکنان را از زاويهاي روشمند طراحي و تبيين نمايد. بنابراين اين پژوهش بدنبال اين سؤال اصلي است كه، مدل مناسب براي برنامهريزي راهبردي در بانك توسعه صادرات ايران با استفاده از روش هاي چند معياره فازي چگونه است؟
روش شناسي
پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردي و از نظر نوع توصيفي و پيمايشي و با رويكردي اكتشافي20 و توسعهاي و از نظر روش آميخته بود كه جهت تجزيه و تحليل دادهها از روشهاي سوآرا و كوپراس فازي استفاده شد. جامعه آماري اين پژوهش شامل مديران و كارشناسان بانك توسعه صادرات ايران شاغل در ادارات ستادي و 38 شعبه در استانهاي مختلف به تعداد 1620 نفر بر اساس روش طبقه اي نسبي با تسهيم متناسب انتخاب شدند و حجم نمونه نيز طبق فرمول كوكران معادل 313 نفر تعيين گرديد(رابطه 1).
جدول 1: تعيين جامعه اماری و حجم نمونه بخش كمي پژوهش
رديف | جامعه آماري | تعداد کل (نفر) | درصد | حجم نمونه |
1 | هيات مديره و هيات عامل و مديران ارشد بانك | 129 | 8 | 25 |
2 | كارشناسان واحدهاي ستادي و صف (خبره و عالي) | 737 | 46 | 144 |
3 | مديران عملياتي و اجرايي | 211 | 13 | 41 |
4 | كارشناسان امور بانكي(ارشد) | 543 | 33 | 103 |
جمع | 1620 | 100 % | 313 |
سنجش روايي و پايايي
در اين پژوهش براي گردآوري دادهها از دو پرسشنامه استفاده شد که در جدول ذيل به بيان متغيرها، و ميزان روايي و پايايي هر كدام پرداخته شده است.
جدول 2: ابزار گردآوري اطلاعات و پرسشنامه هاي پژوهش
رديف | عنوان | هدف پرسشنامه | روايي و پايايي | منبع | ||
روايي محتوي | ضريب آلفاي كرونباخ | |||||
1 | پرسشنامه تعيين وزن ابعاد و عوامل راهبردها | تعيين وزن هر شاخص و رتبه مقايسه اي هر بعد راهبردي نسبت با ساير عوامل راهبردي | 49/0 | 0874 | محقق ساخته
| |
2 | پرسشنامه رتبه بندي راهبردهاي منابع انساني | رتبه بندي 19راهبرد شناسايي شده منابع انساني بر اساس روش كوپراس فازي |
| 826/0 | محقق ساخته |
بدين منظور از آزمون ضريب آلفاي كرونباخ جهت سنجش پايايي و روايي اعتبار يا محتوا استفاده شد و چون اعداد بالاتر از 7/0 نشانگر پايايي و اعداد بالاتر از 4/0 نشانگر روايي قابل قبول است. نتايج حاصله براي هر دو پرسشنامه مطلوب ارزيابي مي شود.
الگوریتم اجرای تکنیک سوآرا فازي
روش سوارا21 به معنی روش تحلیل نسبت ارزیابی وزندهی تدریجی میباشد. روش سوارا یکی از روشهای جدید تصمیمگیری چند معیاره است که در سال 2010 توسط ویولتا کرشالینه به همراه زاوادسکاس و تورسکیس22 معرفی شد. از این روش برای محاسبه وزن معیارها استفاده میشود. در روش سوارا ابتدا کارشناسان معیارها را به ترتیب اهمیت مرتب میکنند. مهمترین معیار ابتدا قرار میگیرد و امتیاز یک را میگیرد. در نهایت معیارها براساس مقادیر متوسط اهمیت نسبی رتبهبندی میشوند. الگوریتم اجرای تکنیک سوآراي فازی در اين پژوهش شامل گامهای زیر است:
گام اول : مرتب کردن معیارها: در ابتدا معیارهای مورد نظر براساس میزان اهمیت به ترتیب نوشته میشوند. مهمترین معیارها در ردههای بالاتر و معیارهای کم اهمیتتر در ردههای پایینتر قرار میگیرند.
گام دو : تعیین اهمیت نسبی هر معیار (Sj): در این گام اهمیت نسبی هر معیار نسبت به معیارهای قبلی مشخص میشود. در فرایند روش سوآرا این مقدار با Sj نشان داده میشود.
گام سه : محاسبه ضریب Kj: ضریب Kj که تابعی از مقدار اهمیت نسبی هر معیار است با استفاده از رابطه 2 محاسبه می شود:
Kj = Sj + 1
گام چهار : محاسبه وزن اولیه هر معیار: وزن اولیه معیارها از طریق رابطه 3 محاسبه میشود. در این رابطه باید توجه داشت که وزن معیار نخست که مهمترین معیار است برابر 1 در نظر گرفته میشود.
رابطه (3)و(4)
Qj = Qj-1 / Kj
گام پنجم: محاسبه وزن نرمال نهایی: در آخرین گام از روش سوآرا وزن نهایی شاخص ها که وزن نرمال شده نیز محسوب می گردد از طریق رابطه 4 محاسبه می شود. نرمالسازی به روش خطی ساده انجام میشود.
رابطه ( 5)
اولویت بندی راهبردهاي شناسایی شده برنامه ريزي نيروي انساني به روش كوپراس فازي :
به منظور رتبه بندي راهبردهاي شناسايي شده در برنامه ريزي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران از تكنيك فازي كوپراس23 استفاده شده است كه یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره است و بهترین گزینه را در بین مجموعه ای از گزینه های عملی با تعیین راه حل با نسبت راه حل ایده آل و نسبت با بدترین راه حل اختصاص می دهد(زاوادسكاس و كاكلوسكاس24،1996). الگوریتم اجرای تکنیک كوپراس فازی در اين پژوهش شامل گامهای زیر است:
تشکیل ماتریس تصمیم کوپراس:
ماتریس تصمیم کوپراس همانند ماتریس تصمیم تاپسیس یا ویکور یا الکتره می باشد. یعنی ماتریس معیار-گزینه است. طریق ساخت پرسشنامه کوپراس کاملا مشابه پرسشنامه تاپسیس یا ویکور میباشد. با توجه به اينكه آخرین مرحله مطالعاتی این تحقیق، اولویت بندی استراتژیهای شناسایی شده است. بدین منظور در بخشهای قبل ریسکهای مهم شناسایی شدند. همچنین معیارهای S.W.O.T شناسایی و وزن دهی شدند.
محاسبه وزن معیارها: در این گام باید وزن معیارها را با یکی از روشهای محاسبه وزن از جمله روش آنتروپی بدست آورد. البته روش های دیگری نیز برای محاسبه وزن معیارها هستند از جمله روش ANP فازی، روش جدید بهترین- بدترین و سوآرا فازي بنابراين اولین مرحله تعیین وزن معیارها است که بااستفاده از روش جدید بهترین بدترین و روش سوآرا فازي تعيين مي گردد.
نرمال سازی ماتریس تصمیم: در این گام باید ماتریس تصمیم روش کوپراس را نرمال کرد. پس از تعيين ماتريس تصميم مرحله بعدي نرمالسازی ماتريس است. نرمالسازی بر اساس فرمول زير انجام میگیرد. كه در آن qi وزن معيار و Xij مقدار هر معيار براي هر گزينه است. خلاصهای از ماتريس نرمالسازی شده در جدول 4-30 نشان دادهشده است.
رابطه (6)
يكي از الزامات تحليل داده ها با استفاده از روش هاي تصميم گيري چندمعياره فازي تبديل متغيرهاي كلامي به اعداد مثلثي فازي است در اين مرحله بر اساس جدول ذيل نظرات تجميع شده هر فرد به اعداد مثلثي فازي تبديل مي شود. در ساختار اصلي اجرای تکنیک هاي فازی ابتدا باید طیف فازی مناسبی برای فازیسازی عبارات کلامی پاسخدهندگان تعريف نمود.در اين پژوهش از طيف فازي 5 تايي ليكرت براي تنظيم پاسخنامه و جمع آوري اطلاعات استفاده شده است:
جدول 3: جدول تبديل متغيرهاي كلامي به اعداد فازي مثلثي
اعداد فازي مثلثي | رتبه | متغير هاي طيف 5 تايي ليكرت |
(1،1،1) | 5 | با اهميت بالا (قوت ، ضعف ، فرصت ، تهديد) |
(2/3،1،3/2) | 4 | متوسط(قوت ، ضعف ، فرصت ، تهديد) متوسط |
(3/2،2/1،5/2) | 3 | كم اهميت (قوت ، ضعف ، فرصت ، تهديد) |
(5/2،3/1،7/2) | 2 | خيلي كم اهميت (قوت ، ضعف ، فرصت ، تهديد) |
(7/2،4/1،9/2) | 1 | بسيار كم اهميت (قوت ، ضعف ، فرصت ، تهديد) |
يافتهها
شناسايي وزن نهايي هر يك از عوامل راهبردي و اولویتبندی شاخصهای شناسایی شده با استفاده از تحلیل SWOT25
در اين پژوهش شاخصهای شناسایی شده و موثر در برنامه ريزي نيروي انساني بانك توسعه صادرات ايران با استفاده از تحلیل SWOT تعيين وزن نهايي شده و سپس اولويت بندي مي شوند كه مراحل مذكور با استفاده از روش فازي سوارا تعیین اولویت شده است. در روش سوارا ابتدا کارشناسان، معیارها را به ترتیب اهمیت مرتب میکنند. مهمترین معیار ابتدا قرار میگیرد و امتیاز یک را میگیرد. در نهایت شاخصهای چارچوبی برای شاخصهای شناسایی شده در تحلیل SWOT براساس مقادیر متوسط اهمیت نسبی رتبهبندی میشوند.
اولویت بندی عامل راهبردي نقاط قوت برنامه ريزي نيروي انساني
براي تبين وزن هر يك از عوامل راهبردي در برنامه ريزي نيروي انساني و شاخص هاي مرتبط با هر يك از عوامل راهبردي ، از ماتريس برنامه ريزي راهبردي SWOT استفاده شد و در نهايت تعداد 121 شاخص نهايي به تفكيك هر عامل راهبردي در اين ماتريس شناسايي و استخراج شدند. تركيب اين شاخص ها از تعداد 25 شاخص مرتبط با عامل راهبردي نقاط قوت و25 شاخص مرتبط با عامل راهبردي نقاط ضعف و32 شاخص مرتبط با عامل راهبردي نقاط تهديد 39 شاخص مرتبط با عامل راهبردي نقاط فرصت موثر در برنامه ريزي راهبردي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران تشكيل گرديده بود كه در گام اول ابتدا هر يك از عوامل راهبردي و شاخص هاي مرتبط آن با استفاده از پرسشنامه طراحي شده و محقق ساخته اطلاعات لازم را از جامعه آماري و براساس میزان اهمیت هر شاخص و رتبه آن در مقايسه با ساير شاخص ها جمع آوري و سپس رتبه بندي و مرتب مي شوند و در گام دوم سپس اهمیت نسبی هر معیار نسبت به معیارهای قبلی مشخص و تعيين مي گردد .این مقادیر در ستون «متوسط اهمیت نسبی» درج مي شوند که همان میباشد. در گام سوم از روش سورارا ضریب محاسبه شده است. میزان ضریب برای شاخص که از بیشترین اهمیت برخوردار است، یک میباشد. برای سایر نقاط قوت نیز این مقدار محاسبه شده است. برای محاسبه وزن اولیه هر معیار، از رابطه زیر محاسبه شده است.رابطه(7)و(8)
رابطه (9)و(10)
این مقادیر در ستون «وزن اولیه» در جدول درج شده است. برای محاسبه وزن نهایی از روش نرمال کردن خطی مطابق رابطه زیر استفاده شده است.
رابطه(11)
به این ترتیب وزن نهایی نقاط قوت به دست آمده است.
جدول 4:اولویتبندی نقاط قوت با روش سوآرا
S | نقاط قوت | متوسط اهمیت نسبی | Kj | وزن اولیه | وزن نرمال |
S01 | همسويي بين زير سيستم هاي منابع انساني | 1 | 1 | 1 | 157/0 |
S02 | كيفيت نيروي انساني موجود | 12/0 | 12/1 | 893/0 | 14/0 |
S03 | حمايت و مشاركت مديران ارشد از برنامه ها ي منابع انساني | 25/0 | 25/1 | 714/0 | 112/0 |
S04 | سطح تحصيلات کارکنان | 08/0 | 08/1 | 661/0 | 104/0 |
S05 | سلامت روانی کارکنان | 22/0 | 22/1 | 542/0 | 085/0 |
S06 | تخصص علمي و فني کارکنان | 28/0 | 28/1 | 424/0 | 066/0 |
S07 | صلاحیت اخلاقی و اعتقادی کارکنان | 17/0 | 17/1 | 362/0 | 057/0 |
S08 | شايستگي هاي شغلي کارکنان | 09/0 | 09/1 | 332/0 | 052/0 |
S09 | تاب آوري کارکنان | 13/0 | 13/1 | 294/0 | 046/0 |
S10 | صداقت کارکنان | 8/0 | 8/1 | 163/0 | 026/0 |
S11 | توان نوآوری و خلاقیت کارکنان | 14/0 | 14/1 | 143/0 | 022/0 |
S12 | توان برانگیختن دیگران برای انجام کار | 10/0 | 10/1 | 13/0 | 02/0 |
S13 | كفايت حقوق و دستمزد کارکنان | 15/0 | 15/1 | 113/0 | 018/0 |
S14 | تخصيص پاداش بر اساس عملكرد تساوي محور | 20/0 | 20/1 | 094/0 | 015/0 |
S15 | وجود نظام ارزيابي شايستگي محور | 14/0 | 14/1 | 083/0 | 013/0 |
S16 | تعهد سازمانی کارکنان | 17/0 | 17/1 | 071/0 | 011/0 |
S17 | ارائه آموزش از طريق سامانه هاي الكترونيكي | 11/0 | 11/1 | 064/0 | 01/0 |
S18 | نيازسنجي آموزشي كاركنان | 12/0 | 12/1 | 057/0 | 009/0 |
S19 | داشتن سلامت جسمی | 16/0 | 16/1 | 049/0 | 008/0 |
S20 | داشتن سلامت روحی | 15/0 | 15/1 | 043/0 | 007/0 |
S21 | بانک اطلاعاتی مديريت منابع انساني | 14/0 | 14/1 | 037/0 | 006/0 |
S22 | توجه به نگرش پرداخت مبتني بر مهارت كاركنان | 10/0 | 10/1 | 034/0 | 005/0 |
S23 | امكان ارزیابی عملكرد الكترونيكي منابع انساني | 17/0 | 17/1 | 029/0 | 005/0 |
S24 | تمركز بر روي آينده | 13/0 | 13/1 | 026/0 | 004/0 |
S25 | توجه به رشد و ارتقاي حرفه اي كاركنان | 12/0 | 12/1 | 023/0 | 004/0 |
جمع کل | 6.881 | 000/1 |
نمودار 1: وزن نهایی نقاط قوت
اولویت بندی نقاط ضعف برنامه ريزي نيروي انساني
ابتدا نقاط ضعف براساس میزان اهمیت مرتب شدهاند. سپس اهمیت نسبی هر معیار نسبت به معیارهای قبلی مشخص شده است. این مقادیر در ستون «متوسط اهمیت نسبی» در جدول درج شده است که همان میباشد. در گام سوم از روش سورارا ضریب محاسبه شده است. میزان ضریب برای شاخص که از بیشترین اهمیت برخوردار است، یک میباشد. برای سایر نقاط ضعف نیز این مقدار محاسبه شده است.
جدول 5: اولویتبندی نقاط ضعف با روش سوارا
W
| نقاط ضعف | متوسط اهمیت نسبی | Kj | وزن اولیه | وزن نرمال |
W01 | ضعف ترسيم اهداف مديريت منابع انساني | 1 | 1 | 1 | 14/0 |
W02 | نارسايي تنظيم خطي مشي هاي مبتني بر منطق علمي | 10/0 | 10/1 | 909/0 | 127/0 |
W03 | كمبود ميزان كميت نيروي انساني موجود | 13/0 | 13/1 | 805/0 | 112/0 |
W04 | عدم پرداخت بر اساس عملكرد شايسته محور منابع انساني | 16/0 | 16/1 | 694/0 | 097/0 |
W05 | ناكافي بودن ميزان تناسب شغل با شاغل | 18/0 | 18/1 | 588/0 | 082/0 |
W06 | نارسايي در ايجاد قابلیت های راهبردي در منابع انساني | 25/0 | 25/1 | 47/0 | 066/0 |
W07 | ضعف در هم راستايي بين استراتژي هاي منابع انساني و استراتژي هاي كلان سازماني | 15/0 | 15/1 | 409/0 | 057/0 |
W08 | نارسايي در تخصيص فرصت هاي برابر اموزشي كاركنان | 14/0 | 14/1 | 359/0 | 05/0 |
W09 | ناكافي بودن كيفيت زندگي كاري كاركنان | 10/0 | 10/1 | 326/0 | 046/0 |
W10 | ضعف در تناسب بین دستمزد و کارکرد كاركنان | 15/0 | 15/1 | 284/0 | 04/0 |
W11 | ضعف در تخصيص عادلانه پاداش به كاركنان | 16/0 | 16/1 | 244/0 | 034/0 |
W12 | عدم تشويق رفتارهاي نوآورانه كاركنان | 31/0 | 31/1 | 187/0 | 026/0 |
W13 | ضعف در بهبود فرآيندهاي جاري | 24/0 | 24/1 | 15/0 | 021/0 |
W14 | ضعف در تعيين دوره زمانی برای ارتقا شغلی | 12/0 | 12/1 | 134/0 | 019/0 |
W15 | محدوديت در برابري فرصت ارتقا براي همگان | 24/0 | 24/1 | 108/0 | 015/0 |
W16 | ناكافي بودن ميزان اعتقاد مدیران ارشد به مشارکت با زيردستان | 19/0 | 19/1 | 091/0 | 013/0 |
W17 | ضعف در ترويج فرهنگ بهبود عملكرد | 15/0 | 15/1 | 079/0 | 011/0 |
W18 | ضعف و نارسايي در وجود گردش شغلي | 18/0 | 18/1 | 067/0 | 009/0 |
W19 | نارسايي در يك پارچه سازي فعاليت هاي كاركنان | 19/0 | 19/1 | 056/0 | 008/0 |
W20 | ضعف در افزايش نرخ بازدهي سرمايه انساني | 20/0 | 20/1 | 047/0 | 007/0 |
W21 | ضعف در كاهش هزينه هاي نيروي انساني | 17/0 | 17/1 | 04/0 | 006/0 |
W22 | نارسايي در تخصيص منابع انساني لازم | 12/0 | 12/1 | 036/0 | 005/0 |
W23 | كاهش سطح رضايت شغلي منابع انساني | 23/0 | 23/1 | 029/0 | 004/0 |
W24 | عدم تعيين نيازهاي آتي نيروي انساني | 29/0 | 29/1 | 023/0 | 003/0 |
W25 | فقدان برنامه توسعه و گسترش فعاليتهاي سازمان | 25/0 | 25/1 | 018/0 | 003/0 |
جمع کل | 6.881 | 000/1 |
نمودار 2: وزن نهایی نقاط ضعف
اولویت بندی نقاط فرصت برنامه ريزي نيروي انساني
ابتدا نقاط فرصت براساس میزان اهمیت مرتب شدهاند. سپس اهمیت نسبی هر معیار نسبت به معیارهای قبلی مشخص شده است. این مقادیر در ستون «متوسط اهمیت نسبی» در جدول درج شده است که همان میباشد.درگام سوم از روش سوارا ضریب محاسبه شده است. میزان ضریب برای شاخص که از بیشترین اهمیت برخوردار است، یک میباشد. برای سایر نقاط فرصت نیز این مقدار محاسبه شده است.
جدول 6: اولویتبندی نقاط فرصت با روش سوارا
O | فرصت ها | متوسط اهمیت نسبی | Kj | وزن اولیه | وزن نرمال |
O01 | ضرورت توجه به مدیریت تغییر | 1 | 1 | 1 | 111/0 |
O02 | فناوري و تكنولوژي هاي نوين | 10/0 | 10/1 | 909/0 | 101/0 |
O03 | طراحي مشاغل جديد | 11/0 | 11/1 | 819/0 | 091/0 |
O04 | تجزيه و تحليل مشاغل فعلي | 13/0 | 13/1 | 725/0 | 08/0 |
O05 | امكان جذب از طريق شركتهاي پيمانكار و زير مجموعه بانك | 12/0 | 12/1 | 647/0 | 072/0 |
O06 | امكان جذب مستقيم ازدانشگاه هاي معتبر داخلي | 10/0 | 10/1 | 599/0 | 066/0 |
O07 | امكان جذب از سازمان هاي کاریابی و يا نهادهاي كشور | 12/0 | 12/1 | 535/0 | 059/0 |
O08 | امكان جذب از طریق درگاه الكترونيكي بانك | 13/0 | 13/1 | 473/0 | 052/0 |
O09 | انجام مصاحبه هاي حرفه اي و كاري منابع انساني | 11/0 | 11/1 | 427/0 | 047/0 |
O10 | چابك سازي مديريت منابع انساني | 12/0 | 12/1 | 381/0 | 042/0 |
O11 | ثبات و امنيت شغلي منابع انساني رسمي | 10/0 | 10/1 | 346/0 | 038/0 |
O12 | امكان ارائه بازخورد به كاركنان | 13/0 | 13/1 | 306/0 | 034/0 |
O13 | ارزيابي نظرات كاركنان در جهت بهبود عملكرد | 14/0 | 14/1 | 269/0 | 03/0 |
O14 | ترك خدمت اجباري نظير تعليق خدمت كاركنان | 12/0 | 12/1 | 24/0 | 027/0 |
O15 | امكان انفصال دائم از خدمت كاركنان | 16/0 | 16/1 | 207/0 | 023/0 |
O16 | بازمهندسي ساختار سازماني | 13/0 | 13/1 | 183/0 | 02/0 |
O17 | توسعه سرمايه انساني | 10/0 | 10/1 | 166/0 | 018/0 |
O18 | توسعه و پرورش مديران | 13/0 | 13/1 | 147/0 | 016/0 |
O19 | توسعه قابليت هاي استراتژيك مديران | 12/0 | 12/1 | 131/0 | 015/0 |
O20 | بهبود تصميم گيري عقلايي | 14/0 | 14/1 | 115/0 | 013/0 |
O21 | داشتن توانايي حل مسئله به شكل علمي | 13/0 | 13/1 | 102/0 | 011/0 |
O22 | خطر پذيري و ميزان پذيرش ريسك كاركنان | 10/0 | 10/1 | 093/0 | 01/0 |
O23 | تمايل به کارآفريني مديريت منابع انساني | 14/0 | 14/1 | 081/0 | 009/0 |
O24 | ايجاد سبك رهبري کارآفرينانه سازماني | 14/0 | 14/1 | 071/0 | 008/0 |
O25 | ميزان رقابت پذيري مديريت منابع انساني | 12/0 | 12/1 | 064/0 | 007/0 |
O26 | توجه به توانايي نوآوري و ابتكار مديريت منابع انساني | 10/0 | 10/1 | 058/0 | 006/0 |
O27 | مدیریت تعارض مديريت منابع انساني | 12/0 | 12/1 | 052/0 | 006/0 |
O28 | امكان جذب منابع انساني از بانک های رقیب | 13/0 | 13/1 | 046/0 | 005/0 |
O29 | قابليت اعتماد به منابع انساني | 11/0 | 11/1 | 041/0 | 005/0 |
O30 | داشتن صندوق بازنشستگی | 14/0 | 14/1 | 036/0 | 004/0 |
O31 | پایبندي کارکنان به اصول اخلاقی و وجدان کاري | 15/0 | 15/1 | 031/0 | 003/0 |
O32 | اعطاي تسهيلات و وام به كاركنان | 13/0 | 13/1 | 028/0 | 003/0 |
O33 | مدیریت زمان | 12/0 | 12/1 | 025/0 | 003/0 |
O34 | امكان تآمين نيروي انساني از واحدهاي تابعه بانك | 10/0 | 10/1 | 023/0 | 003/0 |
O35 | انعطاف پذيري سازماني | 12/0 | 12/1 | 02/0 | 002/0 |
O36 | ترويج و تسهيل استفاده از بسترهاي الكترونيكي | 11/0 | 11/1 | 018/0 | 002/0 |
O37 | ورود كاركنان متعلق به نسل Z به محيط هاي كاري | 10/0 | 10/1 | 017/0 | 002/0 |
O38 | قرار گرفتن امنيت اطلاعات در كانون توجه همگاني | 12/0 | 12/1 | 015/0 | 002/0 |
O39 | گسترش روز افزون تمركززدايي در محيط كار | 15/0 | 15/1 | 013/0 | 001/0 |
جمع کل | 8.245 | 000/1 |
نمودار 3: وزن نهایی نقاط فرصت
اولویت بندی نقاط تهدید برنامهريزي نيروي انساني
ابتدا نقاط فرصت براساس میزان اهمیت مرتب شدهاند. سپس اهمیت نسبی هر معیار نسبت به معیارهای قبلی مشخص شده است. این مقادیر در ستون «متوسط اهمیت نسبی» در جدول درج شده است که همان میباشد. در گام سوم از روش سورارا ضریب محاسبه شده است. میزان ضریب برای شاخص که از بیشترین اهمیت برخوردار است، یک میباشد. برای سایر نقاط تهدید نیز این مقدار محاسبه شده است.
جدول 7: اولویتبندی نقاط تهدید با روش سوارا
T | تهدیدها | متوسط اهمیت نسبی | Kj | وزن اولیه | وزن نرمال |
T01 | خروج كاركنان سرمايه دانشي از بانك بر اساس موج بازنشستگي فراروي | 1 | 1 | 1 | 11/0 |
T02 | ضعف محدوديت قوانين و مقررات | 12/0 | 12/1 | 893/0 | 098/0 |
T03 | شرايط اقتصادي نامطلوب در بكارگيري منابع انساني | 10/0 | 10/1 | 812/0 | 089/0 |
T04 | محدوديت تخصيص منابع انساني لازم | 11/0 | 11/1 | 731/0 | 08/0 |
T05 | عدم ايجاد مخزن استعداد منابع انساني | 12/0 | 12/1 | 653/0 | 072/0 |
T06 | ضعف در شناسایی فرصت ها و تهدیدهاي مديريت منابع انساني | 11/0 | 11/1 | 588/0 | 064/0 |
T07 | عدم وجود مزيت هاي شغلي براي حفظ خبرگان و منابع انساني | 12/0 | 12/1 | 525/0 | 058/0 |
T08 | عدم وجود نظام شايسته سالاري در انتصابات | 12/0 | 12/1 | 469/0 | 051/0 |
T09 | تمركز بر نظام ارزيابي تساوري محور | 11/0 | 11/1 | 422/0 | 046/0 |
T10 | محدوديت استفاده از روش هاي نوآورانه در زمينه بهبود عملكرد منابع انساني | 12/0 | 12/1 | 377/0 | 041/0 |
T11 | ضعف امكان جذب نيروي متخصص از مراكز علمي | 10/0 | 10/1 | 343/0 | 038/0 |
T12 | ضعف امنيت شغلي براي كاركنان قراردادي | 11/0 | 11/1 | 309/0 | 034/0 |
T13 | عدم پايش و آسيب شناسي مشكلات كاركنان | 13/0 | 13/1 | 273/0 | 03/0 |
T14 | درخواست انتقال دايم به ساير سازمانها | 12/0 | 12/1 | 244/0 | 027/0 |
T15 | درخواست اشتغال بصورت مآمور در ساير سازمانها | 10/0 | 10/1 | 222/0 | 024/0 |
T16 | عدم برنامه ريزي لازم براي توسعه سرمايه انساني | 13/0 | 13/1 | 196/0 | 022/0 |
T17 | عدم برنامه ريزي لازم براي توسعه و پرورش مديران | 10/0 | 10/1 | 179/0 | 02/0 |
T18 | مقاومت در برابر تغيير | 13/0 | 13/1 | 158/0 | 017/0 |
T19 | عدم وجود كارراهه شغلي منابع انساني | 12/0 | 12/1 | 141/0 | 015/0 |
T20 | عدم اطمينان از كاركرد صحيح سيتم اطلاعات منابع انساني | 11/0 | 11/1 | 127/0 | 014/0 |
T21 | عدم توانايي منابع انساني درتطبيق و سازگاري با شرايط محيطي | 13/0 | 13/1 | 112/0 | 012/0 |
T22 | انعطاف پذيري كم كاركنان در برابر تغييرات | 10/0 | 10/1 | 102/0 | 011/0 |
T23 | رقبا | 11/0 | 11/1 | 092/0 | 01/0 |
T24 | عدم برنامه ريزي لازم براي چابك سازي ساختار سازماني | 13/0 | 13/1 | 082/0 | 009/0 |
T25 | ضعف نظام ارزيابي عملكرد وقايع بحراني | 12/0 | 12/1 | 073/0 | 008/0 |
T26 | محدوديت در تآمين نيروي انساني از خارج سازمان | 10/0 | 10/1 | 066/0 | 007/0 |
T27 | محدوديت در استخدام قراردادي نيروي انساني | 12/0 | 12/1 | 059/0 | 006/0 |
T28 | نداشتن انگيزه كافي | 11/0 | 11/1 | 053/0 | 006/0 |
T29 | نارضايتي كاركنان | 10/0 | 10/1 | 048/0 | 005/0 |
T30 | بي ثباتي درون سازماني | 13/0 | 13/1 | 043/0 | 005/0 |
T31 | مديريت هوشمندانه منابع انساني | 11/0 | 11/1 | 039/0 | 004/0 |
T32 | نقشه راه استراتژيك | 12/0 | 12/1 | 034/0 | 004/0 |
جمع کل | 124/9 | 000/1 |
نمودار 4:وزن نهایی نقاط تهدید
اولویت بندی راهبردهاي شناسایی شده برنامهريزي نيروي انساني به روش كوپراس26 فازي
برای به دست آوردن رتبه استراتژی های شناسایی شده پرسشنامهای با مقیاس لیکرت (5 تایی) تشکیل شد؛ که در این مقیاس1 نشانگر کمترین امتیاز و 5 نشانگر بیشترین امتیاز بود. این پرسشنامه بین جامعه آماری پژوهش براي 313 نفر بعنوان نمونه آماري به روش تصادفي طبقه اي توزیع گردید. برای به دست آوردن رتبه استراتژی های شناسایی شده از روش كوپراس فازي استفاده شد. بنابراين اولین مرحله تعیین وزن معیارها است که وزن نهايي هر عامل راهبردي و شاخص هاي مرتبط با آن در مرحله قبل بااستفاده محاسبه شد. دومین مرحله به دست آوردن ماتریس تصمیم بر اساس معیارها است. پس از جمعآوری پرسشنامهها و به دست آوردن میانگین پاسخها ماتریس تصمیم تشکیل گردید. سپس در گام بعدي باید ماتریس تصمیم روش کوپراس را نرمال کرد. در گام بعدي اين روش و پس از تعيين ماتريس تصميم مرحله بعدي نرمالسازی ماتريس است. نرمالسازی بر اساس فرمول زير انجام میگیرد. كه در آن qi وزن معيار و Xij مقدار هر معيار براي هر گزينه است. خلاصهای از ماتريس نرمالسازی شده در جدول 4-5 نشان دادهشده است.
رابطه (12)
پس از تعیین ماتریس نرمالسازی شده، نوبت به محاسبه ارزشهای مثبت Sj+ و منفی Sj- معیارها با توجه به فرمولهای زیر و اعداد بهدستآمده از ماتریس نرمال ساز شده میرسد. معیارهای مثبت، به معیارهایی گفته میشود که با افزایش مقدار عددی آن، میزان مطلوبیت آن نیز افزایش پیدا میکند. معیارهای منفی نیز به معیارهایی گفته میشود که با افزایش مقدار آن، میزان مطلوبیت کاهش پیدا میکند. نتایج محاسبات در جدول 8 نشان دادهشده است.
رابطه (13) و (14)
جدول8:مجموع مقادیر نرمال شده موزون هر گزینه
SO1 | SO2 | SO3 | SO4 | SO5 | WO1 | WO2 | WO3 | WO4 |
0.0173 | 0.0181 | 0.0179 | 0.0174 | 0.0176 | 0.0171 | 0.0606 | 0.0174 | 0.0163 |
0.0161 | 0.0161 | 0.0167 | 0.0165 | 0.0170 | 0.0165 | 0.0546 | 0.0152 | 0.0167 |
ادامه جدول 8
ST1 | ST2 | ST3 | ST4 | ST5 | WT1 | WT2 | WT3 | WT4 | WT5 |
0.0168 | 0.0180 | 0.0187 | 0.0177 | 0.0184 | 0.0172 | 0.0175 | 0.0171 | 0.0170 | 0.0184 |
0.0151 | 0.0155 | 0.0150 | 0.0157 | 0.0164 | 0.0161 | 0.0167 | 0.0163 | 0.0162 | 0.0165 |
آخرین مرحله در روش COPRAS محاسبه ارزش نهایی و تعیین رتبه هر معیار است؛ که با استفاده از فرمولهای زیر محاسبه گردد.
رابطه (15)
در رابطه فوق:
مقدار جمع جبری معیارهای مثبت برای هر گزینه
مقدار جمع جبری معیارهای منفی برای هر گزینه
ارزش نهایی هر گزینه
رابطه (16)
مقدار ارزش نهایی هر گزینه نشاندهنده میزان ارزش و اهميت هر يك از گزینهها برحسب معيارها است. مقدار ارزش بالا، نشانگر اهميت و مطلوبيت بيشتر گزینهها خواهد بود. مقدار ارزش نهایی و رتبه هر استراتژی در جدول 9 نشان داده شده است.
جمع بندي يافتههاي بخش كمي پژوهش
جدول 9 :رتبه نهایی استراتژیهای شناسایی شده
| SO1 | SO2 | SO3 | SO4 | SO5 | WO1 | WO2 | WO3 | WO4 | ST1 | ST2 | ST3 | ST4 | ST5 | WT1 | WT2 | WT3 | WT4 | WT5 |
| 0.0362 | 0.0369 | 0.0361 | 0.0358 | 0.0354 | 0.0356 | 0.0662 | 0.0374 | 0.0345 | 0.0369 | 0.0376 | 0.0390 | 0.0370 | 0.0369 | 0.0361 | 0.0357 | 0.0357 | 0.0357 | 0.0368 |
| 54.74 | 55.81 | 54.49 | 54.12 | 53.52 | 53.79 | 100.00 | 56.51 | 52.19 | 55.83 | 56.83 | 58.88 | 55.91 | 55.72 | 54.56 | 53.92 | 54.01 | 53.97 | 55.56 |
اولويت راهبرد | رتبه در بين راهبردها | ارزش نهايي | شرح راهبرد محافظه كارانه | رديف راهبرد | اولويت راهبرد | رتبه | ارزش نهايي | شرح راهبرد تهاجمي | رديف راهبرد |
هفدهم
| 53.79 | 0.0356 | ايجاد قابليت هاي راهبردي از طريق استقرار سیستم استعدادیابی، جانشین پروری و توسعه شایستگی در با هدف توانمندسازی کارکنان | Wo1 |
دهم | 54.74 | 0.0362 | تقويت و استقرار نظام جذب و تامين نيروي انساني با استفاده از روشهاي نوين | So1 |
اول | 100.0 | 0.0662 | ضرورت بازمهندسي فرآيندهاي جذب و تامين متناسب نيروي انساني با نيازهاي آتي | Wo2 |
ششم | 55.81 | 0.0369 | طراحي نظام شايستگي هاي شغلي و ايجاد مخزن استعداد براي توسعه منابع انساني | So2 |
چهارم | 56.51 | 0.0374 | ايجاد نظام مشوق انگيزش شغلي و نوآوري عملكرد نيروي انساني با هدف بهبود فعاليتها | Wo3 | دوازدهم | 54.49 | 0.0361 | برنامه ريزي جامع براي حفط و نگهداشت خبرگان دانشي و سرمايه انساني | So3 |
نوزدهم | 52.19 | 0.0345 | ضرورت تدوين خط مشي مناسب براي برقراري رابطه بين نظام پاداش و شايستگي هاي شغلي كاركنان | Wo4 | سيزدهم | 54.12 | 0.0358 | تعيين خط مشي هاي نوين حمايتي با هدف همسويي بين بهره وري عملكرد و سيستم جبران خدمات | So4 |
|
|
|
|
|
هجدهم | 53.52 | 0.0354 | توسعه قابليت هاي شغلي و كارآفرينانه نيروي انساني به كمك روشهاي نوين آموزشي | So5 |
| رتبه | ارزش نهايي | شرح راهبرد تدافعي | رديف راهبرد |
| رتبه | ارزش نهايي | شرح راهبرد رقابتي | رديف راهبرد |
يازدهم | 54.56 | 0.0361 | بازمهندسي و اصلاح نظام ارزیابی عملکرد و بهبود فرايندهاي عملياتي | Wt1 |
نهم | 55.83 | 0.0369 | طراحی نظام جذب و ضرورت بهره گيري از منابع نوين كارمنديابي با ملاحظه قوانين و الزامات فرادست | St1 |
شانزدهم | 53.92 | 0.0357 | آسيب شناسي نظام نگهداري منابع انساني با رويكرد جذب نخبگان | Wt2 |
سوم | 56.83 | 0.0376 | تدوين سياست هاي جامع در توسعه مسير پيشرفت شغلي و متناسب با شايستگي هاي شغلي نيروي انساني | St2 |
چهاردهم
| 54.01 | 0.0357 | لزوم ترسيم چشم اندازي پويا براي ايجاد تناسب بين توسعه سازمان و تامين منابع انساني مورد نياز | Wt3 |
دوم | 58.88 | 0.0390 | ايجاد همراستايي بين سياستهاي كلان مديريت منابع انساني و برنامه توسعه شغلي نيروي انساني | St3 |
پانزدهم | 53.97 | 0.0357 | طراحي هوشمندانه نظام ارتقاء شغلي و جانشين پروري با استفاده از شايستگي هاي شغلي نيروي انساني و رويه هاي مكمل انگيزش | Wt4 |
پنجم | 55.91 | 0.0370 | توسعه و بهبود مكانيزم ارتباطات درون سازماني با هدف تعامل دو سويه و بازخور اطلاعات به كمك فناوري هاي نوين | St4 |
هشتم | 55.56 | 0.0368 | توسعه قابليتهاي راهبردي نيروي انساني و چابك سازي ساختار سازمان با هدف بهبود مستمر | Wt5 | هفتم | 55.72 | 0.0369 | توسعه فرهنگ كارآفريني سازماني و تمركز بر يادگيري و توانمندسازي نيروي انساني | St5 |
تبيين مدل برنامه ريزي راهبردي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران
وجه تمايز مدل طراحي شده در اين پژوهش با ساير مدلهاي موجود در برنامهريزي راهبردي نيروي انساني، تحليل محيط خارجي با استفاده از ماتريس برنامهريزي راهبردي و تحليل محيط داخلي و محيط خارجي با استفاده از مدل تلفيقي ماتريس برنامهريزي راهبردي و روش بدترين - بهترين دلفي فازي و ارائة و رتبهبندي راهبردهاي مناسب حوزه برنامهريزي نيروي انساني در قالب روش هاي سوآراي فازي و كوپراس فازي است. اين مدل شامل 3 فرآيند كلي به شرح ذيل است :
1- فرآيند شناسايي و تعيين راهبردهاي برنامه ريزي منابع انساني
در اين بخش از مدل، عوامل راهبردي داخلي و خارجي موثر شناسايي مي شوند بدين منظور ابتدا فرآيندهاي مهم شامل سياست گذاري و اتخاذ تصميمات راهبردي در بانك، شامل چشمانداز و مأموریت، فرهنگ سازماني، نحوه سياست گذاري و خط مشيگذاري و تنظیم اهداف بلند مدت، ایجاد راهبردهاي كلان بانك در حوزه كسب و كار، ايجاد همسويي با راهبردها و ملاحظه الزامات و قوانين فرادست و ناظر كه مي توانند در تدوین راهبردهاي حوزه برنامه ريزي و مديريت منابع انساني و يا توسعه فعاليت هاي آتي و جدید موثرند و همچنين خط مشي هاي هيات مديره در حوزه واسپاري، برون سپاري خدمات، كوچكسازي و مجازي سازي ساختار، ادغام و یا سرمایهگذاری مشترک با سایر بانكها مورد مطالعه و بررسي قرار مي گيرد و سپس به تجزيه و تحليل محيط داخلي و خارجي پرداخته مي شود كه شامل تجزیه وتحلیل خرد از مسائل و مشكلات درون سازماني كاركنان ستاد و شعب بانك و مرتبط با حوزه برنامه ريزي نيروي انساني شامل برآورد تعداد کارکنان ستادي و شعب استانها و شعب تهران، مهارتهای شغلی مورد نياز، چابك سازي ساختار سازمان، جانشين پروري و ... برای نیل به اهداف است .از سوي ديگر تجزیه و تحلیل محیط خارجی در مدل ارائه شده اين پژوهش به شناسايي عوامل موثر محيط خارجي بر تصميمات راهبردي مديران و برنامهريزي نيروي انساني در اين بانك تخصصي اثر گذار بود و شامل بخشي از فعاليتها است كه به شناسایی و تجزیه و تحلیل از عوامل کلیدی در محیط خارج بانك منجر شده و اين عوامل و مولفهها نيز به نوبه خود تاثیر بالقوه برحوزه برنامهريزي منابع انسانی بانك دارند. با شناسايي عوامل اصلي و راهبردي ابتدا به تعيين موقعيت و انتخاب نوع اقدام راهبردي پرداخته ميشود و سپس راهبردهاي برنامهريزي نيروي انساني تدوين و شناسايي مي شوند .اين نكته قابل ذكر است كه جهت گيري حوزه منابع انساني به سمت راهبرد اثربخش، نقاط قوتها و فرصتهاي بانك براي برنامهريزي جامع تري در حوزه منابع انساني را حداکثر می کند و در عین حال که ضعف ها و تهدیدات آن را به حداقل میرساند.
2- فرآيند اجرای راهبردهاي برنامه ريزي نيروي انساني
در اين بخش از مدل، راهبردهاي برنامهريزي منابع انساني كه بر اساس عوامل راهبردي تعيين شده و شناسايي شده بودند توسط هيات عامل و مديران مياني خطمشيگذاري و اجرا ميشوند و به مديران اين بانك كمك ميكنند كه چگونه كاركنان را براي نيل به اهداف سازماني مديريت كرده و چارچوب هاي برنامهريزي و توسعه منابع انساني را از طريق آموزش، گردش شغلي، توسعه شغلي، جانشين پروري و مهارت افزايي تدوين نمايند. در اين بخش از فرآيند نوع اقدام راهبردي مناسب بانك در حوزه برنامهريزي نيروي انساني معين ميشود و با توجه به برترين راهبرد شناسايي شده اقدام راهبردي شكل ميگيرد، شناسايي راهبردهاي موثر در زمينه برنامهريزي نيروي انساني بر اساس وزن اثر بخش آنان در مدل رتبهبندي ميشوند و راهبردهاي برتر جهتگيري راهبردي برنامهريزي شناسايي و موجب تحول در سياستها و برنامههاي موجود نيروي انساني مي شوند و از سوي ديگر نيز با اجراي دقيق راهبردهاي شناسايي شده، تغييرات راهبردي در خط مشيگذاري كلان حوزه منابع انساني در اين بانك تخصصي صورت ميپذيرد.
3- فرآيند ارزیابی راهبردهاي برنامه ريزي نيروي انساني
فرآيند نهایی در برنامهريزي راهبردي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران ارزيابي جداگانه هر راهبرد است. ارزیابی راهبرد ابزار اصلی مدیران برای کسب اطلاعات در زمان عملکرد ضعیف یک راهبرد در بين ساير راهبردهاي 19 گانه حوزه برنامه ريزي منابع انساني است. همه راهبردها میتوانند تعدیل شوند زیرا عوامل درونی و بیرونی به صورت مداوم تغییر میکنند.
شکل 5: مدل نهايي برنامه ريزي راهبردي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران
نتايج حاصل از يافتههاي كيفي و كمي در اين پژوهش 19 راهبرد موثر براي طراحي و تدوين مدلي جامع جهت برنامهريزي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران به ترتيب وزن اهميت شناسايي و براي استفاده بهينه و اجراي راهبردهاي ياد شده مدل اثر بخشي را با تكميل الگوي فرايندي اوليه پژوهش مورد شناسايي قرار داد. مدل مذكور ضمن شناسايي موقعيت فعلي بانك در حوزه برنامهريزي منابع انساني، به اقدام راهبردي در خصوص شناسايي راهبردهاي برنامهريزي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران پرداخته و رويكرد محافظه كارانه فعلي در برنامهريزي نيروي انساني را به سمت راهبرد تهاجمي توصيه مينمايد. مدل جامع و الگوي مدون برنامه ريزي راهبردي مذكور، بر اساس راهبردهاي رتبه بندي شده برنامه ريزي در حوزه منابع انساني ترسيم شده و اين راهبردها جهتگيري برنامهريزي را در بانك با پيادهسازي دقيق تعيين مينمايند و در وهله اول ضمن تاثير بر برنامه ها و فعاليت هاي حوزه منابع انساني نظير جذب و استخدام، توسعه وتامين و حفظ و نگهداشت نيروي انساني و آموزش و توسعه شغلي كاركنان، فعاليتهاي حوزه منابع انساني را تقويت و بهبود داده و از سوي ديگر نيز بازخورد تاثير اجراي هر يك از راهبردهاي مدل برنامهريزي نيروي انساني نيز موجب تقويت و تحقق ماموريتهاي بانك تخصصي مذكور شده و عملكرد كاركنان و بانك را در سطح كلان سازماني بهبود مي بخشد. بديهي است كه پيادهسازي مدل جامع برنامهريزي راهبردي منابع انساني در بانك مذكور در اولويت اقدامات راهبردي حوزه منابع انساني، ضرورت بازمهندسي فرآيندهاي جذب و تامين نيروي انساني را در اين بانك بيش از هر اقدام راهبردي ديگري نمايان ساخته و مديران را به اتخاذي رويكردي تهاجمي در حوزه برنامهريزي نيروي انساني و توصيه مي نمايد. مدل ذيل با توجه به اولويت و اهميت دادههاي تخصيص يافته هر عامل راهبردي در تدوين مدل برنامه ريزي ترسيم و ارائه گرديده است :
شکل 7: مدل نهايي شده برنامه ريزي راهبردي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران به تفكيك شدت اثر راهبردها
بحث و نتيجه گيري
در دهههاي اخير شاهد طرح جنبه جديدي از مباحث مربوط به سازمان، يعني“ برنامهريزي راهبردي منابع انساني27“ و نقش آن در موفقيت سازمان و به ويژه در نظام بانكداري كشور بوده ايم، نيروي انساني منبعي راهبردي و مولد مزيت رقابتي و قابليت هاي کليدي براي دستيابي به موفقيتهاي مالي و غير مالي به شمار ميرود و به همين دليل مهم است كه برنامهريزي منابع انساني به عنوان يكي از اجزاي اصلي برنامهريزي راهبردي در حوزه منابع انساني رويكردي آينده پژوهانه در جهت توسعه منابع انساني داشته و با برآورد متناسب نيروي انساني و تبيين راهبردهاي توسعه و تحول منابع انساني به سرمايه انساني، مسير تحقق اهداف سازماني را تسهيل مينمايد. اين پژوهش در يافته اصلي به ارائه مدلي مناسب براي برنامهريزي راهبردي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران پرداخته كه ضمن تاكيد بر شناسايي عوامل راهبردي داخلي و خارجي ، طي سه فرآيند اصلي در اين مدل به شناسايي و راهبردهاي اثر بخش در سطح كلان بانك و همسو با ساير برنامههاي منابع انساني مي پردازد و راهبرد تهاجمي در حوزه جذب و تامين منابع انساني از روشهاي نوآورانه را در اولويت اجرا قرار ميدهد. بنابراين با توجه به اولويت بندي راهبردهاي شناسايي شده و همچنين وزن تاثيرگذاري هر يك از راهبردها، الگوي مدون برنامهريزي راهبردي نيروي انساني در بانك مذكور تدوين گرديد. الگوي طراحي شده اين پژوهش در بخش فرآيند شناسايي راهبردها با تاكيد بر حمايت هاي استراتژيك هيات مديره و با توجه به چشم انداز و ماموريت هاي تخصصي و اهتمام به فرهنگ سازماني به تبيين و شناسايي ابعاد اثر گذار بر برنامهريزي نيروي انساني با تكيه بر عوامل درون سازماني و برون سازماني ميپردازد و ضمن توجه به مسايل ضعف و قوت و فرصتها و تهديدات فراروي بانك در محيط داخلي و محيط خارجي به تحليل روابط پرداخته و به ابعاد و شاخص هاي مختلفي را در راستاي مديريت منابع انساني و برنامهريزي نيروي انساني اشاره مينمايد و عوامل و ابعاد موثري را در راستاي تدوين برنامهريزي نيروي انساني نظير جذب و نگهداشت نيروي انساني، نظام جبران خدمات و آموزش و توسعه شغلي كاركنان، ارزيابي عملكرد و خلاقيت و ارتباطات درون سازماني در نظر ميگيرد.
در بخش فرآيند دوم مدل تحليل موقعيت و اقدام راهبردي موقعيت راهبردي موجود بانك توسعه صادرات ايران را در حوزه برنامهريزي نيروي انساني مشخص مي نمايد و در اين بين با شناسايي و رتبه بندي راهبردهاي اثر بخش در حوزه طراحي برنامهريزي نيروي انساني، مسير دقيقي را براي تغيير موقعيت راهبردي محافظه كارانه(موجود) را به سمت راهبرد تهاجمي براي بهره برداري مديران بانك ترسيم مي نمايد تفسير يافتههاي پژوهش بيانگر اين موضوع است كه اگر راهبردهاي برنامهريزي نيروي انساني بدليل همسويي استراتژيك با راهبردهاي كلان منابع انساني ، با خط مشي و استراتژيهاي ترسيم شده بانك توسعه صادرات ايران در فرادست مرتبط و هم با برنامه ها و سيستم هاي فرعي منابع انساني در فرودست مرتبط شوند نه فقط موجب هم افزايي و خلق ارزش براي منابع انساني مي شوند و بلكه اين هم سويي بدليل اثر بخشي و تقويت و بهبود فعاليت هاي منابع انساني بر اجراي دقيق تر راهبردهاي ترسيم شده حوزه برنامهريزي منابع انساني به عنوان بازخورد اثر گذار ميشود. بخش سوم فرآيند اجرايي اين مدل به كنترل و ارزيابي دقيق راهبردها با چشم انداز سازماني بانك در سطح كلان هم راستا تمركز داشته و بر تحقق آن نظارت اثر بخش داشته و بازخورد لازم اجراي هر راهبردها را منعكس مينمايد.
بر مبناي نتايج حاصل ضرورت بازمهندسي فرآيندهاي جذب و تامين نيروي انساني به عنوان يك راهبرد تهاجمي بايد در اولويت برنامههاي كلان بانك در حوزه مديريت منابع انساني قرار داشته و تحولي راهبردي در خط مشيگذاري برنامهها و سياستهاي اين بانك تخصصي بمنظور تقويت منابع انساني ايجاد شود. نتايج حاصل از اين پژوهش با نتيجه تحقيقات پدرو ريوايو و همكاران28(2020) تحت عنوان رابطه بين قابليتهاي برنامهريزي راهبردي نيروي انساني با خلق ارزش براي كاركنان و با توجه به نقش تعديل كننده كاربرد و استفاده از برنامهريزي نيروي انساني در بين كاركنان بنگاههاي اقتصادي در چند كشور آلمان ، انگلستان و پرتغال، املان هاک29 (2020) با موضوع تاثير چشمگير برنامهريزي راهبردي منابع انسانی30 بر عملکرد ادراک شده سازمانی دارد ابوعبده و عبدالعزيز الدوينا31 (2019) در پژوهشي با موضوع "طراحي و پياده سازي مدل برنامه ريزي منابع انساني در بين شركتهاي ساختماني عربستان سعودي" ، حسينيان و همكار(1397) با موضوع طراحي مدل راهبردي فرآیندهاي نگهداشت منابع انسانی سازمان كه با استفاده از مدل ماتريس برنامه ريزي راهبردي SWOT انجام شده بود همراستايي داشته و همچنين با يافتههاي پژوهشي گورل، بروس و ساري، ايرن32 (2015 ) تحت عنوان ارائه مدل برنامهريزي نيروي انساني و راهبرد مطلوب منابع انساني در شركتهاي استارت آپ مشاوره منابع انساني و زير ساختي، امين و سيد جوادين و رمضاني (1393) با موضوع چگونگي تدوين مدل برنامهريزي راهبردي نيروي انساني بر مبناي فرايند توانمندسازي كاركنان در شركت اكتشاف و حفاري نفت همسويي و همخواني داشته است.
بر اساس يافتههاي پژوهش و شناسايي مدل مناسب برنامه ريزي راهبردي نيروي انساني در سه فرآيند اصلي شناسايي عوامل راهبردي ، تعيين راهبردها و اجرا و ارزيابي راهبردهاي اثر بخش و از آنجا كه راهبرد ضرورت باز مهندسي فرآيندهاي جذب و تامين متناسب نيروي انساني با نيازهاي آتي به عنوان بهترين راهبرد براي تدوين برنامهريزي راهبردي نيروي انساني در بانك توسعه صادرات ايران شناسايي شده است،
- پيشنهاد ميگردد كه هيات عامل اين بانك تخصصي در جهت تامين نيروي انساني مورد نياز در سطوح مديريتي و كارشناسي از ارزشیابیهای علمی و استاندارد نظير استخدام از طريق اعطاي بورس تحصيلي به نخبگان و دانشجويان ممتاز دانشگاه هاي معتبر كشور به ويژه در بخش فناوري اطلاعات و ارتباطات و يا حقوقي استفاده نماید.
همچنین با استفاده از توانايي و همكاري شركتهاي تابعه درجهت جذب نیروهای متخصص، كارشناس و توانمند به طور محدود و بر اساس نيازهاي ميان مدت تا زمان فرارسيدن موج اول بازنشستگي كاركنان اقدام نمايد و براي تامين و جانشين پروري در پستهای حساس و مدیریتی نسبت به تشكيل خزانه استعداد براساس رويكرد شایستگی و رزومۀ اجرايي و علمي كاركنان اقدام و سپس ضمن توجه به تحول در ساختار سازمانی خود به اجراي برنامههاي ويژه و بلندمدت جهت افزايش قابليت هاي شغلي و كارآفرينانه نیروی انسانی جهت نيل به اهداف سازمان بپردازند.
همچنين به هيات عامل اين بانك پيشنهاد ميگردد كه با تدوين برنامه جامع استراتژيك در حوزه كيفي سازي فعاليتهاي حوزه منابع انساني، ترتيبي اتخاذ نمايند تا با ايجاد سيستم هاي متنوع جبران خدمات و ارزيابي بهينه عملكرد كاركنان اقدام نماید.
منابع
اصلانيان ، مهران و صالحي طادي ، عماد (1396) برنامه ريزي راهبردي منابع انساني با رويکردي آينده پژوهانه در جمعيت هلال احمر استان اصفهان فصلنامۀ علمي- پژوهشي امداد و نجات، سال نهم، شمارة 2.1396.
ابراهيمي ، سيد عباس (1394) ، درآمدی بر اینرسی سازمانی و عوامل تاثیر گذار بر آن در سازمانهای بخش دولتی ایران فصلنامه مدیریت سازمانهای دولتی؛ سال چهارم، شماره 11 ، زمستان، سال یازدهم شماره ۱ (پیاپی ۳۵، بهار ۱۳۹۸،صفحه1):
امين ، فرشته ،سيد جوادين ، سيد رضا ،رمضاني ، علي ،(1393) تدوين مدل برنامه ريزي راهبردي بر مبناي توانمندسازي كاركنان ،
استوارت، گرگ ال ، براون ؛كنت جي ،(1969)، مديريت منابع انساني پيوند راهبرد و عمل ترجمه دكتر اعرابي و دكتر فيضي ،انتشارات مهكامه چاپ هفتم 1395
باقري ، زهرا ،صفايي ، ناصر ، (1395) ، برنامه ريزي راهبردي منابع انساني بر اساس الگوي كارت امتيازي متوازن ، فصلنامه پژوهش هاي مديريت منابع انساني دانشگاه جامع امام حسين(ع) ، شماره 25 ؛ پاييز 95.
بامبرگر، پيتر و مشولم ،ايلن( 1381 ) ،تدوين،اجرا و آثار راهبرد منابع انساني، (چاپ دوم) ،ترجمه علي پارساييان و سيد محمد اعرابي ،تهران ، دفتر پژوهش هاي فرهنگي،714،182،22،13.
بانك توسعه صادرات ايران، مديريت امورشعب و بازاريابي(1399) گزارش حسابرسي عملياتي سال 1397 ، ص 98، تهران. https://www.edbi.ir
بازرگان ،عباس و سرمد ،غالمعلی ،روش های تحقیق در علوم رفتاری ،تهران : انتشارات آگاه 1389 بلانچارد، ک، کارلوس، جی. سه کلید توان افزایی )ف. امینی، مترجم(، تهران: نشر فرا، 1389
قاسمي، ،محمد و توسلي ،حسن و شجاعي، اميد و هاديان فر،هانيه(1395)، برنامه ریزی منابع انسانی با رویکردی استراتژیک در دانشگاه علوم پزشکی استان سیستان و بلوچستان،پنجمين كنفرانس بين المللي پژوهش هاي نوين در مديريت و اقتصاد وحسابداري ، روسيه ، سن پترزبورگ ، خردادماه 1395.
سيد جوادين ، رضا ،(1395) برنامه ريزي نيروي انساني ، انتشارات نگاه دانش ،چاپ چهارم ، 1395
جعفري نيا، سعيد و راجي ، سامان (1396) ، شناسایی عوامل کلیدی موثر با تاكيد بر چالش ها و فرصت ها بر اجرای موفقیت آمیز برنامه ریزی راهبردي منابع انسانی در سازمانهاي دارويي كشور ،اولين همايش بين المللي و سومين همايش ملي پژوهش هاي مديريت علوم انساني، تهران ، دانشگاه تهران ، ارديبهشت ،1396
عبداللهي ، بيژن و انديش ، علي و جعفري نيا ، سعيد و حسن پور ، اكبر (1398) طراحي الگوي راهبرد هاي منابع انساني بر مبناي ريسك منابع انساني، فصلنامه پژوهش های مدیریت منابع انسانی.
عزیزی ، مرجان،(1400)، ارزيابي تاثير بازارگرايي توسعه يافته بر عملكرد كسب و كار شركت هاي توليدي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار و ارائه چارچوب كاربردي – پايان نامه – دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات.
نادری، علی و حسینی، سیدفرهاد و هوشیار، مهسا و محمدی، سارا،1396،تاثیر اجرای برنامه ریزی راهبردي بر نحوه عملکرد حوزه منابع انسانی سازمان مدیریت و برنامه ریزی و نعمتي ، مريم و خدابخشي ، محمد (1398) ،ارتباط مدیریت دانش و مدیریت منابع انسانی و تاثیر آن بر مزیت رقابتی سازمان ها، ششمين همايش ملي پژوهشي مديريت و علوم انساني در ايران ، دانشگاه تهران ، تهران ،1398
نوروزي فرد ، محمد و زماني،علي(1395)، مدیریت اثربخش از طریق شناخت چالش ها وظرفیت ها ی منابع انسانی سازمان، دومين كنفرانس نوآوري در علوم و تكنولوژي، سنگاپور، 1395.
Adiguzel, Z., Ozcinar, M. F., & Karadal, H. (2020). Does servant leadership moderate the link between strategic human resource management on rule breaking and job satisfaction? European Research on Management and Business Economics, 26(2), 103–110. https://doi.org/10.1016/j.iedeen.2020.04.002
Ageria,H.J..(2021),Human resource development: An experimental approach Mccraw-Hill
Armstrong, M. (2010). Armstrong’s Essential Human Resource Management Practice: A Guide to People Management (1st edition). Kogan Page.
Armstrong, M., & Taylor, S. (2014). Armstrong’s handbook of human resource management practice, 13th edition. Kogan Page. http://www.books24x7.com/marc.asp?bookid=65150
Aryanto, R., Fontana, A., & Afiff, A. Z. (2015). Strategic Human Resource Management, Innovation Capability and Performance: An Empirical Study in Indonesia Software Industry. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 211, 874–879. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.11.115
Bagheri, J. (2016). Overlaps between Human Resources’ Strategic Planning and Strategic Management Tools in Public Organizations. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 230, 430–438. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.09.054
Bamberger, P. A., Biron, M., & Meshoulam, I. (2014). Human Resource Strategy: Formulation, Implementation, and Impact (2nd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203075838
Bamberger, P., & Phillips, B. (1991a). Organizational environment and business strategy: Parallel versus conflicting influences on human resource strategy in the pharmaceutical industry. Human Resource Management, 30(2), 153–182. https://doi.org/10.1002/hrm.3930300202
Bamberger, P., & Phillips, B. (1991b). Organizational environment and business strategy: Parallel versus conflicting influences on human resource strategy in the pharmaceutical industry. Human Resource Management, 30(2), 153–182. https://doi.org/10.1002/hrm.3930300202
Bryson, J. M. (2011). Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations: A Guide to Strengthening and Sustaining Organizational Achievement (4th edition). Jossey-Bass.
Collins, C. J., & Clark, K. D. (2003). Strategic human resource practices, top management team social networks, and firm performance: The role of human resource practices in creating organizational competitive advantage. Academy of Management Journal, 46(6), 740–751. https://doi.org/10.2307/30040665
Dessler, G. (2000). Human Resource Management (Subsequent edition). Prentice Hall.
Dimba, B. A. (2010). Strategic human resource management practices: Effect on performance. African Journal of Economic and Management Studies. https://doi.org/10.1108/20400701011073455
Fardmanesh, H., Sayadi, S., Salajegheh, S., Sheykhi, A., & Kamali, M. J. (2020). Explaining and Designing the Model of Internal Factors of Strategic Human Resource Planning Based on the Recruitment and Adjustment of Knowledge-Based Employees (Case Study: National Development Fund). Agricultural Marketing and Commercialization Journal, 4(2), 92–112. http://amc.iiau.ac.ir/article_676544.html
Fernandes, R., Gouveia, B., & Pinho, C. (2013). A real options approach to labour shifts planning under different service level targets. European Journal of Operational Research, 231(1), 182–189. https://doi.org/10.1016/j.ejor.2013.05.008
Garavan, T., Shanahan, V., Carbery, R., & Watson, S. (2016). Strategic human resource development: Towards a conceptual framework to understand its contribution to dynamic capabilities. Human Resource Development International, 19(4), 289–306. https://doi.org/10.1080/13678868.2016.1169765
Gurbuz, S., & Mert, I. S. (2011). Impact of the strategic human resource management on organizational performance: Evidence from Turkey. The International Journal of Human Resource Management, 22(8), 1803–1822. https://doi.org/10.1080/09585192.2011.565669
Gurel, B., & Sari, I. U. (2015). Strategic Planning for Sustainability in a Start-Up Company: A Case Study on Human Resources Consulting Firm. European Journal of Sustainable Development, 4(2), 313–313. https://doi.org/10.14207/ejsd.2015.v4n2p313
Jafaru M. Egieya, , Ronke M. Ayo-Imoru, Daniel R.E. Ewim, Ebisomu C. Agedah Human resource development and needs analysis for nuclear power plant deployment in Nigeria. Nuclear Power Plant Development (NPPD) Directorate,Nigeria Atomic Energy Commission, Abuja, FCT, Nigeria https://doi.org/10.1016/j.net.2021.08.019.1738-5733/© 2021 Korean Nuclear Society, Published by Elsevier Korea LLC. This is an open access article under the CC BY-NC-ND license (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/).
Haque, A. (2020). Strategic HRM and organisational performance: Does turnover intention matter? International Journal of Organizational Analysis, 29(3), 656–681. https://doi.org/10.1108/IJOA-09-2019-1877
Hendry, C., & Pettigrew, A. (1986). The Practice of Strategic Human Resource Management. Personnel Review, 15(5), 3–8. https://doi.org/10.1108/eb055547
Kaplan, R. S., Robert, N. P. D. K. S., Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (2001). The Strategy-focused Organization: How Balanced Scorecard Companies Thrive in the New Business Environment. Harvard Business Press.
Kataoka, T., Morikawa, K., & Takahashi, K. (2019). Strategic Human Resource Management Simulation Considering Work Elements, Skills, Learning and Forgetting. Procedia Manufacturing, 39, 1633–1640. https://doi.org/10.1016/j.promfg.2020.01.278
Keršuliene, V., Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2010). Selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (Swara). Journal of Business Economics and Management, 11(2), 243–258. https://doi.org/10.3846/jbem.2010.12
Mintzberg, H. (1994, January 1). The Fall and Rise of Strategic Planning. Harvard Business Review. https://hbr.org/1994/01/the-fall-and-rise-of-strategic-planning
Mintzberg, H. (2000). The Rise and Fall of Strategic Planning. Pearson Education Ltd.
Mohammad Reza Azizi a, Rasha Atlasi b, Arash Ziapour c, Jaffar Abbas d, Roya Naemi e, (2021). Innovative human resource management strategies during the COVID-19.A systematic narrative review approach. journal homepage: www.cell.com/heliyon.
https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e07233
Neoo, E (2020). Managing Productivity In Organization: McCraw-Hill, Inc
Flippo .Edwin B. personnel management, sixth ed. New York: mc graw- hill book company, p: 128-132.5
[Decenzo & Robbins, Human Resources Management,chapter 400۱۱5
Pearce, J. A., & Robinson, R. B. (2000). Cultivating Guanxi as a foreign investor strategy. Business Horizons, 43(1), 31–38. https://doi.org/10.1016/S0007-6813(00)87385-1
Qasemi and Farahani—2012—Formulation an appropriate model of strategic huma.pdf. (n.d.). Retrieved September 29, 2021, from https://www.elixirpublishers.com/articles/1350374043_46%20(2012)%208051-8057.pdf
Qasemi, H. R., & Farahani, M. V. (2012). Formulation an appropriate model of strategic human resources planning. 7.
Rachid, B., Mohamed, P. T., & Khouaja, M. A. (2018). An agent based modeling approach in the strategic human resource Management, including endogenous and exogenous factors. Simulation Modelling Practice and Theory, 88, 32–47. https://doi.org/10.1016/j.simpat.2018.07.008
Robbins, S. P. (1991). Organizational Behavior: Concepts, Controversies, and Applications. Prentice Hall.
Stewart, G. L., & Brown, K. G. (2008). Human Resource Management: Linking Strategy to Practice (1st edition). Wiley.
Wagner, R., Hlavacka, S., & Bacharova, L. (2000). Hospital human resource planning in Slovakia. Journal of Management in Medicine, 14(5/6), 383–405. https://doi.org/10.1108/02689230010363007
Wirtky, T., Laumer, S., Eckhardt, A., & Weitzel, T. (2016). On the Untapped Value of e-HRM: A Literature Review. Communications of the Association for Information Systems, 38(1). https://doi.org/10.17705/1CAIS.03802
Designing and compiling a strategic human resource planning model using fuzzy multi-criteria decision making methods (Case study; Export Development Bank of Iran)
Abstract
Background: Strategic human resource planning is a process to establish human resource goals and develop human resource strategies to achieve goals and policies through mobilization, development and maintenance of human resources and includes internal and external influencing factors.
Objective: In this regard, the present study was conducted with the aim of designing and developing a strategic human resource planning model in the Export Development Bank of Iran using multi-fuzzy multi-criteria decision making method.
Method: The method was applied in terms of purpose and was of heuristic and mixed approach including SWOT matrix and multi-fuzzy multi-criteria decision making methods. The statistical population of this study was 1620 managers and experts who were selected as a sample size using the stratified method with proportional division and Cochran's formula. Two researcher-made questionnaires with validity and reliability higher than 0.7 based on a 5-point Likert scale were used to collect data. Data analysis in the inferential section was used to determine the final weight of indicators and strategies by Soara method and to prioritize strategies by fuzzy Cooper method.
Findings: The analysis of the findings indicates that the strategic human resource planning model suitable for the bank includes three main processes: 1- Determining strategies 2- Implementing strategies and 3- Evaluating and feedbacking strategies. Other findings also showed that among the 19 strategies identified, the strategy of the need to re-engineer the processes of recruitment and supply of human resources in proportion to future needs with a final value of 0.0662 is a priority among other strategies and change the current passive position to strategy. Offensive is necessary as a strategic action.
Conclusion: The results showed that the strategy of the need to re-engineer the processes of recruitment and supply of human resources in proportion to future needs has been identified as the best strategy for developing strategic human resource planning in the Export Development Bank of Iran.
Keywords: Manpower Strategic Planning Model, Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Methods, Export Development Bank of Iran
[1] Strength, Weakness, Opportunity, Threat
[2] Mintzberg, Henry
[3] Bamberger, P. & Mesoulan
[4] Neo
[5] Armstrong, Michael
[6] Egieya
[7] COVID-19
[8] Amlan Haque
[9] Strategic human resource management
[10] Akram Abdulraqeb Sultan Al-Khaled / Chung Jee Fenn
[11] Rivo et al
[12] Abu Abduh, Shadi and Abdul Aziz Al-Duwina
[13] Riza Aryantoa et al
[14] Rashid Belhaj et al
[15] Sait Gurbuz et al
[16] Garavan et al
[17] Dynamic Capabilities
[18] Dynamic strategic human resource development capabilities
[19] Quantitative Strategic Planning Matrix
[20] Exploratory approach
[21] Step-Wise Weight Assessment Ratio Analysis
[22] ,Keršuliene( (2010, Turskis & Zavadskas
[23] COPRAS
[24] Zavadskas and Kaklauskas،
[25] Strength, Weakness, Opportunity, Threat
[26] Complex Proportional Assessment
[27] Strategic human resource management
[28] Pedro &Rivayuo
[29] Amlan Haque
[30] Strategic human resource management
[31] Abu Abduh, Shadi and Abdul Aziz Al-Duwina
[32] Gorl,. Brous,. Sary & Eiren
-
-
ارزیابی عملکرد کارکنان ستاد وزارت نفت با استفاده از روش تحلیل پوششی داده های فازی
تاریخ چاپ : 1399/09/01 -