شناسایی و اولویت‌بندی عوامل شکست اجرای خط مشی های بهداشت و ایمنی بر اساس تکنیک واکاوی حالات نقص و اثرات آن و با بکارگیری روش AHP و TOPSIS فازی (مورد مطالعه: صنایع و معادن استان کرمان)

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

احسان شهسواری گوغری ¹ , محمد ضیاء الدینی ² , مصطفی هادوی نژاد ³ , حمید تابلی ⁴

1 - گروه مدیریت، دانشکده غلوم انسانی، دانشگاه آزادا اسلامی واحد رفسنجان
2 - مدیریت دولتی,مدیریت,ازاد رفسنجان, ایران
3 - دانشیار گروه مدیریت، دانشگاه ولی عصر رفسنجان (عج)، رفسنجان، ایران.
4 - مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور،تهران،ایران

تاریخ دریافت : 1400/06/02 تاریخ پذیرش : 1400/08/30 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: AHP, ایمنی و بهداشت کار, محیط فازی, اجرای خط مشی, TOPSIS, FMEA,

چکیده مقاله :

زمینه: تدوین و اجرای خط مشی ایمنی و بهداشت از ضروریات حرکت سازمان به سمت کاهش حوادث و بیماری های شغلی است. خط مشی یعنی تصمیم ها و سیاست ها و منظور از اجرای خط مشی ، فعالیتهایی است که بطور مستقیم آن را به انجام می رساند. هدف: عوامل متعددی منجر به شکست اجرای خط مشی های ایمنی و بهداشت کار می شود.در این پژوهش به شناسایی و رتبه بندی این عوامل پرداخته شده است.روش ها:این پژوهش کاربردی و از حیث راهبرد، پیمایشی است. جامعه تحقیق را 15 نفر از مدیران HSE استان کرمان تشکیل داده اند که از طریق نمونه گیری غیر تصادفی و هدفمند انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه و پرسشنامه می باشد و جهت تحلیل داده ها از تکنیک FMEA و رویکرد تلفیقی AHP و TOPSIS فازی استفاده شده است.یافته ها: بر اساس یافته ها عوامل مهم موثر در شکست اجرای خط مشی های ایمنی و بهداشت عبارتند از:فقدان ساختار سازمانی مناسب و عدم اختصاص بودجه لازم جهت اجرا.نتیجه گیری:با توجه به یافته های تحقیق لازم است که سازمانها بیش از پیش به ایجاد و تقویت ساختار واحدهای ایمنی و بهداشت توجه نمایند و با برآورد و اختصاص بودجه لازم، بر اجرای خط مشی های ایمنی و بهداشت نظارت نمایند.

چکیده انگلیسی:

Background: Development and implementation of safety and health policy is one of the necessities of the organization to reduce accidents and occupational diseases. Policy means the decisions and politics and the purpose of implementing the policy are the activities that it performs directly.Objective: Numerous factors lead to the failure to implement occupational safety and health policies. In this study, these factors have been identified and ranked.Methods: This research is applied and strategic in terms of survey. The research population consisted of 15 HSE managers in Kerman province who were selected through non-random and purposeful sampling. Data collection tools are interviews and questionnaires and FMEA technique and integrated approach of AHP and fuzzy TOPSIS have been used to analyze the data.Findings: Based on the findings, important factors influencing the failure to implement safety and health policies are: Lack of proper organizational structure and lack of funding for implementation.Conclusion: According to the research findings, it is necessary that organizations pay more attention to creating and strengthening the structure of safety and health units and monitor the implementation of safety and health policies by estimating and allocating the necessary budget.

منابع و مأخذ:

آبادیان، مهشید، زنجیرچی، سید محمود، اسعدی، میرمحمد.1391. ارزیابی کیفیت خدمات DSL با رویکرد ترکیبی تحلیل شکست و آثار آن و تحلیل پوششی داده‌های فازی)مطالعه موردی: یکی از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت (. مدیریت تولید و عملیات، دوره 3 (5)، شماره2، ص 76-59.

احمدیان، الهه، سلاجقه، سنجر.1398. ارتباط عوامل درون و برون سازمانی مؤثر بر اجرای بهینه خط‌مشی‌های دولتی (مورد مطالعه: اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خراسان رضوی). فصلنامه خط‌مشی گذای عمومی در مدیریت، دوره 10 (2)، شماره34، ص 30-15.

اصغرپور، محمدجواد. (1393). تصمیم گیری‌های چند معیاره. تهران: نشر دانشگاه تهران.

اعتباریان، اکبر، کشوریان آزاد، رقیه.1398. بررسی عوامل مؤثر بر اجرای خط‌مشی‌های قوه قضائیه)بر اساس مدل ناکامورا و اسمال وود (.فصلنامه خط‌مشی گذای عمومی در مدیریت، دوره10، شماره33، ص103-85.

اعرابی، سید محمد، رزقی رستمی، علی رضا.1384. آسیب شناسی اجرای خط‌مشی‌های صنعتی کشور. ارائه در سومین کنفرانس بین المللی مدیریت (ص): تهران.

امیری ابراهیم آبادی، سلطانزاده، امین احمد، قیاسی، سمیرا.1391. واکاوی حواد ث شغلی براساس سیستم تجزیه و تحلیل و طبقه بندی عوامل انسانی (HFACS) مطالعه موردی: معدن مس. مجله ارگونومی، دوره 8 شماره 1، ص 20-12.

بوالحسنی، پریسا، اسماعیلی دوکی، آیدا، فلاح، محمد.1396. ارزیابی ریسک و رتبه بندی تجهیزات با تلفیق رویکردهای AHP فازی و FMEA –مطالعه موردی:مجموعه صنایع آذراب اراک. نشریه تصمیم گیری و تحقیق در عملیات، دوره2، شماره 1، ص 72-59.

پوراحمدی، معین، مختاریانپور، مجید، حسنقلیپور، طهمورث.1397. آسیب شناسی اجرای خط‌مشی‌های خصوصی سازی در ایران. مدیریت دولتی، دوره10، شماره3، ص333-356.

 حبیبی، آرش، ایزدیار، ،  سرافرازی، اعظم. (1393). تصمیم گیری چند معیاره فازی. تهران: انتشارات سیمای دانش.

خوبرو، محمدتقی، ابراهیمی، روح الله.1398. عوامل کلیدی موفقیت در خط‌مشی‌گذاری بخش خدمات عمومی ایران. فصلنامه علمی مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی، دوره 9، شماره3، ص23-2.

دانش فرد، کرم اله. ( 1388). فرآیند خط‌مشی‌گذاری عمومی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.

دانایی فرد، حس، ثقفی، عمادالدین، مشبکی اصفهانی، اصغر.1389. اجرای خط‌مشی عمومی: بررسی نقش عقلانیت در مرحله تدوین خط‌مشی. مدرس علوم انسانی- پژوهشهای مدیریت در ایران، دوره14، شماره4، ص 106-79.

رجب بیگی، مجتبی.1378. موانع دستیابی به اجرای کامل خط‌مشی‌های عمومی. فصلنامه مدیریت دولتی،  شماره 45 و 46، ص 84-73.

زینی وند مقدم، رضا، باقرزاده، محمدرضا، قلی پور کنعانی، یوسف، متانی، مهردا، عارف نژاد، محسن.1400. طراحی مدل اجرای خط‌مشی‌های وزارت آموزش و پرورش با استفاده از روش مدلسازی ساختاری تفسیری. فصلنامه خط‌مشی گذای عمومی در مدیریت، دوره 12 (2)، شماره42، ص 84-67.

صفیان، مهدی، فرهی، علی، حاجی ملامیرزایی، حمید، موسوی، سیدعلی.1398. الگویی برای خط‌مشی‌گذاری سرمایه انسانی. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین)ع)، دوره11، شماره1، ص100-75.

ضیاء الدینی، محمد. (1393). اجرای خط‌مشی‌های عمومی. کرمان: انتشارات فانوس.

عباسی، طیبه، بیگی، وحید.1395. تبیین چالشهای اجرای خط‌مشی‌های عمومی در حوزه علوم، تحقیقات و فناوری. فصلنامه سیاست علم و فناوری، دوره 8، شماره1، ص 12-1.

عقیلی نژاد، ماشااله، کوهپایه زاده، جلیل، نوری، محمد کاظم، گل آبادی، مجید.1391. ارتباط سن و سابقه کار با آسیب‌های ناشی از حوادث شغلی در معادن و صنایع معدنی ایران طی سال های1390-1382. مجله علوم پزشکی رازی، دوره19، شماره 104، ص 28-20.

علی آبادی، ابراهیم، عزیزی، محمد، عالم تبریز، اکبر، داوری، علی.1397. شناسایی موانع اجرای خط‌مشی‌های کارآفرینی و نوآوری در برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران. فصلنامة علمی، پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره 8، شماره3، ص 132-95.

قدس، علی اصغر، الحانی، فاطمه، انوشه، منیره، کاهویی، مهدی.1387. بررسی اپیدمیولوژیک حوادث حین کار در شهرستان سمنان (سال85-81). مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان. دوره 30، شماره2، ص 100-95.  

محمدفام، ایرج.1386. هزینه‌های انسانی حوادث شغلی منجر به مرگ در بیمه شدگان تامین اجتماعی استان تهران. فصلنامه سلامت کار ایران، دوره 4، شماره1و2، ص 10-4.

معمار زاده طهران، غلامرضا، میر سپاسی، ناصر، جلیلی، سودابه.1392. ارائه مدل برای ارزیابی اثربخشی اجرای خط‌مشی‌های عمومی جمهوری اسلامی ایران در حوزه بهداشت و درمان. فصلنامه رسالت مدیریت دولتی، دوره2، شماره 4، ص31-19.

مقدسپور، سعید، دانایی فرد، حسن و کردنائیج، اسداله. 1392. واکاوی عوامل کلیدی در عدم موفقیت برخی خط‌مشی‌های عمومی در ج.ا. ایران: مطالعه خط‌مشی‌های مالیاتی کشور. فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 11، شماره1، ص 68-33.

ممیوند، بهروز، امینی سابق، زین العابدین، ساده، احسان، خلج، محمدرضا.1398. بررسی و ارائه الگوی اجرای خط‌مشی‌گذاری زیست محیطی با استفاده از نظریه داده مبنا. فصلنامه مجلس و راهبرد، دوره 26، شماره 98، ص91-71.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اداره کل بازرسی کار، تحلیل آماری آسیبهای شغلی سال1398 استان کرمان، مردادماه 1399.

Brynard, P. (2005). Policy implementation: Lessons for service delivery. Journal of public administration, 40 (Special issue 3), 649-664.

Chen Su Jung. (2006), Goals Ambiguity, and performance in u.s. federal programs and agencies, Dissertaion,The University ofGeorgia.

Filipovic. S, Petrakovic, D. (2015). SME sector development by improving financial support: Serbia compared to other SEE countries. South-Eastern Europe Journal of Economics, 3 (2).

FitzGerald. C, O’Malley. E, O Broin. D (2019). Policy success/policy failure:A framework for understanding policy choices. Public Policy and Administration, 67 (2), p. 1–24. doi: 10.2478/admin-2019-0011

Holland. H.J, Green. J.J, Laura. A & Phillips. M (2016). School Health Policies: Evidenced based Programs for Policy Implementation. Journal of Policy Practice, 15 (4),p 314–332.

Howlett. M, Ramesh. M, Wu. X (2015). Understanding the persistence of policy failures: The role of politics, governance and uncertainty.Public Policy and Administration, 30 (3–4),p 209–220.

Kwon. H, Cho.H.J, Moon. I, Choi. J, Park. D and Lee. Y (2010).Advanced Korean Industrial Safety and Health Policy with Risk Assessment Safety and Health at Work.1,p29-36.

Rossouw.N, Wiseman.k (2004). Learning from the implementation of environmental public policy instruments after the first ten years of democracy in South Africa. Impact Assessment and Project Appraisal, 22 (2), p 131–140.

Sharafi. Sh, Manzari Tavakoli. A, Salajegheh. S, Amirzadeh. V (2018). Providing a Desirable Model for Implementing Social Network Policies in Iran (With a social and ethical responsibility approach based on the explanation of its related factors). Iranian journal of educational Sociology. 1 (10),15-24.

Tuokuu. F.X, Idemudia. U, Gruber. J.S, Jean Kayira. J (2019). Linking stakeholder perspectives for environmental policy development and implementation in Ghana’s gold mining sector: Insights from a Qmethodology study. Environmental Science and Policy, 97,p 106–115.

 

متن کامل:



شناسايي و اولويت­بندي عوامل شکست اجراي خط مشي هاي بهداشت و ايمني بر اساس تکنيک واکاوي حالات نقص و اثرات آن و با بکارگيري روش AHP و TOPSIS فازي (مورد مطالعه: صنايع و معادن استان کرمان)

چکيده:

زمينه: تدوين و اجراي خط مشي  ايمني و بهداشت  از ضروريات حرکت سازمان به سمت کاهش حوادث و بيماري هاي شغلي است. خط مشي يعني تصميم ها و سياست ها و منظور از اجراي خط مشي ، فعاليتهايي است که بطور مستقيم آن را به انجام مي رساند.

هدف: عوامل متعددي منجر به شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت کار مي شود.در اين پژوهش به شناسايي و رتبه بندي اين عوامل پرداخته شده است.

روش ها:اين پژوهش  کاربردي  و از حيث راهبرد، پيمايشي است. جامعه  تحقيق را 15 نفر از مديران HSE استان کرمان تشکيل داده اند که از طريق نمونه گيري غير تصادفي و  هدفمند انتخاب شده اند. ابزار گردآوري داده ها، مصاحبه و پرسشنامه  مي باشد و جهت تحليل داده ها از تکنيک FMEA و رويکرد تلفيقي AHP و TOPSIS فازي استفاده شده است.

يافته ها: بر اساس يافته ها عوامل مهم موثر در شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت  عبارتند از:فقدان ساختار سازماني مناسب  و عدم اختصاص بودجه لازم جهت اجرا.

نتيجه گيري:با توجه به يافته هاي تحقيق لازم است که سازمانها بيش از پيش به ايجاد و تقويت ساختار واحدهاي ايمني و بهداشت توجه نمايند و با برآورد و اختصاص بودجه لازم، بر اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت نظارت نمايند.

کلمات کليدي:  اجراي خط مشي، ايمني و بهداشت کار ، FMEA، AHP ، TOPSIS، محيط فازي

 

مقدمه

در سازمانهاي امروزي وجود خط مشي ايمني و بهداشت کار و اجراي آن لازمه حرکت سازمان به سمت ارتقاء ايمني و پيشگيري از بيماري هاي شغلي مي باشد. خط مشي هاي ايمني و بهداشت کار در واقع تصميم ها و سياستهاي يک سازمان در خصوص ايمني و بهداشت محيط کار را نشان مي دهند. در خصوص تعريف خط مشي در مجموع، بايد گفت ارائه يک تعريف جامع و مانع، به آساني امکان پذير نيست، اما خط مشي يعني تصميم ها و سياست ها (صفيان، فرهي، حاجي ملاميرزايي، موسوي ،1398،79 ). خط مشي گذاري بر محيط اطراف خود تأثير مي گذارد و از آن متأثر مي شود. بنابراين خط مشي را مي توان به عنوان متغيري مستقل يا متغير وابسته مورد مطالعه قرار داد(خوبرو و ابراهيمي،1398، 5). به طور کلي خط مشي گذاري يک چرخه مي باشد که داراي مراحلي است. اين چرخه از تشخيص و دريافت مسئله آغاز و شکل گيري، طراحي و اجراي خط مشي را نيز شامل مي شود . ارزيابي، اصلاح، تغيير و خاتمه خط، مشي نيز در اين چرخه قرار دارند(دانش فرد، ۱۳۸۸،30). اجراي خط مشي يکي از مراحل فرآيند خط مشي گذاري است و اجرا  در لغت به معناي انجام دادن، محقق ساختن، توليد يا کامل کردن وظيفه اي خاص است(پوراحمدي، مختاريانپور، حسنقليپور،1397،338). اجراي خط مشي اقداماتي است که توسط افراد دولتي و يا بخش خصوصي با هدف تحقق اهداف خط مشي انجام مي شود(معمارزاده طهران، مير سپاسي، جليلي،1392،22). متداولترين مفهوم اجرا، انجام دادن، به انجام رساندن، تمام کردن، ايجاد يا کامل کردن مي باشد. اجرا به عنوان يک فرآيند تعاملي بين آنچه شخص خواهان آن است و روشهايي که دستيابي به آن ممکن است تلقي مي شود. به عبارت ديگر مفهوم ما از اجرا، فعاليتهايي است که بطور مستقيم خط مشي را به انجام مي رساند(ضياالديني،1393،16). صاحب نظران متعدد، در تبيين عوامل مؤثر بر اجراي خط مشي و مشکلات اجراي خط مشي عوامل زيادي برشمرده اند و اکثريت آنان بر اين باورند که مشکلات اجراي خط مشي با شرايط محلي هر جامعه متفاوت است(اعتباربان و کشوريان آزاد،1398،87). به عبارت ديگر فرايند اجراي خط مشي در محيطي انجام مي شود که بازيگران مختلفي در آن نقش دارند و در عين حال، اين بازيگران با يکديگر تعامل داشته و اين تعاملات با توجه به تفاوتهاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي و غيره روي فرايند اجراي خط مشي تأثيرات قابل توجهي مي گذارند. براي اجراي موفق خط مشي هاي تدوين شده ضروري به نظر مي رسد که عوامل مرتبط و مؤثر و متناسب با شرايط خاص آن خط مشي و حوزه اجرايي آن شناسايي و مدنظر قرار گيرد(احمديان و سلاجقه،1398،16). از اين رو شناخت عوامل شکست اجراي خط مشي ها بر اساس پژوهشهاي صورت گرفته و نيز بر مبناي شرايط محلي و خاص هر سازمان يا جامعه اي مي تواند در راستاي اجراي موفق آنها موثر باشد.

امروزه خط مشي هاي ايمني و بهداشت از جمله خط مشي هايي هستند که با توجه به نياز سازمان ها، همواره تدوين و تلاش مي گردد تا اجراي آن با موفقيت همراه گردد. به بيان ديگر با توجه به اهميت کاهش عوامل زيان آور و خطرات موجود در محيط کار که منجر به تحميل هزينه هاي جاني، مالي و اجتماعي آشکار و پنهان مي شوند و لزوم به حداقل رساندن اين هزينه ها، سازمانها نسبت به اتخاذ خط مشي هايي در حوزه ايمني و بهداشت اقدام نموده و سعي دارند با اجراي دقيق و صحيح اين خط مشي ها و کاهش حوادث و بيماري هاي ناشي از کار به اهداف خود رسيده و علاوه بر صيانت از نيروي انساني، با افزايش راندمان و کاهش هزينه ها به سودآوري بيشتر نائل گردند. به عبارت ديگر آنچه بر اهميت اجراي موفق خط مشي هاي ايمني و بهداشت افزوده لزوم توجه به جايگاه و ارزش منابع انساني موجود در سازمانها است که مورد تاکيد فراوان دانشمندان و نيز مديران مي باشد؛ علاوه بر اين افزايش تنوع و شدت حوادث شغلي و بيماري هاي ناشي از کار از جمله پيامدهاي نامطلوبي هستند که با گسترش صنايع و فن آوري هاي مدرن، زندگي انسان و به ويژه کارکنان را مورد تهديد قرار داده است(محمدفام،1386،4). ضمن اينکه طبق تحقيقات انجام شده هزينه متوسط حوادث و بيماري هاي ناشي از کار 4درصد توليد ناخالص داخلي کشورهاست(قدس و همکاران،1387،96) و نرخ مرگ و میر در معادن شش برابر بیشتر از سایر بخشهای صنعت است(امیری ابراهیم آبادی، سلطان زاده، قیاسی،1399،14). عقیلی نژاد و همکاران (1391) تعداد حوادث شدید در معادن و صنایع معدنی ایران در دوره 12 ساله (1380-1392) را 10032 مورد عنوان نموده اند. در استان کرمان نیز میزان آسیب های شغلی منجر به فوت در بخش معدن از 26 درصد در سال 1397 به میزان 34 درصد در سال 1398 رسیده است. (اداره کل بازرسي کار،1399)

عليرغم مطالعات گسترده صاحب نظران و پژوهشگران در زمينة مشکلات و موانع اجراي خط مشي عمومي(از جمله پژوهشهاي انجام شده توسط دانايي فرد و همکاران(1392)،علي آبادي و همکاران(1397)، مميوند و همکاران(1398)، اعرابي و رزقي رستمي(1384)، فيتزجرالد¹ و همکاران(2019)، شرفي² و همکاران(2018)، هالند³ و همکاران(2016)، چن سو⁴(2006))، نتيجه يکسان و قابل تعميمي در خصوص عوامل مؤثر بر شکست يا موفقيت اجراي خط مشي وجود ندارد. در خصوص عوامل شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت محيط کار نيز تحقيقات گسترده اي بخصوص در داخل کشور صورت نگرفته است، اما آنچه از نتايج تحقيقات انجام شده مهم به نظر مي رسد اين است که عوامل مختلفي در اين شکست نقش دارند از جمله اينکه زيني وند و همکاران(1400) بي توجهي به مشارکت مجريان در فرايند خط مشي گذاري، برگزاري دوره هاي آموزشي توجيهي، دورانديشي وتدوين واقع گرايانه و منطبق با واقعيات خط مشي، به روز بودن سياست ها، پرهيز از رفتارهاي غيرحرفه اي و غيرمسئولانه مديران را از عوامل شکست در اجراي خط مشي ها مي دانند.

روسو و ويسيمن⁵ (2004) توجه به ابزارهاي خط مشي (يعني اسناد خط مشي، اعمال مقررات و دستورالعمل ها) را مهم تلقي نموده اند. تواکوو⁶ و همکاران (2019) بي توجهي به مقوله هاي فرهنگي، مسائل اجتماعي مثل فقر در مرحله تدوين و اجراي خط مشي ها را زمينه شکست خط مشي هاي بهداشت و ايمني محيط کار معرفي نمودند. کووان⁷ و همکاران(2010) نيز به طور ضمني عدم تصويب قوانين حمايتي مناسب، عدم تدوين و بکارگيري استانداردها و سيستممهاي مديريتي و به روز و عدم توجه به مديريت تغيير در حوزه بهداشت، ايمني و محيط زيست را عامل شکست در اجراي خط مشي ها مي دانند. از سوي ديگر طبق نتايج تحقيقات مختلف در پاره اي از موارد اجراي برنامه ها، طرح ها و سياست هاي عمومي در ايران موفق و رضايت بخش نيست. تجربيات نشان مي دهد گاهي مسائل متعددي در اجراي يك خط مشي اتفاق مي افتد؛ به طوري كه عملاً آن چه كه اجرا مي شود (البته اگر بشود) با آن چه كه تدوين شده است، تفاوت اساسي دارد(دانايي فرد، ثقفي، مشبكي اصفهاني،1389،80). به طوري که در عمل، در بسياري از موارد شاهد موفقيت خط مشي  ها نمي باشيم. خط مشي هاي ايمني و بهداشت نيز از اين موضوع مستثني نمي باشند؛ چرا که بعضا در مقام تشخيص مسئله (با توجه به وقوع حوادث شغلي و بالا بودن تبعات منفي آن) و در مرحله تدوين (با توجه به وجود خط مشي ايمني و بهداشت در بسياري از صنايع) نقص و کمبود عمده اي به چشم نمي خورد اما آنچه مشاهده مي شود اين است که اگر خط مشي هاي ايمني و بهداشت به درستي اجرا مي شدند، اهداف اين خط مشي ها که همان ارتقاء ايمني محيط کار و کاهش خسارات و حوادث ناشي از کار است، حاصل مي شد که چنين نشده است و شواهد مختلفي براي اثبات اين مدعا وجود دارد از جمله افزايش هفت درصدي آمار تلفات ناشي از کار در 6ماهه ابتداي سال 1399 نسبت به قبل است. طبق آمار وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعي نرخ متوسط فوت در کشور(نسبت به يکصدهزار نفر کارگر) رقم 5 مي باشد که اين نرخ در استان کرمان 6 بوده و از ميانگين کشوري بالاتر است. (اداره کل بازرسي کار،1399) در جدول1برخي ديگر از عوامل شکست در اجراي خط مشي ها بر اساس نتايج تحقيقات مختلف بيان شده است. با توجه به آنچه که بيان شد و نظر به اينکه در زمينه عوامل شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت نيز مطالعات خاصي بويژه در داخل کشور صورت نگرفته است، انجام تحقيقي پيرامون شناسايي عوامل مهم شکست اين خط مشي ها ضروري به نظر مي رسد. از سوي ديگر تاکنون به طور خاص نسبت به شناسايي عوامل شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت در معادن و صنايع کشور مطالعات زيادي انجام نشده و بيشتر آنچه در تحقيقات آمده به بررسي عوامل و مدل هاي مناسب جهت موفقيت در اجراي خط مشي هاي صنعتي پرداخته است. ضمن اینکه بررسي عوامل شکست در اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت در سازمانهاي صنعتي و معدني در شرايط بحراني نظير آنچه در حال حاضر سازمانهاي صنعتي و معدني با آن مواجه شده اند، نظير همه گيري ويروس کرونا، تا کنون مورد توجه قرار نگرفته و در تحقيقات انجام شده تا کنون نيز، از اين منظر و در اين شرايط بررسي خاصي صورت نگرفته است. بنابراين هدف از انجام اين تحقيق، شناسايي و اولويت­بندي عوامل شکست خط مشي هاي بهداشت، ایمنی و محیط زیست(⁸HSE) در صنايع و معادن (مورد مطالعه صنايع و معادن استان کرمان) است.

 

جدول 1: عوامل شکست در اجراي خط مشي ها بر اساس نتايج برخي تحقيقات 

پژوهشگران	عوامل شکست در اجراي خط مشي
مميوند و همکاران (1398)	عوامل موثر بر موفقيت خط مشي: سياست هاي نمادين، هماهنگي و هم راستايي نهادي، تدوين فکورانه، اولويت مسائل زيست محيطي و همسويي ارزشي، توسعه دانش زيست محيطي، حمايت عمومي و مشارکت همگاني، راهبردهاي سبز، الزامات قانوني، شناخت پيشينه فرهنگي، اعتلاي فرهنگ زيست محيطي، ارزش مداري محيط
علي آبادي و همکاران(1397)	موانع مربوط به مجريان، بحرانهاي مؤثر بر اجرا، موانع سازمانهاي مجري، بي ثباتي مديرتي، متولي اجرا، فقدان ساختار اجرايي مناسب، شفاف نبودن معيارهاي ارزيابي اجرا، تعدد مراجع خط مشي گذاري، عملکرد افراد و نهادهاي خط مشي گذار، محدوديتهاي قانوني، ماهيت خط مشي، بي توجهي به ظرفيتهاي اجرايي موجود، موانع ساختاري و مديريتي، همکاري ضعيف در سطوح محلي
عباسي و بيگي(1395)	موانع ناشي از عملکرد افراد و نهادهاي خط مشي گذار، موانع ساختاري و مديريتي، موانع ناشي از ماهيت مسائل حوزه مربوطه
مقدس پور و همکاران(1392)	بي توجهي به ارزش زمان و سپري شدن فرصتها در اجراي خط مشي هاي ملي، بي ثباتي مديريتي در بخش دولتي متولي اجراي خط مشي ها، ناهمسويي ابزارهاي اجراي خط مشي هاي ملي، بحران هاي داخلي و خارجي مؤثر بر اجراي خط مشي ها، فقدان ساختار اجرايي مناسب براي اجراي خط مشي هاي ملي
معمارزاده طهران و همکاران(1390)	انتخاب صحيح ابزار، تکنولوژي
اعرابي ورزقي رستمي(1384)	موانع مربوط به ماهيت خط مشي؛ موانع مربوط به هدف گذاري و تعيين خط مشي، موانع حقوقي؛ موانع مربوط به مجريان و استفاده کنندگان خط مشي؛ موانع مربوط به ويژگيهاي رفتاري مجريان، موانع مربوط به تخصص و مهارت مجريان، موانع مربوط به استفاده کنندگان خط مشي؛ موانع مربوط به سازمان مجري؛ موانع مربوط به نظام بوروکراسي، موانع مربوط به منابع و ابزارها
رجب بيگي(1378)	نبود استقلال نسبي در ارکان اجرايي، مشخص نبودن وظايف و مسئوليتهاي بخشهاي اجرايي، ارتباطات و نبود نظام ارزيابي عملکرد
فيتزجرالد و همکاران(2019)	مخالفت بسيار زياد و يا عدم حمايت از خط مشي، تعصب تصميم گيرندگان
شرفي و همکاران(2018)	عواملي مربوط به ماهيت موضوع عمومي، شرايط محيطي و سازوکار اداري سازمانهاي اجرايي
هالند و همکاران(2016)	عدم وجود مهارت هاي فني
فبليپويچ و پتراکويچ9(2015)	عدم دسترسي به منابع مالي، عدم وجود مشوقهاي مالياتي و عدم ارائه برنامه هاي آموزشي
هاولت و همکاران(2015)	ملاحظات فني در طراحي خط مشي، محدوديت منابع،رهبري ضعيف
چن سو(2006)	بي توجهي به ظرفيتهاي اجرايي، روشن نبودن اهداف خظ مشي و پويا نبودن خط مشي ها
برينارد10(2005)	اعمال نظر شخصي مجريان، عدم تخصص لازم مجريان، ارتباطات ضعيف دستگاههاي اجرايي، عدم توجه به گروههاي ذينفع،  تعدد مراجع خط مشي گذاري و نبود سازوکارهاي هماهنگي
روسو و ويسيمن(2004)	عدم وجود سلسله مراتب پياده سازي و اجرا، عدم نظارت و بازنگري خط مشي

 

روش شناسي پژوهش:

اين پژوهش از نظر هدف، کاربردي و به لحاظ نحوه گردآوري داده ها در زمره پژوهشهاي ميداني و از حيث راهبرد، پيمايشي است. با توجه به اينکه در اين پژوهش ترکيبي از مصاحبه و پرسشنامه براي شناسايي و رتبه بندي عوامل شکست در اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت صورت مي گيرد، در پژوهش حاضر به طور توامان از دو رويکرد تحقيق كيفي و كمي استفاده مي شود. جهت گردآوري داده ها از روش مطالعه کتابخانه اي و ميداني و انجام مصاحبه با خبرگان استفاده مي شود. ابزار اصلي گردآوري داد ه ها در مرحله اول، مصاحبه نيمه ساختار يافته است و طبق آن نسبت به شناسايي ريسک فاکتورهاي مختلف(عوامل شکست اجرا) اقدام شد. اين عوامل بر اساس بررسي متون مندرج در مصاحبه هاي نيمه ساختاريافته، استخراج شدند و بر اساس آن پرسشنامه محقق ساخته با 40 گويه تدوين و روايي و پايايي اين پرسشنامه مورد تاييد قرار گرفت. اين پرسشنامه جهت اندازه گيري شاخص هاي سه گانه اولويت خطا ميان خبرگان توزيع­شد. اين شاخص ها عبارتند از شدت شکست (يعني تاثير هر عامل در شکست/نقص در اجراي خط مشي هاي HSE)، احتمال رخداد شکست (يعني ميزان مواجهه با اين عامل) و قابليت کشف شکست (يعني توانايي کشف هر عامل شکست/نقص در اجراي خط مشي هاي HSE قبل از رخداد آن). همچنين در اين تحقيق به منظور مقايسه مولفه هاي تاثيرگذار در عوامل شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت از پرسشنامه مقايسات زوجي(بر اساس روش تحليل گسترش يافته چانگ¹¹) نيز استفاده شده است. جامعه ي آماري اين پژوهش را مديران و کارشناسان خبره مرتبط با اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت در سازمانهاي صنعتي و معدني استان کرمان که حداقل سابقه 10 سال فعاليت در حوزه مرتبط به اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت را داشته اند و جزء مديران تاثيرگذار و شناخته شده حوزه HSE استان کرمان بوده اند، تشکيل داده که از طريق تکنيک نمونه گيري غير تصادفي و از نوع روش هدفمند انتخاب شده اند. بر اين اساس خبرگان اين تحقيق مشتمل بر 15 نفر از مديران مرتبط با ايمني و بهداشت صنايع و معادن استان کرمان مي باشند.

هدف اصلي تحليل حالات شکست و آثار آن(¹²FMEA) کشف و اولويت بندي حالات بالقوه شکست با محاسبه شاخص درجه اولويت ريسک است که حاصل ضرب سه مفهوم احتمال رخداد شکست، شدت شکست و قابليت کشف شکست است. اين سه فاکتور به وسيله خبرگان براساس مقياس خاص برآورد مي شوند .از آنجا که شاخص درجه اولويت ريسک، معياري از ريسک شکست است، مي تواند براي رتبه بندي شکست و اولويت بندي اقدامات استفاده شود .براي رفع نقاط ضعفي که در تکنيک تحليل شکست و آثار آن به منظور رتبه بندي آيتم هاي شکست وجود دارد، رويکرد مبني بر منطق فازي براي اولويت بندي شکست ها در يک سيستم تجزيه و تحليل شکست و آثار آن بکار مي رود(آباديان، زنجيرچي، اسعدي،1391،64). اين رويکرد تلفيقي با AHP¹³ و TOPSIS¹⁴ در محيط فازي است و براي محاسبه وزن فاکتورهاي سه گانه FMEA (احتمال، شدت و ضريب کشف) از روش AHP فازي و جهت رتبه بندي عوامل شکست از روش TOPSIS فازي استفاده مي شود. در اين تحقيق ابتدا نسبت به ترسيم درخت سلسله مراتبي تصميم با استفاده از سطوح هدف و معيار اقدام شد و در مرحله بعد اعداد فازي به منظور انجام مقايسه هاي زوجي تعريف گرديد. براي اين کار از مقياس ضرايب تاثير جدول 2 استفاده شد.

 

 

جدول 2. طيف فازي و عبارت کلامي متناظر براي مقايسات زوجي (بوالحسني، اسماعيلي دوکي، فلاح،1396)

 

جهت تشکيل ماتريس مقايسات زوجي، با استفاده از نظر تصميم گيرنده و با بهره گيري از اعداد فازي مثلثي و طبق اولویت دو عدد فازی مثلثی که در شکل1 نشان داده شده، ماتريس مقايسات بر اساس نظرات چندين تصميم گيرنده تشکيل مي شود که اين ماتريس  تعداد افراد نظر دهند در مورد اولويت درايه i نسبت به j است. سپس جهت محاسبه ميانگين حسابي نظرات خبرگان ماتريس مربوطه تشکيل و پس از محاسبه مجموع عناصر سطرها، مجموع سطرها نرمالايز شده و در مرحله بعد درجه احتمال بزرگ تر بودن محاسبه و با نرمالايز کردن بردار وزن ها، وزن هاي نرمالايز به دست آمد. براي محاسبه نرخ ناسازگاري يا همان بررسي سازگاري دو ماتريس (عدد مياني و حدود عدد فازي) از روش گوگوس و بوچر¹⁵ (1998) استفاده شد.

 

شکل 1. اولويت دو عدد فازي مثلثي (اصغرپور،1393)

به منظور رتبه بندي عوامل شکست با استفاده از تاپسيس فازي نيز پس از تشکيل ماتريس تصميم گيري ارزيابي گزينه ها(شامل يکسري معيار در ستون و گزينه ها در سطر) و تکميل آن توسط نظرات خبرگان توسط طيف ليکرت 5 درجه اي، نسبت به بي مقياس نمودن ماتريس تصميم گيري(نرمال سازي ماتريس تصميم) اقدام شد. پس از آن ماتريس بي مقياس وزن دار  تعيين شد و سپس با تعيين جنبه مثبت يا منفي معيار ها نسبت به مشخص نمودن حل ايده ال (FPIS, و ضد ايده آل (FPIS, اقدام گرديد و با محاسبه مجموع فاصله گزينه ها از حل ايده ال مثبت فازي و ايده آل منفي فازي به محاسبه نزديکي نسبي گزينه i ام از راه حل ايده آل اقدام شد و نهايتا رتبه بندي گزينه ها انجام شد.

يافته هاي پژوهش:

در اولين گام متون حاصل از مصاحبه با خبرگان جهت استخراج عوامل شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت در صنايع و معادن استان کرمان بررسي گرديد. خبرگان تحقيق متشکل از 1 نفر مديرکل با سطح تحصيلات دکتري، 2 نفر رئيس اداره و 8 نفر مديرHSE با سطح تحصيلات کارشناسي ارشد و 4 نفر کارشناس و مشاور HSE بودند که همگي بيش از 10 سال سابقه کار مرتبط با حوزه اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت را داشتند. پس از بررسي ادبيات پژوهش و اخذ نظرات خبرگان عوامل شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت شناسايي، غربالسازي و دسته بندي شد. مولفه هاي شکست اجراي خط مشي ها طبق نظر خبرگان بر اساس جدول3 بود.

 

 

 

جدول3. مولفه هاي شکست اجراي خط مشي ها

رديف	مولفه شکست	رديف	مولفه شکست
1	فقدان ساختار سازماني مناسب در واحدهاي HSE براي اجراي خط مشي ها	21	عمر کوتاه مديريت کلان و در نتيجه نگاه توليد محوري بجاي توجه به HSE (عدم ثبات مديريت)
2	ضعف فرهنگ HSE در سازمان	22	عدم برنامه ريزي و فقدان رويه هاي اجرايي و برنامه علمي براي اجراي خط مشي HSE
3	عدم انطباق خط مشي هاي تدوين شده با فرهنگ HSE سازمان	23	عدم توجه کافي به استانداردهاي داخلي و بين المللي در تدوين و اجرا
4	ضعف دانش مجريان خط مشي هاي HSE (کارفرما، مديران، مسئولينHSE) در زمينه اجرا	24	نظارت ناکافي از سوي نهادهاي ناظر قانوني در اجراي اهداف خط مشي هاي HSE
5	کمبود آموزش مستمر و موثر کارکنان در راستاي اجراي اهداف مرتبط با خط مشي هاي HSE	25	مبهم بودن خط مشي هاي HSE تدوين شده
6	عدم اختصاص بودجه لازم جهت اجراي خط مشي هاي HSE	26	SMART نبودن اهداف در خط مشي هاي تدوين شده
7	عدم دسترسي به فناوري هاي روز در اجراي خط مشي هاي HSE	27	عدم تناسب اهداف خط مشي HSE تدوين شده با توانمندي هاي سازمان
8	عدم استفاده از فناوري هاي روز در دسترس در اجراي خط مشي هاي HSE	28	کپي برداري خط مشي ها، برنامه ها و اهداف HSE
9	نگرش ناصحيح به خط مشي HSE در بين مجريان	29	سمبوليک و صوري بودن خط مشي ها و برنامه ها و اهداف HSE
10	عدم اعتقاد مجريان به خط مشي HSE	30	عدم استفاده از ابزارهاي کارآمد در اجراي خط مشي هاي HSE
11	عدم اعتقاد و تعهد رهبران سازمان به اجراي خط مشي HSE	31	عدم تناسب اهداف خط مشي HSE تدوين شده با نياز هاي سازمان
12	نا آشنايي مجريان با مفهوم خط مشي	32	ارتباطات سياسي و خارج از اصول علمي در اجراي خط مشي HSE
13	فقدان توانايي مجريان خط مشي(عدم وجود مهارت وتخصص مديران و کارکنانHSEدرزمينه اجرا)	33	عدم توجه به نظرات مجريان HSE در مرحله تدوين(رويکرد بالا به پايين در تدوين خط مشي)
14	تدوين غير اصولي و نادرست خط مشي هاي HSE	34	عدم هماهنگي بين بخشي در سازمان( عدم هماهنگي بين امورHSEو ساير واحدهاي تاثير گذار بر اجراي خط مشي هاي HSE)
15	زمان بر بودن اجراي برخي خط مشي هاي HSE	35	انگيزه پايين در بين مجريان خط مشي هاي HSE
16	عدم نظارت کافي و مکانيزمهاي کنترلي در اجراي خط مشي HSE	36	عدم هماهنگي و تقابلهاي بين سازمانهاي متولي بازرسي، نظارت و قانون گذاري HSE
17	عدم وجود نظام موثر مميزي داخلي در سازمان به منظور پايش اهداف خط مشي در حين اجرا	37	عدم حمايت سازمانهاي متولي(نظارتي و اجرايي) از خط مشي هاي HSE صنايع و معادن
18	تاثير تحريم ها در اجراي خط مشي هاي HSE	38	بي توجهي کارکنان به خط مشي هاي HSE بدليل مسائلي نظير بيکاري و مشکلات مالي
19	توجه مديران به توليد بيشتر و مانع توليد دانستن اجراي خط مشي هاي HSE	39	عدم وجود تشکلات کارگري و کارفرمايي مقتدر و سازمانهاي مردم نهاد در حوزه HSE
20	عدم مشارکت کارکنان در اجراي اهداف خط مشي هاي HSE	40	عدم تخصص مديران ارشد دولتي متولي تدوين و اجراي خط مشي هاي HSE در زمينه مرتبط

 

 

درخت سلسله مراتبي تصميم (ساختار سلسله مراتبي پژوهش) طبق شکل زير مي باشد:

 

شکل2. ساختار سلسله مراتبي پژوهش

محاسبه وزن نسبي معيارهاي اصلي پژوهش

براي محاسبه وزن معيارهاي پژوهش نسبت به هدف، ابتدا پرسشنامه مقايسات زوجي معيارها نسبت به هدف تشکيل و در اختيار خبرگان تحقيق قرار داده شد و نظرات خبرگان با استفاده از جدول 1 به اعداد فازي تبديل شد.

پس از اينکه با استفاده از رويکرد FMEA فازي، اهميت مولفه هاي شکست بر اساس شاخص هاي شدت، احتمال شکست و قابليت کشف طبق نظر خبرگان شناسايي شدند. در گام بعد نرخ ناسازگاري با استفاده از روش گوگوس و بوچر محاسبه و از نظر ميزان ناسازگاري مورد تاييد قرار گرفت. پس از محاسبه ميانگين هندسي فازي نظرات خبرگان طبق جدول 4، وزن معيارهاي اصلي پژوهش با استفاده از روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي چانگ محاسبه شد. محاسبات مربوط به روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي فازي چانگ براي پرسشنامه مقايسه زوجي فازي معيارهاي اصلي در جداول شماره 5 تا 7 آمده است.

جدول4. ميانگين هندسي ماتريس مقايسات زوجي فازي معيارهاي اصلي

معيارها	شدت شکست			احتمال رخداد شکست			قابليت کشف شکست
شدت شکست	1	1	1	5257/5	93867/4	9395/3	61298/4	01625/4	20107/3
احتمال رخداد شکست	25384/0	20248/0	18097/0	1	1	1	07605/5	54568/4	4378/3
قابليت کشف شکست	3124/0	24899/0	21678/0	29088/0	21999/0	197/0	1	1	1

 

 

 

جدول5. جمع فازي و بسط مرکب فازي معيارهاي اصلي

عوامل	جمع فازي هر سطر			بسط مرکب فازي(Sj)
	L	M	U	L	M	U
شدت شکست	1387/11	95492/9	14056/8	7859/0	57972/0	42684/0
احتمال رخداد شکست	32989/6	74816/5	61878/4	44661/0	33474/0	24218/0
قابليت کشف شکست	60328/1	46898/1	41378/1	11312/0	08554/0	07413/0

جدول 6. درجه امکان بزرگي و درجه ارجحيت

عوامل	درجه امکان بزرگي			درجه ارجحيت	نرمالسازي ارجحيت
	شدت شکست	احتمال رخداد شکست	قابليت کشف شکست
شدت شکست	1	1	1	1	33333/0
احتمال رخداد شکست	82001/1	1	1	1	33333/0
قابليت کشف شکست	271/3	02124/3	1	1	33333/0

جدول7. وزن معيارهاي اصلي

وزن عوامل
شدت شکست	33333/0
احتمال رخداد شکست	33333/0
قابليت کشف شکست	33333/0

بر اساس نتايج جدول 6 اولويت بندي معيارهاي هر سه سطح نسبت به هدف يکسان بوده که عبارتند از شدت، احتمال رخداد شکست و قابليت کشف شکست.

محاسبه وزن گزينه­هاي پژوهش با استفاده از تاپسيس فازي

براي اولويت بندي عوامل شکست از روش تاپسيس فازي استفاده شد. به همين منظور، از اعداد فازي و عبارات کلامي جدول8 استفاده شد.

جدول8 اعداد فازي و عبارت کلامي متناظر طيف ليکرت 5 درجه (حبيبي، ايزديار، سرافرازي،1393)

متغير کلامي	مقدار فازي	عدد فازي مثلثي
خيلي کم  VL	1	(0,0,0,25)
کم  L	2	(0,0,25,0,5)
متوسط  M	3	(0,25,0,5,0,75)
زياد  H	4	(0,5,0,75,1)
خيلي زياد  VH	5	(0,75,1,1)

پس از تعيين وضعيت هر يک از گزينه­ها در هر يک از معيارها با استفاده از پرسشنامه تاپسيس توسط خبرگان، نظرات ايشان با استفاده از جدول8 به اعداد فازي تبديل شد. سپس ميانگين هندسي نظرات فازي خبرگان محاسبه و وارد ماتريس تصميم مساله شد. جدول 9 ماتريس تصميم فازي حاصل از برآيند نظرات خبرگان را ارائه مي کند.

جدول 9. ماتريس تصميم فازي برآيند نظرات خبرگان

معيارها	معيار 1			معيار 2			معيار 3
جنس معيارها	مثبت			مثبت			مثبت
حدود	L	M	U	L	M	U	L	M	U
وزن معيارها	33/0	33/0	33/0	33/0	33/0	33/0	33/0	33/0	33/0
گزينه 1	85/0	6/0	35/0	766667/0	566667/0	35/0	9/0	7/0	466667/0
گزينه 2	766667/0	516667/0	266667/0	85/0	666667/0	433333/0	766667/0	533333/0	3/0
گزينه 3	733333/0	483333/0	25/0	8/0	583333/0	366667/0	633333/0	4/0	183333/0
گزينه 4	85/0	6/0	366667/0	783333/0	55/0	333333/0	616667/0	366667/0	183333/0
گزينه 5	683333/0	433333/0	183333/0	95/0	7/0	45/0	75/0	5/0	25/0
گزينه 6	75/0	516667/0	283333/0	883333/0	666667/0	416667/0	866667/0	65/0	4/0
گزينه 7	466667/0	216667/0	05/0	716667/0	466667/0	25/0	633333/0	383333/0	166667/0
گزينه 8	566667/0	316667/0	133333/0	783333/0	566667/0	316667/0	733333/0	483333/0	25/0
گزينه 9	7/0	45/0	2/0	783333/0	533333/0	283333/0	616667/0	366667/0	133333/0
گزينه 10	883333/0	633333/0	383333/0	883333/0	65/0	4/0	616667/0	366667/0	183333/0
گزينه 11	983333/0	733333/0	483333/0	8/0	583333/0	333333/0	633333/0	383333/0	15/0
گزينه 12	6/0	35/0	116667/0	7/0	45/0	2/0	666667/0	433333/0	183333/0
گزينه 13	733333/0	483333/0	233333/0	766667/0	516667/0	266667/0	683333/0	45/0	216667/0
گزينه 14	733333/0	483333/0	25/0	7/0	45/0	216667/0	65/0	4/0	216667/0
گزينه 15	5/0	25/0	083333/0	783333/0	533333/0	283333/0	666667/0	416667/0	216667/0
گزينه 16	666667/0	416667/0	166667/0	833333/0	583333/0	333333/0	766667/0	516667/0	266667/0
گزينه 17	666667/0	416667/0	2/0	783333/0	55/0	3/0	716667/0	466667/0	25/0
گزينه 18	483333/0	233333/0	116667/0	616667/0	4/0	183333/0	616667/0	383333/0	166667/0
گزينه 19	833333/0	583333/0	333333/0	866667/0	683333/0	433333/0	75/0	516667/0	3/0
گزينه 20	8/0	55/0	3/0	9/0	683333/0	433333/0	716667/0	483333/0	266667/0
گزينه 21	75/0	5/0	25/0	916667/0	683333/0	433333/0	833333/0	583333/0	333333/0
گزينه 22	716667/0	466667/0	216667/0	85/0	633333/0	383333/0	833333/0	583333/0	333333/0
گزينه 23	533333/0	283333/0	116667/0	6/0	366667/0	133333/0	666667/0	45/0	233333/0
گزينه 24	6/0	35/0	133333/0	783333/0	55/0	3/0	733333/0	483333/0	266667/0
گزينه 25	616667/0	366667/0	183333/0	716667/0	483333/0	25/0	6/0	35/0	133333/0
گزينه 26	733333/0	483333/0	266667/0	733333/0	483333/0	266667/0	65/0	4/0	2/0
گزينه 27	65/0	416667/0	216667/0	783333/0	533333/0	3/0	633333/0	4/0	2/0
گزينه 28	6/0	35/0	133333/0	95/0	716667/0	466667/0	733333/0	483333/0	233333/0
گزينه 29	633333/0	383333/0	166667/0	883333/0	65/0	4/0	8/0	55/0	3/0
گزينه 30	566667/0	333333/0	133333/0	783333/0	533333/0	283333/0	616667/0	366667/0	116667/0
گزينه 31	666667/0	416667/0	2/0	816667/0	583333/0	35/0	65/0	4/0	183333/0
گزينه 32	5/0	283333/0	1/0	666667/0	433333/0	2/0	483333/0	266667/0	1/0
گزينه 33	816667/0	566667/0	316667/0	9/0	666667/0	416667/0	783333/0	533333/0	283333/0
گزينه 34	766667/0	516667/0	266667/0	9/0	683333/0	433333/0	783333/0	533333/0	316667/0
گزينه 35	633333/0	383333/0	166667/0	916667/0	666667/0	416667/0	733333/0	5/0	25/0
گزينه 36	683333/0	433333/0	216667/0	8/0	6/0	35/0	716667/0	483333/0	25/0
گزينه 37	616667/0	383333/0	15/0	666667/0	433333/0	216667/0	65/0	4/0	166667/0
گزينه 38	733333/0	483333/0	266667/0	916667/0	7/0	45/0	716667/0	533333/0	316667/0
گزينه 39	683333/0	433333/0	183333/0	766667/0	583333/0	333333/0	816667/0	616667/0	366667/0
گزينه 40	816667/0	566667/0	316667/0	866667/0	65/0	4/0	783333/0	583333/0	333333/0

 

در ادامه پس از محاسبه ماتريس تصميم فازي نرمالايز شده و ضرب آن در بردار وزني مربوط به معيارها، ماتريس تصميم گيري فازي نرمال شده موزون محاسبه شد. سپس بر اساس جنس معيارهاي پژوهش، جواب­هاي ايده آل مثبت و منفي با استفاده از ماتريس تصميم فازي نرمال شده موزون محاسبه گرديد (جدول10) و ميزان فاصله هر يک از گزينه­ها را از جواب­هاي ايده آل مثبت و منفي طبق مندرجات جدول 11 محاسبه گرديد.

        

جدول10. جواب­هاي ايده آل مثبت و منفي

معيارها	معيار 1			معيار 2			معيار 3
حدود	L	M	U	L	M	U	L	M	U
جواب ايده آل مثبت	67138/0	50069/0	33/0	67179/0	50679/0	33/0	63643/0	495/0	33/0
جواب ايده آل منفي	31862/0	14793/0	03414/0	42429/0	25929/0	09429/0	34179/0	18857/0	07071/0

 

جدول11. فاصله گزينه ها از جواب ايده آل مثبت و منفي

گزينه ها	فاصله گزينه ها از جواب ايده آل مثبت	فاصله گزينه ها از جواب ايده آل منفي	گزينه ها	فاصله گزينه ها از جواب ايده آل مثبت	فاصله گزينه ها از جواب ايده آل منفي
گزينه 1	198837804/0	670003761/0	گزينه 21	26016587/0	611563768/0
گزينه 2	306122232/0	567446218/0	گزينه 22	322455263/0	549837694/0
گزينه 3	459115826/0	410506029/0	گزينه 23	702175598/0	164547121/0
گزينه 4	410762553/0	457247033/0	گزينه 24	510504909/0	358338768/0
گزينه 5	349515759/0	524729415/0	گزينه 25	629567818/0	241362058/0
گزينه 6	224542426/0	644185457/0	گزينه 26	510032509/0	358204341/0
گزينه 7	708881839/0	160986521/0	گزينه 27	528170306/0	338974132/0
گزينه 8	522711321/0	346692742/0	گزينه 28	401095244/0	47052166/0
گزينه 9	543833285/0	330526506/0	گزينه 29	37900709/0	491914404/0
گزينه 10	328215331/0	539452069/0	گزينه 30	620793726/0	255538724/0
گزينه 11	311167915/0	560555936/0	گزينه 31	496401962/0	37296315/0
گزينه 12	627940274/0	245271473/0	گزينه 32	78498816/0	082522571/0
گزينه 13	47759548/0	39237686/0	گزينه 33	260959349/0	610075631/0
گزينه 14	537089008/0	330680604/0	گزينه 34	279181775/0	590154431/0
گزينه 15	619336895/0	24881129/0	گزينه 35	401827252/0	468488369/0
گزينه 16	430156871/0	442731062/0	گزينه 36	434351985/0	434714882/0
گزينه 17	476761165/0	391656016/0	گزينه 37	633015731/0	239444391/0
گزينه 18	746832521/0	130617654/0	گزينه 38	298372779/0	568938365/0
گزينه 19	259751933/0	611773315/0	گزينه 39	375302754/0	495379815/0
گزينه 20	2949836/0	573211566/0	گزينه 40	2517728/0	616177398/0

در نهايت با مشخص شدن ميزان فاصله گزينه­ها از جواب­هاي ايده آل مثبت و منفي و محاسبه شاخص نزديکي نسبي به جواب ايده آل، گزينه­ها بر اساس ترتيب نزولي  طبق جدول 12رتبه بندي شدند. (هر چه مقدار شاخص نزديکي نسبي يک گزينه به عدد 1 نزديکتر باشد بيانگر اين است که آن گزينه فاصله­ي کمتري تا ايده آل مثبت و فاصله بيشتري تا ايده آل منفي دارد.)

جدول 12. شاخص نزديکي نسبي هر گزينه به جواب ايده آل همراه با رتبه آن

گزينه ها	شاخص نزديکي نسبي	رتبه بندي گزينه ها	گزينه ها	شاخص نزديکي نسبي	رتبه بندي گزينه ها
گزينه 1	901517731/0	1	گزينه 21	673095787/0	4
گزينه 2	607291869/0	10	گزينه 22	647703347/0	7
گزينه 3	406134143/0	27	گزينه 23	301586237/0	34
گزينه 4	467348852/0	19	گزينه 24	425133831/0	23
گزينه 5	503843186/0	16	گزينه 25	23978374/0	36
گزينه 6	747993628/0	2	گزينه 26	424607875/0	25
گزينه 7	173483335/0	38	گزينه 27	348021521/0	30
گزينه 8	384610619/0	28	گزينه 28	411487529/0	26
گزينه 9	345691033/0	31	گزينه 29	52626798/0	14
گزينه 10	498320819/0	17	گزينه 30	23481766/0	37
گزينه 11	572897922/0	13	گزينه 31	359682544/0	29
گزينه 12	333913946/0	32	گزينه 32	042965064/0	40
گزينه 13	466475618/0	20	گزينه 33	650228915/0	5
گزينه 14	424691378/0	24	گزينه 34	628205019/0	9
گزينه 15	248218686/0	35	گزينه 35	455896197/0	21
گزينه 16	509105086/0	15	گزينه 36	47276433/0	18
گزينه 17	453159069/0	22	گزينه 37	322909837/0	33
گزينه 18	168388104/0	39	گزينه 38	57357398/0	12
گزينه 19	648862514/0	6	گزينه 39	638838491/0	8
گزينه 20	578223916/0	11	گزينه 40	698721375/0	3

 

همانطور که مشاهده مي­شود گزينه­ي 1يعني فقدان ساختار سازماني مناسب در واحدهاي HSE براي اجراي خط مشي ها بيشترين مقدار را در شاخص نزديکي نسبي به خود اختصاص داده است و اين يعني اين گزينه بيشترين تاثير را بين ساير گزينه ها در عوامل شکست در اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت کار دارد. ارتباطات سياسي و خارج از اصول علمي در اجراي خط مشي HSE نيز رتبه آخر عوامل موثر بر شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت را به خود اختصاص داد.

بحث و نتيجه گيري:

در اين پژوهش سعي بر اين بود كه با رويکردي جديد به بررسي عوامل شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت در صنايع و معادن استان کرمان پرداخته شود. براي اين كار از رويکر FMEAفازي استفاده گرديد تا نتايج دقيقتري را بتوان بدست آورد. براي امتيازدهي معيارهاي FMEA يعني شدت شکست، احتمال رخداد شکست و ضريب کشف شکست از مقادير فازي استفاده مي گردد که اين موضوع باعث در نظر گرفته شدن قضاوتهاي ذهني و غير عددي خبرگان در شناسايي عوامل شکست ميشود. در اينجا از رويکرد AHP فازي براي وزن دهي معيارهاي FMEA استفاده و جهت رتبه بندي عوامل شکست روش TOPSIS فازي مورد استفاده قرار گرفت که اين کار علاوه بر حفظ سادگي روش FMEA منجر به امکان استفاده از اعداد فازي در محاسبات اين روش مي شود و به دليل استفاده از مقادير فازي مي توان از قضاوتهاي غير کمي خبرگان استفاده نمود. تحليل نتايج حاصل نشان مي دهد كه فقدان ساختار سازماني مناسب، بودجه ناکافي، نبود تخصص در بين مديران متولي تدوين و اجراي خط مشي و عمر کوتاه مديريت(فقدان زمان لازم) از جمله عوامل مهم موثر در شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت محيط کار مي باشند. علي آبادي و همکاران(1397)، دانايي فر و همکاران(1392) و عباسي و بيگي(1395) در تحقيقات خود عدم وجود ساختار اجرايي مناسب را مانع موفقيت در اجراي خط مشي معرفي نموده اند. همچنين روسو و ويسمن (2004) عدم وجود سلسله مراتب پياده سازي و اجرا و رجب بيگي (1378) نبود استقلال در ارکان اجرايي و مشخص نبودن وظايف و ارتباطات را از عوامل شکست در اجراي خط مشي ها مي دانند که با نتايج تحقيق حاضر يعني فقدان ساختار سازماني مناسب همخواني دارد. با توجه به فراواني بيشتر سازمانهاي کوچک و متوسط در استان و به تبع آن عدم وجود ساختار سازماني مناسب در حوزه ايمني و بهداشت، به نظر مي رسد اين عامل يکي از گزينه هاي مهم در عدم اجرا و يا شکست در اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت کار باشد. از سوي ديگر در اينگونه سازمانها بودجه مدوني در زمينه مسايل ايمني و بهداشت وجود ندارد و اغلب نگاه توليد محور در بين کارفرمايان حاکم است که همين موضوع در شکست اجراي خط مشي هاي تدوين شده در کشور موثر مي باشد. طبق نتايج تحقيق حاضر، بودجه ناکافي يکي از مهمترين عوامل شکست در اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت است که با نتايج پژوهشهاي اعرابي ورزقي رستمي(1384) و هاولت و همکاران(2015) که موانع مربوط به منابع را به عنوان محدوديت اجراي خط مشي ها معرفي نموده اند و نيز نتيجه تحقيق فبليپويچ و پتراکويچ (2015) که عدم دسترسي به منابع مالي را عامل شکست در اجراي خط مشي مي دانند، همخواني دارد. اينکه در سطح کلان کشور و نيز در برخي سازمانها، خط مشي هاي ايمني و بهداشت را به درستي تدوين نکرده و در صورت تدوين تخصص لازم براي اجراي اين خط مشي ها در بين متوليان امر وجود نداشته باشد، از جمله عواملي است که مي تواند زمينه ساز شکست در اجراي خط مشي ها شود که نتايج تحقيق حاضر نيز آن را تاييد مي کند. زيني وند و همکاران(1400) عدم تدوين واقع گرايانه و منطبق با واقعيات خط مشي و رفتارهاي غيرحرفه اي و غيرمسئولانه مديران را از عوامل شکست در اجراي خط مشي ها مي دانند. علي آبادي و همکاران(1397) بي ثباتي مديرتي و موانع مربوط به مجريان و عملکرد افراد متولي اجرا را از عوامل شکست در اجراي خط مشي ها مي دانند. دانايي فر و همکاران(1392) در تحقيقي به بي ثباتي مديريتي به عنوان عامل شکست در اجراي حط مشي اشاره نموده و اعرابي ورزقي رستمي(1384) نيز در پژوهشي موانع مربوط به تخصص و مهارت مجريان را عامل شکست مي دانند. طبق نتايج تحقيق هالند و همکاران(2016) عدم وجود مهارت هاي فني و بر اساس نظر برينارد(2005) عدم تخصص لازم مجريان از عوامل شکست در اجراي خط مشي مي باشند که نتايج تحقيق حاضر از اين حيث با نتايج تحقيقات ذکر شده همخواني دارد. بصورت کلي عوامل شکست در اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت شناسايي و رتبه بندي شده در اين تحقيق با نتايج تحقيقات علي آبادي و همکاران(1397)، عباسي و بيگي(1395)، دانايي فر و همکاران(1392)، معمارزاده طهران و همکاران(1390) و تواکوو و همکاران (2019)، فيتزجرالد و همکاران(2019)، شرفي و همکاران(2018)، هالند و همکاران(2016)، فبليپويچ و پتراکويچ(2015)، چن سو(2006)، برينارد¹⁶(2005)، روسو و ويسيمن(2004) نيز به اين عوامل شکست در اجراي خط مشي ها اشاره شده است.

از سوي ديگر از منظر خبرگان تحقيق 3 عامل ارتباطات سياسي و خارج از اصول علمي، تاثير تحريم ها و عدم استفاده از فناوري هاي روز در دسترس در اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت کار کمترين تاثير در شکست اجراي اين خط مشي ها را دارند. طبق نتايج تحقيق معمارزاده طهران و همکاران(1390) توجه به تکنولوژي و بر اساس پژوهش دانايي فر و همکاران (1392) بحران هاي داخلي و خارجي مؤثر بر اجراي خط مشي ها از عوامل مهم شکست در اجراي خط مشي ها مي باشند. هر چند در اين تحقيق نيز به تاثير تحريم هاي خارجي و عدم استفاده از فناوري روز به عنوان عامل شکست شناسايي شده اند ولي از لحاظ رتبه بندي انجام شده کمترين وزن را در اين تحقيق بخود اختصاص داده اند که از اين حيث با نتايج تحقيقات اشاره شده همخواني ندارند.با توجه به آنچه در مقدمه تحقيق بيان شد، اين نکته حائز اهميت است که با توجه به عدم انجام پژوهشهاي خاص با موضوع عوامل شکست يا موفقيت خط مشي هاي ايمني و بهداشت در سازمانهاي معدني و صنعتي و اينکه تعاملات بازيگران درگير با اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت در صنايع تفاوتهاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي و غيره دارند که روي فرايند اجراي خط مشي تأثيرات قابل توجهي  دارد، نتايج اين تحقيق که در بستر فرهنگي، اقتصادي و لحاظ نمودن شرايط خاص محيط هاي معدني و صنعتي انجام شده مي تواند جنبه هايي از عوامل شکست اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت را بصورت متمرکز در يک تحقيق بيان نمايد و بر اساس آن پيشنهاداتي براي موفقيت در اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت ارائه نمايد. پيشنهاد مي گردد مديران صنايع و معادن در ساختار سازماني خود براي واحد ايمني و بهداشت استقلال قايل شده و مديران ايمني و بهداشت مسقيما زير نظر مديريت ارشد سازمان و با اختيارات خاص فعاليت کنند. اين مطلب مي تواند در اجراي موثر خط مشي هاي ايمني و بهداشت راهگشا باشد. اين ضعف در سازمانهاي معدني و صنعتي مشاهده مي گردد و اغلب مديران ايمني و بهداشت در ذيل ساختار مديريت منابع انساني فعاليت نموده و داراي اختيارات محدودتري مي باشند. يکي از مهمترين مواردي که متوليان امر خط مشي گذاري ايمني و بهداشت در سازمانهاي صنعتي و معدني بايد در هنگام خط مشي گذاري بدان توجه داشته باشند، استفاده از مديران توانمند و ايجاد ثبات مديريتي در سازمان و مشارکت مجريان در فرايند خط مشي گذاري و اجرا است. پيشنهاد مي شود که در فرايند خط مشي گذاري، همه مديران اجرايي وحتي مسئولين ايمني و بهداشت شرکتهاي معدني و صنعتي مشارکت داشته باشند و از مديران با تخصص و مهارت مرتبط با ايمني و بهداشت در سازمانهاي صنعتي و معدني بيشتر استفاده گردد چرا که مشاهده مي گردد گاها مديران متولي اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت از تخصص و مهارت و دانش مرتبط با حوزه ايمني و بهداشت فاصله دارند. همچنين براي کاهش شکست در اجرا پيشنهاد مي شود که دوره هاي آموزشي مرتبط به ايمني و بهداشت و خط مشي هاي مربوطه ويژه مديران، مجريان و کارکنان برگزار شود که در توانمدسازي ايشان موثر مي باشد. در فرايند خط مشي گذاري در حوزه ايمني و بهداشت مهم است که خط مشي بر اساس بضاعت و توان فني و اهداف سازمان شکل بگيرد و بودجه لازم براي اجرا پيش بيني گردد. پبشنهاد مي گردد اين مهم در خط مشي گذاري حوزه ايمني و بهداشت در صنايع و معادن مورد توجه متوليان امر قرار گيرد تا خط مشي هاي ايمني و بهداشت ضمانت اجرايي بيشتري داشته باشند. بي شک همواره در پژوهش ها محدوديت هايي وجود دارد و اين پژوهش از اين قاعده مستثني نيست و با محدوديتهايي در هنگام انجام پژوهش مواجه شده است. محدوديتهاي از قبيل عدم انجام مطالعات داخلي و خارجي متعدد در حوزه خط مشي گذاري و اجراي خط مشي هاي ايمني و بهداشت که محقق را در گردآوري مطالب، مباني نظري و بالاخص پيشينه پژوهش با محدوديت مواجه ساخت. همچنين عدم دسترسي راحت به خبرگان بدليل مشغله و شرايط ناشي از همه گيري بيماري کرونا نيز از ديگر محدوديتهاي محقق در انجام اين تحقيق است. .

منابع: 

1-       آباديان، مهشيد، زنجيرچي، سيد محمود، اسعدي، ميرمحمد.1391. ارزيابي کيفيت خدمات DSL با رويکرد ترکيبي تحليل شکست و آثار آن و تحليل پوششي داده هاي فازي)مطالعه موردي: يکي از شرکت هاي ارائه دهنده خدمات اينترنت(. مديريت توليد و عمليات، دوره 3(5)، شماره2،ص 76-59. 

2-       احمديان، الهه، سلاجقه، سنجر.1398. ارتباط عوامل درون و برون سازماني مؤثر بر اجراي بهينه خط مشي هاي دولتي (مورد مطالعه: اداره کل منابع طبيعي و آبخيزداري استان خراسان رضوي). فصلنامه خط مشي گذاي عمومي در مديريت، دوره 10(2)، شماره34،ص 30-15.

3-       اصغرپور، محمدجواد. (1393). تصميم گيري هاي چند معياره. تهران: نشر دانشگاه تهران.

4-       اعتباريان، اکبر، کشوريان آزاد، رقيه.1398. بررسي عوامل مؤثر بر اجراي خط مشي هاي قوه قضائيه)بر اساس مدل ناکامورا و اسمال وود(.فصلنامه خط مشي گذاي عمومي در مديريت، دوره10، شماره33، ص103-85 .

5-       اعرابي، سيد محمد، رزقي رستمي، علي رضا.1384. آسيب شناسي اجراي خط مشي هاي صنعتي كشور. ارائه در سومين کنفرانس بين المللي مديريت (ص): تهران.

6-       امیری ابراهیم آبادی، سلطانزاده، امین احمد، قیاسی، سمیرا.1391. واکاوی حواد ث شغلی براساس سیستم تجزیه و تحلیل و طبقه بندی عوامل انسانی (HFACS) مطالعۀ موردی: معدن مس. مجله ارگونومی، دوره 8 شماره 1،ص 20-12.

7-       بوالحسني، پريسا، اسماعيلي دوکي، آيدا، فلاح، محمد.1396. ارزيابي ريسک و رتبه بندي تجهيزات با تلفيق رويکردهاي  AHP فازي و FMEA –مطالعه موردي:مجموعه صنايع آذراب اراک. نشريه تصميم گيري و تحقيق در عمليات، دوره2، شماره 1، ص 72-59.

8-       پوراحمدي، معين، مختاريانپور، مجيد، حسنقليپور، طهمورث.1397. آسيب شناسي اجراي خط مشي هاي خصوصي سازي در ايران. مديريت دولتي، دوره10، شماره3 ،ص333-356.

9-        حبيبي، آرش، ايزديار، ، سرافرازي، اعظم. (1393). تصميم گيري چند معياره فازي. تهران: انتشارات سيماي دانش.

10-       خوبرو، محمدتقي،  ابراهيمي، روح الله.1398. عوامل کليدي موفقيت در خط مشي گذاري بخش خدمات عمومي ايران. فصلنامه علمي مطالعات راهبردي سياست گذاري عمومي، دوره 9، شماره3، ص23-2 .

11-       دانش فرد، کرم اله). 1388).  فرآيند خط مشي گذاري عمومي. تهران: دانشگاه آزاد اسلامي.

12-       دانايي فرد، حس، ثقفي، عمادالدين، مشبكي اصفهاني، اصغر.1389. اجراي خط مشي عمومي: بررسي نقش عقلانيت در مرحله تدوين خط مشي. مدرس علوم انساني- پژوهشهاي مديريت در ايران، دوره14، شماره4، ص 106-79. 

13-       رجب بيگي، مجتبي.1378. موانع دستيابي به اجراي کامل خط مشي هاي عمومي. فصلنامه مديريت دولتي، شماره 45 و 46، ص 84-73.

14-       زيني وند مقدم، رضا، باقرزاده، محمدرضا، قلي پور کنعاني، يوسف، متاني، مهردا،  عارف نژاد، محسن.1400. طراحي مدل اجراي خط مشي هاي وزارت آموزش و پرورش با استفاده از روش مدلسازي ساختاري تفسيري. فصلنامه خط مشي گذاي عمومي در مديريت، دوره 12(2)، شماره42، ص 84-67.

15-       صفيان، مهدي، فرهي،علي، حاجي ملاميرزايي،حميد، موسوي، سيدعلي.1398. الگويي براي خط مشي گذاري سرمايه انساني. فصلنامۀ پژوهشهاي مديريت منابع انساني دانشگاه جامع امام حسين)ع)، دوره11،شماره1،ص100-75.

16-       ضياء الديني، محمد.(1393). اجراي خط مشي هاي عمومي. کرمان: انتشارات فانوس.

17-       عباسي، طيبه، بيگي، وحيد.1395. تبيين چالشهاي اجراي خط مشي هاي عمومي در حوزه علوم، تحقيقات و فناوري. فصلنامه سياست علم و فناوري، دوره 8، شماره1، ص 12-1.

18-       عقيلي نژاد، ماشااله، كوهپايه زاده، جليل، نوري، محمد كاظم، گل آبادي، مجيد.1391. ارتباط سن و سابقه كار با آسيب هاي ناشي از حوادث شغلي در معادن و صنايع معدني ايران طي سال هاي1390-1382. مجله علوم پزشكي رازي، دوره19، شماره 104، ص 28-20.

19-       علي آبادي، ابراهيم، عزيزي، محمد، عالم تبريز، اکبر، داوري، علي.1397. شناسايي موانع اجراي خط مشي هاي کارآفريني و نوآوري در برنامه هاي توسعه جمهوري اسلامي ايران. فصلنامة علمي، پژوهشي ابتكار و خلاقيت در علوم انساني، دوره 8، شماره3 ، ص 132-95.

20-       قدس، علي اصغر، الحاني، فاطمه، انوشه، منيره، كاهويي، مهدي.1387. بررسي اپيدميولوژيك حوادث حين كار در شهرستان سمنان (سال85-81). مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي سمنان. دوره 30، شماره2، ص 100-95.

21-       محمدفام، ايرج.1386. هزينه هاي انساني حوادث شغلي منجر به مرگ در بيمه شدگان تامين اجتماعي استان تهران. فصلنامه سلامت کار ايران، دوره 4، شماره1و2،ص 10-4.

22-       معمار زاده طهران، غلامرضا، مير سپاسي، ناصر، جليلي، سودابه.1392. ارائه مدل براي ارزيابي اثربخشي اجراي خط مشي هاي عمومي جمهوري اسلامي ايران در حوزه بهداشت و درمان. فصلنامه رسالت مديريت دولتي، دوره2، شماره 4، ص31-19.

23-       مقدسپور، سعيد، دانايي فرد، حسن و کردنائيج، اسداله.1392. واکاوي عوامل کليدي در عدم موفقيت برخي خط مشي هاي عمومي در ج.ا. ايران: مطالعه خط مشي هاي مالياتي کشور. فصلنامه مديريت فرهنگ سازماني، دوره 11، شماره1،ص 68-33.

24-       مميوند، بهروز، اميني سابق، زين العابدين، ساده، احسان، خلج، محمدرضا.1398. بررسي و ارائه الگوي اجراي خط مشي گذاري زيست محيطي با استفاده از نظريه داده مبنا. فصلنامه مجلس و راهبرد، دوره 26، شماره 98، ص91-71.

25-       وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي، اداره کل بازرسي کار، تحليل آماري آسيبهاي شغلي سال1398 استان کرمان،مردادماه 1399.

 

26-       Brynard, P. (2005). Policy implementation: Lessons for service delivery. Journal of public administration, 40(Special issue 3), 649-664.

 

27-       Chen Su Jung.(2006), Goals Ambiguity, and performance in u.s. federal programs and agencies, Dissertaion,The University ofGeorgia.

28-       Filipovic. S, Petrakovic, D. (2015). SME sector development by improving financial support: Serbia compared to other SEE countries. South-Eastern Europe Journal of Economics, 3(2).

29-       - FitzGerald. C, O’Malley. E, O Broin. D(2019). Policy success/policy failure:A framework for understanding policy choices. Public Policy and Administration, 67(2), p. 1–24. doi: 10.2478/admin-2019-0011

 

30-       Holland. H.J, Green. J.J, Laura. A & Phillips. M (2016). School Health Policies: Evidenced based Programs for Policy Implementation. Journal of Policy Practice, 15(4),p 314–332.

 

31-       Howlett. M, Ramesh. M, Wu. X(2015). Understanding the persistence of policy failures: The role of politics, governance and uncertainty.Public Policy and Administration, 30(3–4),p 209–220.

 

32-       Kwon. H, Cho .H.J, Moon. I, Choi. J, Park. D and Lee. Y (2010).Advanced Korean Industrial Safety and Health Policy with Risk Assessment Safety and Health at Work.1,p29-36.

 

33-       Rossouw.N, Wiseman.k (2004). Learning from the implementation of environmental public policy instruments after the first ten years of democracy in South Africa. Impact Assessment and Project Appraisal, 22(2), p 131–140.

 

34-       Sharafi. Sh, Manzari Tavakoli. A, Salajegheh. S, Amirzadeh. V (2018). Providing a Desirable Model for Implementing Social Network Policies in Iran (With a social and ethical responsibility approach based on the explanation of its related factors). Iranian journal of educational Sociology. 1(10),15-24.

 

35-       Tuokuu. F.X, Idemudia. U, Gruber. J.S, Jean Kayira. J (2019). Linking stakeholder perspectives for environmental policy development and implementation in Ghana’s gold mining sector: Insights from a Qmethodology study. Environmental Science and Policy, 97,p 106–115.

 

 

 

Abstract

Background: Development and implementation of safety and health policy is one of the necessities of the organization to reduce accidents and occupational diseases. Policy means the decisions and politics and the purpose of implementing the policy are the activities that it performs directly.

Objective: Numerous factors lead to the failure to implement occupational safety and health policies. In this study, these factors have been identified and ranked.

Methods: This research is applied and strategic in terms of survey. The research population consisted of 15 HSE managers in Kerman province who were selected through non-random and purposeful sampling. Data collection tools are interviews and questionnaires and FMEA technique and integrated approach of AHP and fuzzy TOPSIS have been used to analyze the data.

Findings: Based on the findings, important factors influencing the failure to implement safety and health policies are: Lack of proper organizational structure and lack of funding for implementation.

Conclusion: According to the research findings, it is necessary that organizations pay more attention to creating and strengthening the structure of safety and health units and monitor the implementation of safety and health policies by estimating and allocating the necessary budget.

Keywords: policy implementation, occupational safety and health, FMEA, AHP, TOPSIS, fuzzy environment.

17

 

---

[1] - FitzGerald 

[2] - Sharafi

[3] - Holland 

[4] - Chen Su 

[5] - Rossouw and Wiseman

[6] - Tuokuu 

[7] - Kwon 

[8]  - Health Safety and Environment

[9] - Filipovic and Petrakovic

[10] - Brynard

[11] - Chang 

[12] - Failure Mode and Effects Analysis 

[13] - Analytic Hierarchy Process

[14] - Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution

[15] - Gogus and Boucher 

[16]  

---