ارائه الگو به منظور استفاده بهینه از شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه با تاکید بر هویت فرهنگی دانشجویان

محورهای موضوعی : مطالعات میان فرهنگی

فرزانه توکلی ¹ , فائزه تقی پور ² , علی رشیدپور ³

1 - دانشجوی دکتری مدیریت فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
2 - دانشیار گروه علوم ارتباطات و مدیریت کسب و کار، دانشکده علوم انسانی وحقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران
3 - دانشیار گروه مدیریت فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، ایران

تاریخ دریافت : 1401/11/25 تاریخ پذیرش : 1402/11/25

کلید واژه: هویت, هویت فرهنگی, شبکه‌های اجتماعی, تلفن همراه, داده بنیاد,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش استفاده بهینه از شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه با تاکید بر هویت فرهنگی دانشجویان به منظور ارائه الگو است. این تحقیق از لحاظ نتیجه، جزء تحقیقات توسعه‌ای، از لحاظ هدف اکتشافی و بر مبنای استراتژی تحقیق از نوع میدانی است. روش‌شناسی پژوهش از نوع پژوهش کیفی است. جامعه آماری شامل استادان دانشگاهی حوزه فرهنگ و رسانه بود به منظور مصاحبه ابتدا از نمونه‌گیری نظری و در ادامه از تکنیک گلوله‌ برفی استفاده شد. در این پژوهش از روش کدگذاری داده ها از نوع باز، محوری و انتخابی استفاده شد و در مرحله کدگذاری اولیه تعداد 300 کد و سپس از بین کدهای اولیه در مرحله دوم کدگذاری باز تعداد 198 کد شناسایی و در مرحله کدگذاری محوری 37 کد در قالب 5 مقوله (شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله ای، استراتژی و پیامدها) دسته‌بندی شدند و در نهایت در کدگذاری گزینشی منجر به ارائه یک مدل شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و تبدیل آن‌ها به اطلاعات قابل استفاده در مدل از روش نظریه زمینه‌ای یا مبنایی و نرم‌افزار MAXQDA بهره گرفته شد. برمبنای یافته‌های این پژوهش لازم است بستر مناسب برای آشنایی و تحکیم بنیان های هویت سازی در میان جوانان، به ویژه دانشجویان ایجاد شود.

چکیده انگلیسی:

The present research aimed to investigate the optimal use of mobile phone social networks with an emphasis on students' cultural identity for providing models. The research was developmental in terms of outcome, exploratory in terms of purpose, and had the field type in terms of strategy. The research methodology had a qualitative type. The statistical population consisted of university professors in culture and media. Theoretical sampling and then the snowball technique was used for conducting interviews. The open, axial, and selective data coding methods were used, and 300 codes were identified in the initial coding stage, then 198 codes were identified in the second stage of open coding, and 37 codes were identified in 5 categories in the axial coding stage (causal, underlying, and intervention conditions, strategy, consequences), and finally, a model was provided in selective coding. The grounded theory and MAXQDA 2018 software were used to analyze data and convert them into usable information in the model. Based on the research findings, it is necessary to create a suitable basis for familiarizing and consolidating the pillars of identity formation among young people, especially students.

متن کامل:



ارائه الگو به منظور استفاده بهینه از شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه با تاکید بر هویت فرهنگی دانشجویان 

 

     

چکیده

هدف این پژوهش استفاده بهینه از شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه با تاکید بر هویت فرهنگی دانشجویان به منظور ارائه الگو است. این تحقیق از لحاظ نتیجه، جزء تحقیقات توسعه‌ای، از لحاظ هدف اکتشافی و بر مبنای استراتژی تحقیق از نوع میدانی است. روش‌شناسی پژوهش از نوع پژوهش کیفی است. جامعه آماری شامل استادان دانشگاهی حوزه فرهنگ و رسانه بود به منظور مصاحبه ابتدا از نمونه‌گیری نظری و در ادامه از تکنيک گلوله‌ برفي استفاده شد. در این پژوهش از روش کدگذاری داده ها از نوع باز، محوری و انتخابی استفاده شد و در مرحله کدگذاری اولیه تعداد 300 کد و سپس از بین کدهای اولیه در مرحله دوم کدگذاری باز تعداد 198 کد شناسایی و در مرحله کدگذاری محوری 37 کد در قالب 5 مقوله (شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله ای، استراتژی و پیامدها) دسته‌بندی شدند و در نهایت در کدگذاری گزینشی منجر به ارائه یک مدل شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و تبدیل آن‌ها به اطلاعات قابل استفاده در مدل از روش نظریه زمینه‌ای یا مبنایی و نرم‌افزار MAXQDA¹ بهره گرفته شد. برمبنای یافته‌های این پژوهش لازم است بستر مناسب براي آشنايي و تحکيم بنيان هاي هويت سازي در ميان جوانان، به ويژه دانشجويان ايجاد شود. 

 

کلیدواژه‌ها: هویت، هویت فرهنگی، شبکه‌های اجتماعی، تلفن همراه، داده بنیاد

 

 

 

 

- مقدمه و بیان مساله 

فضای مجازی یک حیطه سیاسی اجتماعی و فناوری با ویژگی های منحصر به فرد است که از مرزهای سرزمینی و قانونی کشورها فراتر رفته است. طی دو دهه گذشته فضای مجازی به حوزه جدیدی برای تعامل انسان تبدیل شده است و ارتباطات و تبادل اطلاعاتی که ارائه می­دهد عملاً از اندازه جهان کاسته است. تقریباً یک سوم جمعیت جهان به اینترنت دسترسی دارند و عنصر مهمی در انتقال و انتشار اطلاعات محسوب می شود (Ebert & Maurer, 2013). با ورود به عصر ارتباطات و جامعه شبکه ای، شاهد تحولات گوناگونی هستیم. ازجمله پدیده های جدید که براثر ادغام فناوری های مختلف ارتباطی در سال های اخیر شکل گرفته شبکه های اجتماعی² مجازی می باشد. (مصطفوی کهنگی و انار مرزی، 1398). شبکه های اجتماعی از گروه هایی عموماً فردی یا سازمانی تشکیل شده که از طریق یک یا چند نوع از وابستگی­ها به هم متصل­اند و در بستر یک جامعه اطلاعاتی پیچیده، کارکرد مؤثر شبکه همگرا را تصویر می­کنند و موفقیت و محبوبیت روزافزون آنها به دلیل داشتن رنگ و بوی اجتماعی است (آلوین، 1392). به‌طورکلی در تعریف شبکه‌های مجازی می‌توان گفت سایت‌های هستند که از یک سایت ساده مانند موتور جستجوگر با اضافه شدن خاصیت اشتراک‌گذاری را به کاربران ارائه می‏دهند. شبکه‌های اجتماعی محل گردهمایی صدها میلیون کاربر اینترنت است که به تبادل اطلاعات می‏پردازند (سلطانی فر، 1389). چنین فضایی قلمرویی وسیع است که برای ساکنان خود امکانات، آزادی، فرصت‌ها و آسیب‌هایی را به همراه دارد و در جنبه‌های مختلف زندگی افراد تأثیرگذار است. یکی از جنبه‌های مهمی که از این فضا تأثیر می‏پذیرد، هویت افراد به‌ویژه هویت فرهنگی است (برات دستجردی، 1392). هویت فرهنگی احساس تعلق و همبستگی به جامعه و فرهنگ آن است وآن درایتی از خویشتن است که مشتق ازعضویت در یک گروه اجتماعی بر مبنای انتقال و پرورش دانش، باورها، ارزشها، نگرشها، سنتها و شیوه های زندگی معین مشترکی میان اعضاست؛ به گونه ای که بر رفتار اعضا تأثیرمی گذارد و افراد در امورمختلف مشارکت جویند (قبادی و مهری،1392). در میان شبکه های مجازی گسترش تلفن هاي همراه دگرگوني هايي را در ويژگي هاي فردي و تعاملات اجتماعي افراد جامعه ايجاد کرده است. تلفن همراه با ظرفيت هاي انتخابي که فراهم کرده است، به ابزار جديدي براي انعکاس «خود» و «ديگري» و شکل گيري هويتي تبديل شده است (احمدی، 1391). هویت افراد در فضاهای سایبری هویتی دیجیتال است و سرزمین، زبان بومی و ملی، کشور، فرهنگ ملی و نژاد هویت افراد را تعیین نمی‌کند لذا در چنین اجتماعات مجازی هویت فرهنگی و ملی افراد به‌شدت تهدید شده و همچنین موجبات از هم پاشیدگی شبکه‌های سنتی روابط شده و هویت‌های جدا از جهان واقعی برای افراد ایجاد می‌کند (نوابخش و همکاران، 1384). مفهوم هویت با پرسش " من چه کسی هستم" از نخستین دوره های حیات انسانی همواره مطرح بوده و در هر دوره ای پاسخی به خود گرفته است. (ذاکری و چمل نژاد،1400) هویّت عبارت است از مجموعه خصوصیّات و مشخّصات اساسی اجتماعی، روانی، فرهنگی، فلسفی، زیستی و تاریخی همسان كه به رسایی و روایی بر ماهیّت یا ذات گروه، به معنای یگانگی یا همانندی اعضای آن با یكدیگر دلالت كند و آنها را دریك ظرف مكانی و زمانی معیّن به طور مشخّص و قابل قبول و آگاهانه از سایر گروهها و افراد متعلّق به آنها متمایز سازد. (الطایی، 1396) با توجه به مفهوم هویت، پیوند میان هویت و فرهنگ چنان عمیق است که اغلب هویت را پدیده‌ای فرهنگی می‌دانند و برای فرهنگ جایگاه مستقلی در هویت قرار می‌دهند. ازاین‌رو در ترکیب هویت فرهنگی باید به مقوله فرهنگ توجه بیشتری کرد. دریک تعریف لغت‌نامه‌ای و کاربردی فرهنگ هر آن چیزی است که کسب می‌کنیم، می‌آموزیم، می‌توانیم انتقال دهیم و دریک کلام مجموعه حیات اجتماعی است که از سازمان‌های نهادی تا حیات روانی را دربر می‌گیرد (بیرو³، 1370). هویت فرهنگی حاکی از موجودیت معنوی جامعه و پویایی آن است و کوشش برای حفظ هویت فرهنگی، سعی در نگهداری و انتقال میراثی است که هر نسل از آن به عنوان سکوی پرش استفاده می‏کند (خیرخواه و همکاران، 1387). هویت فرهنگی احساس تعلق و همبستگی به جامعه و فرهنگ آن است. هویت فرهنگی موجودیت معنوی جامعه و پویایی آن را می‌سازد که شامل عواملی چون میزان علاقه و پایبندی به سنن و رسوم ملی و اعتقادات مذهبی، احساس تعلق خاطر به زبان، اساطیر و میراث فرهنگی، لباس و پوشش، رقص و موسیقی می‌شود. (کاستلز، 1380) در پژوهش حاضر هویت فرهنگی به عنوان پدیده ای جهان شمول در نظر گرفته شده و تحت تأثیر فضای مجازی بررسی می شود. پژوهش های بسیاری در حوزه شبکه های اجتماعی انجام شده است اما معمولا به بررسی کمی این موضوع پرداخته اند و تنها یک یا چند متغیر مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج پژوهش پرویزی و اطهری(1395) نشان داد بین مدت زمان استفاده از شبکه های مجازی و هویت فرهنگی کاربران رابطه معنادارمعکوس و بین واقعی تلقی کردن محتوای مطالب شبکه های اجتماعی وهویت فرهنگی کاربران رابطه معنادار مثبتی وجود دارد. هاشمی(1394) در پژوهشی بیان نمود روند به رو به تغییری درنهادینه شدن تلفن همراه و شکل گیری اجتماعی آن در زندگی فردی کاربر در جریان است. در موردشبکه های اجتماعی اینترنتی نیز عدلی پور و همکاران (1393) بیان نمودند که هر چه مدت زمان عضویت، میزان استفاده و میزان فعالیت و مشارکت کاربران در فیس بوک از سوی کاربران افزایش پیدا می کرد، هویت فرهنگی کاربران ضعیف تر می شد. 

در تحقیق های بیان شده بحث های مربوط به شبکه های اجتماعی تلفن همراه به صورت تک بعدی و مسائل پیرامون آن از جمله جوانان، هویت و دیگر موضوع های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است اما دیدگاه همه جانبه نسبت به هویت فرهنگی جوانان ندارد. در پژوهشی (O’Brolcháin et al, 2015) با تمرکز بر مسائل اخلاقی مشخص کردند که همگرایی واقعیت مجازی در شبکه های اجتماعی مجازی، مشکلات اخلاقی همچون تهدید حریم خصوصی و تهدید آزادی مخاطبان را به همراه داشته است. Fleuriet et al, (2014) با (مطالعه فیس بوک: سبک دلبستگی و ویژگی پیام های غیرکلامی) بیان نمودند که زنان بیشتر از مردان در پاسخ به اینگونه اعلان ها تأثیرات شخصی منفی تجربه کرده اند. (2009) Heinrichs, Lim, & Lim در زمینه تأثیر شبکه های اجتماعی و روش دسترسی کاربران به رسانه های اجتماعی بیان نمودند که شیوه های دسترسی به شبکه های مجازی می تواند بر رفتار کاربران و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تأثیرگذار باشد. بر اساس نظرسنجی انجام شده توسط مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا⁴)، از هر 100 مرد ایرانی 55 نفر و از هر 100 زن ایرانی 51 نفر عضو شبکه‌های اجتماعی هستند و در مجموع 53 درصد از مردم ایران حداقل عضو یکی از شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه هستند که تلگرام با 28 میلیون کاربر محبوب‌ترین می باشد (وفایی، 1395). با توجه به مطالب مطرح شده در کشور ایران رشد اینترنت در مقایسه با کشورهای پیشرفته بسیار سریع و تأثیرگذار بوده است؛ اما همراه با رشد اینترنت یکی از مقولاتی که باید مورد توجه قرار گیرد، چالش‌های گسترش آن در جامعه است. افزایش تصاعدی ضریب نفوذ اینترنت در ایران و در کنار آن افزایش تعداد شبکه‌های اجتماعی مجازی نیازمند واکاوی و بررسی از منظر چالش‌ها و تأثیرات فرهنگی و اجتماعی است. (کاستلز، 1380)

با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیقات آنچه شرایط و شواهد نشان می دهد این است که نفوذ این پدیده اجتماعی به قدری سریع اتفاق افتاده که بررسی آن امری ضروری و جای ارائه راهکار و الگوی مناسب با نگاه دقیق به جزییات جامعه جوان بسیار خالی است. بنابراین پژوهش حاضر درصد آن است با بررسی مفهوم هویت فرهنگی و شناسایی چالش ها و فرصت های شبکه های اجتماعی تلفن همراه به ارائه الگو در این زمینه بپردازد. 

 

سوالات تحقیق

1- شرایط علی مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه کدامند؟ 

2- شرایط زمینه ای مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه کدامند؟ 

3- شرایط مداخله ای مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه کدامند؟

4- استراتژی مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه چگونه است؟

5- پیامدهای مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه کدامند؟

6- چه الگویی می توان برای مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه ارائه داد؟

 

 

 

- ادبیات پژوهش

هویت رکن مهم شکل گیری شخصیت و رفتارانسان ویکی ازمهمترین منابع شناخت بشری است. (میرزایی و نظری، 1393) هویت ازنظر اصطلاحی عبارت است از مجموعه خصوصیات و مشخصات اساسی اجتماعی، فرهنگی، روانی، فلسفی، زیستی و تاریخی همسان که به رسایی و روایی برماهیت یا ذات گروه، به معنای یگانگی یا همانندی اعضای آن با یکدیگر، دلالت می کند و آنان را دریک ظرف زمانی و مکانی معین به طورمشخص و قابل قبول و آگاهانه از سایرگروه ها و افراد متعلق به آنها متمایز می سازد (الطایی، 1387). هویت فرهنگی شامل فرهنگ اعم از ارزش ها، باورها، آداب و رسوم، دین وادبیات است. شامل فرهنگ قومی برتر و نیز خرده فرهنگ های اقوام مختلف است که درطول تاریخ همجواری حاصل کرده و به همزیستی رسیده اند و نیز تأثیر از فرهنگ اقوام یا ملل همسایه و تجاوزها و تهاجم های آنان است (اکبریان، 1386). در این میان رابطه هویت و فرهنگ ناشی از ارتباط هر دو مفهوم با کنش اجتماعی است. هویت را می توان حاصل نسبتی دیالکتیکی تلقی کرد که فرد بین شبکه معنایی ذهن خود و شبکه روابط اجتماعی برقرار می کند. (ایزوتسو⁵، 1381) شبکه­های اجتماعی از گروه هایی عموماً فردی یا سازمانی تشکیل شده که از طریق یک یا چند نوع از وابستگی­ها به هم متصل­اند و در بستر یک جامعه اطلاعاتی پیچیده، کارکرد مؤثر شبکه همگرا را تصویر می­کنند و موفقیت و محبوبیت روزافزون آنها به دلیل داشتن رنگ و بوی اجتماعی است.(آلوین، 1399) 

 با توجه به مطالب مطرح شده پیرامون هویت و شبکه های مجازی پژوهشهایی انجام شده است. از جمله نتایج پژوهش صلواتیان و دولتخواه (1396) نشان داد استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی بر ابعاد مختلف هویت فرهنگی شامل زبان، دیانت، پوشش، رفتار اجتماعی و اخلاق کاربران تأثیر مثبت و معناداری دارد. قلی زاده و زمانی (1396) در پژوهش کیفی و بر اساس مصاحبه نیمه ساختاریافته چالش های شبکه اجتماعی تلفن همراه را در زندگی کابران بررسی کردند. نتایج این مطالعه نشان داد نقض حریم خصوصی افراد، کاهش اعتماد در روابط اجتماعی و استفاده از هویت جعلی مهم ترین تأثیرات مخرب این شبکه ها در زندگی کاربران بوده است. یافته های پژوهش ببران و همکاران (1393). نشان داد بین استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و تغییرات هویت فرهنگی کاربران همبستگی معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که شبکه های اجتماعی مجازی بر مولفه های هویت فرهنگی کاربران از جمله دین، زبان، آداب و رسوم گذشته و سنت ها تأثیر گذار می باشند. در پژوهش احمدپور و قادرزاده (1389) تعامل در فضای سایبر و تأثیر آن بر هویت دینی جوانان بررسی شده است. نتایج نشان داد که هویت دینی کاربران در تعامل با فضای سایبر تضعیف می شود و با افزایش میزان مصرف و دسترسی به اینترنت از برجستگی هویت دینی دانشجویان کاسته می شود. در خصوص (تجارب جوانان از تلفن همراه در تغییر هنجارهای فرهنگی) نیز خسروی (1389) نشان داد که جوانان در جریان استفاده از تلفن همراه تجارب مثبت و منفی زیادی را کسب کرده که بر هنجارهای فرهنگی، ارتباطی، مذهبی، نمادین و... آنها تأثیرگذار بوده و در مجموع موجب تغییر هنجارهای اجتماعی آنان شده است. سبحانی نژاد و همکاران (1388) تحقیقی با عنوان (چالش ها و کارکردهای فرهنگی و اجتماعی تلفن همراه و راهکارهای اصلاح آن)انجام دادند. این پژوهش چالش های فرهنگی را )به این نتایج رسیدند عمده ترین راهکارهای بهره گیری مناسب از تلفن همراه را شامل: فرهنگ سازی جهت کاهش جرائم، کارکرد تبلیغاتی و رسانه ای، ارتفای سواد رسانه ای می باشد. نتایج پژوهش عباسی قادی (1386) نشان داد رابطه معناداری بین مدت استفاده کاربران از اینترنت، میزان استفاده، انگیزه و هدف کاربران، میزان مشارکت و فعال بودن کاربران در استفاده از اینترنت، واقعی تلقی کردن محتوای سایت های اینترنتی و ویژگی های فردی، اجتماعی کاربران با هویت دینی وجود دارد، ولی بین نوع استفاده کاربران از اینترنت و هویت دینی آنها رابطه معناداری مشاهده نشد. (2021) Elsayed در پژوهشی بیان نمودند انواع تأثیرات منفی شبکه های اجتماعی بر هویت اجتماعی نوجوانان در زمینه «موفقیت – به تعویق انداختن – تعطیلی و پراکندگی» است که این امر مستلزم اتخاذ تدابیر جدی از سوی خانواده، مدرسه و سایر نهادها برای مراقبت از خانواده است. Zemmels & Khey (2014) اشتراک گذاری رسانه های تصویری دیجیتال؛ نگرانی های حریم خصوصی و اعتماد میان جوانان را جهت مقایسه نگرش دانشجویان کالج در رابطه با حفظ حریم خصوصی و اعتماد به دیگران از طریق رسانه های مبتنی بر اینترنت در سه شکل فیس بوک، شبکه های اجتماعی و تلفن همراه مورد بررسی قرار داده و نشان دادند که اعتماد به گیرنده تصاویر ارسال شده از طریق تلفن همراه به میزان قابل توجهی بیشتر از رسانه های دیگر بوده است. Long, et al (2007) در پژوهشی به بررسی تأثیر استفاده از اینترنت بر رشد هویت نوجوانان پرداختند.نتایج نشان داد که استفاده از اینترنت بر هر یک از این ابعاد در نوجوانان مورد مطالعه تأثیر می‌گذارد. با مطالعه‌ تحقيقات متعدد انجام شده در این حوزه اين نکته حاصل مي‌شود که در اکثر اين مطالعات، محققين هنگام مطالعه‌ طرح تحقيق خود را بر مبناي مطالعه‌ تنها يک بعد از این مفاهیم انجام داده‌اند و بر اين اساس، سؤالات يا فرضيه‌هاي خود را آزموده‌اند. همچنین بررسي پيشينه‌ تحقيقات نشان داد که به مفهوم شبکه‌های اجتماعی در رابطه با هویت فرهنگی با استفاده از روش کیفی با رویکرد داده بنیاد کمتر پرداخته شده است. بخش اعظمي از تحقيقات موجود اين مفهوم را با رويکردي جزئي و خُرد مورد توجه قرار داده‌اند؛ بنابراین این تحقیق به دنبال ارائه الگویی جامع برای ارتقا مفهوم هویت فرهنگی در رابطه با شبکه‌های اجتماعی است که تمام ابعاد و جوانب این حوزه را بتواند پوشش دهد. 

 

- روش شناسی

این پژوهش از لحاظ نتیجه، جزء تحقیقات توسعه‌ای، از لحاظ هدف اکتشافی و بر مبنای استراتژی تحقیق از نوع میدانی است. روش‌شناسی تحقیق از پژوهشهای کیفی است. در اين تحقيق از مصاحبه‌ عميق و مصاحبه نیمه ساختار یافته⁶ عنوان ابزار جمع‌آوري داده‌ها استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و تبدیل آن‌ها به اطلاعات قابل استفاده در مدل از روشی زمینه‌ای یا مبنایی⁷ مبتنی بر روش کدگذاری داده‌ها از نوع باز، محوری و انتخابی (کوربين و استراس، 1390) با کاربرد نرم‌افزار  MAXQDA (2018)بهره گرفته شد. حوزه پژوهش شامل مصاحبه با خبرگان، اساتیدان دانشگاه و افراد آگاه به حوزه رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه بود که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. این اساتیدان در دانشگاه‌های دولتی، آزاد و در حوزه رسانه و مطبوعات فعال هستند. بيش‌تر مصاحبه‌ها در محل کار افراد ترتيب داده شد. در اين مطالعه، جمع‌آوري داده‌ها تا مرحله‌ اشباع نظري مقوله‌ها و به بيان واضح‌تر تا جايي که امکان دست‌يابي به داده‌هاي جديدتر فراهم نباشد، ادامه يافت. به منظور ایجاد تمرکز در مصاحبه ها از رویکرد پیشنهادی اسپیکارد⁸ (2010) جهت تعیین چارچوبی مناسب برای مصاحبه ها استفاده شد. يکي از وظايف کليدي در مديريت مصاحبه‌ها قرار دادن مصاحبه‌شوندگان در شرايطي است که بتوانند آزادانه دانش خود را در اختيار محقق قرار دهند (Spicard, 2010). در مصاحبه‌ها، پژوهشگرمقوله‌های اولیه‌ای را از تأثیر شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه بر هویت فرهنگی شناسايي نمود. با شناسايي مضامين و شکل‌گیری مقوله‌های اوليه، ادامه مصاحبه‌ها باهدف توسعة اين گروه از مقوله‌ها، در اين حوزه پيگيري شد. بنابراين مصاحبه ساختار یافته با20 نفر از متخصصان به مدت 45 دقیقه بصورت رو در رو انجام شد. علاوه بر این از كتابها و مقالات معتبر جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شد. مشخصات جمعیت شناختی مشارکت کنندگان در جدول(1) آمده است:

 

جدول 1- ویژگی­های جمعیت شناختی شرکت کنندگان در پژوهش 

شرکت کننده	جنسیت	سن	وضعیت تاهل	مدرک تحصیلی	تخصص
1	مرد	44	متاهل	دکتری	علوم ارتباطات
2	مرد	46	متاهل	دانشجوی دکتری	علوم ارتباطات
3	زن	47	مجرد	دکتری	مدیریت رسانه
4	زن	37	متاهل	دکتری	علوم ارتباطات
5	مرد	32	متاهل	کارشناسی ارشد	روزنامه نگار
6	زن	48	متاهل	دکتری	جامعه شناسی
7	زن	35	مجرد	کارشناسی ارشد	روزنامه نگار
8	مرد	45	متاهل	دکتری	علوم ارتباطات
9	مرد	36	متاهل	کارشناسی ارشد	روزنامه نگار
10	مرد	42	متاهل	کارشناسی ارشد	روزنامه نگار
11	زن	35	متاهل	کارشناسی ارشد	جامعه شناسی
12	زن	48	متاهل	دکتری	علوم ارتباطات
13	مرد	50	متاهل	دکتری	جامعه شناسی
14	زن	50	متاهل	دکتری	مدیریت رسانه
15	مرد	38	متاهل	کارشناسی ارشد	روزنامه نگار
16	مرد	37	متاهل	کارشناسی ارشد	روزنامه نگار
17	مرد	40	متاهل	کارشناسی ارشد	علوم ارتباطات
18	مرد	42	متاهل	دکتری	مدیریت رسانه
19	مرد	43	متاهل	دانشجوی دکتری	علوم ارتباطات
20	زن	38	متاهل	دکتری	جامعه شناسی

 

مطابق اطلاعات ذکر شده در جدول 1، شرکت کنندگان در پژوهش8 نفر زن و 12 نفر مرد از میان رده سنی 30 تا 50 سال بودند که 10نفر دارای مدرک تحصیلی دکتری2 نفر دانشجوی دکتری و 8 نفر کارشناسی ارشد وهمچنین 4 نفر مجرد و 16 نفر متاهل بودند. 

 

 

 

 

 

- یافته‌ها

- کدگذاری باز

در پايان هر مصاحبه، مطالب به دست آمده از مصاحبه روي کاغذ پیاده سازی شد. سپس، به سه شيوه به مطالعه‌ متن مصاحبه مي‌پردازد: (1) خواندن تمام مصاحبه. (2) مطالعه‌ جملات و پاراگراف‌هاي مصاحبه. (3) مطالعه‌ کلمه به کلمه‌ متن مصاحبه. پس از شناسایی مفاهیم اولیه، کدگذاری باز انجام می‌شود. در این پژوهش، مفاهیم دسته‌بندی شدند و به هر تعداد مفهوم با مضامین مشابه یک کد باز اختصاص داده شد. در نهایت تعداد 37 کد باز از میان 266 مفهوم شناسایی شد. 

 

- کدگذاری محوری

در این مرحله 37 کد باز در قالب 5 مقوله به شرح زیر دسته‌بندی شدند:

 

- تشريح «مقولات» به‌دست‌آمده

1- شرایط علی

نتایج روش داده بنیاد نشان داد که شرایط علی واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه شامل دین و مذهب (باورهای دینی، مناسک مذهبی)، زبان (گویش، نوشتار، واژگان بیگانه)، تاریخ (مراسم و نمادهای ملی)، موسیقی (انتشار و ترویج انواع موسیقی، تغییر ذائقه موسیقی افراد در شبکه‌های اجتماعی)، تبادل فرهنگ (به اشتراک‌گذاری هویت ملی یک کشور از طریق شبکه‌های اجتماعی)، عدم قانون (عدم محدودیت قانونی اینترنت در نشر اطلاعات) و ویژگی‌های جامعه (بیان احساسات عمومی جامعه توسط عکس پروفایل) می‌باشند. از مجموع 111 مفهوم شناسایی‌شده در شرایط علی واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه، 44 مفهوم مربوط به دین و مذهب و 38 مفهوم مربوط به موسیقی است. 

 

2- شرایط زمینه‌ای

نتایج روش داده بنیاد نشان داد که شرایط زمینه‌ای واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه شامل آشکار نکردن هویت به دلایل امنیتی، هویت جعلی، موثق نبودن منبع اطلاعات، محدودیت زنان در انتخاب اجزای هویت، آزادی کاربران در انتخاب اجزای هویت، قابلیت مشاهده اطلاعات شخصي افراد، قضاوت کردن از روی عکس پروفایل، عدم نظارت مسئولین و خانواده و همسالان می‌باشند. از مجموع 45 مفهوم شناسایی‌شده در شرایط زمینه‌ای واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه، 9 مفهوم مربوط به آشکار نکردن هویت به دلایل امنیتی و 9 مفهوم مربوط به هویت جعلی است. 

 

3- شرایط مداخله‌ای

نتایج روش داده بنیاد نشان داد که شرایط مداخله‌ای واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه شامل ایجاد سردرگمی، شکل‌گیری گروه‌ها، کمپین‌ها و جریان‌های مختلف، استحکام رابطه بین جوانان، تمایل جوانان به جلب توجه، سطحی‌نگری، ناآگاهی کاربران و عدم تفکر در مورد مطالب، از بین رفتن انحصارگرایی رسانه‌های دولتی، نفوذ در هویت فرهنگی، وابستگی جوانان به شبکه‌های اجتماعی و برتری شبکه‌های اجتماعی نسبت به رسانه‌های دیگر می‌باشند. از مجموع 39 مفهوم شناسایی‌شده در شرایط مداخله‌ای واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه، 7 مفهوم مربوط به ایجاد سردرگمی و 7 مفهوم مربوط به شکل‌گیری گروه‌ها، کمپین‌ها و جریان‌های مختلف است.

 

4- استراتژی‌ها

نتایج روش داده بنیاد نشان داد که استراتژی‌های واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه شامل ترویج، تبلیغ و اطلاع‌رسانی مراسم‌های ملی و مذهبی، اشتراک‌گذاری مطالب مذهبی، فرهنگی و ادبی، ایجاد فرصت آموزش و تعمق و تفکر، تقویت اعتماد و هویت ملی و فرهنگی، ارسال پیام‌های مناسبتی از طرف دولت و ایجاد وحدت و یکپارچگی بین مردم می‌باشند. از مجموع 26 مفهوم شناسایی‌شده در استراتژی‌های واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه، 10 مفهوم مربوط به ترویج، تبلیغ و اطلاع‌رسانی مراسم‌های ملی و مذهبی و 5 مفهوم مربوط به اشتراک‌گذاری مطالب مذهبی، فرهنگی و ادبی است. 

 

5- پیامدها

نتایج روش داده بنیاد نشان داد که پیامدهای واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه شامل دین و مذهب (باورهای دینی، مناسک مذهبی)، زبان (گویش، نوشتار، واژگان بیگانه)، تاریخ (مراسم و نمادهای ملی)، موسیقی (انتشار و ترویج انواع موسیقی، تغییر ذائقه موسیقی افراد در شبکه‌های اجتماعی)، تبادل فرهنگ (به اشتراک‌گذاری هویت ملی یک کشورها از طریق شبکه‌های اجتماعی)، عدم قانون (عدم محدودیت قانونی اینترنت در نشر اطلاعات) و ویژگی‌های جامعه (بیان احساسات عمومی جامعه توسط عکس پروفایل) می‌باشند. از مجموع 35 مفهوم شناسایی‌شده در پیامدهای واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه، 20 مفهوم مربوط به آشکار شدن هویت افراد جامعه است. 

 

- کدگذاری گزینشی

در این مرحله از روش داده بنیاد ، موارد مرتبط با یکدیگر در یک طبقه قرار می‌گیرند که در نهایت منجر به ارائه یک مدل برخواسته از داده‌های تجربی می‌شود. در این مرحله یک‌بار دیگر از تعدادی از خبرگان مشارکت‌کننده در این پژوهش خواسته شد که در مورد فرایند تدوین مدل و مدل نهایی نظرات خود را ارائه دهند که بیشتر آن‌ها مدل به‌دست‌آمده را تأیید کردند و بعضی از آن‌ها نظرات اصلاحی نیز داشتند که در فرایندي رفت و برگشتی اصلاحات اعمال شد و نظر نهایی خبرگان بر تأیید مدل نیز گرفته شد. شکل (1) مدل مفهومی پژوهش را ارائه می‌دهد. 

 

 

 

 

 

  

 

شکل (6): طرح شماتیک استفاده بهینه از شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه با تأکید بر هویت فرهنگی

 

- بحث و نتیجه‌گیری

نتایج شرایط علی مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه شامل دین و مذهب (باورهای دینی، مناسک مذهبی)، زبان (گویش، نوشتار، واژگان بیگانه)، تاریخ (مراسم و نمادهای ملی)، موسیقی (انتشار و ترویج انواع موسیقی، تغییر ذائقه موسیقی افراد در شبکه های اجتماعی)، تبادل فرهنگ (به اشتراک گذاری هویت ملی یک کشورها از طریق شبکه های اجتماعی)، عدم قانون (عدم محدودیت قانونی اینترنت در نشر اطلاعات) و ویژگی های جامعه (بیان احساسات عمومی جامعه توسط عکس پروفایل) است. همچنین از مجموع 111 مفهوم شناسایی شده در شرایط علی واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه، 44 مفهوم مربوط به دین و مذهب و 38 مفهوم مربوط به موسیقی هستند. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر در برخی از مفاهیم با پژوهش های  صلواتیان و دولتخواه (1396)، ببران و همکاران(1393)، عباسی قادی (1386)، خسروی (1389) در زمینه برخی مفاهیم مشخص شده در پژوهش حاضر همخوان است. 

همچنین نتایج نشان داد که شرایط زمینه ای مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه شامل آشکار نکردن هویت به دلایل امنیتی، هویت جعلی، موثق نبودن منبع اطلاعات، محدودیت زنان در انتخاب اجزای هویت، آزادی کاربران در انتخاب اجزای هویت، قابلیت مشاهده اطلاعات شخصي افراد، قضاوت کردن از روی عکس پروفایل، عدم نظارت مسئولین و خانواده و همسالان می باشند. همچنین از مجموع 45 مفهوم شناسایی شده در شرایط زمینه ای واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه، بیشترین تاکید را روی «آشکار نکردن هویت به دلایل امنیتی» با مجموع 9 مفهوم و «هویت جعلی» با مجموع 9 مفهوم داشته اند. 

نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر در برخی از مفاهیم با قلی زاده و زمانی(1396)، خزاعی و همکاران (1392)، رفعت جاه و شکوری (1387) در برخی مفاهیم همخوان است. (2021) Elsayed در زمینه انواع تأثیرات منفی شبکه های اجتماعی بر هویت اجتماعی نوجوانان در بیان نمود این امر مستلزم اتخاذ تدابیر جدی از سوی خانواده، مدرسه و سایر نهادها برای مراقبت از خانواده است. همچنین Zemmels & Khey (2014) در زمینه اشتراک گذاری رسانه های تصویری دیجیتال بیان نمودندکه اعتماد به گیرنده تصاویر ارسال شده از طریق تلفن همراه به میزان قابل توجهی بیشتر از رسانه های دیگر بوده است. 

همچنین نتایج نشان داد که شرایط مداخله ای مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه شامل: ایجاد سردرگمی، شکل گیری گروه ها، کمپین ها و جریان های مختلف، استحکام رابطه بین جوانان، تمایل جوانان به جلب توجه، سطحی نگری، ناآگاهی کاربران و عدم تفکر در مورد مطالب، از بین رفتن انحصارگرایی رسانه های دولتی، نفوذ در هویت فرهنگی، وابستگی جوانان به شبکه های اجتماعی و برتری شبکه های اجتماعی نسبت به رسانه های دیگر می باشند. همچنین از مجموع 39 مفهوم شناسایی شده در شرایط مداخله ای واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه، بیشترین تاکید را روی «ایجاد سردرگمی» با مجموع 7 مفهوم و «شکل گیری گروه ها، کمپین ها و جریان های مختلف» با مجموع 7 مفهوم داشته اند. در بررسی ادبیات و پیشینه تحقیقات انجام نشده در زمینه مفاهیم به دست آمده پژوهشی یافت نشد. 

همچنین نتایج نشان داد که استراتژی های واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه شامل ترویج، تبلیغ و اطلاع رسانی مراسم های ملی و مذهبی، اشتراک گذاری مطالب مذهبی، فرهنگی و ادبی، ایجاد فرصت آموزش و تعمق و تفکر، تقویت اعتماد و هویت ملی و فرهنگی، ارسال پیامهای مناسبتی از طرف دولت و ایجاد وحدت و یکپارچگی بین مردم می باشند. همچنین از مجموع 26 مفهوم شناسایی شده در استراتژی های واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه، در این مقوله، بیشترین تاکید را روی «ترویج، تبلیغ و اطلاع رسانی مراسم های ملی و مذهبی» با مجموع 10 مفهوم و «اشتراک گذاری مطالب مذهبی، فرهنگی و ادبی» با مجموع 5 مفهوم داشته اند. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر با نتایج پژوهشهای  صلواتیان و دولتخواه (1396)، ببران و همکاران(1393)، احمدپور و قادرزاده (1389) در برخی موارد همخوان است. همچنین نتایج نشان داد که پیامدهای واکاوی مفهوم هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی تلفن همراه شامل دین و مذهب (باورهای دینی، مناسک مذهبی)، زبان (گویش، نوشتار، واژگان بیگانه)، تاریخ (مراسم و نمادهای ملی)، موسیقی (انتشار و ترویج انواع موسیقی، تغییر ذائقه موسیقی افراد در شبکه های اجتماعی)، تبادل فرهنگ (به اشتراک گذاری هویت ملی یک کشورها از طریق شبکه های اجتماعی)، عدم قانون (عدم محدودیت قانونی اینترنت در نشر اطلاعات) و ویژگی های جامعه (بیان احساسات عمومی جامعه توسط عکس پروفایل) می باشند. همچنین از مجموع 35 مفهوم شناسایی شده بیشترین تاکید را روی «دین و مذهب» با مجموع 44 مفهوم و «موسیقی» با مجموع 38 مفهوم داشته اند. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر در برخی از مفاهیم با پژوهشهای  صلواتیان و دولتخواه (1396)، ببران و همکاران (1393)، عباسی قادی (1386)، احمدپور و قادرزاده (1389) و خسروی (1389) در زمینه برخی مفاهیم مشخص شده همخوان است. 

با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر در یک جمع بندی کلی می توان گفت: فضاي مجازي شبکه هاي اجتماعي يکي از مهمترين ابزارها براي نمود يافتن اثرات جهاني شدن است. اين فضاي مجازي عرصه وسيعي از اطلاعات و نمودهاي مختلف معنايي را ايجاد مي کند. افراد در مواجهه با اين فضا و تکثر منابع در ساخت هويت، دچار تعليق (به معني معلق بودن و سردرگمي) مي شوند. اگر چه شبکه هاي اجتماعي مجازي در فرايند ارتباطات مي توانند داراي تاثيرات مثبت و منفي باشند، ولی يکي از آثار فضاي مجازي شبکه هاي اجتماعي را در جوامع، به خصوص جوامع درحال گذار، ايجاد بحران هويت است. تعامل در فضای مجازی تأثیردوگانه ای بر هویت جوانان دارد به طوری که با افزایش دسترسی وبهره مندی از مجاری نوین اطلاعاتی و ارتباطی و افزایش مدت زمان استفاده و نوع مصرف به دلیل تلطیف افق ذهنی و بینشی و ارتقا و گسترش جهت گیریهای شناختی، عاطفی و علنی، از یکسو از شدت ابعاد پیامدی و تجربی کاسته می شود و از سوی دیگر هویت جوانان در ابعاد شناختی تقویت می شود. 

 

- پیشنهادات

نتایج به دست امده از پژوهش حاضر می تواند راهگشای کاهش برخی از مشکلات در این زمینه باشد که نیاز است مورد توجه قرار گیرد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده پیشنهاد می شود:

- مسئوولان و برنامه ريزان فرهنگي کشور سعي درارائه برنامه هاي منسجم براي معرفي فرهنگ ملي مجازي داشته باشند تا به نوعي بتوان فضاي فرهنگ ايراني را به عنوان يکي از فرهنگ هاي اثرگذار در عرصه جهاني به کاربران معرفي نمود. 

- برنامه هاي رسانه هاي جمعي در جهت شکل دهي هويت ملي با تأکيد بر سنت و آداب اسلامي و ايراني گسترش یابد. 

- مراسم های ملی و مذهبی همواره از طریق شبکه های اجتماعی اطلاع رسانی شود تا با دعوت از کاربران برای شرکت در اینگونه مراسم ها، هویت ملی و فرهنگی در جامعه استحکام یابد. 

 

 

- فهرست منابع

منابع فارسی

احمدپور، م و قادر زاده، م (1389). تعامل در فضای سایبر و تأثیر آن بر هویت دینی جوانان (تحلیلی درباره نتایج یک پیمایش در دانشگاه کردستان)، فصلنامه علمی-تخصصی پژوهش-جوانان-فرهنگی و جامعه، شماره 5، صص 75-79.

احمدی، ز (1391). آسیب شناسی ارتباطات اینترنتی، نشریه پگاه حوزه، ش294: 25و30.

اکبریان، م (1386) اطلاع رسانی و تاثیر آن بر هویت فرهنگی، مجله مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 60.

ایزوتسو، ت (1381). خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمدآرام، تهران، سهامی انتشار.

آلوین س (1399). تغییر اجتماعی و توسعه، ترجمه محمود حبیبی مظاهری، نشرپژوهشکده مطالعات راهبردی.

ببران، صدیقه و پوریحیی، آتیه (1393). نقش شبکه های اجتماعی مجازی در تغییرات هویت فرهنگی کاربران مقاله، علوم خبری، پاییز و زمستان 1393، شماره 11 و 12، 126-103.

برات دستجردی، ن (1393). بررسی نقش شبکه های سایبری بر هویت فرهنگی دانشجویان دانشگاه اصفهان سال تحصیلی91-1390، نشریه جامعه شناسی کاربردی، سال 25، شماره 54، صص170-159.

بیرو، آ (1370). فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران، موسسه کیهان.

پرویزی، ش و اطهری، ا (1395). تأثیر شبکه‌های اجتماعی لاین و تلگرام بر هویت فرهنگی دانشجویان واحد علوم و تحقیقات تهران، دوفصلنامه اسلام و علوم اجتماعی، سال 8، شماره 15.

خزاعی، ط؛ سعادت جو، ع؛ شبانی، م؛ صنوبری، م و بازیان، م (1392). بررسی شیوع وابستگی به تلفن همراه و ارتباط آن با عزت نفس دانشجویان، فصلنامه دانش و تندرستی، سال8، شماره4.

خسروی، ز (1389). تجارب جوانان از تلفن همراه در تغییر هنجارهای فرهنگی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی:دانشگاه آزاداسلامی واحدخوراسگان(اصفهان)

خیرخواه، ط؛ کوثری، مسعود و جوادی یگانه، محمدرضا (1387). تلفن همراه و تأثیر آن بر ارتباطات میان فردی جوان دانشجو، پایان نامه کارشناسی ارشد از دانشگاه تهران.

ذاکری مختار، چمل نژاد مرتضی (1400). بررسی مفهوم هویت در آموزش و پرورش با رویکرد پدیدارشناسانه.محل انتشار: همایش ملی پژوهش های حرفه ای در روانشناسی و مشاوره با رویکرد ازنگاه معلم

رفعت جاه، م و شکوری، ع (1387). اینترنت و هویت اجتماعی، مجله جهانی رسانه، شماره 5.

سلطانی فر، م (1389). دیپلماسی عمومی نوین و روابط عمومی الکترونیک، تهران، سیمای شرق.

صلواتیان، س؛ دولتخواه، م (1396). تاثیر استفاده از شبکه های اجتماعی موبایلی بر هویت فرهنگی دانشجویان، دوفصلنامه رسانه و فرهنگ، دوره7، شماره 13.

الطایی، علی (1387). بحران هویت، فصلنامه فرهنگ، (1)4.

الطایی، علی (1396). بحران هویت قومی در ایرن، تهران، نشر شادگان.

عباسی قادی، م (1386). بررسی رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران، طرح پژوهش دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها.

عدلی پور، ص؛ قاسمی و میرمحمدتبار، ا (1393). تاثیر شبکه های اجتماعی فیس بوکبر هویت فرهنگی جوانان شهر اصفهان، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره هفتم، شماره 1.

قبادی علیرضا، مهری زهرا (1392). بررسی وضعیت پایبندی به هویت فرهنگی اعضای شبکهی اجتماعی فیس بوک؛ مطالعه ی موردی دانشجویان مقطع کارشناسی رشتههای علوم انسانی دانشگاه تهران. فصلنامه ی مطالعات توسعه ی اجتماعی-فرهنگی، دوره ی دوم، شماره ی 2، مهر ماه ، صفحات 198-175

قلی زاده، آ و زمانی، ع (1396). مطالعه کیفی چالش های شبکه های اجتماعی تلفن همراه در زندگی کاربران، فصلنامه رسانه، سال28، شماره103.

کاستلز، م (1380). جامعه شبکه ای و عصر اطلاعات، ترجمه احمد عقیلیان وافشین خاکباز، جلد اول، انتشارات طرح نو.

کوربین، ولیت ام و استراس، آنسلم (1390). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمه بیوک محمدی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 278 صفحه.

کیا، ع و نوری مرادآبادی، ی (1391). عوامل مرتبط با گرایش دانشجویان به شبکه اجتماعی فیس بوک (بررسی تطبیقی دانشجویان ایران و آمریکا)، مطالعات فرهنگ-ارتباطات، دوره 13، شماره 49: 181-21.

مصطفوی کهنگی، ف و انار مرزی (1398). نقش تحریریه خبری رسانه شنیداری در مدیریت خبر، مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی، سال دوم، شماره 6.

میرزایی، حسین و نظری، بابک (1393). نظام های ارزشی و هویت ملی (مطالعه موردی: دانش آموزان پسر متوسطه شهر میان دوآب در سال تحصیلی 91-90)، جامعه شناسی کاربردی، زمستان 1393، سال بیست و پنجم، شماره پیاپی (56)، شماره چهارم، 123-113.

نوابخش، م؛ هاشم زاده، ف و ثم پور، و (1384). بررسی آثار اینترنت و موبایل در تغییر هویت جوانان (29-15) ساله استان مازندران، مجله تخصصی جامعه شناسی، ش 1، 145-170.

وفایی، ص (1395). 28 میلیون نفر عضو تلگرام هستند، خبرگزاری مهر، شناسه خبر: 3768129 قابل دسترس در http://www. mehrnews. com/news/3768129

هاشمی، ش (1394). واکاوی نقش تلفن همراه در تعاملات میان فردی و اجتماعی جوانان، فصلنامه رسانه، سال بیست و پنجم، شماره1، 118-103.

 

 

منابع لاتین

Ebert, H., & Maurer, T. (2013). Contested Cyberspace and Rising Powers. Third World Quarterly, 34(6), 1054–1074. https://doi.org/10.1080/01436597.2013.802502

Elsayed, Walaa. (2021). The negative effects of social media on the social identity of adolescents from the perspective of social work. Feb 21;7(2):e06327. doi: 10.1016/j.heliyon.2021.e06327. eCollection 2021 Feb.

Fleuriet, C. , Hristina, C. , Megan, G. , & Laura, K. (2014). Exploring Facabook: Attachment style and nonverbal Message Characterstics aspredictors of anticipated Emotional Reactions to Facebook postings, journal of nonverbal behavior, december 2014, volume 38, issue4.

Heinrichs, J. H. , Lim, J. S. , & Lim, K. S. (2009). Influence of socaial networking site and user access method on social media evaluation. Journal of consumer behavior. Volume 10, issue6, november/december 2011. 

Long, et al. (2007). "Impact of interner on adolescent self-identity development", china media research, 3(1), 45-47.

O’Brolcháin, F. , Jacquemard, T. , Monaghan, D. , Connor, N.O. , Novitzky, P. , & Gordijn, B. (2015). “The Convergence of Virtual Reality and Social Networks: Threats to Privacy and Autonomy”. ISSN: 1353-3452 (Print) 1471-5546 (Online)

Spickard, P. (2010). The illogic of racial categories. In M. Root (ed.) Racially Mixed people in America, Thousand Oaks, CA: Sage: 23-56

Zemmels, D. R. , & Khey, D. N. (2014). Sharing of digital visual media: privacy concerns and trust among young people. American journal of criminal justice may 2014 (online). link: http//link. Springer. Com/article/10. 1007/sl2103-014-9

1

 

---

[1]  - نرم افزار مکس کیودا برنامه‌ای کاربردی ویژه تحقیق کیفی است که محیط مناسبی را برای تحلیل محتوای متن فراهم می‌کند

[2]  Social Networks

[3]  Bero

[4]  Ispa

[5]  Izutsu

[6]  Semi-Structurea

[7]  Grounded Theory

[8]  Spicard

---