هویت معماری؛ تبیین معنای هویت در دوره‌های پیشامدرن، مدرن و فرامدرن
محورهای موضوعی : معماریمحمدجواد محمدجواد مهدوی نژاد 1 , محمدرضا بمانیان 2 , ندا خاکسار 3
1 - استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 - استاد تمام گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
3 - دانشجوی کارشناسی ارشدمعماری، دانشکدههنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
کلید واژه: Identity, هویت, پست مدرن, modern, مدرن, پیش از مدرن, هویت معماری, the identity of architecture, pre-modern, post–modern,
چکیده مقاله :
هویت از موضوعات بحث برانگیز معماری معاصر ایران است. ضرورت دستیابی به معماری باهویت ایرانی،موضوعی است که ضمن تاکید شدن در برنامه های سوم و چهارم توسعه کشور به خواست ملی نیز تبدیل شده است. برایدستیابی به این مهم، ابتدا باید سیر تحول معنایی واژگانی آن تدقیق شود.لذا ضمن بررسی تغییر مفهوم هویت در دوران معاصر، به روش تفسیری ـ تاریخی با استفاده از تدابیر تحلیلی ـمقایسه ای به تحلیل جایگاه این مفهوم در متون تخصصی معماری، طی دوره های پیشامدرن، مدرن و فرامدرن پرداختهشد. از این رو ابتدا نظریات اندیشمندان تاثیرگذار جهان معماری در رابطه با هویت بررسی میشود. سپس نحوه تجلیاین اندیشهها در ساحت معماری، طی سه دوره مورد تحلیل قرار میگیرد. در انتها بر مبنای چارچوب نظری، معنایهویت در ساحت معماری، طی دوره ها تدقیق میشود.
Architectural identity is one of the broadest and the most controversial issues in contemporary architecture which raises many challenges in Iran as well as other countries through all parts of the world. The necessity of building an architecture regarding to its substantial identity is one of the most important challenges in contemporary Iranian architecture. Efforts in moving toward architecture with substantial identity are one of the main responses to human spiritual needs alongside all material ones. The necessity of this issue is highlighted in rules, general acts and formal bills of Iranian authorities; especially in developmental plans. At the first and the second developmental plans, the necessity of an indigenous approach toward vernacular architecture has been emphasized, as well as the importance of Islamic-Iranian identity in contemporary constructions. Also in the third and the fourth development plans, the importance of Islamic-Iranian identity has become explicit as an article in the text of the plans. In the fifth development plan, the Islamic-Iranian identity has been stood as the first priority of the plan commitments. Due to the fact that architecture is the incarnation of visions and ideologies, it has been tried to study in this paper the meaning of identity in pre-modern, modern and post-modern eras in order to find some useful guidelines for contemporary architecture of Iran. For achieving this goal and studying on the evolutional meaning of identity in these three eras, lexical meaning of identity in dictionaries and encyclopedias have been studied in the first phase. Then the opinions of the world influential architectural reflections regarding to identity issue have been studied and presented. Finally the way that these ideas and visions incarnate in architecture in three periods has been analyzed. Finally on the basis of the theoretical framework, the meaning of identity in the field of architecture in the pre-modern, modern and post–modern eras was explained. Interpretive-historical research method has been adopted as the basis of inference mechanism, which supported by analytic-comparative tactics. As the result of this study shows, the meaning of architectural identity is different in pre-modern and post-modern eras, though at first it seems that they might be considered the same as each other. In modern age, although industrial development formed a turning point in the process of history, modern architecture lay at distance from some essential values such as social, cultural and mental values because of their rational visions. Consequently modern architectural spaces were not desirable and eligible ones and validity of them had been reduced. The results of this paper reveal that there is a meaningful collaboration between ideology of the architectural styles and characteristics of the building which has constructed in pre-modern, modern and post –modern eras. For achievement to architectural identity, architecture should become a collaborative work that crosses different boundaries which can be classified into environmental factors, function of architecture and meaning in architecture. The perspective should aim to achieve essence of identity and to find an interaction between innovation and authenticity which leads to consistency through diversity.
1 (ابل، کریس، (1387» .(معماری و هویت»، ترجمه دکتر فرح حبیب،
انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.
2 (احمدی، بابک، (1372» .(نگرش فلسفی به پست مدرن»، آبادی،
شماره 10.
3 (اردلان، نادر و بختیار، لاله، (1380» .(حس وحدت»، ترجمه حمید شاهرخ،
نشر خاک، اصفهان.
4 (آشوری، داریوش، (1384» .(ما و مدرنیت»، موسسه فرهنگی صراط، تهران.
5 (آغاجری، هاشم، (1380» .(دیالوگ سنت و مدرنیته»، آبان، شماره1.
6 (الکساندر، کریستوفر، (1381» .(معماری و راز جاودانگی»، ترجمه:مهرداد
قیومی، تهران:دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات.
7 (تاجیک، محمد رضا، (1384» .(روایت غیریت و هویت در میان
ایرانیان»، فرهنگ گفتمان، تهران.
8 (حجت، عیسی، (1382» .(بی ارزشی ارزش ها»، هنرهای زیبا. شماره 14.
9 (حجت، عیسی، (1384» .(هویت انسان ساز، انسان هویت پرداز»،
هنرهای زیبا، شماره 24
0 (دهخدا، علی اکبر، (1334».(لغت نامه دهخدا»، دانشگاه تهران، تهران.
11 (رحیم زاده، محمد، (1379» .(مفهوم هویت»، دومین کنگره تاریخ معماری
و شهر سازی ایران، ارگ بم، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران.
12 (شایگان، داریوش، (1380» .(افسون زدگی جدید، هویت چهل تکه و
تفکر سیار»، مترجم: فاطمه ولیانی، نشر و پژوهش فرزان، تهران.
13 (شولتز، کریستین نوربرگ، (1372» .(هایدگر و معماری پست مدرن»،
ترجمه کاوه عباسی، کیهان فرهنگی، 6 .
14 (طاهایی، عطا االله، (1381» .(تحلیل پدیده معماری پستمدرن و
نسبت آن با معماری معاصرایران»،(رساله دکتری). دانشگاه تهران،
تهران.
15(عمید، حسن، (1363» .(فرهنگ عمید»، انتشارات امیر کبیر، تهران.
16 (فن مایس، پیر، (1384» .(عناصر معماری: از صورت تا مکان»، ترجه
فرزین فر دانش، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
17 (قبادیان، وحید، (1383» .(مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب»،
انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی، تهران.
18 (قطبی، علی اکبر، (1387» .(مفهوم هویت و معماری امروز ایران»،آینه
خیال، شماره 10 .
19 (معین، محمد، (1371» .(فرهنگ لغت فارسی»، تهران: انتشارات امیر
کبیر.
20 (مهدوی نژاد، محمد جواد، (1383» .(معماری پیشرو و پیوند با گذشته:
جستاری از منظر هویت بر آینده معماری کشورهای
اسلامی»،آبادی، شماره 46.
21 (مهدوی نژاد، محمد جواد، (1385» .(سیر اندیشه های معماری»، انتشارا
جهاد دانشگاهی، تهران.
22 (میر مقتدایی، مهتا، (1383» .(معیار های شناخت و ارزیابی هویت
کالبدی شهرها»، هنرهای زیبا، شماره 19.
23 (نسبیت، کیت، (1386» .(نظریههای پسامدرن در معماری»، مترجم:
محمدرضا شیرازی، نشر نی، تهران.
24 (نقی زاده، محمد، (1379» .(رابطه هویت سنت معماری ایران با
مدرنیسم و نوگرائی»، هنرهای زیبا، شماره 7.
25 (نوحی، سید حمید، (1374 ».(پدیده اعوجاجی در تاریخ معماری
معاصر ایران»، مجموعه مقالات اولین کنگره تاریخ معماری و شهر سازی
ایران، جلد نخست، انتشارات سازمان میراث فرهنگی، تهران.
26 (نوذری، حسینعلی، (1379» .(صورت بندی مدرنیته و پست مدرنیته»،
انتشارات نقش جهان، تهران.
27 (نورتقانی، عبدالمجید، (1385» .(هویت مسکن شهری». پایان نامه ارشد
دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز، استاد راهنما: دکتر شهرام پوردیهیمی.
28) Groat, L. & wang, D. (2002) .“Architectural Research
Method”. John Weily & Sons, Inc., United States of
American.
29) “Oxford English Dictionary: 11th Edition Revised”,
(2008). Edited by Catherine Soanes & Angus
Stevenson. Oxford University Press Inc., Newyork.