بررسی نقش هنرهای عمومی در مطلوبیت ایستگاههای مترو تهران؛ (مطالعه موردی: ایستگاههای ولیعصر(عج) و تجریش)

محورهای موضوعی : معماری

پویان شهابیان ¹ (دکترای شهرسازی، استادیار و مدیرگروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران.)
مستوره قلی پور ² (دانشجوی دکتری شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1392/03/20 تاریخ پذیرش : 1393/10/06 تاریخ انتشار : 1395/03/01

کلید واژه: توسعه حمل و نقل گرا, ایستگاههای مترو, هنرهای عمومی, ایستگاه مترو ولیعصر)عج(, ایستگاه مترو تجریش تهران,

چکیده مقاله :

مبتنی بر تفکر حمل و نقل پایدار و دیدگاه توسعه حمل و نقل گرا ، ایستگاههای مترو نقاط گرهگاهی مهمی در سامانه حمل و نقل شهری بوده و در محدوده پیرامون تأثیر بسزایی دارند. به این ترتیب میتوان این فضاهای عمومی شهر را با استفاده از تمهیداتی به فضاهای شهری فعال و زیرسطحی تبدل کرده و بر کارایی آنها افزود. به نظر میرسد هنرهای عمومی میتواند از این تمهیدات باشد. این مقاله به دنبال آن است تا نقش هنرهای عمومی را در افزایش مطلوبیت ایستگاههای مترو مورد بررسی قرار دهد. این پژوهش بر روش تحلیلی و رویکرد کمی-کیفی استوار است. بررسیهای صورت گرفته در ایستگاههای مترو ولیعصر)عج( و تجریش تهران با استفاده از روش رگرسیون خطی چندمتغیّره نشان میدهد که هنرهای عمومی بر مطلوبیت ایستگاههای مترو مؤثر هستند. در این میان، هنرهای ثابت و هنرهای بصری تأثیرات بیشتری بر مطلوبیت ایستگاهها داشتهاند.

چکیده انگلیسی:

Public transportation system, especially the subway transit system of metro is one of the main strategies of TODmovement towards achieving sustainable urban transportation. Subway transit system based on this movement, inaddition to reducing traffic and use of personal vehicles, increases human-oriented public spaces. Metro stations canplay an important role in the efficiency and attractiveness of this transportation system. Therefore, public spaces couldbe changed to underground urban spaces by using some strategies. This issue could be more important and essentialin Tehran as the capital, most crowded and the biggest city of Iran. It’s seems that by using public arts in Tehran metrostations, could affect the desirability of them.This study has used an analytical method and is based on quantitative- qualitative approaches. In collecting data surveymethod (questionnaire) had been used and Case studies are Vliasr and Tajrish metro stations. These two stationsare located in memorable parts of Tehran, have special identity, special visual and functional properties. A total of 320questionnaires in Vliasr and Tajrish metro stations are statistical society of this study. Multivariate linear regression,Durbin-Watson exam and comparing quantitative and qualitative results were used as the data analyzing methods.The result shows that using public art in metro stations could excite the curiosity of travelers, attracts more travelersand make a more familiar environment. Therefore, they spend more time in underground spaces of the city. So usingpublic arts in Tehran metro stations could be effective in desirability of them. Among all types of public arts, fixed(54.9% in vali-Asr station and 63.6% in Tajrish station) and motion ones (52.3% in Vali-Asr station and 51.7% in Tajrishstation) are more effective on desirability of Tehran metro stations. Among various cases of public arts “using the mainhall of the station to display photographs and paintings of artists'”,’” Establishment of photography stations with fixedcaptures and elements”,” availability of wall-paintings and wall reliefs ”and “announcing programs of Tehran cinemaand theaters by displaying the posters in station platform” can be more effective in these stations. Although by usingsome common types of public arts in Tehran metro stations could improve the desirability of them, but each stationaccording to its location and design has special identity and atmosphere that seeks to some special and appropriatestrategies. As follows, exhibiting of pictures and caricature of theater running programs, changing displayed arts instation hall according to seasons and special ceremonies, using dynamic and creative textures for pavements, useof peoples portraits or autographs to cover some walls in Vali-Asr station and play classic music in order to calm thepassengers and make distances between platform to gates shorter, decreasing unused spaces and hidden corners by“picture stops” that indorse people to pause and leads to some unplanned interactions, use of soft components suchas water and flowers through creative furniture and by creative methods, motion pictures and advertisements in Tajrishstation and are some of strategies for improve the desirability of these stations.... Keywords: TND, Metro Stations, Public Arts, Vali-asr and Tajrish Metro Stations

منابع و مأخذ:

1. اشکذری، جواد. (23خرداد،1390). نقاشی‌های دیواری سبب افزایش سواد بصری مردم شده است. شهرآرا، 7(585)، 9.


2. اورنگی، لادن. (10مرداد، 1390). تنوع برخورد با دیوارنگاری‌های فضای شهری. شهرآرا، 7(624)، 8.


3. بهزادفر، مصطفی؛ و ذبیحی، مریم(1390). راهنمای برنامه سازی حوزه‌های شهری در چارچوب توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی. باغ نظر، 8(18)، 39-50.


4. پورمند، حسنعلی؛ و موسیوند، محسن. (1389). مجسمه سازی در فضاهای شهری. هنرهای زیبا، (44)،51-58.


5. ثقفی اصل، آرش؛ و عبداله زاده طرف، اکبر. (1389). پیاده مداری گامی به سوی شبکه کارآمد حمل و نقل شهری پایدار. تفکر معماری،6(22)، 15-22.


6. جباری، منا. (1388). پیاده مداری در شهر. ماهنامه بین المللی راه و ساختمان، (64)، 70-77.


7. جهانشاهلو، لعلا؛ و امینی، الهام. (1385). برنامه ریزی شهری و نقش آن در دستیابی به حمل و نقل پایدار شهری: هفتمین همایش حمل و نقل و ترافیک ایران، تهران: شهرداری تهران. دریافت شده، مهر 1392، از آدرس الکترونیکی:

http://www.symposia.ir/TTC07=%D9%87

1. حبیب، فرح. (1383). جزوه درس سیر اندیشه‌های شهرسازی, دوره دکترایشهرسازی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران.


2. سراجی، محسن. (4مهر،1390). بررسی شاخص‌های اثربخش در هنر شهری. شهرآرا، (668)، 9.


3. شهابیان، پویان ؛ حقیقی، ریحانه. (1393). واکاوی نقش هنرهای عمومی در موفقیت فضای شهری میدان نقش جهان اصفهان . هویت شهر، (19)، 89-100.


4. عباس زادگان، مصطفی؛ رضازاده، راضیه؛ محمدی، مریم؛ و علی پور اشلیکی، سجاد. (1389). ارائه مدلی پیش بینی کننده از میزان رضایت از سفر با مترو. هویت شهر، 4(6)، 75-86.


5. کارمونا، متیو؛ هیت، تیم؛ اک، تنر؛ و تیسدل، استیون(1388). مکان‌های عمومی فضاهای شهری. (فریبا قرایی، مهشید شکوهی، زهرا اهری و اسماعیل صالحی، مترجمان). تهران: انتشارات دانشگاه هنر.


6. کوثری، مسعود. (1389). گرافیتی به منزله هنر اعتراض. جامعه شناسی هنر و ادبیات، (2)، 65-102.


7. مرادی، سلمان. (1386). هنر عمومی و تلفیق آن با فضای شهری. باغ نظر، 4(8)، 81-90.
   
   
   1. Amany, M., & Ali, Y . (2006). Art work handling in the underground stations. Egypt:International symposium on Utilization of underground spaces in urban areas.
   
   
   2. Becker, J. (2004). Public Art: An Essential Component of Creating Communities. Monograph.  Retrieved October, 2013, from http://www.americansforthearts.org/sites/default/files/pdf/2013/by_program/networks_and_councils/public_art_network/PublicArtMonograph_JBecker.pdf.
   
   
   3. Beeflowers (2013). Retrieved October, 2013, from https://www.google.com/search?q=مترو+مسکو
   
   
   4. Carr, S., Francis, M, G., Rivlin, L, M.,& Stone, A. (1993). Public Space. Cambridge Series in Environment and Behavior. Cambridge: University of Cambridge.
   
   
   5. Chandler, J. (2013).Public Art and Transportation Highways to Society. Retrieved October, 2013, from www.forecastpublicart.org.
   
   
   6. Cowan, R . (2005). The dictionary of Urbanism. Great Britain: Streetwise press.
   
   
   7. DLART. (2013). Introducing the docklands light railway Public arts strategy.Mayor of London, Retrieved October, 2013, from www.dlrart.co.uk/uploadedFiles/About/Strategy/DLR-Art-Strategy.pdf.
   
   
   8. Dolors Garcia-Ramon, M., Ortiz, A., Prats, M. (2004). Urban planning, gender and the use of public space in a peripherial neighbourhood of Barcelona. Cities, 21(3), 215–223.
   
   
   9. Enhesar. (2013). Retrieved October, 2013, from http://enhesar.com/index.php.
   
   
   10. Jersak, C. (2009). Reading the metro: socialist realism and SVERDLOV SQUARE STATION, 1938. A Thesis Submitted to the College of Graduate Studies and Research For the Degree of Master of Arts. Saskatoon: University of Saskatchewan.
   
   
   11. Mic-ro (2013). Retrieved October, 2013, from http://mic-ro.com/metro/metroart.html
   
   
   12. Torti Gallas., & Partners INC. (2013). Station area planning & design toolkit. Retrieved October, 2013, from http://media.metro.net/projects_studies/westside/images/SAAG_Toolkit.pdf.
   
   
   13. Washington Metropolitan Area Transit Authority (2010). Approval of Takoma Artwork Proposal: Customer Services, Operations, and Safety Committee. Retrieved October, 2013, from https://www.wmata.com/about_metro/board_of_directors/board_docs/021810_REV3ATakomaArtwork.pdf
   
   
   14. Watson, D., Plattus, A., Shilbey, R. (2003). Time - saver standards for urban design. New York : McGraw hill.  
   
   
   15. Wikipedia. (2013). Retrieved October, 2013, from http://fa.wikipedia.org/wiki/مترو استکهلم.