نقش فقها و متکلمین قرن چهارم هجری در گسترش تشیع
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
سید مرتضی موسوی جاجرمی
1
(
استادیار گروه معارف
دانشگاه علوم پزشکی بجنورد
)
کلید واژه: قرن چهارم, گسترش تشیع, دولتهای شیعی, فقها و متکلمین, دین و دولت, میراث شیعه,
چکیده مقاله :
قرن چهارم هجری، به علت ظهور فقها و متکلمین بزرگ شیعی و نیز روی کار آمدن دولتهای شیعی چند و هم کاهش اقتدار خلافت عباسی – بزرگترین حامی جهان تسنن – یکی از ادوار درخشان و مشعشع تاریخ تشیع به شمار می‌رود. قبل از این عصر، مذهب تسنن، بر جهان اسلام غلبیت داشت. اما در قرن چهارم با پیدایش دولتهای شیعی: آل بویه، مصر، حمدانیان زیدیه یمن، علویان طبرستان و. .. جریان به سود مذهب تشیع ورق خورد که بر اثر آن نفوذ شیعه در همه جا فراگیر گردید. پیدایش دولتهای شیعی ونیز تلاش و کوشش بی‌وقفه علماء شیعی، دو عامل مهم و اساسی در گسترش و توسعه تشیع در این برهه از زمان به شمار می‌رود. فعالیتهای فقها و متکلمین شیعه به اشکال مختلف به صورت: جمع‌آوری احادیث، تربیت شاگردان، تدوین فقه و کلام، مبارزه با بدعت‌ها و انحرافات فکری، تأسیس حوزه‌ها و مراکز علمی، بهره‌برداری از امکانات دولتی، تأسیس مساجد و برگزاری مراسم شیعی. .. خود نمایی نمود. نظر به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر بر آن است تا نقش و جایگاه متکلمین و فقها را در این رابطه، مورد بررسی و مطالعه قرار دهد.
The fourth century, due to the emergence of important shies Faghihs & motakallmins(lecturers) and the rise of shies government and the decrease of some Abbasid caliphate authority- the worlds lowgest suppter of Sunni is one of the brilliant and bright periods in shies history . befor this period , Sunni religion was the major religion . But in forth century with the emergence of shies states: like Boyid in Iran, Egypt , Yemen zydynid Hamdanid and Alavid in Tabarestan ate. The emergence of shies states and the attempt of shias Ulama are two important and Fundamental Factor in development and expansion of shiism. The role of Faghihs and lecturers in collecting Hadith training students (Talabeh), developing jurisprudence and theology activity against innaveliascands, Fundation of scientific centres and schools, utilization of public facilities for religious purpose all regarded as the main reason for development of shiessm in this period.