بررسی اقشار اجتماعی ایران در روایات ملی
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
پرویز حسین طلائی
1
(دانشجوی دکتری تاریخ ایران باستان دانشگاه تهران)
غلام‌رضا عسکری
2
(کارشناس ارشد تاریخ ایران باستان دانشگاه تهران)
مصطفی جرفی
3
(کارشناس ارشد تاریخ ایران باستان دانشگاه تهران)
کلید واژه: اوستا, جمشید, اقشار اجتماعی, روایات ملی, متون پهلوی,
چکیده مقاله :
شکل گیری اقشار مختلف در جوامع انسانی، یکی از پیامد های افزایش جمعیت و پیچیدگی های حاصل از آن در اجتماعات اولیه بوده است. این فرآیند که قدمت آن به تاریخ بشر می رسد در جامعه ی ایرانی نیز به وقوع پیوسته است. با این حال از مسائلی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ واکاوی اقشار اجتماعی ایران بر اساس اسطوره ها و داستان های کهن ایرانیان (روایات ملی) است. چگونگی شکل گیری اقشار اجتماعی، انتساب، تقسیمات و کارکرد آنان در روایات ملی ایران مسأله ی اصلی این پژوهش است. تحقیق حاضر نشان می دهد که ریشه ی اقشار اجتماعی را می توان در جامعه ی هند و اروپایی جستجو کرد. این اقشار ابتدا به سه گروه آسروانان (روحانیون)، ارتشتاران (نظامیان) و واستریوشان (کشاورزان) تقسیم شدند، اما با دور شدن از جامعه ی گاهانی اقشار دیگر از جمله دبیران، صنعتگران، پیشه وران، خنیاگران و غیره نیز به وجود آمدند. روایات ملی، انتساب این اقشار را به جمشید می رسانند. ساختار اقشار اجتماعی ایران نیز بر اساس معیشت و نظام اخلاقی جامعه بر اصل خویشکاری[i] قرار داشته است تا ضمن پرهیز از تداخل در امور، هر قشر در دفع نیروهای اهریمنی و نگهداشت داد و آیین الهی بکوشد.
Formation of different classes in human societies has been one of the consequences of population growth and the complexity resulting from that in initial communities. This process, dating back to the human history, has occurred in Iranian society too. However, the analysis of social classes based on the ancient Iranian myths and stories (national narratives) has been considered less. How the formation of social classes and their assignment, divisions and function in the national narratives of Iran, is the main issue of this research. The present study shows that the root of social strata can be searched in the Indo-European society. Initially these were divided into three groups: Srvanan (Clergymen), Artshtaran (military) and Vastryvshan (farmers). But away from the Gahan society, other classes were created too including teachers, craftsmen, craft eyes, musician ,etc. National narratives, assign these classes to Jamshid. The structure of social strata of Iran, Relying on livelihoods and moral society, has been based on the principle of dutifulness in order to avoid interfering in the affairs, each class will work in the disposal of evil forces and maintenance of divine Justice and faith.