جایگاه اجتماعی زنان در گذار از دوران جاهلی به اموی
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهیمحمود رضوانی کیا 1 , محمدنبی سلیم 2 , احمد اشرفی 3
1 - دانشگاه آزاد شاهرود، شاهرود، ایران
2 - استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود
3 - استادیار، گروه تاریخ، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.
کلید واژه: زنان, عصر جاهلی, دوره اموی, حقوق اجتماعی- اقتصادی,
چکیده مقاله :
بر پایه شواهد تاریخی، زنان در جامعه عرب پیشا اسلام یا عصر جاهلی، از همان جایگاه و حقوقی برخوردار بودند که دیگر زنان جوامع بدوی و عشیرتی روزگار کهن بهره مند بودند. هنگامی که پرتو اسلام بر جامعه عرب تابیدن گرفت، زمینه ارتقای منزلت اجتماعی زن فراهم شد، اما با برآمدن امویان، افکار جاهلی زنده شد و بار دیگر زنان از دیده جامعه مردسالار و سنتی، هدف تهدیدها و آسیبها قرار گرفتند.پژوهش حاضر با طرح این فرضیه که احیای ارزشها و هنجارهای قومی و جاهلی در عهد امویان در تغییر وضعیت زنان از ایده آل اسلام به وضعیت مقرر عهد جاهلی موثر بوده است بر سر آن است تا به شیوه مطالعات نظری و بر مبنای استناد به منابع معتبر تاریخی، چگونگی و چرائی احیای ارزشها و هنجارهای قومی و جاهلی در عهد امویان و تاثیر آن بر وضعیت زنان در تغییر از ایده آل اسلام به وضعیت عهد جاهلی را به بحث بکشاند.نتیجه تحقیق نشان می دهد،گرچه اسلام و دعوت پیامبر (ص)، امری فراتر از مسایل قومی و قبیله ای بود، اما در جامعه سنتگرای عرب، در چارچوب ارزش ها و قواعد قبیله ای فهم شد و مبنای عمل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی قرار گرفت و با روی کار آمدن بنی امیه تعصبات جاهلی عربی بیش از پیش جلوه نمود. بازگشت جاهلیت در تمامی ابعاد زندگی مسلمانان خاصه انحطاط منزلت زن در جامعه و خانواده در اثر اختلال در روند تعمیق فرهنگ اسلامی بعد از پیامبر (ص) از جمله پیامدهای آن بود.
According to historical evidences, women in pre-Islamic Arab society enjoyed the same status and rights as other women in ancient tribal societies. When the light of Islam shone on the Arab society, the ground was set for the promotion of the social status of women, but with the rise of the Umayyads, ignorant thoughts promoted and women were once again threatened and harmed by the patriarchal and traditional society.The present study is based on the hypothesis that "the revival of ethnic and pagan values in the Umayyad era was effective in changing the status of women from the ideal of Islam to the status of the pre-Islamic era" Historically valid to discuss how and why the revival of ethnic and pagan values in the Umayyad era and its impact on the status of women in the change from the ideal of Islam to the status of the pre-Islamic era.The result of the research shows that although Islam and were something beyond ethnic and tribal issues, but in the traditional Arab society, it was understood within the framework of tribal values and rules and became the basis of social, political and economic action. With the coming to power of the Umayyads, the pagan Arab prejudices became more apparent. The return of last era in aspects of Muslim life, especially the decline of women's status in society and the family due to the disruption of the deepening process of Islamic culture after the Prophet (PBUH) was one of its consequences.